Αρκετά πολεμήσαμε. Ωρα για … μπίζνες!

Ως ιστορική μπορεί να χαρακτηριστεί η φωτογραφία Ρώσων και Αμερικανών, στο περιθώριο των συνομιλιών στη Σ. Αραβία, να αστειεύονται, όταν ακόμα και σήμερα το αιματηρό μέτωπο της Ουκρανίας είναι ανοικτό. Αραγε, οι δύο πυρηνικές δυνάμεις, παραγκωνίζοντας Ευρωπαίους και τον Ζελένσκι, ανοίγουν πράγματι το δρόμο για να μπει τέλος στον πόλεμο, σε ευρωπαϊκό έδαφος; Ή θα συνεχιστεί η αντιπαράθεση, έστω και μειωμένη, με τους Ευρωπαίους να πληρώνουν ολόκληρο τον λογαριασμό; Ηδη, πάντως, στη Σ. Αραβία, βασικό θέμα συζήτησης μεταξύ των δύο πλευρών ήταν τα μεγάλα οικονομικά – επιχειρηματικά ντηλ. Αρχής γενομένης της υψίστου γεωπολιτικής σημασίας, Αρκτικής.

Πρόκειται για μια ιστορική φωτογραφία από το Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας: Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Μάικ Βαλτς, ο ειδικός απεσταλμένος του προέδρου των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, και ο Ρώσος επιχειρηματίας, Κυρίλ Ντμίτριεφ, ο οποίος, εκ μέρους του Κρεμλίνου, έπαιξε και παίζει εξαιρετικά ενδιαφέροντα ρόλο στο προσκήνιο και το παρασκήνιο της αμερικανο-ρωσικής διαπραγμάτευσης.

 

Σύμφωνα με μέλη της ρωσικής αντιπροσωπείας, όπως αναφέρουν ρωσικά ΜΜΕ, αν και Ρωσία και ΗΠΑ συμφώνησαν να λαμβάνουν υπόψη τους η μια τα συμφέροντα της άλλης, προς το παρόν είναι δύσκολο να πει κανείς ότι Ρωσία και ΗΠΑ προσεγγίζουν η μια την άλλη, αλλά αυτός ήταν ο στόχος των συζητήσεων. Τα σχόλια και από τις δύο πλευρές μετά τις διαπραγματεύσεις ήταν συγκρατημένα θετικά.

Ο Τραμπ απαιτεί από τον Ζελένσκι να του «δώσει» τον Μπάιντεν

Τα μηνύματα αυτά, όπως ήταν αναμενόμενο, έχουν προκαλέσει μεγάλο εκνευρισμό στο Κίεβο και παγωμάρα στις πολιτικές ηγεσίες πολλών μεγάλων χωρών της ΕΕ.

Εσχάτως, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, εξαπέλυσε δριμεία επίθεση εναντίον του Ουκρανού προέδρου, αποκαλώντας τον «δικτάτορα» και προειδοποιώντας ότι «καλά θα κάνει να κινηθεί γρήγορα, αλλιώς δεν θα του μείνει χώρα». Προηγουμένως, το είχε κατηγορήσει ότι αυτός «ξεκίνησε τον πόλεμο» στην Ουκρανία, με τον Ζελένσκι να απαντά ότι ο Τραμπ «ζει σε μια φούσκα ρωσικής παραπληροφόρησης».

Ουσιαστικά, ο Τραμπ αμφισβητεί τη νομιμότητα του Ζελένσκι ως προέδρου της Ουκρανίας. Κάτι που κάνει εδώ και πολύ καιρό η Μόσχα. Να σημειωθεί πως οι εκλογές στην Ουκρανία θα έπρεπε να έχουν γίνει εδώ και πάνω από ένα χρόνο, αλλά δεν έγιναν με πρόσχημα τον πόλεμο. Οι επικριτές του Ζελένσκι εντός της Ουκρανίας υποστηρίζουν ότι, ακόμα και σε συνθήκες πολέμου, το Σύνταγμα επιβάλλει να γίνουν. Τον κατηγορούν, επίσης, ότι αυτός και το περιβάλλον του, καθώς και οι ξένοι «σύμβουλοί» του, έχουν κατασκευάσει ένα καθεστώς, το οποίο ενδιαφέρεται για το πως θα μείνει στην εξουσία. Ακόμα, πάμπολλες είναι οι κατηγορίες περί μεγάλης διαφθοράς.

