Γάζα: Οι κίνδυνοι για ντόμινο δραματικών διεθνών εξελίξεων

Τι αντίκτυπο βλέπει ότι θα έχει η σύγκρουση Παλαιστινίων – Ισραηλινών, στη Γάζα, στην αμερικανική πολιτική σκηνή; Συμμετείχε το Ιράν στους σχεδιασμούς για την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, στις 7 Οκτωβρίου; Υπάρχει λύση στο Παλαιστινιακό; Περιμένουμε έναν μεγάλο πόλεμο στη Μέση Ανατολή;

Ο Chaz Freeman (Τσέζ Φρήμαν), πρώην αναπληρωτής υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ και πρώην πρεσβευτής στη Σαουδική Αραβία, μίλησε για τα παραπάνω, σε συνέντευξή του στον αρχισυντάκτη της έκδοσης, «Η Ρωσία στη διεθνή πολιτική», Φιόντορ Λουκιάνοφ, και στην εκπομπή του, «Διεθνής επιθεώρηση». Ο Τ.Φρήμαν είναι επιστημονικός συνεργάτης στο Watson Institute for International and Public Policy, στο Πανεπιστήμιο Brown.

Αναλυτικότερα, η συνέντευξη έχει ως εξής:

ΕΡ. Τι αντίκτυπο θα έχει η σύγκρουση Παλαιστινίων-Ισραηλινών στην αμερικανική πολιτική σκηνή;

Εβραϊκό λόμπυ

ΑΠ. Ο Μπάιντεν διεξάγει προεδρική εκστρατεία. Περίπου το 2,4% του πληθυσμού των ΗΠΑ είναι Εβραίοι. Πολλοί από αυτούς δεν νοιάζονται για το Ισραήλ. Αλλοι νοιάζονται.

Ωστόσο, οι μισές από τις δωρεές προς το Δημοκρατικό Κόμμα των ΗΠΑ προέρχονται από πλούσιους Εβραίους. Για αυτούς, το ζήτημα του Ισραήλ είναι σημαντικό και ο Μπάιντεν πρέπει να κερδίσει την προσοχή των χορηγών του.

Εκτιμώ ότι η κατάσταση αυτή αυξάνει τις πιθανότητες να κερδίσει ο Ντόναλντ Τραμπ. Αλλά δεν ξέρουμε πώς ακριβώς θα εξελιχθούν τα γεγονότα. Το Ισραήλ απάντησε στην επίθεση της Χαμάς, ουσιαστικά απειλώντας με γενοκτονία στη Γάζα. Δεν μπορούμε να πούμε ποια θα είναι η διεθνής και αμερικανική αντίδραση σε κάτι τέτοιο.

Ισραήλ – Ουκρανία

Ηδη, όμως, ένα πράγμα έχει συμβεί. Και αυτό θα επηρεάσει τη Ρωσία. Είναι η σύνδεση των προμηθειών όπλων στο Ισραήλ και την Ουκρανία. Δηλαδή, η πιθανότητα περαιτέρω βοήθειας προς την Ουκρανία έχει αυξηθεί, αν και πολλοί Ρεπουμπλικάνοι είναι αντίθετοι.

Αυτό που έκανε η Χαμάς θύμισε στον κόσμο την ύπαρξη του παλαιστινιακού προβλήματος. Το πρόβλημα δεν είναι η Χαμάς. Η οργάνωση μπορεί να καταστραφεί, και το Ισραήλ πιθανότατα θα το κάνει αυτό, αλλά κάτι άλλο θα εμφανιστεί στη θέση της.

Η ρίζα του προβλήματος είναι οι αφόρητες συνθήκες στις οποίες βρίσκονται οι Παλαιστίνιοι. Όταν είσαι απελπισμένος, κάνεις απελπισμένες ενέργειες.

Κανείς δεν είχε ιδέα τι είδους δυνατότητες είχαν (σ.σ. οι της Χαμάς), ούτε πίστευε ότι ήταν ικανοί να σχεδιάσουν οτιδήποτε. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι διέπραξαν τρομερές φρικαλεότητες. Και αυτό φυσικά μειώνει τη συμπάθεια προς αυτούς, τουλάχιστον στη Δύση.

Το Ιράν

ΕΡ. Πόσο σημαντικός φαίνεται να είναι σε όλα αυτά ο ιρανικός παράγοντας;

ΑΠ. Οι νεοσυντηρητικοί προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν το υποτιθέμενο ιρανικό ίχνος και να επιτύχουν την πραγματοποίηση των στόχων τους. Να προκαλέσουν πόλεμο κατά του Ιράν, και πλήγμα σε πυρηνικές εγκαταστάσεις του. Δεν νομίζω ότι θα τα καταφέρουν. Ο υπουργός Εξωτερικών, Μπλίνκεν, τοποθετήθηκε προσεκτικά και, μεταξύ άλλων, είπε ότι δεν υπάρχουν στοιχεία για εμπλοκή του Ιράν.

