Γιώργος Λακόπουλος: Από πού πάνε για την ανάπτυξη;      

Το νέο κυβερνητικό σενάριο για την ανάπτυξη– έτσι όπως αποτυπώνεται στο οριστικό σχέδιο για την ελληνική συμμετοχή στο Ταμείο Ανάκαμψης- έχει μια ιδιότυπη αντίφαση: μεγαλύτερο βαθμό αισιοδοξίας και μικρότερο στόχο ανάπτυξης.

Αυτή η περίεργη προσδοκία ανεβάζει τα ντεσιμπέλ της αυτοπροβολής αλλά ταυτόχρονα μειώνει την προσδοκία της ανάπτυξης : από το 4,2% που αναφέρει ο τρέχων προϋπολογισμός στο 3,6%. Κάποιοι διεθνείς οργανισμοί προβλέπουν μόλις 2,9 %.

Στην πράξη η κυβέρνηση έχει ήδη παραιτηθεί από την προσδοκία του αναπτυξιακού «μπουμ» για το έτος που διανύουμε. Αλλά προσπαθώντας να αποζημιώσει τον εαυτό της -και το …κοινό- την ανεβάζει ,ως πρόβλεψη για το 2022,στο …6,2%.

Το επιχείρημα είναι ότι θα εισρεύσουν οι πόροι του Ταμείου κατά τους υπολογισμούς των αρμοδίων. Γύρω στα 15 δις περιμένουν. Προφανώς δεν έχουν κατανοήσει- η αποκρύπτουν- τις δύσκαμπτες διαδικασίες απορρόφησης.

Όταν χωλαίνεις στο ΕΣΠΑ γιατί θα «πετάς» στο – στοχευμένο- Ταμείο Ανάκαμψης;

Σε κάθε περίπτωση το ελληνικό σχέδιο πρέπει να είναι το μόνο κείμενο του είδους του στην Ευρώπη , στην σύνταξή του οποίου, αυτοί που είχαν τη μικρότερη συμμετοχή ήταν οι….υπουργοί.

Η δουλειά έγινε κυρίως στο μέγαρο Μαξίμου από ένα κύκλο συνεργατών του Πρωθυπουργού. Όχι από τους καθ΄ ύλην αρμόδιους.

Η απόσταση των πρωθυπουργικών συμβούλων από την πραγματική πολιτική, τους οδήγησε σε αλλά παράδοξο: επενδύσεις χωρίς κεφάλαια.

Για κάποιες από τις έξι δεκάδες των «μεταρρυθμίσεων» που προβλέπονται, ετεροχρονίζουν τη χρηματοδότηση. Ανακοινώνουν ότι υλοποιούνται ήδη τα σχέδια χωρίς τους πόρους για τις προκαταβολές.

Θα έλθουν αργότερα. Πρώτα θα απορροφηθούν στα χαρτιά και μετά στην πραγματικότητα. Μπορεί και να δουλέψει- οπότε θα πάρει βραβείο πρωτοτυπίας.

Παρ ότι ο ρυθμός ανάπτυξης γίνεται ακορντεόν , οι κυβερνώντες δεν έχουν καμία αμφιβολία για το ύψος των επενδύσεων. Εφέτος κόλλησαν στο 7%, αλλά για το 2022 τις εκτινάζουν στο 30,3% .Η υπερθέρμανση, θα συμπεριλάβει και 13,8% αύξηση των εξαγωγών.

Αλλά κατά τις ίδιες προσβλέψεις η ιδιωτική κατανάλωση θα μείνει στα ίδια και κάτω από το 3%. Κυριολεκτικά ανάπτυξη στα χαρτιά.

Προφανώς έκανε λάθος ο Πρωθυπουργός όταν έλεγε ότι υπάρχει αύξηση των καταθέσεων και την θεωρεί …αποταμίευση που θα ενισχύσει την αγορά.

