Η… “Ευρώπη των λαών” έπεσε σε παγόβουνο!

Τα κεντροδεξιά και ακροδεξιά κόμματα είναι έτοιμα να καταλάβουν τις περισσότερες έδρες στις εκλογές της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις πλέον πολυπληθείς χώρες: τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία και την Πολωνία.
Η Γαλλία ηγήθηκε της στροφής προς τα δεξιά με συντριπτική νίκη για το ακροδεξιό Εθνικό Συναγερμό, που έκανε τον φιλελεύθερο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν να διαλύσει τη γαλλική Βουλή και να καλέσει σε πρόωρες εκλογές.Οι πρώτες προβλέψεις είχαν προϊδεάσει ότι ο Εθνικός Συναγερμςό θα κέρδιζε 32 τοις εκατό ή περισσότερο των ψήφων, περισσότερο από το διπλάσιο από το κόμμα του προέδρου.
“Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν μπορεί να παραμείνει κωφός στο μήνυμα που έστειλε απόψε ο λαός της Γαλλίας”, είχε δηλώσει ο πρόεδρος του Εθνικού Συναγερμού, Τζόρνταν Μπαρντέλλα, στους υποστηρικτές του στο Parc Floral στο Παρίσι. Και όπως φαίνεται αυτή η προτροπή εισακούστηκε από τα Ηλύσια πεδία.

Στη Γερμανία, η κεντροδεξιά κατάφερε άνετη νίκη, με το ακροδεξιό Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) όμως να έρχεται δεύτερο και να νικά τους Σοσιαλιστές του καγκελάριου Όλαφ Σολτς, που βρέθηκαν στην τρίτη θέση.

Το πιο ανησυχητικό προειδοποιητικό σήμα για το μέλλον της ΕΕ είναι η Γαλλία. Οπου η συντριπτική  νίκη της ακροδεξιάς ηγέτιδας Μαρίν Λε Πεν απειλεί να βυθίσει ολόκληρη την ΕΕ σε αναταραχή.

Το παιχνίδι ισχύος για την  Κομισιόν

Οι ψηφοφόροι σε 27 χώρες ψήφισαν χθες για να επιλέξουν 720 μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τα οποία θα υπηρετήσουν τα επόμενα πέντε χρόνια. Ο πρώτος κύριος ρόλος τους θα είναι να εγκρίνουν ή να απορρίψουν τον κύριο υποψήφιο για την κορυφαία θέση της Ευρώπης: Τον/την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σε μια Ήπειρο που προσπαθεί να εξορκίσει τα φαντάσματα του φασισμού εδώ και οκτώ δεκαετίες, το μέγεθος της παρουσίας της ακροδεξιάς θα είναι ένα από τα πιο μεγάλα θέματα συζήτησης και συγκρούσεων.

Παρόλο που είναι απίθανο να καταφέρουν να συντονιστούν ως ενιαία ομάδα μέσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο — λόγω των διαιρέσεων σε θέματα όπως η Ρωσία — θα μπορέσουν όμως να επηρεάσουν τη συνολική κατεύθυνση της ΕΕ, σε όλα. Από την πολιτική στη μετανάστευση μέχρι τις πολιτικές για το κλίμα.

Συγκεντρωμένα, τα ριζοσπαστικά δεξιά κόμματα θα αντιπροσώπευαν θεωρητικά το δεύτερο μεγαλύτερο μπλοκ στο Κοινοβούλιο — εφόσον ήρθαν πρώτα στη Γαλλία και την Ιταλία, και δεύτερα στη Γερμανία, τις τρεις μεγαλύτερες και πιο σημαντικές χώρες της 27μελούς ομάδας χωρών.

Η ακροδεξιά αναμένεται επίσης να κερδίσει στην Ουγγαρία και στην Ολλανδία που αναμένται να ισοβαθμήσει για την πρώτη θέση σε ότι αφορά τις έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η κεντροδεξιά ήταν άνετα πρώτη στην Βουλγαρία.

