Η χαμένη ευκαιρία για την ελληνική αμυντική βιομηχανία

Η Ελλάδα, παρότι διαθέτει μεγάλες δυνατότητες, τεχνογνωσία και πλέον και εγκαταστάσεις για την ναυπήγηση πολεμικών πλοίων, χάνει χρήματα επειδή το κράτος δεν αγκαλιάζει την βαριά βιομηχανία της χώρας.

Του Χρήστου Μαζανίτη

Για τις μεγάλες χώρες του εξωτερικού η στήριξη της βαριάς βιομηχανίας της χώρας αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της εξωτερικής της πολιτικής. Και για να μην μακρηγορούμε, δεν χρειάζεται να ανατρέξουμε σε πολλά παραδείγματα αλλά στην πρόσφατη συμφωνία της Ελλάδας με την Γαλλία, η οποία προώθησε στην Ελλάδα την φρεγάτα FDI Belharra, με το σύνολο της παραγγελίας να ναυπηγείται στα γαλλικά ναυπηγεία.

Άλλη μία είδηση, που θα μπορούσε να έχει έντονο ελληνικό ενδιαφέρον, είναι η συμφωνία της ακτοφυλακή των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων ύψους 400 εκατομμυρίων ευρώ που υπέγραψε για την απόκτηση 10 πλοίων περιπολίας ανοικτής θαλάσσης τόσο από τον εγχώριο αμυντικό όμιλο Edge και της ιταλικής Fincantieri.

Οι εταιρείες θα παράγουν τα πλοία μήκους 51 μέτρων ως αναβαθμισμένες εκδόσεις πλοίων κλάσης Saettia, τύπου Fincantieri που προμηθεύονταν προηγουμένως στην ιταλική ακτοφυλακή.

Ο Όμιλος Edge κατέχει μερίδιο 51% στην κοινοπραξία, που ονομάζεται Maestral, αλλά βασίζεται στην τεχνογνωσία της Fincantieri στη ναυπηγική βιομηχανία. Οι εταιρείες ανακοίνωσαν τον Φεβρουάριο ότι θα εμπορεύονταν πλοία σε χώρες εκτός ΝΑΤΟ.

«Σε μόλις τρεις μήνες από την πρώτη ανακοίνωση της δημιουργίας αυτού του μοναδικού εγχειρήματος με τη Fincantieri, ανακοινώνουμε τώρα μια σημαντική εθνική παραγγελία για αυτά τα εξελιγμένα OPV, που θα κατασκευαστούν τόσο εδώ στα ναυπηγεία μας στο Άμπου Ντάμπι όσο και στην Ιταλία», δήλωσε ο Faisal Al. Bannai, ο οποίος προεδρεύει του διοικητικού συμβουλίου του Edge Group.

Η συμφωνία αντανακλά την πολιτική της Fincantieri να συνεργάζεται με εταίρους στο εξωτερικό για την τοπική συναρμολόγηση πλοίων, αλλά με βάση τα δικά της σχέδια, προκειμένου να διασφαλίσει παραγγελίες εξαγωγών.

«Είναι μια συμφωνία win-win», δήλωσε ο Matteo Perego di Cremnago, ο κατώτερος υπουργός Άμυνας της Ιταλίας. Η συνεργασία, πρόσθεσε, περιλαμβάνει «τη μεταφορά τεχνογνωσίας και τεχνολογίας».

Όταν ανακοινώθηκε για πρώτη φορά τον Φεβρουάριο, οι εταιρείες δήλωσαν ότι η κοινοπραξία τους θα είχε ως στόχο να πουλήσει πλοία σε χώρες αξιοποιώντας το υπόβαθρο των ΗΑΕ στις συμφωνίες μεταξύ κυβέρνησης καθώς και στα πακέτα χρηματοδότησης εξαγωγικών πιστώσεων.

Οι εταιρείες δήλωσαν ότι θα επιδιώξουν επίσης να αναπτύξουν από κοινού μεσαίου μεγέθους υποβρύχια.

Πώς αυτή η συμφωνία έχει αντίκτυπο στην Ελλάδα;

Η ιταλική Fincantieri έχει συνάψει συμφωνία στρατηγικής συνεργασίας με τα ναυπηγεία Ελευσίνας, ιδιοκτησίας της αμερικανικής ΟΝΕΧ, για την ναυπήγηση στην Ελλάδα πολεμικών πλοίων, μεταξύ των οποίων των κορβετών κλάσης DOHA αλλά και των αμερικανικών φρεγατών Constellation.

