«Ελλάς – Γαλλία συμμαχία» Vs «Τουρκία – Βρετανία συμμαχία»

Η «αποστρατεία» της Μέρκελ, η οποία ήταν θετικά διακείμενη προς την Τουρκία, η προσπάθεια της Γαλλίας να καταλάβει δεσπόζουσα θέση στην ΕΕ και ειδικά στα θέματα της «Ευρωάμυνας», το ενδεχόμενο να προβεί η Ουάσιγκτον σε κινήσεις καλής θέλησης προς το Παρίσι, μετά το θεαματικό «άδειασμα» της Γαλλίας από την συμμαχία, AUKUS (ΗΠΑ, Βρετανία, Αυστραλία), αλλά και τα δεδομένα που σηματοδότησε το Brexit, συνθέτουν ένα σκηνικό το οποίο δεν αποκλείεται να δρομολογήσει νέες εξελίξεις.

Μάλιστα, κατά την εκτίμηση της γερμανικής εφημερίδας, Die Welt, μετά και την ελληνο-γαλλική αμυντική συμφωνία, η Άγκυρα προσπαθεί να προσεταιριστεί τη Βρετανία. Χαρακτηρίζει, δε, το Λονδίνο τον «νέο φίλο του Ερντογάν στην Ευρώπη».

Στενές σχέσεις

Βέβαια, είναι γνωστή η όχι και τόσο «φιλική» αντιμετώπιση του Λονδίνου από το Βερολίνο. Οπως επίσης θεωρείται «σνόμπ», αν όχι άκρως αρνητική, η αντιμετώπιση της Γαλλίας εκ μέρους της Γερμανίας. Διαχρονικά.

Ωστόσο, αναμφισβήτητα, οι σχέσεις Λονδίνου – Αγκυρας έχουν ισχυρά σημεία αναφοράς σε βάθος δεκαετιών. Η Βρετανία, μάλιστα, θεωρείται ένας από τους βασικούς πυλώνες στήριξης της τουρκικής γραμμής στο Κυπριακό, αν και το Λονδίνο με το γνωστό φλεγματικό στύλ του, κρατάει διακριτικές αποστάσεις. Τουλάχιστον, δημόσια.

Δεν είναι, επίσης, τυχαίο ότι η Τουρκία ήταν από τις πρώτες χώρες με την οποία υπέγραψε η Βρετανία οικονομική – εμπορική συμφωνία μείζονος σημασίας.

ΝΑΤΟ και «Ευρωάμυνα»

Επιπλέον, ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι ότι Βρετανία και Τουρκία, σε ορισμένα ζητήματα, κινούνται απολύτως στο ίδιο μήκος κύματος εντός του ΝΑΤΟ.

Ιδιαίτερα όσον αφορά την «Ευρωάμυνα» και τα πρώτα βήματά της, το σχέδιο PESCO (Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία – Permanent Structured Cooperation) και το «Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Βιομηχανικής Ανάπτυξης στον τομέα της Άμυνας (EDIDP).

Βέβαια, και οι δύο χώρες, από τις βασικές συνιστώσες του ΝΑΤΟ, δεν θέλουν να ευνοήσουν τη δημιουργία ενός «μίνι ΝΑΤΟ» μέσα στο ΝΑΤΟ, υπό την Γαλλία, που θα περιλαμβάνει περί τις εννέα χώρες – μέλη της ΕΕ και θα αποτελεί, κατά τους σχεδιασμούς των Παρισίων, έναν «προάγγελο» του «Ευρωστρατού», στην υπηρεσία, αρχικά πάντως, της Γαλλίας.

Και οι δύο, όμως, επιδιώκουν να μπουν από την πίσω πόρτα στην ΕΕ, μέσω της PESCO, του EDIDP («Ευρωάμυνας»), ως «τρίτες χώρες». Δηλαδή, χώρες εκτός ΕΕ (non EU allies). Είναι, εξάλλου, … πολλά τα λεφτά από PESCO και EDIDP.

Η Τουρκία ήδη υπέβαλε αίτημα για να ενταχθεί σε αυτά τα προγράμματα. Του τουρκικού αιτήματος είχε προηγηθεί η έγκριση αντίστοιχου αιτήματος για συμμετοχή στην PESCO των ΗΠΑ, Καναδά και Νορβηγίας.

Λονδίνο και Αγκυρα εδώ και χρόνια, από τη στιγμή που ήταν ορατό το Brexit, συντόνιζαν τον βηματισμό τους προς αυτή την κατεύθυνση. Τώρα, δεν αποκλείεται να «συσφίξουν» τις σχέσεις τους σε σειρά τομέων.

Η «αποστρατεία» Μέρκελ

Κατά την γερμανική εφημερίδα, Die Welt, με την αποχώρηση της καγκελαρίου, Άνγκελα Μέρκελ, ο Γάλλος πρόεδρος, Εμμανουέλ Μακρόν, είναι αποφασισμένος να εκμεταλλευτεί το … κενό εξουσίας, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο δημοσίευμα.

Κάτι που, σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο του think tank, German Marshall Fund, Ιαν Λέσσερ (Ian Lesser), δεν συνιστά καλή είδηση για την Τουρκία.

Οι φόβοι της Άγκυρας, συνεχίζει η Die Welt, είναι δικαιολογημένοι αν σκεφτεί κανείς ότι η καγκελάριος ήταν πάντα περισσότερο θετικά διακείμενη προς την Τουρκία, τόσο λόγω των διμερών εμπορικών σχέσεων όσο και στο πλαίσιο της αντιμετώπισης του μεταναστευτικού.

