Η φτωχοποίηση σφραγίζει τη νέα γενιά στην Ελλάδα

Τα οικονομικά αδιέξοδα και η διαρκής φτωχοποίηση της ελληνικής κοινωνίας σφραγίζουν ανεξίτηλα τη νέα γενιά. Η απώλεια κάθε ελπίδας πως τα πράγματα θα πάνε καλύτερα στο άμεσο μέλλον, συναίσθημα που εκφράζεται από τη συντριπτική πλειονότητα των πολιτών στη χώρα μας, έχει αντίκτυπο στη νέα γενιά. Το νούμερο ένα πρόβλημα για τους νέους των ηλικιών 16 έως 26 ετών στη χώρα μας είναι η “οικονομική πολιτική-κατάσταση”. Αυτό πιστοποιείται στην πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου YouGov για το Ίδρυμα TUI, “Η Ευρώπη των Νέων. Τι σκέφτονται οι νέοι 16 έως 26 ετών” η οποία διενεργήθηκε τον περασμένο Απρίλιο και Μάιο με τη συμμετοχή περισσοτέρων από 6.700 νέων ανθρώπων από Βρετανία, Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα και Πολωνία.

Τα αναλυτικά στοιχεία της δείχνουν πως η νέα γενιά στη Ευρώπη λαμβάνει τα πολιτικά και κοινωνικά μηνύματα της εποχής της, ανησυχεί για τα σημαντικά θέματα στον κόσμο αλλά παράλληλα έχει τη δική της “ατζέντα”. Καταγράφονται ωστόσο σοβαρές μετατοπίσεις στο τι θεωρούν οι νέοι ως πρωτεύων πρόβλημα για την Ευρώπη, σε σχέση με την παλαιότερη έρευνα του Ιδρύματος το 2017. Η τότε νέα γενιά Zen θεωρούσε ως πρώτο και κύριο πρόβλημα την Κλιματική Αλλαγή, η σημερινή θέτει ως κύριο ζήτημα προς αντιμετώπιση το “μεταναστευτικό-προσφυγικό”. Οι διαφορές ανάμεσα στις εξεταζόμενες χώρες είναι εξίσου σημαντικές για το ποια είναι τα σοβαρότερα προβλήματα των νέων.

Η μετατόπιση της γηραιάς ηπείρου προς την Ακροδεξιά αποτυπώνεται και στους νέους πολίτες της, όχι όμως σε μεγάλο βαθμό. Για τη συντριπτική πλειονότητά των νέων (57%) και με εμφανείς επίσης τις διαφορές από χώρα σε χώρα, η “Δημοκρατία” είναι το καλύτερο πολίτευμα (61%). Μεγάλο ποσοστό των νέων θεωρεί επίσης πως η δημοκρατία στην Ευρώπη κινδυνεύει, στην Ελλάδα το ποσοστό είναι συντριπτικό, 61%. Ένας στους πέντε νέους, ποσοστό 22% απάντησε πως δεν θα είχε πρόβλημα με κάποια άλλη μορφή διακυβέρνησης…

Η ελληνική γενιά Ζ μπροστά στη φτωχοποίηση

Οι μεγαλύτερες διαφορές απόψεων από χώρα σε χώρα στην έρευνα εντοπίζονται στο ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα για τη χώρα τους. Στην Ελλάδα σε αντίθεση με όλες τις άλλες χώρες το μεγαλύτερο ποσοστό παίρνει η “οικονομική-δημοσιονομική πολιτική”. Ο μέσος όρος βρίσκεται στο 33%, οι νέοι στην Ελλάδα την τοποθετούν στην πρώτη θέση με 41%. Το ποσοστό πιστοποιεί ότι οι νέοι που είτε μεγάλωσαν είτε γεννήθηκαν την περίοδο των μνημονίων βίωσαν στο πετσί τους όλες τις οικονομικές δυσκολίες των οικογενειών τους. Σήμερα το οικονομικό πρόβλημα είναι για αυτούς το σημαντικότερο. Τα σημερινά ζητήματα που απασχολούν περισσότερο τους νέους στις άλλες χώρες, όπως η Μετανάστευση ή η Προστασία του Περιβάλλοντος για την ελληνική Gen Z έρχονται σε δεύτερη μοίρα. (Πίνακας). Πιο κοντά με την Ελλάδα βρίσκεται η νέα γενιά στην Ισπανία ενώ μεγάλες είναι οι διαφορές ανάμεσα σε όλες τις χώρες και τη Γερμανία.