Αναφερόμενοι στις αμερικανο-ρωσικές συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία, Ρώσοι σχολιαστές έλεγαν ειρωνικά ότι «από το Ριάντ, ο Ζελένσκι θα μάθει πότε θα διεξαχθούν οι εκλογές για νέο πρόεδρο και για τη νέα Βουλή (Βερχόβνα Ράντα) στην Ουκρανία».

 

Να σημειωθεί ότι, ήδη από την πρώτη θητεία του, ο Τραμπ είχε ζητήσει από τον Ζελένσκι να αποκαλύψει τα μεγάλα επιχειρηματικά που φέρεται να έκανε η οικογένεια Μπάϊντεν (ο γιός του) στην Ουκρανία. Ωστόσο, ο Ουκρανός πρόεδρος δεν το έκανε τότε. Τώρα, φαίνεται ότι ο Τραμπ, εκτός από την επιθυμία του να μείνει ως ο πρόεδρος των ΗΠΑ που έληξε (εάν τα καταφέρει) έναν μεγάλο πόλεμο, θεωρεί ότι ο Ζελένσκι του «χρωστάει» από το παρελθόν να του «δώσει» στο πιάτο τον Μπάιντεν.

Εξάλλου, ως γνωστόν, «άνθρωπο του Πούτιν» τον ανέβαζαν και τον κατέβαζαν οι Δημοκρατικοί τον Τραμπ, εδώ και χρόνια, καθώς και ότι κέρδισε τις εκλογές του 2016 χάρις σε «ρωσικό δάκτυλο». Οι κατηγορίες αυτές, πάντως, δεν αποδείχτηκαν, ενώ η επανεκλογή του Τραμπ δείχνει ότι το «αφήγημα» Μπάϊντεν – Δημοκρατικών πάσχει βαθύτατα και η αιτία που ξαναβγήκε ο Τραμπ πρόεδρος είναι τα κοινωνικά προβλήματα στις ΗΠΑ και οι ίδιες οι πολιτικές των Δημοκρατικών. Τώρα, φαίνεται ότι ήρθε η ώρα του Τραμπ να … πάρει το αίμα του πίσω.

Στήριξη από Βρετανία και την «επιτήδεια» Τουρκία

Προς στήριξη του Ζελένσκι έσπευσε ο Βρετανός πρωθυπουργός («Εργατικός»), Κιρ Στάρμερ, ο οποίος έκανε λόγο για «δημοκρατικά εκλεγμένο ηγέτη της Ουκρανίας» και δήλωσε ότι «είναι απολύτως λογικό να ανασταλούν οι εκλογές σε καιρό πολέμου». Ως γνωστόν, στο στόχαστρο της νέας αμερικανικής ηγεσίας εξαρχής έχει μπει η Βρετανία, η οποία τα τελευταία έχει παίξει εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στην Ουκρανία. Η Μόσχα ανοικτά κατηγορεί το Λονδίνο ότι βρίσκεται πίσω από σημαντικούς στρατιωτικούς σχεδιασμούς στην Ουκρανία.

Από τη μεριά του, ο Ζελένσκι επιχειρεί να «κρατηθεί» από τους Ευρωπαίους, λέγοντας: «Πατάμε δυνατά στα πόδια μας. Ποντάρω στην ενότητα των Ουκρανών, στο θάρρος μας… Στην ενότητα της Ευρώπης και στην πραγματιστική προσέγγιση των ΗΠΑ».

Προσπαθεί, επίσης, να «επενδύσει» και στην Αγκυρα, η οποία διατηρεί διαύλους επικοινωνίας με τη Μόσχα. Στις 18 Φεβρουαρίου 2025, συναντήθηκε με τον Ταγίπ Ερντογάν στην Τουρκία, επί τρίωρο. Στην προσπάθειά του να διαφημίσει τον ρόλο του ως ενδιάμεσου -κάτι που έκανε το 2022 η Αγκυρα, οργανώνοντας ειρηνευτικές συνομιλίες Ρωσίας – Ουκρανίας στην Κωνσταντινούπολη- ο Τούρκος πρόεδρος είπε ότι η χώρα του «θα είναι ιδανικός οικοδεσπότης για τις πιθανές συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας, Ουκρανίας και ΗΠΑ κατά την προσεχή περίοδο».