Επιπρόσθετα, η καγκελάριος δεν συμμεριζόταν τις απόψεις του Γάλλου προέδρου για μεγαλύτερη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ, αναφέρει η εφημερίδα, η οποία σημειώνει ότι η ελληνο-γαλλική συμφωνία αποτελεί μια πρόγευση αυτής της εξέλιξης.

Αλισβερίσια με τη Βρετανία

Μπορεί, επίσης, σημειώνει η εφημερίδα, το Παρίσι να διαμηνύει ότι η ελληνο-γαλλική συμφωνία αμυντικής συνεργασίας δεν στρέφεται ενάντια στην Τουρκία, ωστόσο, και να μην συνιστά στρατιωτικό κίνδυνο για την Τουρκία, ωστόσο, η συμβολική σημασία της είναι μεγάλη, καθώς μετά την συμφωνία AUKUS, η Άγκυρα φοβάται μια στενότερη συνεργασία εντός της ΕΕ σε στρατιωτικά θέματα.

Στο πλαίσιο αυτό, υποστηρίζει η γερμανική εφημερίδα, ο Ερντογάν θεωρεί ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός, Μπορίς Τζόνσον, μπορεί να είναι σύμμαχός του, μια και οι δύο επιδιώκουν μεγαλύτερη ανεξαρτησία από την ΕΕ.

Ετσι, η Άγκυρα προσπαθεί να προσεταιριστεί τη Μ. Βρετανία, με στόχο την εντατικοποίηση της συνεργασίας στο εμπόριο αλλά και στην αμυντική βιομηχανία.

Πράγματι, μετά τη Γερμανία, η Βρετανία είναι η μεγαλύτερη αγορά για τις τουρκικές εξαγωγές. Αλλά και στο διάστημα που η Βρετανία ήταν εντός της ΕΕ, ήταν πάντα υπέρμαχος της τουρκικής ένταξης στην Ένωση, σημειώνει, τέλος, η Die Welt.

Προσέγγιση ΗΠΑ-Γαλλίας;

Οσον αφορά την AUKUS, αναφέρει το δημοσίευμα, η τουρκική πλευρά δεν παίρνει σαφή θέση, με τον σύμβουλο του Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν, να δηλώνει ότι η Τουρκία δεν είναι μέρος της Συμφωνίας και ελπίζει ότι αυτή δεν θα επηρεάσει αρνητικά το ΝΑΤΟ.

Πάντως, όπως εξηγεί στην εφημερίδα ο ειδικός επί τουρκικών θεμάτων του think tank Carnegie Europe, Σινάν Ουλγκέν (Sinan Ülgen), η Τουρκία, μετά τις αντιδράσεις που προκάλεσε η AUKUS, φοβάται ότι η Ουάσιγκτον θα θελήσει να κάνει μια κίνηση καλής θέλησης προς το Παρίσι.

Εκνευρισμός;

Να σημειωθεί, πάντως, ότι εξαιτίας τως τελευταίων διεθνών και περιφερειακών εξελίξεων διακρίνεται ένας εκνευρισμός στην Τουρκία. Τουλάχιστον έτσι αντανακλάται στα τουρκικά ΜΜΕ.

Ενδεικτικές είναι οι αναφορές στην ελληνο-γαλλική συμφωνία, με πλέον χαρακτηριστικές της εφημερίδας, Türkiye, η οποία γράφει ότι «η Αθήνα μπορεί να στείλει στρατιώτες στην Αφρική για τη Γαλλία», της Yeni Akit που χαρακτηρίζει την Αθήνα ως «υπηρέτη της Γαλλίας», την Milat που αναφέρει ότι «η Ελλάδα γίνεται στρατιώτης για τη Γαλλία» και της Analiz που γράφει ότι «η Ελλάδα θα γίνει υπεργολάβος της Γαλλίας».

Εξίσου επιθετικές είναι οι αναφορές μερίδας του τουρκικού Τύπου στην παρουσία αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών, τύπου F-15, για άσκηση στη Λάρισα, με την εφημερίδα, Yeni Çağ, να κάνει λόγο για «άλλη μια προκλητική κίνηση από την Ουάσιγκτον και την Αθήνα», και την Türkgün να γράφει για «προδοτική κίνηση από τις ΗΠΑ».

Επιπλέον, ενδεικτικό είναι το αντιπολιτευτικό «πρέσινγκ» που ασκήθηκε τελευταία από την τουρκική αντιπολίτευση προς την κυβέρνηση, κατηγορώντας την ότι «απεμπολεί» τη συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης για την -δήθεν- κοινή ΑΟΖ και την «Γαλάζια Πατρίδα».

Η τουρκική αντιπολίτευση «εγκαλεί» τον Ερντογάν γιατί δεν κάνει η Τουρκία έρευνες στην Κρήτη 

Κάτι που προκάλεσε την απάντηση του τουρκικού υπουργείου Αμυνας, το οποίο φαίνεται έχει υπερκεράσει κάθε αρμόδια κρατική Αρχή, και φορώντας «φέσι» στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, έχει υποκαταστήσει την τουρκική Διπλωματία. Ενδεικτικό της απάντησης του τουρκικού υπουργείου Αμυνας, είναι το δημοσίευμα της εφημερίδας, Sabah, ότι «η Γαλάζια Πατρίδα είναι η κόκκινη γραμμή μας».