Δημήτρης Μαρέδης: Όταν ο Πρωθυπουργός δηλώνει ότι «δεν ξέρει», τότε πώς είναι δυνατόν οι πολίτες να αισθάνονται ότι το κράτος λειτουργεί προς όφελός τους;

Τα μεγαλειώδη συλλαλητήρια της περασμένης Παρασκευής δεν ήταν απλώς μία πράξη μνήμης για την τραγωδία των Τεμπών. Ήταν ένα ηχηρό, σχεδόν εκκωφαντικό μήνυμα προς τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη: τα πάντα πρέπει να αλλάξουν, και αυτό δεν μπορεί να περιμένει ούτε μία ημέρα παραπάνω. Ο τρόπος που διοικείται η χώρα, τα πρόσωπα που κρατούν τα ηνία, οι δομές που καθορίζουν τη ζωή των πολιτών – όλα πρέπει να αναθεωρηθούν εκ βάθρων. Το παλιό, ρουσφετολογικό, πελατειακό και ανίκανο κράτος δεν μπορεί να έχει θέση σε μία κοινωνία που διεκδικεί την ασφάλεια και τη δικαιοσύνη.

Η τραγωδία των Τεμπών ανέδειξε με τον πιο οδυνηρό τρόπο το μέγεθος της κρατικής ανεπάρκειας. Η διαχείριση της σιδηροδρομικής ασφάλειας είχε αφεθεί στα χέρια ακατάλληλων προσώπων, σε ένα σύστημα διαφθοράς και αδιαφορίας που δεν δίστασε να θυσιάσει 57+1 ανθρώπους στην αδηφαγία της ανευθυνότητας. Ένα σύστημα που ανέθεσε την ευθύνη της διαχείρισης εκατοντάδων ζωών σε έναν άνθρωπο χωρίς επαρκή κατάρτιση, απλώς και μόνο επειδή η γραφειοκρατική λογική της διαφθοράς το επέτρεπε.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αν πιστεύει ότι μπορεί να υποσχεθεί έναν ασφαλή σιδηρόδρομο το 2027 χωρίς να ανοίξει μύτη, δεν έχει αντιληφθεί τίποτα από την οργή της κοινωνίας. Το αίτημα για αλλαγή δεν είναι θεωρητικό. Είναι ζήτημα επιβίωσης της ίδιας της δημοκρατίας. Ο σιδηρόδρομος δεν είναι πλέον ένα μέσο μεταφοράς – έχει γίνει το σύμβολο της αλλαγής που απαιτείται στο βαθύ κράτος.

Η ελληνική κοινωνία δεν ξεχνά. Οι πολίτες νιώθουν προδομένοι, εγκλωβισμένοι σε ένα σύστημα όπου η εμπιστοσύνη προς το κράτος έχει διαρραγεί ανεπανόρθωτα. Η κυβέρνηση έχει χάσει το ηθικό πλεονέκτημα που της είχε αποδοθεί, καθώς τα γεγονότα αποδεικνύουν ότι ακόμα και σήμερα, οι μηχανισμοί ευθύνης και διαφάνειας κινούνται με ρυθμούς απαράδεκτα αργούς. Η Δικαιοσύνη μοιάζει να αδυνατεί να αποδώσει ευθύνες, και οι πολίτες βρίσκονται αντιμέτωποι με μία πολιτεία που όχι μόνο δεν τους προστατεύει, αλλά τους εγκαταλείπει στο έλεος της αβεβαιότητας.

Η έκρηξη της κοινωνικής οργής έχει αιτία και είναι πολύ βαθύτερη από μία μεμονωμένη τραγωδία. Ο κόσμος βγήκε στους δρόμους επειδή αισθάνεται ότι δεν έχει πια σε ποιον να στηριχθεί. Η αβεβαιότητα, η καχυποψία και η αίσθηση της απόλυτης ανασφάλειας διαπερνούν κάθε πτυχή της δημόσιας ζωής. Όταν ο ίδιος ο Πρωθυπουργός δηλώνει στις 29 Ιανουαρίου 2025 στον τηλεοπτικό σταθμό Alpha ότι «δεν ξέρει», τότε πώς είναι δυνατόν οι πολίτες να αισθάνονται ότι το κράτος λειτουργεί προς όφελός τους;

Η κυβέρνηση βρίσκεται σε ένα κομβικό σημείο. Δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια για χρονοτριβή. Αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει να αποδείξει ότι είναι έτοιμος να προχωρήσει σε πραγματική ρήξη με το παλιό σύστημα, πρέπει να το κάνει τώρα. Η κάθαρση των διεφθαρμένων μηχανισμών, η απομάκρυνση των ανίκανων στελεχών, η ανάληψη πρωτοβουλιών που θα διασφαλίσουν ότι η τραγωδία των Τεμπών δεν θα επαναληφθεί, είναι οι μόνες επιλογές που του έχουν απομείνει.

Η κοινωνία δεν θα δεχτεί μισές λύσεις. Ο χρόνος της ανοχής έχει τελειώσει. Αν ο Μητσοτάκης δεν αλλάξει τα πάντα –και το κυριότερο, αν δεν το κάνει αμέσως– τότε η ιστορία θα τον καταγράψει ως έναν ηγέτη που είχε την ευκαιρία να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και την άφησε να χαθεί μέσα στη γραφειοκρατία της αδράνειας. Και αυτό, το πολιτικό και ηθικό κόστος, θα είναι βαρύτερο από οποιαδήποτε εκλογική ήττα.

Dimitris Maredis