Το Ιράν, φυσικά, εμπλέκεται. Οχι στον σχεδιασμό αυτής της επιχείρησης (σ.σ. της Χαμάς), αλλά στην προμήθεια οπλισμού, στην εκπαίδευση προσωπικού και στην ανάπτυξη των πυραυλικών δυνατοτήτων της Χαμάς.

Πώς έγινε η επίθεση στο Ισραήλ

Όσο για την ίδια την επίθεση, φαίνεται ότι σχεδιάστηκε από μια πολύ μικρή ομάδα. Δύο ή τρία άτομα. Εγιναν προετοιμασίες, αλλά όσοι συμμετείχαν σε αυτές δεν ήξεραν για ποιο σκοπό γίνονταν. Κρίνοντας από όσα γνωρίζουμε, όσοι ήταν ενήμεροι, προφανώς, παραπληροφορήθηκαν εσκεμμένα για την ημερομηνία έναρξης, ότι δηλαδή θα ήταν δύο ημέρες αργότερα. Εδώ λοιπόν, νομίζω, τα κατάφεραν χωρίς το Ιράν.

Υπάρχουν όμως δύο θέματα που σχετίζονται με το Ιράν. Στην πραγματικότητα, αυτή η επιχείρηση, καθώς και το ξεπάγωμα των ιρανικών κεφαλαίων στη Νότια Κορέα (6 δισεκατομμύρια δολάρια). Οι Ρεπουμπλικάνοι υποστηρίζουν ότι αυτά τα χρήματα χρησιμοποιήθηκαν για επίθεση, κάτι που φυσικά είναι πλήρης ανοησία. Αλλά λέγονται πολλές ανοησίες στην αμερικανική πολιτική αυτή τη στιγμή.

Κρίσιμη κατάσταση για Αίγυπτο – Ιορδανία

ΕΡ Πώς θα επηρεάσουν αυτά τα γεγονότα τη στάση των αραβικών χωρών του Περσικού Κόλπου;

ΑΠ. Σίγουρα, αυτό θα έχει αξιοσημείωτο αντίκτυπο στον αραβικό και μουσουλμανικό κόσμο συνολικά. Μην ξεχνάμε ότι είναι διάσπαρτος σε όλο τον κόσμο. Στη Μαλαισία και την Ινδονησία, επίσης. Ακόμα, ότι, ως έναν βαθμό, η κρίση προέρχεται από το τζαμί, Αλ Άκσα, το οποίο οι μουσουλμάνοι πιστεύουν ότι έχει βεβηλωθεί από Εβραίους εποίκους.

Αμεσο αντίκτυπο είναι πιθανό, τα γεγονότα αυτά να μην έχουν για τις μοναρχίες του Κόλπου, αλλά στις γειτονικές, Αίγυπτο και Ιορδανία. Αυτές έχουν προβλήματα με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, της οποίας η Χαμάς είναι παρακλάδι. Η κυβέρνηση Μπάιντεν προσπαθεί να πείσει την Αίγυπτο να βοηθήσει στην αποφυγή εθνοκάθαρσης στη Γάζα, ανοίγοντας τα σύνορα στους πρόσφυγες από εκεί. Η Ιορδανία είναι ένα κράτος που κατοικείται κυρίως από Παλαιστίνιους.

Σαουδική Αραβία – Συμφωνίες του Αβραάμ

Στον Κόλπο, οι συνέπειες θα ήταν το πάγωμα των προσπαθειών εξομάλυνσης με το Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων των μεμονωμένων βημάτων που έχει κάνει στην πράξη η Σαουδική Αραβία.

Στην πραγματικότητα δεν πίστευα ποτέ ότι η Σαουδική Αραβία θα προχωρούσε σε αποκατάσταση επίσημων σχέσεων με το Ισραήλ. Απλά, έπαιζαν αυτό το χαρτί, με την ελπίδα ότι θα πάρουν κάτι γι’ αυτό.

Ήξεραν πολύ καλά ότι αυτό το θέμα ήταν σημαντικό για τον Νετανιάχου. Ήταν, γιατί τώρα είναι πιθανό, μετά τον πόλεμο, να πρέπει να εγκαταλείψει την πολιτική. Ο ίδιος, όμως, ήθελε απεγνωσμένα να βγάλει το κουνέλι από το καπέλο και έτσι να σώσει την πολιτική του καριέρα.

Πριν από λίγες μέρες μίλησα με έναν εκπρόσωπο του Ισραηλινού Τμήματος Στρατηγικών Υποθέσεων. Αυτό είναι το όργανο της πολιτικής προπαγάνδας τους. Με διαβεβαίωσε ότι η εξομάλυνση των σχέσεων Σαουδικής Αραβίας και Ισραήλ θα ήταν σημείο καμπής για ολόκληρη τη Μέση Ανατολή.

Δεν το νομίζω. Αυτό θα ήταν σημείο καμπής για τον Νετανιάχου και τον Μπάιντεν, όχι για την περιοχή.

