Ένας δύσκολος προϋπολογισμός

«It’s the economy, stupid». Ο αφορισμός του Τζέιμς Κάρβιλ, του επικοινωνιολόγου του Μπιλ Κλίντον, μοιάζει να ρίχνει βαριά σκιά πάνω από την κυβέρνηση, την ώρα που στη Βουλή αρχίζει η συζήτηση για τον προϋπολογισμό του 2025, ενός προϋπολογισμού που θα πρέπει να είναι ευθυγραμμισμένος με τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες της Ε.Ε., αλλά, ταυτόχρονα θα πρέπει να δίνει και μια ελπίδα στους ταλαιπωρημένους πολίτες.

Οι οποίοι πολίτες, σε ποσοστό 90% (σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση της ALCO), έστειλαν μήνυμα στην κυβέρνηση ότι θεωρούν την ακρίβεια ως το σημαντικότερο πρόβλημά τους – με απλά λόγια, το ποσοστό αυτό δηλοί ότι οι πολίτες δεν θεωρούν ότι τα μέτρα που έχει λάβει ώς τώρα η κυβέρνηση είναι επαρκή (και αυτή είναι μια επιεικής προσέγγιση…) και ότι πιέζουν για επιπλέον παρεμβάσεις στην κατεύθυνση της ελάφρυνσης των βαρών που καλούνται να σηκώσουν.

Το «καμπανάκι»

Η «προειδοποίηση» της ALCO, ωστόσο, έρχεται σε μια δύσκολη στιγμή για την κυβέρνηση, η οποία βάλλεται πανταχόθεν – και εξ οικείων – για την οικονομία και την καθημερινότητα και καλείται να βρει ισορροπία ανάμεσα στην ικανοποίηση των πραγματικών αναγκών των πολιτών της χώρας, αλλά και στη διατήρηση ενός ήρεμου οικονομικού και επενδυτικού κλίματος, καθώς αναγνωρίζει ότι χωρίς την εισροή ζεστού χρήματος στην αγορά η κατάσταση θα παραμείνει στάσιμη.

Έτσι, για παράδειγμα, ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος απέκλεισε κατηγορηματικά το αίτημα της αντιπολίτευσης για έκτακτη φορολόγηση των τραπεζικών κερδών (επικαλούμενος, μάλιστα, τους ευρωπαϊκούς κανόνες), αναμένεται να ανακοινώσει, στο πλαίσιο της συζήτησης για τον προϋπολογισμό, μέτρα για τον περιορισμό των προμηθειών που παρακρατούν οι τράπεζες, ζήτημα που έχει προκαλέσει σχεδόν πάνδημη κριτική.

Το ενδιαφέρον είναι ότι, σύμφωνα με πληροφορίες, το ζήτημα των τραπεζών έχει σταθεί αφορμή για τριβές και εντός της κυβέρνησης: ο παραιτηθείς οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης είχε αναφερθεί ήδη σε πρωτοβουλίες που θεωρούσε ότι λύνουν κάποια προβλήματα με τις τράπεζες, ενώ ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης είχε απευθύνει προειδοποίηση στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, λέγοντας «μην σπάτε τα νεύρα των ανθρώπων».

Η μεγάλη κόντρα

Στο πλαίσιο αυτό, η κόντρα του «δεξιού» βουλευτή της Ν.Δ. Γιώργου Βλάχου με τον υπουργό Ανάπτυξης Τάκη Θεοδωρικάκο για τον πληθωρισμό στα τρόφιμα δείχνει και το κλίμα που επικρατεί εντός του κυβερνώντος κόμματος, όπου σημαντικός αριθμός από βουλευτές δεν κρύβει τον προβληματισμό του για τις συνέπειες που μπορεί το πρόβλημα αυτό να έχει. «Στηρίζουμε την κυβέρνηση, θα υπερψηφίσουμε τον προϋπολογισμό, αλλά κάτι πρέπει να γίνει», έλεγε βουλευτής στο «Ποντίκι».

