Η ΕΕ θα ρίξει δισεκατομμύρια στα τουρκικά όπλα – Πότε θα ξυπνήσει η Αθήνα;

Η Τουρκία έχει καταφέρει να αναπτύξει μια ισχυρή αμυντική βιομηχανία, επενδύοντας συστηματικά στην ανάπτυξη εγχώριων οπλικών συστημάτων. Οι προσπάθειες αυτές έχουν οδηγήσει σε μια σειρά από καινοτόμα οπλικά προγράμματα, όπως τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar TB2 και Akinci, τα αντιαρματικά βλήματα UMTAS και OMTAS, τα ραντάρ, τα ηλεκτρονικά συστήματα πολέμου και τα εγχώρια αντιαεροπορικά συστήματα.

Παράλληλα, η τουρκική αμυντική βιομηχανία έχει επεκταθεί και σε ναυτικά προγράμματα, όπως η ανάπτυξη της κορβέτας κλάσης Ada, της φρεγάτας κλάσης Istanbul και του πρώτου τουρκικού αεροπλανοφόρου TCG Anadolu, το οποίο βασίζεται στο ισπανικό Juan Carlos I.

Η τουρκική αμυντική βιομηχανία έχει αναπτυχθεί ταχύτατα, με πρωταγωνιστές εταιρείες όπως η Baykar, η Roketsan, η Aselsan και η TAI. Η Baykar έχει εξελιχθεί σε ηγέτη της αγοράς μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAVs), με το Bayraktar TB2 να αποδεικνύει την αξία του σε πολεμικά μέτωπα όπως η Συρία, η Λιβύη, το Ναγκόρνο-Καραμπάχ και η Ουκρανία. Η Roketsan κατασκευάζει πυραυλικά συστήματα υψηλής ακρίβειας, όπως οι αντιαρματικοί πύραυλοι UMTAS και OMTAS, καθώς και ο cruise πύραυλος SOM, ο οποίος αποτελεί την τουρκική εκδοχή των δυτικών πυραύλων cruise. Η Aselsan ειδικεύεται στα ηλεκτρονικά συστήματα και τον ηλεκτρονικό πόλεμο, ενώ η TAI αναπτύσσει το εγχώριο μαχητικό αεροσκάφος KAAN (TF-X) και το επιθετικό ελικόπτερο ATAK.

Η Τουρκία έχει μειώσει σημαντικά την εξάρτησή της από εισαγόμενα συστήματα, επιδιώκοντας πλήρη εγχώρια παραγωγή. Ωστόσο, παραμένει εξαρτημένη από κρίσιμα δυτικά υποσυστήματα, όπως κινητήρες αεροσκαφών, προηγμένα ηλεκτρονικά και υλικά προηγμένης τεχνολογίας. Οι προσπάθειες για την ανάπτυξη εγχώριου κινητήρα για το μαχητικό KAAN παραμένουν σε πρώιμο στάδιο, ενώ η εξάρτηση από εισαγόμενους κινητήρες περιορίζει και την αυτονομία της ανάπτυξης του επιθετικού ελικοπτέρου ATAK. Παράλληλα, τα οπλικά της συστήματα έχουν αποδείξει την αποτελεσματικότητά τους σε πολεμικές επιχειρήσεις.
Στη Λιβύη, τα Bayraktar TB2 συνέβαλαν στη νίκη της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας (GNA) έναντι των δυνάμεων του Χαφτάρ.
Στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, τα τουρκικά UAVs έπαιξαν κρίσιμο ρόλο στη νίκη του Αζερμπαϊτζάν εναντίον των αρμενικών δυνάμεων.
Στην Ουκρανία, αν και τα TB2 αρχικά ήταν αποτελεσματικά κατά των ρωσικών δυνάμεων, η επιχειρησιακή τους αξία μειώθηκε λόγω της ανάπτυξης πιο εξελιγμένων ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων και συστημάτων anti-drones.
Η Τουρκία, ωστόσο, δεν περιορίζεται μόνο στα UAVs, αλλά αναπτύσσει και χερσαία οπλικά συστήματα όπως το κύριο άρμα μάχης Altay, το οποίο, αν και υπέστη καθυστερήσεις λόγω προβλημάτων με τους κινητήρες του, έχει ήδη μπει στην τελική φάση δοκιμών με νοτιοκορεατικούς κινητήρες και αναμένεται να μπει σε γραμμή παραγωγής στα τέλη αυτού του χρόνου.