Αυτό που ήταν σημαντικό στις συζητήσεις, ήταν το αντικείμενο του ισραηλινού τουρισμού προς τη Σαουδική Αραβία. Οι Σαουδάραβες ήθελαν πραγματικά να εξασφαλίσουν μια εισροή Ισραηλινών στα θέρετρα που χτίζουν στην Ερυθρά Θάλασσα. Φυσικά, αυτό δεν θα γίνει τώρα.

Οι Συμφωνίες του Αβραάμ αντιμετωπίζουν προβλήματα. Το Άμπου Ντάμπι, ωστόσο, δήλωσε ότι δεν μπερδεύει την οικονομία με την πολιτική και οι χρηματοοικονομικές συναλλαγές θα συνεχιστούν. Ωστόσο, είναι σαφές ότι δεν είναι δυνατόν να απομονωθεί το ένα από το άλλο.

Ο φόβος του ντόμινο

ΕΡ. Θα ξεσπάσει μεγάλος περιφερειακός πόλεμος; Είναι πιθανό το ντόμινο;

ΑΠ. Νομίζω ότι είναι δυνατό. Πάρτε για παράδειγμα την Αίγυπτο. Είναι λογικό να περιμένει κανείς ότι ο πληθυσμός θα ασκήσει πολύ ισχυρή πίεση στην κυβέρνηση του Σίσι να κάνει κάτι για να βοηθήσει τους Παλαιστίνιους. Παρόμοια αστάθεια είναι πιθανή και στην Ιορδανία. Έχουμε ήδη δει ανταλλαγές πυρών μεταξύ της λιβανέζικης Χεζμπολάχ και των ισραηλινών δυνάμεων. Η Συρία επίσης μπορεί να εμπλακεί.

Υπάρχει κίνδυνος δολιοφθορών κατά αμερικανικών βάσεων στην περιοχή, όπως στο Ιράκ. Για να μην αναφέρουμε την επιθυμία των Αμερικανών νεοσυντηρητικών να χρησιμοποιήσουν την κατάσταση για να ξεκινήσουν έναν πόλεμο εναντίον του Ιράν.

Αρα, μπορούν να συμβούν πολλά διαφορετικά πράγματα που θα μπορούσαν να ωθήσουν σε έναν μεγάλο πόλεμο. Και δεν νομίζω ότι στις περισσότερες χώρες του κόσμου, η υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών στο Ισραήλ θα βρει ενεργή ανταπόκριση.

ΕΡ. Διαφαίνεται κάποια λύση στο παλαιστινιακό πρόβλημα στον ορίζοντα;

ΑΠ. Η λύση των δύο κρατών, για την οποία όλοι μιλούσαν εδώ και χρόνια, δεν είναι πλέον επίκαιρη. Αυτό είναι απλά αδύνατον, δεδομένης της ισραηλινής εποικιστικής δραστηριότητας και των ισραηλινών πολιτικών γενικότερα.

Στην Παλαιστίνη τώρα υπάρχει ένα κράτος. Σε αυτό το κράτος ζουν Εβραίους πολίτες με πλήρη δικαιώματα, υπάρχουν πολίτες μουσουλμανικής και χριστιανικής καταγωγής που θεωρούνται δεύτερης κατηγορίας, υπάρχει ένα τεράστιο κομμάτι πληθυσμού που δεν έχει καθόλου δικαιώματα και βρίσκεται υπό στρατιωτική κατοχή, και υπάρχουν και τα 2,5 εκατομμύρια στη Γάζα που απλά ζουν σε απομόνωση.

Σε αυτό το κράτος ζουν, δηλαδή, τέσσερις κατηγορίες ανθρώπων και μόνο μια από αυτές έχει πλήρη δικαιώματα. Μου φαίνεται ότι η κατάσταση έχει να κάνει με τη διάσταση των πολιτικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Απαιτείται ο σχηματισμός ενός δημοκρατικού και όχι αποκλειστικά εβραϊκού κράτους. Και είναι τρομερά δύσκολο. Δεν βλέπω καμία λύση στο άμεσο μέλλον.

Εχω πληροφορηθεί ότι 60 χιλιάδες Ισραηλινοί μετανάστευσαν μέσα σε λίγες μέρες. Ο φόβος είναι αισθητός. Ένας από τους κύριους στόχους της Χαμάς ήταν να κάνει στους Ισραηλινούς ό,τι κάνουν και στους Παλαιστίνιους. Οι Ισραηλινοί το ένιωσαν. Φοβήθηκαν. Κάτι που είναι απολύτως φυσικό. Το αν θα δείξουν την ίδια επιμονή με τους Παλαιστίνιους στην υπεράσπιση της γης τους, δεν το ξέρω. Υπάρχουν πολλά μέρη στον κόσμο όπου οι Εβραίοι δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα, συμπεριλαμβανομένης της χώρας μου, των ΗΠΑ.

antitheto.gr