Ασκήσεις ισορροπίας για την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν

Πάντως η πιο ωφελημένη των Ευρωεκλογών φαίνεται να είναι η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, της οποίας το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) θα εξακολουθεί να αποτελεί το μεγαλύτερο μπλοκ στο Κοινοβούλιο.
Οι προβλέψεις δείχνουν ότι το ΕΛΚ θα εξασφαλίσει περίπου 181 από τις 720 έδρες στο Κοινοβούλιο, η κεντροδεξιά θα είναι η κυρίαρχη δύναμη αλλά δύσκολα θα μπορέσει να κυβερνήσει μόνη της, καθώς θα απέχει πολύ από την απόλυτη πλειοψηφία στο θάλαμο.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΓΑΛΛΙΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ

ΥΠΟΨΗΦΙΑ ΚΟΜΜΑΤΑ	ΠΟΣΟΣΤΑ (%)
RN – Rassemblement national	31.50%
Besoin d’Europe – Coalition Besoin d’Europe (Renaissance, Modem, Horizons, Parti Radical, Union des démocrates et indépendants)	14.50%
Réveiller l’Europe – Coalition Réveiller l’Europe (Parti socialiste, Place publique)	14.00%
LFI – La France Insoumise	10.10%
LR – Les Républicains	7.20%
LE – EELV – Les Écologistes – Europe Ecologie Les Verts	5.50%
La France fière – Coalition La France fière (Reconquête!, Centre national des indépendants et paysans)	5.30%
Gauche Unie – Coalition Gauche Unie (Parti communiste français, Gauche républicaine et socialiste)	2.30%
AR – Alliance Rurale	2.20%
PA – Parti Animaliste	2.00%
UPR – Union Populaire Républicaine	1.00%
L’Europe ça suffit – Coalition L’Europe ça suffit (Les Patriotes, Via, la voie du peuple)	1.00%
NPA – Nouveau Parti Anticapitaliste	0.20%
Other parties – Other parties	3.20%

Η κύρια πρόκληση για τη Φον ντερ Λάιεν τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες θα είναι αν μπορεί να καταλήξει σε μια συμφωνία με τα παραδοσιακά κεντρώα και δεξιά κόμματα –  τους σοσιαλιστές και τους φιλελεύθερους – για να δημιουργήσουν μια πλειοψηφία 361 ή περισσότερων στο Κοινοβούλιο ώστε να την εκλέξουν εκ νέου πρόεδρο της Κομισιόν.

“Σήμερα είναι μια καλή μέρα για το ΕΛΚ. Κερδίσαμε τις ευρωπαϊκές εκλογές, φίλοι μου. Είμαστε το ισχυρότερο κόμμα, είμαστε η άγκυρα της σταθερότητας … Μαζί με άλλους θα χτίσουμε ένα προπύργιο κατά των άκρων από τα αριστερά και τα δεξιά. Θα τους σταματήσουμε!” Δήλωσε η νυν Πρόεδρος και εκ νέου υποψήφια Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Αυτό φυσικά δεν σημαίνει την βέβαιη επανεκλογή της προέδρου της Κομισιόν, μιας και υπάρχει το πρόβλημα ότι τουλάχιστον 10% από τους ευρωβουλευτές που ψηφίζουν από τους πολιτικούς σχηματισμούς που την υποστηρίζουν,  παραδοσιακά δεν δίνουν την ψήφο τους. Και μιλάμε πάντα για το 10%. Αν αυτό γίνει 11% ή 12% – κάτι που δεν θα εκπλήξει κανέναν, τότε η υποψηφιότητα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα απορριφθεί.

Αυτό θέτει το μεγάλο ερώτημα αν θα χρειαστεί να αναζητήσει και άλλους συμμάχους, από τους Πράσινους έως το δεξιό κόμμα «Αδελφοί της Ιταλίας» της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι.

Η κεντροδεξιά της φον ντερ Λάιεν ναι μεν απορρίπτει την ξενοφοβία και τον ευρωσκεπτικισμό της ακροδεξιάς, αλλά γνωρίζει πλέον καλά από τα χθεσινά αποτελέσματα, ότι οι ψηφοφόροι της μοιράζονται τις ίδιες ανησυχίες για το κόστος ζωής, τη μετανάστευση και την αίσθηση ότι οι παραδοσιακές βασικές επιχειρήσεις της Ευρώπης –  η μεταποίηση και η γεωργία – πνίγονται από την βίαιη μεταρρύθμιση στο να γίνουν πιο οικολογικές, ενώ παράλληλα η Κίνα πατάει ολοένα και περισσότερο το πόδι της στην Γηραιά Ηπειρο.

