Διάγγελμα Μπάϊντεν για Αφγανιστάν: Ιστορική ομολογία της αποτυχίας της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής την τελευταία εικοσαετία

Με παραδοχή ιστορικής σημασίας ισοδυναμεί το διάγγελμα Μπάϊντεν για το Αφγανιστάν. Διάγγελμα που μοιάζει με το κλείσιμο μιας ιστορικής εποχής για τις ΗΠΑ, η οποία άνοιξε με την «παρέα» των ιεράκων πέριξ του Μπους τζούνιορ και τις τρομοκρατικές ενέργειες της 11ης Σεπτεμβρίου, το 2000, και ολοκληρώθηκε με την επάνοδο των -με τα πλαστικά σανδάλια, και στοιχειωδώς οπλισμένων- Ταλιμπάν στην Καμπούλ.

Κι’ αυτό, μετά από είκοσι χρόνια παραμονής των αμερικανο-ΝΑΤΟϊκών στρατευμάτων στο Αφγανιστάν, δίχως να πέσει ούτε μια ντουφεκιά από τον «κυβερνητικό», καλά εξοπλισμένο, δήθεν στρατό.

Ούτε λίγο ούτε πολύ, με το διάγγελμα Μπάϊντεν, φαίνεται να ρίπτεται στην κάλαθο των αχρήστων των «δόγμα» της «εξαγωγής της Δημοκρατίας», το οποίο υπηρέτησε προπαγανδιστικά τις αμερικανικές στρατιωτικές επεμβάσεις στη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία, από την αρχή του 21ου αιώνα.

Οι «ξυπόλυτοι»

Η ταχύτατη επανακατάληψη του Αφγανιστάν από τους «ξυπόλυτους» Ταλιμπάν, και η «απόδραση» του «περέδρου» του Αφγανιστάν, Ασράφ Γκάνι, με ένα ελικόπτερο γεμάτο δολάρια, επαναφέρει στην επιφάνεια την απίστευτη διαφθορά πολλών εκ των συνεργατών των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν, καθώς και την αποτυχία των πολιτικών της Ουάσιγκτον, από τις οποίες, τελικώς, οι μόνοι κερδισμένοι είναι οι πολεμικές βιομηχανίες, οι ιδιωτικοί μισθοφορικοί στρατοί και γενικότερα η «ιδιωτικοποίηση» του πολέμου και σημαντικών τομέων του αμερικανικού Πενταγώνου. Κάτι που φάνηκε και στο Ιράκ, απ’ όπου επίσης αποσύρονται οι ΗΠΑ.

Από τη μεριά τους, οι Ταλιμπάν δηλώνουν ότι δεν θα τιμωρήσουν, δεν θα καταδιώξουν ούτε θα κατασχέσουν την περιουσία των Αφγανών που συνεργάστηκαν με τους Αμερικανούς, όπως δήλωσε εκπρόσωπός τους, Suheil Shahin, σε συνέντευξή του στο αμερικανικό (!) κανάλι MSNBC. Σημείωσε επίσης ότι οι Ταλιμπάν δεν έχουν ως στόχο να αναγκάσουν τους Αφγανούς να φύγουν από τη χώρα.

Γενικότερα, οι Ταλιμπάν, έως τώρα, επιδεικνύουν ένα «διαλλακτικό», «ενωτικό» και «εκσυγχρονιστικό» προφίλ.

Μάλιστα, εμφανίζονται στα Δυτικά ΜΜΕ, κάτι που δεν έκαναν στο παρελθόν, οπότε τους διακατείχε η μυστικοπάθεια. Γεγονός που είχε ως συνέπεια να μην υπάρχουν ούτε καν φωτογραφίες πρωτοκλασάτων στελεχών τους. Επιπλέον, διαθέρουν τηλεοπτικά κανάλια. Κάτι που απέρριπταν στο παρελθόν. Ακόμα, πραγματοποιούν συναντήσεις με γυναίκες (!), όπως ιατρούς, τις οποίες καλούν να επιστρέψουν στα νοσοκομεία. Επίσης, ζητούν να ανοιξουν τα πανεπιστημια, κ.λ.π.

