Δύσκολο στοίχημα ο Κάθετος Διάδρομος: Ακριβότερη η ελληνική διαδρομή για το αμερικανικό LNG

Η μεταφορά αμερικανικού LNG στην Ουκρανία μέσω του αποκαλούμενου Κάθετου Διαδρόμου, που ξεκινά από την Ελλάδα, αποδεικνύεται ένα δύσκολο και πολυπαραγοντικό στοίχημα. Η χθεσινή άκαρπη διαδικασία δημοπρασιών δέσμευσης δυναμικότητας κατέδειξε με εμφατικό τρόπο τα δομικά εμπόδια που αντιμετωπίζει η νότια αυτή όδευση, σε μια ευρωπαϊκή αγορά όπου οι αποφάσεις λαμβάνονται πρωτίστως με όρους κόστους, εγγύτητας και εμπορικής βεβαιότητας και όχι πολιτικών διακηρύξεων.

Στις τρεις ταυτόχρονες δημοπρασίες για τη μεταφορά αερίου προς την ουκρανική αγορά τον Ιανουάριο, που αφορούσαν τα προϊόντα Root 1 μέσω Ρεβυθούσας, Root 2 μέσω του FSRU Αλεξανδρούπολης και Root 3 μέσω TAP, δεν υποβλήθηκε καμία προσφορά. Το αποτέλεσμα αυτό ανέδειξε ότι, παρά τη γεωπολιτική σημασία που αποδίδεται στον Κάθετο Διάδρομο από την Αθήνα και την Ουάσιγκτον, η διαδρομή παραμένει ακριβότερη σε σύγκριση με τις βόρειες και κεντροευρωπαϊκές πύλες εισόδου LNG.

Η γεωγραφία λειτουργεί εις βάρος της Ελλάδας. Οι αγορές της Ουκρανίας, της Πολωνίας και της Ουγγαρίας βρίσκονται εγγύτερα σε τερματικούς σταθμούς της Βαλτικής και της Βόρειας Θάλασσας, γεγονός που μειώνει τις αποστάσεις, τα ρυθμιστικά σημεία διέλευσης και, τελικά, το συνολικό κόστος. Αντίθετα, το αέριο που εισέρχεται από τον Νότο πρέπει να διασχίσει περισσότερα δίκτυα και χώρες, αυξάνοντας την πολυπλοκότητα και την τιμή για τον τελικό καταναλωτή.

Σε αυτό το περιβάλλον, η προτεραιότητα καθορίζεται από τις εμπορικές αποφάσεις των traders. Όσο ο Κάθετος Διάδρομος δεν μπορεί να ανταγωνιστεί σε τελική τιμή τις εναλλακτικές οδεύσεις από Πολωνία, Λιθουανία, Κροατία ή Γερμανία, δύσκολα θα προσελκύσει σταθερό ενδιαφέρον. Παράλληλα, χώρες όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία έχουν ήδη δεσμεύσει μεγάλο μέρος των ποσοτήτων που χρειάζεται η Ουκρανία για τον εφετινό χειμώνα, ελέγχοντας τις ροές και περιορίζοντας το περιθώριο για νέες εισόδους από τον Νότο.

Αίσθηση προκάλεσε και η απουσία της ΔΕΠΑ από τις χθεσινές δημοπρασίες, παρά το πρόσφατο μνημόνιο συνεργασίας που έχει υπογράψει με τη Naftogaz για την προμήθεια φυσικού αερίου την περίοδο Δεκεμβρίου 2025 – Μαρτίου 2026. Στην προηγούμενη αντίστοιχη διαδικασία, η ελληνική εταιρεία είχε δεσμεύσει το μεγαλύτερο μέρος των ποσοτήτων για τον Δεκέμβριο, με τη συμμετοχή και διεθνών παικτών όπως η ουκρανική DTEK και η ελβετική AXPO.