Το «Γαλλικό φιλί» που έγινε «χαστούκι»

Οι ευρωεκλογές του 2024 έφεραν σημαντικές αλλαγές στο πολιτικό τοπίο της Γαλλίας, με τα αποτελέσματα να αντικατοπτρίζουν μια κοινωνία βαθιά διχασμένη και πολιτικά πολωμένη. Το Εθνικό Μέτωπο (Rassemblement National – RN) κατέκτησε την πρώτη θέση με ποσοστό 31,5%, ενισχύοντας τη θέση του ως η κυρίαρχη δύναμη της γαλλικής ακροδεξιάς. Η νίκη αυτή έρχεται ως αποτέλεσμα της εκμετάλλευσης των ανησυχιών του κοινού σχετικά με τη μετανάστευση, την ασφάλεια και την οικονομική ανισότητα.

Από την άλλη πλευρά, η κεντροδεξιά συμμαχία του γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν «Besoin d’ Europe», που περιλαμβάνει κόμματα όπως το Renaissance, MoDem, Horizons, Parti Radical και Union des Démocrates et Indépendants, συγκέντρωσε μόλις 15,2%. Η πτώση της υποστήριξής τους αποδίδεται στη φθορά από την πολυετή διακυβέρνηση και την αδυναμία να προωθήσουν ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις που θα βελτίωναν την καθημερινότητα των πολιτών.
Ετσι η Γαλλία θα οδηγηθεί σε εκλογές την 30η Ιουνίου με τις επαναληπτικές (αν χρειαστεί) στις 7 Ιουλίου.

Η Συμμαχία Réveiller l’Europe, αποτελούμενη από το Parti Socialiste και το Place Publique, κατάφερε να συγκεντρώσει 14,0%, επιβεβαιώνοντας την αντοχή της σοσιαλδημοκρατίας στη Γαλλία, αλλά και την ανάγκη για ανανέωση και προσαρμογή στις σύγχρονες προκλήσεις.

Η Ανυπότακτη Γαλλία (La France Insoumise – LFI), με ποσοστό 8,7%, εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική δύναμη της ριζοσπαστικής αριστεράς, παρόλο που η υποστήριξή της έχει μειωθεί σε σύγκριση με προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις. Η φθορά αυτή αποδίδεται σε εσωτερικές διαφωνίες και την αδυναμία του κόμματος να προσεγγίσει ένα ευρύτερο εκλογικό σώμα.

Οι Ρεπουμπλικάνοι (Les Républicains – LR), με ποσοστό 7,2%, συνεχίζουν να παλεύουν για την επιβίωσή τους ως κύρια δύναμη της παραδοσιακής δεξιάς, αντιμετωπίζοντας αυξανόμενη πίεση τόσο από την ακροδεξιά όσο και από τους κεντρώους σχηματισμούς.

Η Συμμαχία La France fière (Reconquête!, Centre National des Indépendants et Paysans) με ποσοστό 5,5%, όπως και οι Οικολόγοι (EELV) με 5,2%, δείχνουν ότι υπάρχουν σημαντικά ακροατήρια για την εθνικιστική και οικολογική ατζέντα στη Γαλλία, αντίστοιχα.

Οι υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις, όπως η Συμμαχία Gauche Unie (2,5%), η Alliance Rurale (2,5%), το Parti Animaliste (2,2%), η Union Populaire Républicaine (1,0%) και η Συμμαχία L’Europe ça suffit (1,0%), παραμένουν στο περιθώριο του πολιτικού σκηνικού, χωρίς να καταφέρνουν να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στις εξελίξεις. Η νίκη του Εθνικού Μετώπου και η πολυδιάσπαση του πολιτικού τοπίου προκαλούν έντονες ανησυχίες για το μέλλον της Γαλλίας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το RN αναμένεται να πιέσει για πολιτικές που θα ενισχύσουν την εθνική κυριαρχία σε βάρος της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ενώ οι παραδοσιακές δυνάμεις θα προσπαθήσουν να ανασυνταχθούν και να βρουν τρόπους να επανακτήσουν την εμπιστοσύνη του εκλογικού σώματος.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι για το μέλλον της γαλλικής πολιτικής σκηνής, με τις πολιτικές δυνάμεις να πρέπει να αναθεωρήσουν στρατηγικές και να αναζητήσουν νέους τρόπους προσέγγισης των πολιτών. Η κοινωνική συνοχή και η πολιτική σταθερότητα της Γαλλίας θα δοκιμαστούν σοβαρά, καθώς οι πολιτικοί ηγέτες θα κληθούν να αντιμετωπίσουν προκλήσεις που απαιτούν αποφασιστικότητα και ικανότητα για συμβιβασμό και συνεργασία