Εχουν βγει «μαχαίρια» ενόψει της Συνόδου της ΕΕ για τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία

Τα «Παιχνίδια Εξουσίας» αναδημοσιεύουν από τον «Ριζοσπάστη» ένα πολύ ενδιαφέρον ρεπορτάζ για την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ με κύριο ζητούμενο μια συμφωνία για τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία:

Μία από τις πιο κρίσιμες Συνόδους Κορυφής της ΕΕ ξεκινά σήμερα στις Βρυξέλλες. Αναμένεται να επιδράσει σημαντικά στην πορεία της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης στην Ουκρανία, στην πολεμική προπαρασκευή των Ευρωπαίων και στη μακροπρόθεσμη γεωπολιτική αντιπαράθεση με τη Ρωσία αλλά και τις ΗΠΑ.

Στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων της Συνόδου θα βρεθεί το ζήτημα της χρηματοδότησης της Ουκρανίας με χρήση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που έχουν δεσμευτεί σε χώρες της ΕΕ. Το Κίεβο αναμένεται να ξεμείνει από χρήματα τους πρώτους μήνες του 2026, ενώ εκκρεμούν και εξοπλιστικές συμφωνίες της Ουκρανίας με κράτη της ΕΕ, οι οποίες κινδυνεύουν να μείνουν «στον αέρα» αν το Κίεβο δεν εξασφαλίσει χρηματοδότηση.

Οι αντιθέσεις έχουν βγει στη φόρα, όχι μόνο μεταξύ των κρατών – μελών της ΕΕ αλλά και μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ, όπως φυσικά και μεταξύ ΕΕ και Ρωσίας, η οποία έχει χαρακτηρίσει «αιτία πολέμου» τυχόν κατάσχεση των ρωσικών κεφαλαίων.

Για την ΕΕ η χρήση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων είναι το τελευταίο της «χαρτί» για να προωθήσει τους όρους της στην ιμπεριαλιστική σύγκρουση, με τις ΗΠΑ να αξιοποιούν ως μοχλό πίεσης τη στρατιωτική ισχύ.

«Η δουλειά συνεχίζεται ώστε να βρεθεί μια λύση που να μπορεί να γίνει αποδεκτή από όλα τα κράτη – μέλη, ή τουλάχιστον από τη μεγαλύτερη δυνατή πλειοψηφία», δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντ. Κόστα, προϊδεάζοντας για τις δυσκολίες των διαπραγματεύσεων.

Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει παρουσιάσει ένα σύνθετο πακέτο έξι νομικών μέτρων. Τέσσερα απαιτούν έγκριση με ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο και δύο ομοφωνία, ενώ ορισμένα χρειάζονται και τη σύμφωνη γνώμη του Ευρωκοινοβουλίου.

Οι ενστάσεις του Βελγίου

Τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στην ΕΕ ανέρχονται σε περίπου 210 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 185 δισ. βρίσκονται στο Βέλγιο, 18 δισ. στη Γαλλία και μικρότερα ποσά σε Λουξεμβούργο, Γερμανία και Σουηδία.

Το αρχικό σχέδιο για τη χρήση των ρωσικών κεφαλαίων για την Ουκρανία το 2026 και το 2027 αφορούσε μόνο το βελγικό κεντρικό αποθετήριο τίτλων «Euroclear», όπου φυλάσσονται.

Η κυβέρνηση του Βελγίου, υπό τον πρωθυπουργό Μπαρτ ντε Βέβερ, αντιτίθεται μέχρι σήμερα στην πρόταση να χρησιμοποιηθούν αυτά τα χρήματα για την Ουκρανία, ανησυχώντας ότι θα σηκώσει όλο το βάρος των αντιποίνων της Ρωσίας. Επίσης απαιτεί σε ένα τέτοιο σχέδιο να συμμετέχουν και άλλες χώρες της ΕΕ που κατέχουν ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.

Ηδη η Ρωσική Κεντρική Τράπεζα κατέθεσε αγωγή σε δικαστήριο της Μόσχας ζητώντας 230 δισ. δολάρια ως αποζημίωση από τη «Euroclear», σηματοδοτώντας το πρώτο βήμα σε αυτό που το Κρεμλίνο έχει προειδοποιήσει ότι θα είναι ένας νομικός εφιάλτης για την ΕΕ.

Παράλληλα υπάρχει και η γεωπολιτική διάσταση, με τον Βέλγο πρωθυπουργό να δηλώνει πρόσφατα ότι τυχόν απόφαση για κατάσχεση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων «υπονομεύει τις ειρηνευτικές προσπάθειες» των ΗΠΑ.

Το Βέλγιο προκρίνει αντ’ αυτού ένα κοινό ευρωπαϊκό δάνειο, το οποίο έχει χαρακτηρίσει «απλούστερη και φτηνότερη λύση».