Μπίζνες στην Αρκτική

Μπορεί τα φώτα της δημοσιότητας στο Ριάντ να έπεσαν στους υπουργούς Εξωτερικών Ρωσίας και ΗΠΑ, Σεργκέϊ Λαβρόφ και Μάρκο Ρούμπιο, αλλά αλλού βρισκόταν το … ζουμί.

Σύμφωνα με τον ιστότοπο, Politico, Ρωσία και ΗΠΑ κουβεντιάζουν για κοινά ενεργειακά σχέδια στην Αρκτική που θα γίνουν μετά τις συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία. Ενώ η Ουκρανία παρακολουθεί από το περιθώριο, αναφέρει ο ιστότοπος, την Τετάρτη, σε συνάντηση που έγινε στη Σ. Αραβία, Ρωσία και ΗΠΑ συζήτησαν το ενδεχόμενο συνεργασίας στην Αρκτική, ανέφερε κορυφαίος Ρώσος διαπραγματευτής στο Politico.

Ο «άνθρωπος» του Κρεμλίνου για «οικονομικά θέματα», Κυρίλ Ντμίτριεφ

Πρόσωπο – κλειδί στο Ριάντ, για τα ουσιαστικά θέματα που ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τον Τραμπ, τα οικονομικά ντηλ δηλαδή, ήταν ο Κυρίλ Ντμίτριεφ, ο οποίος ηγείται του κρατικού Ρωσικού Ταμείου Άμεσων Επενδύσεων ( Russian Direct Investment Fund). Ο ίδιος δήλωσε ότι έγιναν συζητήσεις για ευρεία γκάμα οικονομικών θεμάτων, αλλά συζητήθηκαν και ορισμένοι συγκεκριμένοι τομείς συνεργασίας. «Ήταν κάτι παραπάνω από μια γενική συζήτηση. Συζητήσαμε συγκεκριμένα για την Αρκτική».

Ο «άνθρωπος» του προέδρου

Στο Ριάντ, μάλιστα, ο Κ. Ντμίτριεφ, παραχωρώντας συνεχώς συνεντεύξεις σε ρωσικά και αμερικανικά ΜΜΕ, ξεπέρασε επικοινωνιακά ακόμα και τον επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας, Σεργκέι Λαβρόφ. Στο Ρωσικό Ταμείο Άμεσων Επενδύσεων, το οποίο διευθύνει για πάνω από 10 χρόνια, του έχει ανατεθεί η διαχείριση άνω 10 δισ. δολαρίων ρωσικών κεφαλαίων, καθώς και κεφαλαίων από τον Περσικό Κόλπο και την Κίνα.

Αυτός, ως ο απεσταλμένος του Κρεμλίνου για οικονομικά θέματα, έβαλε τη σφραγίδα του στις συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία. Ο ίδιος πήρε τη ρωσική υπηκοότητα πριν από μερικά χρόνια. Προηγουμένως, ήταν πολίτης της Ουκρανίας. Είναι ο σύζυγος της Ναταλία Ποπόβα, συμμαθήτριας και καλύτερης φίλης της μικρότερης κόρης του Πούτιν, Κατερίνα Τιχόνοβα.

Οι υπουργοί Εξωτερικών ΗΠΑ και Ρωσίας, στο Ριάντ

Φέρεται να έχει στήσει γέφυρες με τον διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, για σειρά πολιτικών και επιχειρηματικών ζητημάτων. Με την βοήθεια του Σαλμάν, οργανώνει διεθνείς επαφές υψηλού επιπέδου. Ο ίδιος φέρεται να εκπροσωπεί ταυτόχρονα τόσο τα συμφέροντα της οικογενείας Πούτιν όσο και του Σαλμάν, ακόμα και κύκλων της αμερικανικής ελίτ. Το 2016, φέρεται να προσπάθησε να δημιουργήσει ένα παρασκηνιακό κανάλι επικοινωνίας με τον Τραμπ με στόχο τη «συμφιλίωση» ΗΠΑ – Ρωσίας, όπως αναφέρεται σε έκθεση του Αμερικανού εισαγγελέα που ερευνούσε τον Τραμπ.

Σύμφωνα με τους New York Times, θεωρείται από τους κορυφαίους μάνατζερ επενδύσεων, μιλά άπταιστα αγγλικά, έχει πτυχία το Χάρβαρντ και το McKinsey, είναι πρώην τραπεζίτης που ειδικευόταν στην προώθηση ρωσικών επιχειρηματικών εγχειρημάτων στον κόσμο, και ήταν αυτός που προώθησε τη διανομή διεθνώς του ρωσικού εμβολίου κατά του κορονοϊού, Sputnik V.

