Για τον… «κάδο απορριμμάτων» ο υποψήφιος κύπριος επίτροπος στην ΕΕ!

Τον Φεβρουάριο του 2023, λίγο πριν αντικατασταθεί ο Κώστας Καδής από τη θέση του υπουργού Περιβάλλοντος της Κύπρου, μια σοβαρή αναφορά κατέφτασε στο γραφείο του. Η αναφορά αποκάλυπτε ότι η κυβέρνηση της Κύπρου είχε συμμετάσχει σε παράνομη απόρριψη αποβλήτων στην περιοχή της Λεμεσού για αρκετά χρόνια, παρά το γεγονός ότι το έργο επεξεργασίας των αποβλήτων είχε χρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το έργο είχε ως σκοπό να συμμορφώσει τη χώρα με τις αυστηρές απαιτήσεις της ΕΕ για τη διαχείριση αποβλήτων και να παράξει δευτερογενή καύσιμα από τα επεξεργασμένα απορρίμματα, αλλά οι στόχοι αυτοί δεν επιτεύχθηκαν ποτέ. Αντίθετα, χιλιάδες τόνοι αδιαχώριστων αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων επικίνδυνων ιατρικών και βιομηχανικών υλικών, θάβονταν παράνομα στη Λεμεσό.

Η αναφορά αυτή τώρα ακολουθεί τον Καδή στις Βρυξέλλες, καθώς επιδιώκει να γίνει ο επόμενος Ευρωπαίος Επίτροπος για τους Ωκεανούς και την Αλιεία. Πριν όμως φτάσει σε αυτήν τη θέση, θα πρέπει να αντιμετωπίσει αυστηρή ανάκριση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπου θα κληθεί να δώσει εξηγήσεις για το σκάνδαλο. Κάτι που τουλάχιστον με τα μέχρι στιγμής δεδομένα δεν θα καταφέρει να επιτύχει. Η απόρριψή του από το Ε.Κ. θεωρείται πλέον δεδομένη.

Το έργο του Πεντακώμου: Από Όραμα σε Σκάνδαλο

Το 2015, η Ευρωπαϊκή Ένωση χρηματοδότησε την Κύπρο με πάνω από 46 εκατομμύρια ευρώ για την κατασκευή μιας μονάδας επεξεργασίας αποβλήτων στο Πεντάκωμο της Λεμεσού. Η μονάδα είχε σχεδιαστεί να συμβάλει στην προστασία του περιβάλλοντος, να ανακυκλώνει τα απορρίμματα και να παράγει δευτερογενές καύσιμο που θα μπορούσε να πωληθεί ως πηγή ενέργειας. Η συμφωνία με την ΕΕ απαιτούσε την εύρεση αγοραστών για το καύσιμο αυτό, γεγονός που θα απέτρεπε τη συσσώρευση των αποβλήτων.

Ωστόσο, σύντομα μετά την έναρξη της λειτουργίας της το 2017, αποκαλύφθηκε ότι τα απορρίμματα που συλλέγονταν και έφταναν στη μονάδα δεν ήταν κατάλληλα για την παραγωγή του απαιτούμενου καυσίμου. Τα απόβλητα περιείχαν υπερβολική υγρασία (άνω του 50%) και βιομηχανικά υλικά, όπως χημικά και μεταλλικά θραύσματα, που καθιστούσαν την επεξεργασία τους πρακτικά αδύνατη.

Παρά τις διαπιστώσεις αυτές, η κυβέρνηση της Κύπρου, υπό την εποπτεία του υπουργείου Περιβάλλοντος, επέτρεψε να συνεχιστεί η παράνομη ταφή των αποβλήτων, με αποτέλεσμα να παραβιάζεται η ευρωπαϊκή νομοθεσία που απαγορεύει την ταφή ακατέργαστων απορριμμάτων.

Ο Ρόλος του Κώστα Καδή

Ο Κώστας Καδής ανέλαβε καθήκοντα υπουργού Περιβάλλοντος τον Μάρτιο του 2018, όταν τα προβλήματα στη μονάδα Πεντακώμου είχαν ήδη γίνει εμφανή. Κατά τη διάρκεια της πενταετούς θητείας του, παρά τις προειδοποιήσεις από την εταιρεία Medcon, που ήταν υπεύθυνη για τη διαχείριση της μονάδας, η παράνομη ταφή των αποβλήτων συνεχίστηκε.