Το αδιέξοδο που έχει προκύψει αποκαλύπτει το βάθος των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων στην ΕΕ, τις αυξανόμενες πιέσεις από τις ΗΠΑ και τα αντικρουόμενα συμφέροντα για τη μοιρασιά της «λείας» στην Ουκρανία, ενώ, όπως σημειώνουν το «Politico» και άλλα ΜΜΕ, η Σύνοδος αυτή θα κρίνει αν η ΕΕ «θα παραμείνει ενωμένη», έστω και τυπικά.

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ κάλεσε χθες τον Ρώσο μεγιστάνα Ρ. Αμπράμοβιτς να τηρήσει τη δέσμευσή του και να μεταφέρει 2,5 δισ. λίρες από την πώληση της ποδοσφαιρικής ομάδας Τσέλσι σε ίδρυμα στην Ουκρανία.

Οι ΗΠΑ «ασκούν πιέσεις» σε κράτη της ΕΕ

Οπως αναφέρουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στο «Politico», οι ΗΠΑ προσπαθούν να χειριστούν τις διαπραγματεύσεις πίσω από τις πλάτες της ΕΕ, πιέζοντας ορισμένες χώρες να ακολουθήσουν την αμερικανική γραμμή και να απορρίψουν την πρόταση για τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.

Η Ουάσιγκτον επιδιώκει να αποδυναμώσει τη συνοχή των «συμμάχων» της ΕΕ, προωθώντας ταυτόχρονα τα αμερικανικά συμφέροντα. Να σημειωθεί ότι στο αμερικανικό σχέδιο για την Ουκρανία προβλέπεται να αξιοποιηθούν 100 δισ. ευρώ από τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για κοινές αμερικανορωσικές επενδύσεις σε ουκρανικό έδαφος.

Ιταλία, Μάλτα, Βουλγαρία και Τσεχία υποστήριξαν το αίτημα του Βελγίου να διερευνηθούν εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης για την Ουκρανία.

Η Ουγγαρία παραδοσιακά είναι αντίθετη σε οποιαδήποτε στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία.

Η Σλοβακία φαίνεται να είναι επίσης αντίθετη, με τον πρωθυπουργό Ρ. Φίτσο να δηλώνει χθες ότι δεν θα υποστηρίξει τίποτα που παρατείνει τον πόλεμο και αυξάνει τις στρατιωτικές δαπάνες.

Αντιθέσεις υπάρχουν και μεταξύ των κρατών που είναι υπέρ της κατάσχεσης των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Γαλλία και Γερμανία θέλουν να αξιοποιηθούν τα χρήματα μόνο για την αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού, με το Παρίσι να επιμένει για αποκλειστικά ευρωπαϊκούς εξοπλισμούς και όχι από άλλους προμηθευτές, όπως οι ΗΠΑ.

Οι επικριτές του σχεδίου ισχυρίζονται ότι η Γερμανία επιμένει στη χρήση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων επειδή είναι αντίθετη σε νέο κοινό ευρωπαϊκό χρέος.

Σε τροχιά πολέμου η Γερμανία

Παράλληλα ο Γερμανός καγκελάριος Φρ. Μερτς αναφέρθηκε στις ευρωπαϊκές στρατιωτικές δυνάμεις που σχεδιάζεται να αναπτυχθούν στην Ουκρανία μετά από μια «ειρηνευτική συμφωνία», λέγοντας ότι θα μπορούν – υπό ορισμένες συνθήκες – να απωθούν τις ρωσικές δυνάμεις στο πλαίσιο των «εγγυήσεων ασφαλείας» τις οποίες θα δώσουν ΗΠΑ και Ευρώπη.

«Θα διαμορφώσουμε μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη μεταξύ των αντιμαχόμενων μερών και, για να είμαστε πολύ συγκεκριμένοι, θα αναλάβουμε δράση κατά των αντίστοιχων ρωσικών εισβολών και επιθέσεων. Δεν έχουμε φτάσει όμως ακόμα εκεί», είπε.

«Το γεγονός ότι οι Αμερικανοί έχουν αναλάβει μια τέτοια δέσμευση – να προστατεύσουν την Ουκρανία σε περίπτωση κατάπαυσης του πυρός, σαν να ήταν έδαφος του ΝΑΤΟ – νομίζω ότι είναι μια αξιοσημείωτη νέα θέση για τις ΗΠΑ», συμπλήρωσε, ασκώντας πιέσεις στις ΗΠΑ να δεσμευτούν σε έναν ενδεχόμενο μελλοντικό πόλεμο με τη Ρωσία στην Ευρώπη.

Μάλιστα οι γερμανικές Ενοπλες Δυνάμεις δεν αποκλείεται να συμμετέχουν σε μια τέτοια αποστολή στην Ουκρανία.