Το πιθανότερο είναι ότι πρόκειται για λεφτά που δοθήκαν- κακώς-ως επιχορήγηση σε επιχειρήσεις που δεν την είχαν ανάγκη.

Η κυβερνητική αισιοδοξία περιλαμβάνει και ισχυρή δόση περαιτέρω αποδοχής των Ελληνικών ομολόγων από τις αγορές. Αλλά εδώ υπάρχει αλχημεία. Παρουσιάζει την επιτυχία των δανειακών εξόδων ως τώρα , ως επιβράβευση της πολιτικής της -ενώ οφείλεται στην εγγύηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Αντίστοιχης «ποιότητας» είναι και η εκτίμησή της ότι, ακριβώς λόγω των επιτυχιών της, μπορεί να διεκδικήσει και την απαλλαγή της χώρας από το πρόγραμμα ενισχυμένης εποπτείας.

Ο πρώτος που έχει διαψεύσει την κυβερνητική αισιοδοξία είναι ο…υπερ-υπουργός Θ. Σκυλακάκης. Επαναλαμβάνοντας μονότονα ότι το ταμείο της κρίσης δεν έγινε ακόμη και θα γίνει με δυο παραμέτρους: πρώτο τα λεφτά που διοχετεύονται στην οικονομία δεν είναι ανεξάντλητα και δεύτερο πρόκειται για … δάνεια.

Ότι παρ όλα αυτά- η εξ αιτίας αυτών- η κυβέρνηση κατασκευάζει καλά νέα, αλλά τα μεταθέτει για το 2022. Ίσως είναι μια ακόμη ένδειξή για τους εκλογικούς σχεδιασμούς της εντός του έτους.
Σε κάθε περίπτωση όμως η ετήσια μετάθεση των ελπίδων για ανάπτυξη δεν αντιμετωπίζει το βασικό ερώτημα: μπορεί να αυξηθεί η φέρουσα ικανότητα της χώρας για επενδύσεις

Η απάντηση είναι αρνητική για έναν απλό λόγο: όσα κάνουν διαχρονικά διστακτικούς τους επενδυτές συνεχίζουν να υπάρχουν. Και αυτά λόγοι είναι συγκεκριμένα- και δεν αφορούν τη φτηνή εργασία και την κατάργηση δικαιωμάτων.

Πρώτα η διοίκηση. Όσοι και αν επαίρεται η κυβέρνηση για τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό του κράτους, η διοικητική μηχανή εξακολουθεί να χωλαίνει, ιδιαιτέρα στην εξυπηρέτηση της επιχειρηματικότητας. Στις αρμόδιες υπηρεσίες λιμνάζουν φάκελοι από χρόνια και η προώθησή τους συχνά περνάει κάτω από το τραπέζι.

Δεύτερο η Δικαιοσύνη. Η επιχειρηματικότητά είναι συνυφασμένη με εκκρεμότητες. Με τους ανταγωνιστές, το προσωπικό, το κράτος, τους πελάτες, τους προμηθευτές. Αλλά στην Ελλάδα ο χρόνος της δικαστικής εκκαθάρισης είναι απελπιστικά μεγάλος.

Το τρίτο είναι η διαφάνεια. Ο επενδυτής θέλει να απευθυνθεί στις αρμόδιες υπηρεσίες και να πάρει απαντήσεις που χρειάζεται για τις αποφάσεις του. Αν πρόκειται να περνάει πρώτα από το γραφείο του υπουργού- ή του Πρωθυπουργού- αντιλαμβάνεται ότι το περιβάλουν δεν είναι υγιές.

Για ποιες επενδύσεις και ποια ανάπτυξη λοιπόν μιλάμε; Η κυβέρνηση δεν έχει βρει το δρόμο που οδηγεί στην οικονομική άνθιση και την ευημερία. Ότι το έργο το έχουμε ξαναδεί δεν την απαλλάσσει…

Γιώργος Λακόπουλος 

(Ο Γιώργος Λακόπουλος είναι δημοσιογράφος)