Η Google «στραγγαλίζει» την ενημέρωση

Ο κόσμος των ψηφιακών ΜΜΕ εισέρχεται σε μια νέα εποχή. Η Τεχνητή Νοημοσύνη αλλάζει ριζικά, όχι μόνο τον τρόπο που θα δοθεί σε κάποιον η πληροφορία, αλλά και ολόκληρη την οικονομία των διαδικτυακών εκδόσεων. Και παρά τις … υποσχέσεις της Google ότι «παραμένει πιστός σύμμαχος» των ειδήσεων, η πραγματικότητα είναι η εξής: η δημοσιογραφία ολοένα περισσότερο παλεύει να επιβιώσει σε έναν κόσμο όπου τη θέση της παίρνει ο αλγόριθμος.

Η εποχή της κυριαρχίας των μηχανών αναζήτησης φτάνει στο τέλος της. Μια νέα εποχή άρχισε, όπου η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) αναλαμβάνει ολοένα περισσότερο τον ρόλο του διαμεσολαβητή μεταξύ του χρήστη και της πληροφορίας. Η Google μετασχηματίζεται: οι γνωστοί «μπλε σύνδεσμοι» παραχωρούν τη θέση τους στις σύντομες απαντήσεις από την ΑΙ, γεγονός που προκαλεί καταστροφικά πλήγματα στην επισκεψιμότητα των ειδησεογραφικών ιστοσελίδων.

Σύμφωνα με την εταιρεία αναλύσεων, Similarweb, την τελευταία τριετία η επισκεψιμότητα μέσω της οργανικής αναζήτησης προς τους ιστότοπους HuffPost και The Washington Post έχει μειωθεί περισσότερο από το μισό. Πρόσφατα, το Business Insider αναγκάστηκε να απολύσει περίπου το 21% του προσωπικού του. Σύμφωνα με τη γενική διευθύντρια Barbara Peng, η αιτία ήταν οι «τρομερές απώλειες στην επισκεψιμότητα, την οποία δεν μπορούμε πλέον να επηρεάσουμε». Μόνο στο διάστημα, από τον Απρίλιο του 2022 έως τον Απρίλιο του 2025, η επισκεψιμότητα μέσω της οργανικής αναζήτησης μειώθηκε κατά 55%.

Ο επικεφαλής του περιοδικού, The Atlantic, Νίκολας Τόμσον, δήλωσε ενώπιον του προσωπικού ότι πρέπει να προετοιμαστούν για ένα σενάριο όπου η επισκεψιμότητα από τη Google θα πλησιάσει το μηδέν. «Η Google μετατρέπεται από μηχανή αναζήτησης σε μηχανή απαντήσεων», είπε στη Wall Street Journal. «Πρέπει επειγόντως να αναπτύξουμε νέες στρατηγικές».

Αιτία είναι η εισαγωγή λειτουργιών όπως τα AI Overviews και το AI Mode, οι οποίες μεταδίδουν στον χρήστη την πληροφορία απευθείας στο περιβάλλον αναζήτησης, αφαιρώντας ουσιαστικά την αναγκαιότητα να επισκεφθεί κανείς τον αρχικό ιστότοπο. Εάν παλιότερα η Google αναδείκνυε άρθρα, τώρα εμφανίζονται ολοένα πιο συχνά απαντήσεις που παράγονται από την ΑΙ. Η νέα λειτουργία AI Mode που κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ τον περασμένο μήνα, το κάνει αυτό ακόμα πιο επιθετικά: οι απαντήσεις δίνονται σε μορφή διαλόγου με chatbot, με ελάχιστους συνδέσμους.

Η απειλή είναι σοβαρή. Ο William Lewis, επικεφαλής της Washington Post και πρώην διευθύνων σύμβουλος της Dow Jones, τόνισε ότι «η ραγδαία ανάπτυξη της αναζήτησης μέσω ΑΙ αποτελεί σοβαρή απειλή για τη δημοσιογραφία και δεν πρέπει να υποτιμηθεί». Πρόσθεσε ότι τα ΜΜΕ κατεπειγόντως πρέπει να αναζητήσουν νέο κοινό και πηγές εσόδων σε έναν κόσμο όμως όπου ο παραδοσιακός τρόπος αναζήτησης και επισκεψιμότητας πλέον δεν υφίσταται.