Γιατί τόση «αγάπη» ξαφνικά;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ενδιαφέρεται για την ένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα επανεξοπλισμού των 800 δισ. ευρώ για διάφορους λόγους. Παρά τα όσα λένε και διατείνονται διάφοροι “κύκλοι” της ΕΕ με αφορμή τη δημοσιοποίηση της “Λευκής Βίβλου”. Ισα-ίσα που μέσα σε αυτή δεν υπάρχουν “παραθυράκια” αλλά “μπαλκονόπορτες” για την συμμετοχή και της τουρκικής στρατιωτικής βιομηχανίας.

Πρώτον, η Τουρκία διαθέτει υψηλή παραγωγική ικανότητα και μπορεί να καλύψει ανάγκες της ΕΕ με χαμηλότερο κόστος σε σύγκριση με αμυντικές βιομηχανίες όπως η Dassault, η Airbus και η Rheinmetall.
Δεύτερον, η τεχνογνωσία της Τουρκίας στα UAVs θεωρείται πολύτιμη, καθώς η ΕΕ αναζητά λύσεις για την ανάπτυξη του δικού της στόλου μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Τρίτον, υπάρχουν γεωπολιτικοί λόγοι: η ένταξη της Τουρκίας σε ευρωπαϊκά αμυντικά προγράμματα μπορεί να μειώσει την εξάρτησή της από τη Ρωσία και την Κίνα, διατηρώντας τη σε τροχιά δυτικής στρατηγικής συνεργασίας.

Η Ελλάδα “ωραία κοιμωμένη”

Ωστόσο, η πιθανή ένταξη της Τουρκίας σε τέτοια προγράμματα δημιουργεί εύλογες ανησυχίες για την Ελλάδα. Αν η Τουρκία αποκτήσει πρόσβαση σε ευρωπαϊκή στρατιωτική τεχνογνωσία, υπάρχει κίνδυνος αυτή η τεχνολογία να χρησιμοποιηθεί εναντίον ευρωπαϊκών συμφερόντων, ιδιαίτερα στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Ελλάδα πρέπει να διασφαλίσει ότι οποιαδήποτε συνεργασία της ΕΕ με την Τουρκία δεν θα θέσει σε κίνδυνο την αμυντική της στρατηγική και την ισορροπία ισχύος στην περιοχή.

Η πολιτική της ΕΕ απέναντι στην Τουρκία θα πρέπει να λάβει υπόψη τις στρατηγικές ανησυχίες της Ελλάδας και της Κύπρου, προκειμένου να αποφευχθεί μια κατάσταση όπου η τουρκική αμυντική βιομηχανία θα ενισχυθεί με ευρωπαϊκά κονδύλια εις βάρος των ελληνικών εθνικών συμφερόντων.

Η τουρκική αμυντική βιομηχανία συνεχίζει να εξελίσσεται, με σημαντικές επενδύσεις στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, των αεροδιαστημικών προγραμμάτων και των υπερηχητικών πυραύλων. Η συμμετοχή της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα επανεξοπλισμού θα μπορούσε να επιταχύνει την ανάπτυξή τους, δημιουργώντας νέες γεωπολιτικές προκλήσεις.

Παράλληλα, η Ελλάδα πρέπει να κινηθεί προς την κατεύθυνση ενίσχυσης της δικής της αμυντικής βιομηχανίας, εξασφαλίζοντας ότι η τεχνολογική της αναβάθμιση θα είναι ανάλογη με τις εξελίξεις στην Τουρκία.

Η ΕΕ και το ΝΑΤΟ θα πρέπει να λάβει υπόψη τις πιθανές επιπτώσεις της ενίσχυσης της Τουρκίας μέσω ευρωπαϊκών κεφαλαίων, ώστε να διατηρηθεί η ισορροπία ισχύος στην Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή, καθώς η ενίσχυση της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας μπορεί να αλλάξει τις στρατιωτικές ισορροπίες στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.

Του Ζαφείρη Χατζηδήμου

neostrategy.gr