Η αναφορά που παραλήφθηκε το 2023 περιέγραφε με σαφήνεια ότι η κυβέρνηση γνώριζε τα προβλήματα με την καταλληλότητα των αποβλήτων ήδη πριν ξεκινήσει το έργο, καθώς μελέτες του Υπουργείου Εσωτερικών από το 2011 είχαν ήδη καταδείξει υψηλά επίπεδα υγρασίας στα απορρίμματα της περιοχής. Ωστόσο, οι πληροφορίες αυτές δεν κοινοποιήθηκαν στις αρμόδιες αρχές της ΕΕ ή στους εργολάβους που ανέλαβαν το έργο.

 

Η παράνομη ταφή των αποβλήτων παραβιάζει τις ευρωπαϊκές Οδηγίες για τις Χωματερές και το Πλαίσιο Διαχείρισης Αποβλήτων, οι οποίες απαγορεύουν την ταφή ακατέργαστων αποβλήτων και απαιτούν τη χωριστή συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών.

 

Παρά το γεγονός ότι ο Καδής δεν είχε εμπλακεί στην αρχική υπογραφή της συμφωνίας, οι επικριτές του τον κατηγορούν για την αποτυχία του να επιλύσει τα προβλήματα κατά τη διάρκεια της θητείας του. Η Έφη Ξάνθου, γενική γραμματέας του Κινήματος Οικολόγων Κύπρου, δήλωσε ότι «ο Καδής ήταν υπεύθυνος για το έργο για πέντε χρόνια και απέτυχε να διορθώσει την κατάσταση». Οι επικριτές τονίζουν ότι απέφυγε να αναλάβει πολιτικές ευθύνες και να ζητήσει λογοδοσία από τους εμπλεκόμενους κυβερνητικούς φορείς.

Οικολογικές και Κοινωνικές Επιπτώσεις

Η αποτυχία της μονάδας στο Πεντάκωμο είχε σοβαρές οικολογικές συνέπειες για την περιοχή της Λεμεσού. Χιλιάδες τόνοι αποβλήτων, που θα μπορούσαν να είχαν επεξεργαστεί ή ανακυκλωθεί, κατέληξαν σε παράνομες χωματερές. Η τοπική κοινωνία επηρεάστηκε άμεσα, καθώς οι κάτοικοι αντιμετώπισαν έντονες μυρωδιές και περιβαλλοντική ρύπανση από τα απόβλητα που ψήνονταν στον καυτό ήλιο του καλοκαιριού.

Η οργάνωση «Φίλοι της Γης Κύπρου» υποστηρίζει ότι η κατάσταση έχει γίνει ανυπόφορη για τις κοινότητες γύρω από τη μονάδα. Η πρόεδρος της οργάνωσης, Αναστασία Κοραή, μίλησε για την ανικανότητα της κυβέρνησης να προστατεύσει το περιβάλλον και την υγεία των κατοίκων της περιοχής.

Επιπλέον, η παράνομη ταφή των αποβλήτων παραβιάζει τις ευρωπαϊκές Οδηγίες για τις Χωματερές και το Πλαίσιο Διαχείρισης Αποβλήτων, οι οποίες απαγορεύουν την ταφή ακατέργαστων αποβλήτων και απαιτούν τη χωριστή συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών.

Κυβερνητικές Ευθύνες και δικαιοσύνη

Η κυβέρνηση της Κύπρου συνεχίζει να αρνείται την ευθύνη για το σκάνδαλο, κατηγορώντας τους εργολάβους της Medcon για την αποτυχία του έργου. Παράλληλα, έρευνα που ξεκίνησε το 2020 από το Γραφείο Καταπολέμησης της Απάτης της ΕΕ (OLAF) εξετάζει τις συνθήκες του έργου και τη χρήση των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Τα αποτελέσματα της έρευνας δεν έχουν ακόμη δημοσιευθεί.

Με τον Κώστα Καδή να διεκδικεί τώρα μια θέση ως Ευρωπαίος Επίτροπος, το σκάνδαλο της παράνομης ταφής αποβλήτων στο Πεντάκωμο παραμένει ανοιχτό ζήτημα, με τους επικριτές να αμφισβητούν τη νομιμότητά του να αναλάβει έναν τόσο σημαντικό ρόλο στις Βρυξέλλες.

Καθώς η Κύπρος συνεχίζει να αντιμετωπίζει περιβαλλοντικά σκάνδαλα από την ένταξή της στην ΕΕ το 2004, η περίπτωση του Πεντακώμου αναδεικνύεται ως μια από τις σοβαρότερες παραβιάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ενώ η ήδη κακή εικόνα της Κύπρου στην Ευρώπη πλήττεται ακόμη περισσότερο.

neostrategy.gr

Πηγή: Claudio Schwartz/Unsplash