Μεγάλη χασούρα

Σε δηλώσεις που έκανε ο Ντμίτριεφ, ανέφερε ότι οι αμερικανικοί πετρελαϊκοί κολοσσοί «έχουν ωφεληθεί τα μάλα από τον ρωσικό πετρελαϊκό τομέα», και πρόσθεσε πως «πιστεύουμε ότι θα επιστρέψουν κάποια στιγμή» στη Ρωσία. Ως γνωστόν, αποχώρησαν μετά την έναρξη του πολέμου, το 2022, και τις Δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας.

Σύμφωνα με στοιχεία που προσκόμισε ο ίδιος στη συνάντηση με την αμερικανική πλευρά, οι αμερικανικές εταιρείες με τις μεγαλύτερες αναμενόμενες απώλειες από εκείνες που εγκατέλειψαν τη Ρωσία ανήκουν στους τομείς της Πληροφορικής (123 δισ. δολάρια) , των καταναλωτικών αγαθών καιμ ειδών υγειονομικής περίθαλψης (94 δισ). Κατά τον ίδιον, οι Δυτικές εταιρείες που έφυγαν από τη Ρωσία, έχουν ανακοινώσει επίσημα ζημίες άνω των 100 δισ.

Τώρα, η Μόσχα προσφέρει στον Τραμπ το δέλεαρ των μπίζνες και των κερδών. Κάτι που, εάν συμβεί, πρακτικά σημαίνει -σταδιακή, το πιθανότερο- άρση των κυρώσεων και αποκατάσταση των οικονομικών σχέσεων ΗΠΑ – Ρωσίας. Μένει να φανεί, αν και τι θα δεχτεί η Ουάσιγκτον, και τι ανταλλάγματα θα ζητήσει.

Πάντως, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, δήλωσε ότι ο τερματισμός της σύγκρουσης θα είναι «το κλειδί που θα ανοίξει την πόρτα» σε «μια ιστορική οικονομική σχέση». Και πρόσθεσε: «Υφίστανται κυρώσεις που επιβλήθηκαν εξαιτίας αυτού του πολέμου. Θα έλεγα ότι, για να τερματιστεί οποιαδήποτε σύγκρουση, πρέπει να υπάρξουν παραχωρήσεις από όλες τις πλευρές».

Από τις συνομιλίες Ρωσίας – ΗΠΑ για το Ουκρανικό

Επιπλέον, ο Τραμπ έχει δείξει ξεκάθαρα έως τώρα ότι το «America first», θα πρέπει να συνοδεύεται από … απτά ανταλλάγματα. «Εν τη παλάμη και ούτω βοήσωμεν»! Ως εκ τούτου, εμφανίζεται να έχει αποφασίσει ότι οι φυσικοί πόροι της Ουκρανίας (και βέβαια οι σπάνιες γαίες, ύψους πολλών τρισεκατομμυρίων) θα πρέπει να δοθούν στις ΗΠΑ ως «αποπληρωμή» για την αμερικανική υποστήριξη των τελευταίων ετών, και αυτής που πιθανώς θα υπάρξει στη συνέχεια. Μεταχειρίζεται, δηλαδή, την Ουκρανία ως … αποικία.

Βέβαια, την περασμένη εβδομάδα στο Κίεβο, όπου βρέθηκε ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, ο Ζελένσκι φέρεται να αρνήθηκε (;) την -αποικιακού τύπου- «πρόταση» να δώσει στις ΗΠΑ το 50% όλου του ορυκτού πλούτου της Ουκρανίας. Ωστόσο, εάν κοπεί η βοήθεια από τις ΗΠΑ, είναι αμφίβολο εάν θα κρατηθεί ο ίδιος στην καρέκλα του.

Κατά τον πρώην Ρώσο διπλωμάτη που παραιτήθηκε, εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, Μπόρις Μποντάρεφ, «ο Τραμπ δεν ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για μακροπρόθεσμους στρατηγικούς στόχους. Γι’ αυτό ο Πούτιν προσπαθεί να παίξει με αυτό και του προσφέρει γρήγορα κέρδη, τα οποία ενδιαφέρουν τον Τραμπ», είπε στους New York Times.

