Η γκρίζα αγορά των Zara στη Ρωσία: Κάνουν «παράλληλες εισαγωγές» και πωλούν τα προϊόντα «χρυσάφι»

Πρόσβαση σε μεγάλα δυτικά brand, έστω και με το αζημίωτο, εξακολουθούν να έχουν οι Ρώσοι, παρά τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί. Με τις νομικές αλλαγές που έχουν επέλθει, οι δυτικές μάρκες εξακολουθούν να είναι διαθέσιμα.

Σε ρεπορτάζ του ο Guardian εξηγεί πώς ακριβώς λειτουργεί η διαδικασία των «παράλληλων εισαγωγών μέσω των οποίων οι Ρώσοι εξακολουθούν να αγοράζουν τις αγαπημένες τους μάρκες.

Ο Αλεξάντρ Γκορμπούνοφ, επενδυτής ακινήτων στη Σιβηρία, σκέφτηκε μια απλή λύση όταν τα Zara έκλεισαν τα καταστήματά τους στη Ρωσία. Άρχισε να κάνει ο ίδιος εισαγωγές, μια ιδέα που ξεκίνησε όταν η σύζυγός του ανέφερε ότι ήθελε πολύ να επιστρέψουν τα ρούχα. Την Παρασκευή,ο Γκορμούνοφ άνοιξε κατάστημα με την ονομασία Panika (πανικός) και εμπορεύεται αποκλειστικά προϊόντα Zara και Zara Home.

Ο ισπανικός κολοσσός αποχώρησε από τη Ρωσία, μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Ωστόσο ο Γκορμπούνοφ κατάφερε να βρει έναν πωλητή στο Καζακστάν που εμπορεύεται ρούχα Zara και εισήγαγε μια παρτίδα ρούχων για 2 εκατομμύρια ρούβλια (περίπου 31.600 ευρώ). Τώρα διαβεβαιώνει πως το κέρδος του ανά κομμάτι θα είναι το 300 ρούβλια (περίπου 5 ευρώ).

Επιτρέπεται να μεταπωλούνται προϊόντα που έχουν αγοραστεί στο εξωτερικό

Ο Γκορμπούνοφ επισημαίνει ότι είναι όλα επίσημες, παράλληλες εξαγωγές, ενώ η Ρωσία επιτρέπει σχεδόν σε όλους να μεταπωλούν προϊόντα που έχουν αγοράσει στο εξωτερικό. Μάλιστα, ο Γκορμπούνοφ διαθέτει σχεδιαστεί που επιλέγει ποια προϊόντα από τις τελευταίες συλλογές.

Πολλές δυτικές εταιρείες εγκατέλειψαν τη Ρωσία μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Πέραν του οικονομικού, η απομάκρυνσή τους έχει ως στόχο να υπενθυμίσει στους απλούς Ρώσους την απομόνωσή τους πιο έντονα από τις κυρώσεις σε αξιωματούχους του Κρεμλίνου ή τα αποθεματικά της κεντρικής τράπεζας.

Η Ρωσία, ως απάντηση, δημοσίευσε έναν μακρύ κατάλογο με αγαθά από ξένες αυτοκινητοβιομηχανίες, εταιρείες τεχνολογίας και καταναλωτικά brands για τα οποία επιτρέπεται ο μηχανισμός παράλληλων εισαγωγών. Ως εκ τούτου, οι εγχώριες επιχειρήσεις μπορούν να αγοράζουν προϊόντα από οποιαδήποτε εταιρεία εκτός Ρωσίας, χωρίς να υπάρχει έγκριση των εμπορικών σημάτων. Με αυτόν τον τρόπο, γίνονται γκρίζες εισαγωγές που γεμίζουν τα καταστήματα. Ωστόσο έχουν διαφορετικές επωνυμίες.

