Εμπρησμό δασών από αμέλεια δια παραλείψεως από τα αρμόδια όργανα, ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά συρροή και σωματική βλάβη από αμέλεια είναι μερικά μόνο από τα αδικήματα, στα οποία καταλήγει στην έκθεσή του ο Ανδριανός Γκουρμπάτσης, ο οποίος ως πραγματογνώμονας τέλεσε την έρευνα για τις πυρκαγιές του περασμένου Αυγούστου στην Ανατολική Αττική, με αιχμή του δόρατος αυτήν στην Ιπποκράτειο Πολιτεία.

Εκεί, που η «μάχη» δόθηκε με λιγοστά «όπλα» και χάθηκε, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει. Ήδη, στα χέρια των εισαγγελικών αρχών βρίσκονται όλα τα στοιχεία όπου έχουν φτάσει για την αναζήτηση ποινικών ευθυνών τόσο η έγκληση από την πλευρά του Συνεταιρισμού της Ιπποκρατείου Πολιτείας, όσο και η έκθεση πραγματογνωμοσύνης του κ. Γκουρμπάτση.

Το αίτημα είναι να προχωρήσει η έρευνα για τα αίτια και τις ευθύνες της πυρκαγιάς του περασμένου Αυγούστου. Ωστόσο, όπως αναφέρεται, αίσθηση προκάλεσε το γεγονός πως έγινε διάσπαση της δικογραφίας με την Διεύθυνση Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού (ΔΑΕΕ) να διαχωρίζει την έρευνα για την πρώτη εκδήλωση της πυρκαγιάς στις 3 Αυγούστου 2021 από εκείνη της αναζωπύρωσης στις 5 Αυγούστου. Κάτι, που σύμφωνα με πληροφορίες, δεν συμβάλλει στην αναζήτηση της ουσιαστικής αλήθειας αλλά ενδέχεται να οδηγήσει και στη συσκότισή της.

Τα αίτια της πυρκαγιάς

Σύμφωνα με την έκθεση, που έχει υποβληθεί στην Εισαγγελία, η πιθανότερη αιτία πρόκλησης της πυρκαγιάς είναι η κακή συντήρηση στα ηλεκτροφόρα καλώδια. Ειδικότερα, αναφέρει:

«Από τις 3 δυνατές θεωρητικά αιτίες που θα μπορούσαν να έχουν προκαλέσει την πυρκαγιά και συγκεκριμένα:

α) δόλια ενέργεια ορισμένου δράστη, με άγνωστο κίνητρο,

β) εργασία καπνίσματος μελισσών και

γ) ηλεκτρικά αίτια,

Η πλέον πιθανή αιτία της ως άνω πυρκαγιάς είναι η ηλεκτρική αιτία και πιο συγκεκριμένα η πρόκληση ηλεκτρικού τόξου από πλημμελή συντήρηση του δικτύου μεταφοράς υψηλής τάσης στην περιοχή μεταξύ Βαρυμπόμπης και Κρυονερίου.

Και τούτο, γιατί στην περιοχή που διαπιστώθηκε η έναρξη αυτής υπάρχουν 2 πυλώνες μεταφοράς δικτύου υψηλής τάσης του ΑΔΜΗΕ… με απόσταση μεταξύ τους 20 μέτρων, ενώ ένας 3ος πυλώνας επίσης μεταφοράς δικτύου υψηλής τάξης του ΑΔΜΗΕ, βρίσκεται σε μικρή απόσταση.

Μεταξύ των προαναφερομένων πυλώνων εντοπίστηκαν 3 τεμάχια μονωτήρων χρώματος σκούρου καφέ – το χρώμα αυτό μονωτήρων και το μέγεθος ήταν όμοιο με τους μονωτήρες του πυλώνα που εκτιμάται ότι πυροδότησαν τη ξηρή, πυκνή και πλούσια δασική καύσιμη ύλη και προκάλεσαν την ανάφλεξη και καύση αυτής».