Μένει να φανεί, βέβαια, κατά πόσον εχουν «εκσυγχρονιστεί», ή εάν από τη στιγμή που θα φύγουν τα φώτα της δημοσιότητας από το Αφγανιστάν, θα επαναφέρουν κανόνες του θρησκευτικού και κοινωνικού Μεσαίωνα. Πόσο μάλλον εάν θα τα «βρούν» με τις υπόλοιπες πολιτικές και φυλετικές δυνάμεις, ή η κατάσταση θα καταλήξει και πάλι σε εμφύλιο πόλεμο.

Προς το παρόν, πάντως, φαίνεται να τηρούν τη συμφωνία που φέρονται να έχουν κάνει με τους Αμερικανούς, να είναι ειρηνική η είσοδός τους στην Καμπούλ και να μην προβούν σε έκτροπα.

Η … «εξαγωγή Δημοκρατίας»

Στο διάγγελμά του, μεταξύ άλλων, ο Μπάϊντεν ανέφερε:

-Για την «εξαγωγή της Δημοκρατίας» στο Αφγανιστάν: «Η αποστολή μας στο Αφγανιστάν δεν ήταν ποτέ η δημιουργία έθνους, δεν έπρεπε να είναι η δημιουργία μιας ενιαίας, συγκεντρωτικής δημοκρατίας. Το μόνο ζωτικό μας συμφέρον για το Αφγανιστάν παραμένει το ίδιο. Να αποτρέψουμε τις τρομοκρατικές επιθέσεις στην Αμερική».

Κατ’ αυτό τον τρόπο, ο Αμερικανός πρόεδρος απορρίπτει «δόγματα» προηγουμένων κυβερνήσεων και «βαθέων συστημάτων» των ΗΠΑ. Ταυτόχρονα, όμως, είναι και μια ομολογία αποτυχίας, δεδομένου ότι το Αφγανιστάν, εδώ και αρκετές δεκαετίες είναι πολυδιασπασμένο σε φυλαρχίες, καπετανάτα, διεφθαρμένες κλίκες πολιτικών, πολεμάρχων και κατσαπλιάδων, και είχε άμεση ανάγκη την επανασύσταση του κράτους, την ενιαία και κεντρική διοίκησή του, με σεβασμό στην «αυτοτέλεια» των φυλών, την ανοικοδόμηση της κατεστραμμένης οικονομίας, εξαιτίας των πολέμων, κ.ο.κ.

Οπιο, φτώχεια, πόλεμοι, προσφυγιά

Κάτι τέτοιο, όχι μόνο δεν έγινε, αλλά, ως απεδείχθη, το οικοδόμημα που κατασκεύασαν οι Αμερικανοί και οι ΝΑΤΟϊκοί σύμμαχοι κατέρρευσε ως χάρτινος πύργος, με τους υποτιθέμενους στενούς «Αφγανούς συμμάχους» να κολυμπούν μέσα στα δολάρια και τη διαφθορά. Τον, δε, λαό στη φτώχεια, την εξαθλίωση, τους πολέμους, την προσφυγιά, και τώρα πια να έχει από πάνω του και πάλι τους Ταλιμπάν.

Να σημειωθεί πως, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, το 2019 παρήχθησαν 6,7 τόνοι οπίου στο Αφγανιστάν. Κάτι που ισοδυναμεί με αύξηση 21% σε σχέση με το ’18. Ηταν η μεγαλύτερη παραγωγή της δεκαετίας. Παλαιότερα, το όπιο ήταν βασική πηγή εσόδων για τους Ταλιμπάν. Τώρα φαίνεται ότι και, υπό την αμερικανική παρουσία, αντί να μειώνεται η παραγωγή, αυξανόταν (!).