Τα προϊόντα που φτάνουν στη Ρωσία συχνά προορίζονται για εξαγωγή σε άλλες χώρες που αποτελούν μέλη της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης (EEU), με τις οποίες η Μόσχα μοιράζεται μία τελωνειακή ένωση, δηλαδή την Αρμενία, τη Λευκορωσία, το Καζακστάν και το Κιργιστάν. Όμως στη συνέχεια, τα προϊόντα στέλνονται στη Ρωσία και πωλούνται εκεί, ενώ οι δυτικές μάρκες δεν έχουν κανένα έλεγχο στη διανομή και την πώλησή τους.

Ο Πούτιν επιδίωξε την εισαγωγή πολυτελών προϊόντων

Η εξέλιξη δεν είναι άσχετη με την πολιτική του Βλαντίμιρ Πούτιν. Στα τέλη Μαΐου είχε δηλώσει ότι θα επιτρέψει στους Ρώσους να συνεχίσουν να εισάγουν προϊόντα της «κατηγορίας lyuksus» ωστόσο θα είναι πιο ακριβά.

Το «re:store», το οποίο αυτοδιαφημιζόταν ως ο μεγαλύτερος μεταπωλητής προϊόντων Apple στη Ρωσία, βρέθηκε σε δύσκολη θέση όταν η Apple ανακοίνωσε ότι αποχωρεί, διακόπτοντας τις προμήθειες iPhone και φορητών υπολογιστών υψηλής ποιότητας.

Όμως, το κατάστημα στην οδό Tverskaya της Μόσχας είναι γεμάτο με iPhone 13 Pro και Pro Max σε αλπικό πράσινο, ένα χρώμα που κυκλοφόρησε αφότου η Apple αποσύρθηκε λόγω της εισβολής. Οι εργαζόμενοι αναφέρουν ότι αν το επόμενο iPhone κυκλοφορήσει τον Σεπτέμβριο, θα το φέρουν περίπου ένα μήνα μετά, τον Οκτώβριο.

Η εταιρεία δεν έχει απαντήσει σε ερωτήσεις για την εισαγωγή των νέων προϊόντων της Apple. «Οδηγίες στα ρωσικά για το τηλέφωνο μπορείτε να κατεβάσετε στην ιστοσελίδα», αναφέρει το κατάστημα, θέλοντας να δείξει ότι τα τηλέφωνά του δεν προορίζονται για τη ρωσική αγορά. Και με μια εξαιρετικά ασαφή δήλωση τον περασμένο μήνα, η εταιρεία ανακοίνωσε ότι «αλλάζει», τονίζοντας ότι θα συνεχίσει να πωλεί «αυθεντικά προϊόντα που κατασκευάζονται υπό τον έλεγχο του κατασκευαστή».

Η αίσθηση της κανονικότητας

Ο κοινωνιολόγος Γκρίγκορι Γιουντίν υποστηρίζει ότι το Κρεμλίνο θέλει να διατηρήσει μια αίσθηση κανονικότητας στους Ρώσους. Κάτι τέτοιο γίνεται εφικτό όταν οι πολίτες έχουν πρόσβαση σε προϊόντα που έχουν συνηθίσει.

«Η παράλληλη εισαγωγή, επομένως, παίζει το ρόλο της στο να διασφαλίσει ότι η ζωή δεν διαταράσσεται από τον πόλεμο. Ο Πούτιν δεν θέλει οι Ρώσοι να αλλάξουν τις συνήθειές τους εξαιτίας του πολέμου, αλλά να συνεχίσουν να ζουν όπως ζούσαν. Τα προϊόντα από τη Δύση που μπορεί να φαίνονται ασήμαντα, ενδέχεται να έχουν μεγάλη αξία για τον μέσο Ρώσο καταναλωτή».

Παράλληλα, οι πολύ πλούσιοι Ρώσοι μπορούν να έχουν πρόσβαση σε Mercedes και BMW αυτοκίνητα, εφόσον βέβαια επιθυμούν να πληρώσουν το τίμημα.