Επιχειρησιακά και άλλα λάθη

Στην έκθεση του κ. Γκουρμπάτση εντοπίζονται μία σειρά επιχειρησιακών και άλλων λαθών στη διαχείριση της πυρκαγιάς. «Μία σειρά από ιδιαίτερα σοβαρά επιχειρησιακά και άλλα λάθη, αρρυθμίες, δυσλειτουργίες, πλημμέλειες και παραλείψεις φορέων, αρχών, υπηρεσιών και οργάνων του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας και ειδικότερα του Δασοπυροσβεστικού Μηχανισμού αφορούν τόσο τη φάση της πρόληψης-ετοιμότητας όπως λ.χ. η δρομολόγηση και ανάληψη δράσεων, έργων και εργασιών που αποβλέπουν στην προστασία της ζωής και της περιουσίας των πολιτών, των υποδομών καθώς και του φυσικού περιβάλλοντος λόγω επαπειλούμενου κινδύνου από ενδεχόμενη εκδήλωση δασικών πυρκαγιών, όσο και τη φάση αντιμετώπισης των πυρκαγιών, όπως δεν υπήρξε η προβλεπόμενη από τον επιχειρησιακό σχεδιασμό του Πυροσβεστικού Σώματος και αναγκαία προληπτικά εναέρια επιτήρηση, υποτιμήθηκε το μέγεθος του κινδύνου και καθυστέρησε η διάγνωση της κρισιμότητας της κατάστασης, σε συνδυασμό με την καθυστέρηση κινητοποίησης όλων των αναγκαίων και διαθέσιμων επίγειων και εναέριων δυνάμεων και μέσων και κυρίως των εναέριων μέσων αεροπυρόσβεσης στην αρχική φάση, καθώς και τη μη ορθολογική επιχειρησιακή διαχείριση των πτητικών μέσων και γενικώς την ανετοιμότητα τού ως άνω αρμοδίου και τη διαχείριση του περιστατικού κρατικού μηχανισμού».

Επίσης, τονίζεται: «Είναι πρόδηλη η έλλειψη συντονισμού από τη διοίκηση του ΕΣΚΕ και την ηγεσία του Π.Σ., αφού τόσο κατά την έναρξη της πυρκαγιάς στις 3 Αυγούστου 2021 όσο και κατά την αναζωπύρωση 2 ημέρες μετά, πέραν του ότι δεν υπήρχαν κατά τον κρίσιμο χρόνο ούτε εναέρια μέσα ούτε αξιοποιήθηκαν τα drones του Π.Σ. που θα έστελναν εικόνα στο επιχειρησιακό κέντρο για την έναρξη κάθε φωτιάς για να κινητοποιηθούν τα όργανα».

Οι συνέπειες των πυρκαγιών

Όπως αναφέρει ο πραγματογνώμονας οι αρμοδιότητες των φορέων συνδέονται με τα «καταστροφικά αποτελέσματα στη διατάραξη του φυσικού οικοσυστήματος και την ατμοσφαιρική ρύπανση της Αττικής (υποβάθμιση της ποιότητας του αέρα) από ρύπους προερχόμενους από την καύση και κυρίως τους ρυπογόνους καπνούς των πυρκαγιών, με βλαπτικές επιδράσεις στη δημόσια υγεία των κατοίκων της καθώς επίσης και τον εξ αιτίας αυτών θάνατο τριών ατόμων, εκ των οποίων οι δύο, ως εθελοντές δασοπυροσβέστες, συνέδραμαν στο έργο τους τις πυροσβεστικές δυνάμεις».

Ενδεικτικό είναι – όπως αναφέρεται – ότι «…από την πυρκαγιά που προκλήθηκε στις 3/8/2021 η καμένη έκταση υπολογίζεται με βάση το σύστημα Copernicus, κατόπιν σχετικού αιτήματος της ΓΓΠΠ, σε 9.874 στρέμματα, ενώ από την αναζωπύρωση αυτής στις 5/8/2021 η συνολικά καμένη δασική και λοιπή έκταση υπολογίζεται από το ίδιο σύστημα σε 83.774 στρέμματα, επηρέασε άμεσα 6.063 κατοίκους εκ του συνολικού εκτιμώμενου πληθυσμού των 177.308 κατοίκους των περιοχών που επλήγησαν».