Χαρακτηριστικό είναι, επίσης, ότι τα τελευταία χρόνια το Αφγανιστάν και η Συρία ήταν οι χώρες προέλευσης του μεγαλύτερου αριθμού προσφύγων στον κόσμο. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ο συνολικός αριθμός των Αφγανών προσφύγων είναι 2,8 εκατομμύρια.

–Για την ταχύτατη προέλαση των Ταλιμπάν: Ο Αμερικανός πρόεδρος ισχυρίστηκε ότι οι ΗΠΑ ήταν έτοιμες για την ταχεία κατάρρευση στο Αφγανιστάν, η οποία τώρα παρατηρείται. Ωστόσο, πολλοί πιστεύουν το αντίθετο.

Δεν είναι δικός μας πόλεμος

-Για την αποχώρηση των αμερικανικων στρατευμάτων: Οι Αμερικανοί στρατιωτικοί, είπε, δεν θα πεθάνουν σε έναν πόλεμο που ο αφγανικός στρατός δεν θέλει να πολεμήσει, η κυβέρνηση της χώρας έχει φύγει, και ο στρατός απέτυχε.

«Ο αμερικανικός στρατός δεν θα πρέπει και δεν πρέπει να διεξάγει πολέμους, τους οποίους δεν κάνουν οι ίδιοι οι Αφγανοί», ανέφερε. Είναι, επίσης, «λάθος να ζητάμε από τον αμερικανικό στρατό να διεξάγει έναν πόλεμο που οι ίδιοι οι Αφγανοί δεν μπορούν να κάνουν. Η πολιτική ηγεσία (του Αφγανιστάν) παραδόθηκε και έφυγε, ο στρατός απέτυχε».

Και πρόσθεσε: «Τους δώσαμε όλες τις δυνατότητες να ορίσουν το δικό τους μέλλον, αλλά δεν καταφέραμε να τους δώσουμε τη θέληση να αγωνιστούν για αυτό το μέλλον».

Πρόβλημα αξιοπιστίας

Επιπλέον, ο Αμερικανός πρόεδρος ανέφερε ότι η τρέχουσα κατάσταση στο Αφγανιστάν καταδεικνύει ότι με στρατιωτική δύναμη δεν θα αποκατασταθεί η ασφάλεια και η σταθερότητα στη χώρα. «Τα γεγονότα που παρακολουθούμε αυτή τη στιγμή είναι θλιβερή απόδειξη ότι κανένας σύγχρονος στρατός δεν μπορεί να επιτύχει σταθερότητα, ενότητα και ασφάλεια στο Αφγανιστάν».

Ο ίδιος τόνισε ότι εξακολουθεί να θεωρεί σωστή την απόφασή του να αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα από το Αφγανιστάν. Μετά από δεκαετίες εμπειρίας του στην πολιτική, σημείωσε, συνειδητοποίησε ότι «δεν υπάρχει ποτέ μια κατάλληλη στιγμή για να αποσυρθούν τα αμερικανικά στρατεύματα». Μια αποστροφή του λόγου του, με την οποία άφησε να εννοηθεί ότι δεν υπήρχε λόγος παραμονής των αμερικανικών στρατευμάτων.

Οι παραπάνω δηλώσεις, πάντως, σε συνδυασμό με την απόσυρση των αμερικανικών δυνάμεων και την -όπου φύγει φύγει- διαφυγή των «κυβερνητικών» αξιωματούχων της Καμπούλ, καθώς και τις εικόνες Αφγανών να πλημμυρίζουν το αεροδρόμιο της πρωτεύουσας για να διαφύγουν, προκαλεί μείζον πλήγμα στην αξιοπιστία των ΗΠΑ διεθνώς.

Εικόνες Σαϊγκόν στην Καμπούλ – Άνθρωποι πέφτουν από αεροπλάνα 
Ανύπαρκτη η ΕΕ

Και, βέβαια, σε αυτό το σκηνικό που βλέπει ο πλανήτης αυτές τις ημέρες η ΕΕ βασιλεύει δια της απολύτου ανυπαρξίας της.