Ο Αραράτ Μαρντογιάν, ιδιοκτήτης της εταιρείας μεσιτείας αυτοκινήτων «Auto Dealer University» με έδρα τη Μόσχα, έχει καταφέρει να εισαγάγει δεκάδες πολυτελή αυτοκίνητα στη Ρωσία από την έναρξη του πολέμου. Τα αυτοκίνητα παραγγέλνονται από το Ντουμπάι, την Ινδία, την Κίνα ή τη Νότια Αμερική και στη συνέχεια αποστέλλονται στη Ρωσία μέσω χωρών όπως η Αρμενία ή από το ιρανικό λιμάνι Ανζάλι. Είναι καλύτερα να αποφεύγονται «μη φιλικές χώρες» όπως η Γεωργία ή οι χώρες της Βαλτικής, πρόσθεσε.

«Η ζήτηση για τα δυτικά αυτοκίνητα υπάρχει. Είναι τεράστια», είπε. Και οι μεταπωλητές είναι οι μοναδικοί που «κάνουν παιχνίδι στην πόλη». «Δεν θα το αποκαλούσα παράλληλη εισαγωγή – η πραγματική εισαγωγή έχει σταματήσει εντελώς, οπότε αυτή είναι η μόνη που έχει απομείνει».

Οι πελάτες οργανώνουν απευθείας την εισαγωγή αυτοκινήτων όπως Mercedes, BMW και Range Rover. «Η ζήτηση για πολυτελή αυτοκίνητα είναι ιδιαίτερα μεγάλη, αυτοκίνητα που κοστίζουν πάνω από 100.000 δολάρια», είπε. «Τώρα πουλάμε τα αυτοκίνητα περίπου 20% ακριβότερα από ό,τι πριν».

Η ρωσική αγορά μεταμορφώνεται

Η νέα πολιτική μεταμορφώνει τη ρωσική αγορά, εγκυμονώντας κινδύνους για εταιρείες που δεν έχουν καν εγκαταλείψει τη χώρα. Ο Νικίτα, ο οποίος εργαζόταν προηγουμένως για μια μεγάλη εταιρεία ηλεκτρονικού λιανικού εμπορίου, έχει αρχίσει να εισάγει κορεατικά καλλυντικά, όπως μάσκες προσώπου και κρέμες που εξακολουθούν να πωλούνται σε μεγάλα καταστήματα.

«Αν δεν υπήρχαν οι παράλληλες εισαγωγές, η πώληση των προϊόντων δεν θα ήταν εντελώς νόμιμη», δήλωσε για το απόθεμά τους, το οποίο περιλαμβάνει το Dr.Jart+.

Ο Νικίτα δήλωσε ότι ρωσικές πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου, όπως η Ozon και η Wildberries, δημιουργούν επίσης παρόμοιες γραμμές εφοδιασμού σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα και χαλαρώνουν τους περιορισμούς για τους πωλητές, προκειμένου να προσπαθήσουν να καλύψουν τη ζήτηση στη Ρωσία για δυτικά προϊόντα.

Στο Telegram, πωλητές προσφέρονται να εισαγάγουν πολυτελή προϊόντα και ηλεκτρονικά είδη ή ακόμη και να διεκπεραιώσουν περίπλοκες οικονομικές συναλλαγές, για παράδειγμα να μεταφέρουν μετρητά μεταξύ Ρωσίας και Ηνωμένων Πολιτειών έναντι προμήθειας 5%.

Ο Νουρμπέκ από το Κιργιστάν έχει μεταφέρει εκατοντάδες προϊόντα Apple στη Ρωσία, πολλά από τα οποία πωλούνται αργότερα μέσω Telegram.

«Έχω αγοράσει περίπου 300 iPhone και 100 MacBook μέχρι στιγμής», είπε, προσθέτοντας ότι αγοράστηκαν στο Μπισκέκ και στη συνέχεια στάλθηκαν στη Μόσχα μέσω κούριερ ή με το ταχυδρομείο. «Γνωρίζω φίλους που το κάνουν στο Καζακστάν, το Ουζμπεκιστάν και άλλες μετασοβιετικές χώρες. Παίρνω περίπου 5% μερίδιο από την πώληση, οπότε βγάζω πραγματικά καλά χρήματα. Είναι καλύτερο από το να δουλεύω σε οικοδομές ή ως οδηγός ταξί».