Πώς χάθηκε η «μάχη» στην Ιπποκράτειο Πολιτεία

Ιδιαίτερη βαρύτητα έχουν οι επισημάνσεις του κ. Γκουρμπάτση για την καταστροφή στην Ιπποκράτειο Πολιτεία. «Ειδικά, σε ότι αφορά τον οικισμό της Ιπποκρατείου Πολιτείας ( Αγία Τριάδα Αφιδνών), ο οποίος καταστρέφεται από πυρκαγιά για πρώτη φορά τα τελευταία τουλάχιστον 20 και πλέον έτη, είναι μία από τις περιοχές που υπέστησαν εκτεταμένες ζημιές, όχι από την πυρκαγιά που προκλήθηκε στις 3/8/2021 σε δασική έκταση της Βαρυπόμπης, αλλά από την προκληθείσα στις 5/8/2021 αναζωπύρωση αυτής, εξ αιτίας σοβαρών λαθών, ολιγωριών και παραλείψεων ειδικώς του Δασοπυροσβεστικού Μηχανισμού (ΠΣ) και γενικά του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, όπως της ΓΓΠΠ, του Δήμου Ωρωπού, που όμως συνδέονται αιτιωδώς με τα συγκεκριμένα καταστροφικά αποτελέσματα» λέει στην έκθεση πραγματογνωμοσύνης.

Και επισημαίνοντας πως οι κρατικοί φορείς δεν μπόρεσαν να εκπληρώσουν με επάρκεια την κύρια αποστολή τους, η οποία συνίσταται μεταξύ άλλων στην ασφάλεια και προστασία της ζωής και περιουσίας των πολιτών από τις πυρκαγιές, ο κ. Γκουρμπάτσης σημειώνει πως ναι μεν η απομάκρυνση των κατοίκων μέσω του «112» διέσωσε αυτούς, πλην όμως δεν «μπόρεσε, ως όφειλε, ταυτόχρονα να προστατέψει και τις περιουσίες τους, παρά τα προηγηθέντα σοβαρά λάθη και παραλείψεις των οργάνων, που τελικώς οδήγησαν σε καταστροφικά αποτελέσματα.

Μεταξύ αυτών αναφέρει πως «αποτεφρώθηκαν τα 5200 στρέμματα δάσους, δασικών και γεωργικών-αγροτικών εκτάσεων από τα συνολικά 7600 στρέμματα, ενώ εκτεταμένες ζημιές προκλήθηκαν σε αρκετές ιδιοκτησίες (κινητά και ακίνητα), δομές και υποδομές του».

Και υπογραμμίζει: «Δεν υπήρχαν κατά το κρίσιμο διάστημα που επεκτάθηκε το εν λόγω μέτωπο στον οικισμό οι αναγκαίες για την αντιμετώπιση και προσβολή επίγειες και εναέριες πυροσβεστικές δυνάμεις και μέσα, ενώ και οι υπάρχουσες εθελοντικές δυνάμεις της Ιπποκρατείου Πολιτείας δεν είχαν κατασβεστικό μέσο δηλαδή νερό, για να τροφοδοτούν τα πυροσβεστικά τους οχήματα και να κατασβέσουν την πυρκαγιά που κατέστρεψε ιδιοκτησίες, δομές και υποδομές αυτού επειδή δεν λειτούργησαν λόγω τεχνικών και προβλημάτων οι γεννήτριες και βέβαια όλοι οι αναγκαίοι για την πυροπροστασία του οικισμού πυροσβεστικοί κρουνοί».

Για να προσθέσει: «Παρόλο που υπήρχε επαρκής χρόνος προετοιμασίας από τις 3/8/2021 που ξεκίνησε η πυρκαγιά στη Βαρυπόμπη έως και στις 5/8/2021 που η πυρκαγιά εξαπλώθηκε στην Ιπποκράτειο Πολιτεία και η Δημοτιική Αρχή δια του Μηχανισμού της Πολιτικής Προστασίας ήταν σε συνεχή κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας λόγω απειλής από το συγκεκριμένο κίνδυνο πυρκαγιάς αλλά και το για το γεγονός ότι ο κίνδυνος πυρκαγιάς ήταν πολύ υψηλός, σύμφωνα με το Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς, όπου εκδόθηκε από την ΓΓΠΠ».

Επί της ουσίας ο κ. Γκουρμπάτσης καταλήγει στο πόρισμά του για την Ιπποκράτειο Πολιτεία: «Αναμένονταν δηλαδή να διεξαχθεί στον οικισμό της Ιπποκρατείου Πολιτείας μία «μάχη» χωρίς τα απαραίτητα «όπλα» και όπως ήταν φυσικό η μάχη αυτή υπό αυτές τις συνθήκες ήταν βέβαιο ότι με μαθηματική ακρίβεια θα χανόταν και χάθηκε».

dikastiko.gr-bloko.gr