Προφανώς, κάποιοι ενδιαφέρονταν περισσότερο για το ροκάνισμα των αμερικανικών και ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων, μεταξύ των άλλων και για «ανθρωπιστικούς» σκοπούς, παρά για να αφήσουν πίσω τους ορισμένες στοιχειώδεις κρατικές δομές και ένα κανονικό κράτος.

Ντηλ Τράμπ – Ταλιμπάν

-Για τη συμφωνία Τράμπ – Ταλιμπάν: Κατα τον Μπάϊντεν, η άρνηση απόσυρσης των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν θα σήμαινε κλιμάκωση της σύγκρουσης.

«Η σκληρή πραγματικότητα συνίσταται στο ότι, είτε θα αποσύραμε τα στρατεύματά μας σύμφωνα με τη συμφωνία (που επιτεύχθηκε από την κυβέρνηση Τραμπ με τους Ταλιμπάν), είτε θα διακινδυνεύσουμε την κλιμάκωση της σύγκρουσης και την αποστολή χιλιάδων επιπλέον αμερικανικών στρατευμάτων στον πόλεμο. στο Αφγανιστάν», είπε.

Και πρόσθεσε: «Μετά την 1η Μαΐου, δεν προβλεπόταν κατάπαυση πυρός, δεν υπήρχε συμφωνία για την προστασία του στρατού μας, δεν υπήρχαν εγγυήσεις σχετικά με το status quo και το να αποτρέψουμε θανάτους Αμερικανών».

Ως γνωστόν, τον Απρίλιο του 2021 ο Μπάϊντεν ανακοίνωσε το σχέδιο της απόσυρσης των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν πριν από την 11η Σεπτεμβρίου.

Ηταν ολοφάνερο ότι η αποχώρηση θα έπρεπε να «σκάσει» στα χέρια κάποιου Αμερικανού προέδρου. Πόσο μάλλον, αφού ήταν ειλημμένη απόφαση. «Εσκασε» στα χέρια Μπάϊντεν. Οπως και πολλά άλλα προβλήματα εντός και εκτός των ΗΠΑ. Κοινωνικά, οικονομικά και γεωπολιτικά.

–Για την εκκένωση της Καμπούλ: Ο Μπάϊντεν «υποσχέθηκε» ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να βοηθούν στην εκκένωση αμάχων από το Αφγανιστάν. «Θα συνεχίσουμε να διευκολύνουμε την ασφαλή μεταφορά αμάχων που υπηρέτησαν τους συμμάχους μας και συνεχίζουν να εργάζονται στο Αφγανιστάν».

-Για την Κίνα και τη Ρωσία: Ιδιαίτερη σημασία έχει μια αναφορά του Μπάϊντεν για την Ρωσία και την Κίνα. Δήλωσε, με νόημα, ότι η Ρωσία και η Κίνα κυρίως ενδιαφέρονταν να διοχετεύουν οι ΗΠΑ δολάρια στο Αφγανιστάν εφ’ όρου ζωής.

«Και οι πραγματικοί μας στρατηγικοί αντίπαλοι Κίνα και Ρωσία θα ήθελαν πάνω από όλα να συνεχίσουν οι ΗΠΑ να ξοδεύουν ατελείωτα δισεκατομμύρια δολάρια και πόρους για τη σταθεροποίηση του Αφγανιστάν».

Ενα μήνυμα προς αυτές τις δύο μεγάλες δυνάμεις, οι οποίες είχαν ρόλο στις αφγανικές υποθέσεις. Η Ρωσία εδώ και σχεδόν δύο αιώνες και η Κίνα που, ως αναδυόμενη υπερδύναμη, πλέον εμφανίζεται με δραματικά αναβαθμισμένο ρόλο.

Θανάσης Αργυράκης