Παράλληλα, η Ελλάδα έχει υπογράψει Στρατηγική Συμφωνία με τα ΗΑΕ. Κι όμως, στο πλαίσιο αυτών των στρατηγικών δεσμών δεν υπήρξε καν η σκέψη – συνεπώς και η πρωτοβουλία – για το πώς μπορούν οι δύο χώρες να συνεργαστούν βιομηχανικά στο κομμάτι της ναυπήγησης πλοίων, ώστε να πάρει για τα καλά μπροστά η ελληνική βαριά βιομηχανία.

Απεναντίας, όπως πρόσφατα αποκαλύψαμε στο enikos.gr, μπαίνουν και… τρικλοποδιές ανάμεσα στα συναρμόδια υπουργεία, προκαλώντας επιπλέον προβλήματα σε προγράμματα μείζονος σημασίας, όπως αυτό της αναβάθμισης των φρεγατών ΜΕΚΟ.

Ένα πρόγραμμα το οποίο – όπως έχουμε επισημάνει – θα φτάσει το 1 δισ. ευρώ, μαζί με την αναβάθμιση των οπλικών συστημάτων.

Ενώ υπάρχουν αυτή τη στιγμή 3 μεγάλα ναυπηγεία, της Ελευσίνας, του Σκαραμαγκά και της Σύρου, όπου έχουν γίνει μεγάλες επενδύσεις (σ.σ. μόνο στην Ελευσίνα οι συνολικές επενδύσεις θα αγγίξουν το μισό δις με τον αμερικανικό κρατικό οργανισμό επενδύσεων DFC να έχει επενδύσει 125 εκατ.) παρόλα αυτά δεν έχει προχωρήσει ακόμη η θέσπιση – δια νομοθετικής ρύθμισης – μητρώου ναυπηγείων. Αυτό σήμαινε πρακτικά ότι ένας κρατικός – ανεξάρτητος φορέας – θα ελέγχει τον τρόπο λειτουργίας κάθε ναυπηγείου, θα καταγράφει τις δυνατότητες που έχει ανάλογα με τον τεχνικό εξοπλισμό και τις υποδομές, τα χρέη και τις επενδύσεις που γίνονται και θα τα πιστοποιεί ανάλογα, για σειρά προγραμμάτων που μπορούν να αναλάβουν.

Έτσι, αφενός, δε θα τίθεται ζήτημα να κινδυνεύει να καταπέσει μία σύμβαση του δημοσίου επειδή έχει χρηματοδοτήσει – μέσω αδιαφανών διαδικασιών – την μετατροπή «ταρσανάδων» σε… ναυπηγικές μονάδες για την ανάληψη μόνο ενός έργου ή την μη υποστήριξη του Πολεμικού Ναυτικού στην επιλογή του κατάλληλου ναυπηγείου, με τα ανάλογα εχέγγυα.

Επί της ουσίας, η θέσπιση «μητρώου ναυπηγείων» θα δημιουργήσει μία λίστα που το ελληνικό δημόσιο θα έχει σειρά πιστοποιήσεων μέσω ειδικού συστήματος βαθμονόμησης και θα είναι σε θέση να γνωρίζει ποιο ναυπηγείο μπορεί να αναλάβει την περαίωση ποιου προγράμματος και βέβαια όταν συνάπτει στρατηγική συνεργασία με κάποια χώρα, να μπορεί να προτείνει λίστα με τις διαθέσιμες επιλογές συνεργασίας για την ναυπήγηση πλοίων στην Ελλάδα. Έτσι λειτουργούν η Γαλλία, η Γερμανία, οι ΗΠΑ, ακόμη και η Τουρκία ώστε να προωθήσουν την εγχώρια βιομηχανία τους κι όχι να ενθαρρύνουν την ναυπήγηση πλοίων και δη πολεμικών σε μονάδες του εξωτερικού.

Ταυτόχρονα, με την δημιουργία του συγκεκριμένου μηχανισμού θα κοπεί κάθε δεσμός με επίδοξα – περίεργα σχήματα φερόμενων επενδυτών, οι οποίοι επιχειρούν να εμφανίσουν υπερχρεωμένα καρνάγια ως ναυπηγεία με δυναμική ναυπήγησης ακόμη και… αεροπλανοφόρων.

Μέχρι να προχωρήσουν τα παραπάνω, η Ελλάδα θα συνεχίσει να χάνει έσοδα και παράλληλα να οδηγεί σε επικίνδυνα μονοπάτια την εγχώρια βιομηχανία, που την τελευταία διετία έδειξε ισχυρά σημάδια αναγέννησης από την σκουριά της

enikos.gr