Οι πολεμικές προετοιμασίες συνεχίζονται και οι γερμανικές Ενοπλες Δυνάμεις θα λάβουν 50 δισ. ευρώ για εξοπλισμό, συστήματα πυραυλικής άμυνας και οχήματα μάχης, αποφάσισε χθες η Επιτροπή Προϋπολογισμού της γερμανικής Βουλής.

Ενδεικτικά, 4 δισ. θα διατεθούν για την επέκταση του συστήματος πυραυλικής άμυνας «Arrow 3» και 2 δισ. για το σύστημα αεράμυνας «Patriot». Περισσότερα από 4 δισ. θα δαπανηθούν για οχήματα μάχης πεζικού «Puma».

Παράλληλα, από τον Μάρτη του 2026 οι δήμοι στη Γερμανία καλούνται να εντοπίσουν χώρους που μπορεί να λειτουργήσουν ως καταφύγια για πολίτες σε περίπτωση κινδύνου, όπως προκύπτει από εσωτερικό έγγραφο της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Πολιτικής Προστασίας και Αντιμετώπισης Καταστροφών (BBK) που έχει στη διάθεσή του ο γερμανικός ιστότοπος «Table.Briefings».

ΕΕ και ΗΠΑ συντονίζουν έγγραφα «ασφαλείας» για την Ουκρανία

Αξιωματούχοι των ΗΠΑ και της ΕΕ υπέγραψαν δύο έγγραφα που περιγράφουν τις «εγγυήσεις ασφαλείας» για το Κίεβο, στη συνάντηση στο Βερολίνο τη Δευτέρα, σύμφωνα με τους «New York Times» (NYT).

Σύμφωνα με αυτά τα έγγραφα, «μειώνεται» το μέγεθος του ουκρανικού στρατού από 900.000 στρατιώτες σε «επίπεδο ειρήνης» 800.000, ενώ θα ενισχύεται με την υποστήριξη της ΕΕ και των ΗΠΑ. Σύμφωνα με το σχέδιο, μια στρατιωτική δύναμη υπό ευρωπαϊκή ηγεσία θα εδρεύει στη δυτική Ουκρανία, μακριά από τα ρωσικά σύνορα. Ενώ δεν έχουν δοθεί λεπτομέρειες σχετικά με το ποιες χώρες θα αναπτύξουν στρατεύματα, ανέφερε η εφημερίδα, πολλά κράτη έχουν δεσμευτεί ιδιωτικά να το πράξουν.

Οι ΗΠΑ έχουν αποκλείσει το ενδεχόμενο αποστολής στρατευμάτων στην Ουκρανία, συνέχισαν οι NYT. Αντ’ αυτού, η Ουάσιγκτον θα χρησιμοποιήσει συστήματα πληροφοριών για να παρακολουθεί μια πιθανή κατάπαυση του πυρός.

Επικαλούμενο πηγές, το «Politico» ανέφερε ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ είχε στείλει τελεσίγραφο στην Ουκρανία να συμφωνήσει σε εδαφικές παραχωρήσεις, με αντάλλαγμα «εγγυήσεις ασφαλείας» παρόμοιες με το Αρθρο 5 του ΝΑΤΟ.

Οι «εγγυήσεις ασφαλείας» από ΗΠΑ και ΕΕ δεν θέτουν περιορισμούς στους τύπους όπλων στο οπλοστάσιο του Κιέβου, ανέφερε η εφημερίδα «Daily Telegraph». Σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι ΗΠΑ είναι απίθανο να προμηθεύσουν απευθείας το Κίεβο με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, ή να χρηματοδοτήσουν την ουκρανική πολεμική βιομηχανία.

Ομως οι προμήθειες όπλων είναι πιθανό να συνεχιστούν μέσω του μηχανισμού PURL, που συμφωνήθηκε στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και προβλέπει την αγορά αμερικανικών όπλων από ευρωπαϊκές χώρες για μεταφορά στην Ουκρανία.

Οι προτάσεις αυτές θεωρούνται απαράδεκτες από τη Μόσχα, που συνεχίζει να αποκλείει την παρουσία «δυτικών» στρατευμάτων σε ουκρανικό έδαφος.

Μάλιστα το Κρεμλίνο σχολίασε ότι η συμμετοχή των Ευρωπαίων στις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις επί του αμερικανικού σχεδίου για την Ουκρανία «δεν προμηνύει τίποτα καλό».

Σύμφωνα με το «Bloomberg», η Ουάσιγκτον ετοιμάζει νέες κυρώσεις προκειμένου να αυξήσει την πίεση προς τη Μόσχα, σε περίπτωση που η δεύτερη απορρίψει την προτεινόμενη «ειρηνευτική συμφωνία». Οι ΗΠΑ εξετάζουν διάφορες επιλογές, όπως το να στοχεύσουν πλοία του «σκιώδους στόλου» της Ρωσίας τα οποία χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου, καθώς και τους εμπόρους που διευκολύνουν αυτές τις συναλλαγές.