Ακόμη και οι New York Times ένιωσαν την πτώση: τον Απρίλιο του 2025, το ποσοστό επισκεψιμότητας από τις μηχανές αναζήτησης ήταν στο 36,5%, έναντι σχεδόν 44% πριν τρία χρόνια. Η Wall Street Journal, παρά τη γενική αύξηση της επισκεψιμότητας, καταγράφει επίσης μείωση στο μερίδιο της οργανικής αναζήτησης. Από 29% σε 24%.

Μέσα σε αυτό το μεταβαλλόμενο περιβάλλον, τα ΜΜΕ στρέφονται στη διατήρηση και ενίσχυση της εμπιστοσύνης του κοινού και στην άμεση επαφή τους με τους αναγνώστες. «Στόχος μας είναι οι αναγνώστες να επιστρέψουν, όχι επειδή είδαν έναν σύνδεσμο στη Google, αλλά επειδή το έχουν ανάγκη», εξηγεί η Sherry Weiss, υπεύθυνη μάρκετινγκ της Dow Jones και της Wall Street Journal. Από την πλευρά της, βέβαια, η Google ισχυρίζεται ότι δεν έχει πάψει να κατευθύνει την επισκεψιμότητα προς τους ιστότοπους.

Εξαρχής οι πλατφόρμες νέων τεχνολογιών επέφεραν αλλαγές στο τοπίο των ΜΜΕ. Αρχικά, τα ψηφιακά μέσα εκτόπισαν τα έντυπα, έπειτα το Facebook και το Twitter καθοδηγούσαν την επισκεψιμότητα και στη συνέχεια άλλαξαν αλγόριθμους και σταμάτησαν να δίνουν προτεραιότητα στις ειδήσεις. Η Google παρέμενε σταθερή πηγή επισκεπτών για πάνω από δέκα χρόνια, παρά τις συνεχείς αλλαγές στον αλγόριθμο. Όμως τώρα, η Τεχνητή Νοημοσύνη αλλάζει τα πάντα.

«Η ΑΙ είναι η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι», λέει ο Νιλ Βόγκελ, επικεφαλής του Συγκροτήματος ΜΜΕ, Dotdash Meredith. Όπως αναφέρει, όταν το 2021, η εταιρεία συγχωνεύτηκε με τη Meredith, το 60% της επισκεψιμότητας προερχόταν από την Google. Τώρα, μόλις το ένα τρίτο. Ωστόσο, η συνολική επισκεψιμότητα αυξάνεται χάρη σε άλλες προσπάθειες, όπως τα newsletters και άλλες ενσωματωμένες λειτουργίες.

Σε αυτές τις συνθήκες κρίσης, τα Μέσα Ενημέρωσης εστιάζουν στην οικοδόμηση μιας απευθείας σχέσης με τους αναγνώστες. Το The Atlantic επενδύει σε εφαρμογές στα κινητά, αυξάνει την κυκλοφορία του έντυπου και διοργανώνει περισσότερες εκδηλώσεις με φυσική παρουσία. Σύμφωνα με τον Thompson, τα έσοδα από συνδρομές και διαφημίσεις αυξάνονται. Παρόμοια τακτική ακολουθούν και το Politico και το Business Insider (ανήκουν στον όμιλο Axel Springer). Το βασικό στοίχημα είναι η ενίσχυση των δεσμών τους με το κοινό.

Στο μεταξύ, εν μέσω της μεταμόρφωσης της αναζήτησης, τα ΜΜΕ αντιμετωπίζουν άλλη μία απειλή: την παραβίαση των πνευματικών δικαιωμάτων. Τα μοντέλα Τεχνητής Νοημοσύνης εκπαιδεύονται με δεδομένα που συλλέγονται από ανοιχτές πηγές, συμπεριλαμβανομένων δημοσιογραφικών άρθρων. Ως απάντηση, οι New York Times μήνυσαν την OpenAI και τη Microsoft, κατηγορώντας τες για παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων. Ταυτόχρονα, υπέγραψαν συμφωνία αδειοδότησης περιεχομένου με την Amazon. Η News Corp, εκδοτική εταιρεία της Wall Street Journal, υπέγραψε συμφωνία με την OpenAI και υπέβαλε αγωγή κατά της startup Perplexity.

neostrategy.gr