Η πλειοψηφία των νέων θεωρεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ανταποκριθεί πλήρως και σωστά στις προκλήσεις και τις κρίσεις της εποχής μας. Για την Ελλάδα το ποσοστό είναι και πάλι συντριπτικό. Το 54% απάντησε ότι “όχι επαρκώς”, μόλις 12% πιστεύει ότι ανταποκρίνεται στις προσκλήσεις της εποχής.

Η συντριπτική επίσης πλειονότητα θεωρεί ότι είναι “Ευρωπαίοι πολίτες” αλλά υπάρχουν μεγάλες διαφορές ανά χώρα σε ότι αφορά την περαιτέρω ολοκλήρωση. 4 στους δέκα, ποσοστό 42% δηλώνει ότι επιθυμούν στενότερους δεσμούς μεταξύ των χωρών και περισσότερες εξουσίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα χαμηλότερα ποσοστά έχουν η Γαλλία (27%) και η Πολωνία (31%).

Κίνδυνος για τη δημοκρατία, στροφή προς τα δεξιά

Σημαντικές είναι οι μετατοπίσεις σε ότι αφορά το πολίτευμα, τη λειτουργία των θεσμών και του κράτους δικαίου στις δημοκρατίες. Το 61% κατά μέσο όρο δηλώνει ευχαριστημένο από την κοινοβουλευτική δημοκρατία αλλά και απογοήτευση για τη λειτουργία των θεσμών.

Για τη χώρα μας, οι αριθμοί της απογοήτευσης είναι αποκαρδιωτικοί. Το 62% των νέων θεωρεί πως η Δημοκρατία στην Ελλάδα “κινδυνεύει”, το 61% απαντά πως οι κίνδυνοι προέρχονται από πρακτικές του πολιτικού συστήματος. Το 37% απάντησε πως το πολιτικό σύστημα “δεν λειτουργεί επαρκώς” και το 37% ότι “δεν λειτουργεί καθόλου καλά”. Μόλις ένα 4% εξέφρασε την πλήρη ικανοποίησή του.

Παρόμοια είναι η θέση και των νέων στις άλλες χώρες. Κατά μέσο όρο το 65% των ερωτώμενων απάντησε πως δεν είναι ευχαριστημένο από το πολιτικό σήστημα και το 17% ότι είναι “μάλλον δυσαρεστημένο”.

Η άνοδος της ακροδεξιάς ανησυχεί τη νέα γενιά. Το μεγαλύτερο ποσοστό εντοπίζεται στη Γερμανία, 61% δήλωσε ότι το δημοκρατικό σύστημα στη χώρα κινδυνεύει. Αποτυπώνεται επίσης μικρή αλλά σημαντική μετατόπιση των νέων προς τον δεξιό, συντηρητικό χώρο, σε μεγαλύτερο βαθμό στους άνδρες. Σχεδόν ένας στους πέντε, ποσοστό 19%, αυτοπροσδιορίστηκε πολιτικά ως δεξιός του κέντρου, το 2021 το ποσοστό ήταν μόλις 14%. Ποσοστό 33% δηλώνει “κεντρώο”, 32% ότι κινείται “αριστερά”, ενώ ένα 16% δήλωσε “ουδέτερο”. (Πίνακας 2).

Στην Ελλάδα αποτυπώνεται επίσης  μια από τις μεγαλύτερες μετακινήσεις από τα αριστερά σε σχέση με το 2021. Ενώ το 2021 το 42% δήλωνε θέση προς τα “Αριστερά” το 2025 το ποσοστό είναι 21%. Το ποσοστό του Κέντρου από 39% μειώθηκε σε 36%, προς τα Δεξιά αυξήθηκε από 14% σε 20%. Με δεδομένο ότι δεν καταγράφονται οι απαντήσεις “Δεν ξέρω/ δεν απαντώ”, προκύπτει ότι μεγάλο μέρος της νέας γενιάς δεν τοποθετεί τον εαυτό του πολιτικά. Σε όλες τις χώρες πάντως καταγράφεται διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών. Οι γυναίκες σε μέσους όρους αλλά και σε κάθε χώρα, εμφανίζονται πιο προοδευτικές σε σχέση με τους νέους άνδρες.

neostrategy.gr

leonardo-unsplash