Μάλιστα, ο Βλάχος αμφισβήτησε ευθέως το αφήγημα της κυβέρνησης, λέγοντας ότι «οι αυξήσεις των εισοδημάτων είναι λάθος να λέμε ότι θα αντισταθμίσουν τις αυξήσεις, πρέπει να έχουν στόχο τη βελτίωση της ζωής των πολιτών», και υπογραμμίζοντας ότι «ούτε τα εποχιακά και εορταστικά καλάθια, πέρα από εφήμερες εντυπώσεις, αποτελούν συγκεκριμένη πολιτική, αλλά έκτακτα μέτρα που δεν αλλάζουν αυτό που ζουν οι πολίτες. Πρέπει να πάρουμε μέτρα για την ομαλή λειτουργία της αγοράς».

Από την πλευρά του, ο Θεοδωρικάκος «κάρφωσε» τη θητεία του Βλάχου στο υπουργείο Εμπορίου επί κυβέρνησης Κώστα Καραμανλή («ο πληθωρισμός ήταν 4,8 στα τρόφιμα τον Δεκέμβριο του 2007 και 3,9 τον Δεκέμβριο του 2008, βρεθήκατε μπροστά στο ίδιο πρόβλημα και είχατε τις επιδόσεις που ανέφερα»), με τον βουλευτή να επανέρχεται λέγοντας ότι με την πολιτική που ο ίδιος είχε ακολουθήσει τελικά ο πληθωρισμός έπεσε σε χαμηλά επίπεδα το 2009.

Το συνολικό πρόβλημα

Οι εντυπώσεις από την κόντρα, όμως, μένουν. Και δείχνουν το συνολικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση: η δυσφορία των πολιτών μεταφέρεται προς τους βουλευτές, οι οποίοι, με τη σειρά τους, τη μεταφέρουν προς τους υπουργούς, οι οποίοι συνήθως αντιδρούν αμυντικά, δίνοντας την εντύπωση ότι είτε δεν βλέπουν είτε δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα, επιτείνοντας τον φαύλο κύκλο, αλλά και την αίσθηση απουσίας αποτελεσματικότητας.

Αν στα παραπάνω προστεθεί και η πίεση που σταδιακά αυξάνεται από την αντιπολίτευση (η οποία μοιάζει να βγαίνει από μια μακρά περίοδο εσωστρέφειας), ακριβώς για αυτά τα θέματα (π.χ. το ΠΑΣΟΚ ζήτησε έκτακτη φορολόγηση των τραπεζών και επιπλέον περιορισμούς για την Golden Visa, ζήτημα που άπτεται του στεγαστικού προβλήματος), γίνεται κατανοητό ότι πλέον ο κίνδυνος για τη δημιουργία κρίσιμης μάζας αμφισβήτησης της κυβέρνησης δεν είναι τόσο μακρινός όσο π.χ. πριν από έναν χρόνο.

Πώς αντιδρά η κυβέρνηση στα παραπάνω; Επιμένοντας στην πολιτική που ακολουθεί ώς τώρα, τονίζοντας ότι οι μεταρρυθμίσεις χρειάζονται χρόνο για να αποδώσουν καρπούς και ψάχνοντας εκείνο το… κάτι παραπάνω που δημοσιονομικά θα την «έπαιρνε» να δώσει στην παρούσα φάση, ώστε να δείξει ότι δεν παραπέμπει τα πάντα στο 2027, αλλά έχει τα αντανακλαστικά να επιδιώξει να βρει και πιο βραχυπρόθεσμες λύσεις, έστω κι αν δεν είναι πάντα ικανοποιητικές για όλους.

Από εκεί και πέρα, και κατά τη διάρκεια της συζήτησης για τον προϋπολογισμό, η κυβέρνηση θα επιδιώξει να αποκρούσει την κριτική της αντιπολίτευσης ότι πλέον μεγάλο μέρος της κοινωνίας παγιδεύεται σε διαρκή λιτότητα και σε ασφυκτικές πιέσεις, χωρίς προοπτική εξόδου από το τούνελ. Τα δύσκολα, λοιπόν, είναι μπροστά και το στοίχημα της κυβέρνησης είναι να καταφέρει να πείσει τους πολίτες ότι είναι η μοναδική δύναμη που μπορεί να δώσει λύσεις και απαντήσεις στις αγωνίες τους.

topontiki.gr