Επιφυλάξεις εντός της Ρωσίας

Ο Ρώσος επιχειρηματίας, Κυρίλ Ντμίτριεφ, που θεωρείται «ανθρωπος» του Κρεμλίνου, εξέφρασε την άποψη ότι το μήνυμα που στέλνουν «οι ΗΠΑ από το Ριάντ είναι ότι οι δύο υπερδυνάμεις δεν μπορούν παρά να βρίσκονται σε επαφή και να επικοινωνούν μεταξύ τους».

Την άποψη αυτή συμμερίζονται οι περισσότεροι αναλυτές και στη Ρωσία. Φίλα προσκείμενοι στο Κρεμλίνο και επικριτές του. «Η κινητικότητα στις σχέσεις Ρωσίας – ΗΠΑ κρίνεται ως θετικός παράγων. Ηταν αφύσικο, δύο πυρηνικές δυνάμεις ικανές να καταστρέψουν ολόκληρο τον πλανήτη, να μην επικοινωνούν μεταξύ τους», λέγουν άπαντες.

Από κει και πέρα, όμως, δεν είναι λίγοι εκείνοι που είναι επιφυλακτικοί απέναντι στις ΗΠΑ. «Είναι βέβαιον ότι δεν θα υπάρξει ειλικρινής φιλία μεταξύ ΗΠΑ – Ρωσίας υπό οποιαδήποτε αμερικανική ηγεσία», σημειώνουν. «Αλλωστε, δεν ήταν η αγάπη προς τη Ρωσία που ωθεί την … ειρήνη του Τραμπ. Οι Αμερικανοί έχουν ήδη επιτύχει τους κύριους στόχους τους στον πόλεμο στην Ουκρανία. Πρώτον, οι δεσμοί μεταξύ Ρωσίας – Ευρώπης, ιδιαίτερα οι εμπορικοί και οικονομικοί, κόπηκαν. Δεύτερον, επιτεύχθηκε ενότητα στο ΝΑΤΟ. Η ουκρανική κρίση έδωσε νέα πνοή σε αυτόν τον Οργανισμό, που μερικά χρόνια πριν ο ιδιος ο Μακρόν τον χαρακτήριζε «νεκρό». Τρίτον, εξαπολύοντας έναν πόλεμο στην Ουκρανία, η Δύση έθαψε ουσιαστικά το κινεζικό έργο «One Belt, One Road» («Δρόμος του μεταξιού») προς την Ευρώπη. Υπήρχε επίσης ένας τέταρτος στόχος: η αποδυνάμωση της Ρωσίας και η κατάρρευση της οικονομίας της. Δεν επιτεύχθηκε».

Ορισμένοι, μάλιστα, επικρίνουν το Κρεμλίνο. «Για τη Ρωσία, ο στόχος από αυτόν τον αιματηρό πόλεμο στην Ουκρανία, θα έπρεπε να είναι το μάξιμουμ των κερδών. Οπως, για παράδειγμα, να αποκτήσει το Χάρκοβο (σ.σ. δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ουκρανία, ανατολικά), το Σούμι, το Νικολάεφ, την Οδησσό (σ.σ. η έξοδος της Ουκρανίας στη θάλασσα). Επρεπε να στερηθεί η Ουκρανία της εξόδου στη θάλασσα. Τώρα, φαίνεται ότι αυτό δεν θα συμβεί. Το δεύτερο ανησυχητικό είναι ότι η Ευρώπη φαίνεται ότι θα συνεχίσει την οικονομική βοήθεια προς το Κίεβο. Κάτι που σημαίνει ότι ενδεχομένως το μπαλάκι της σύγκρουσης θα περάσει από την Ουάσιγκτον στους Ευρωπαίους και ο πόλεμος θα συνεχιστεί. Τρίτον, μπορεί οι Αμερικανοί να προσφέρουν στη Ρωσία σχετικά ευνοϊκούς όρους για την Ουκρανία, αλλά να ζητήσουν ως αντάλλαγμα την ακύρωση των στρατηγικών συνεργασιών με την Κίνα, τη Βόρεια Κορέα και το Ιράν».

Στο μεταξύ, συνεχίζονται κάποιες «περίεργες» πυρκαγιές ακόμα και στη Μόσχα, όπως εσχάτως στο ιδιαίτερης σημασίας Ινστιτούτο Πληροφορικής, το οποίο λέγεται ότι κατεστράφη ολοκληρωτικά. Το προηγούμενο διάστημα τέτοιου είδους περιστατικά αποδόθηκαν σε σαμποτάζ

neostrategy.gr