Η καθημερινότητα «τρώει» τις μεταρρυθμίσεις

Αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα ήθελε να μείνει στην πολιτική ιστορία του τόπου για κάτι, αυτό δεν θα ήταν άλλο από τον περίφημο «πολυδύναμο εκσυγχρονισμό» της Ελλάδας, δηλαδή, την προσπάθεια της κυβέρνησής του να προχωρήσει σε βαθιές μεταρρυθμίσεις που θα άλλαζαν την εικόνα της χώρας.

Η αλήθεια είναι ότι στα πέντε και κάτι χρόνια που κυβερνά η Ν.Δ. τα μεταρρυθμιστικά νομοσχέδια που έχουν περάσει από τη Βουλή είναι και πολλά και καλύπτουν ένα τεράστιο φάσμα τομέων και δραστηριοτήτων της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής της χώρας.

Μάλιστα, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι η κυβέρνηση αυτή – ίσως περισσότερο από κάθε άλλη της Μεταπολίτευσης – κατόρθωσε να περάσει πάρα πολλές μεταρρυθμίσεις, έστω κι αν δεν ήταν όλες επιτυχημένες ή αποδεκτές από τους πολίτες.

Το διπλό πρόβλημα

Ωστόσο για τον πρωθυπουργό υπάρχει ένα πρόβλημα διπλής φύσεως:

● Από τη μία, πολλές από τις μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης, κατά το κοινώς λεγόμενο, «περνούν στο ντούκου» από τους πολίτες, δεν έχουν «γκελ» και, ίσως, σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν κινούν το ενδιαφέρον τους.

● Από την άλλη, συχνά – πολύ πιο συχνά από όσο θα ήθελε η κυβέρνηση – η καθημερινότητα έρχεται και παρασύρει στο διάβα της κάθε μεταρρύθμιση και κάθε αλλαγή που θέλει να κάνει, ασκώντας πίεση για αμεσότερες και πιο αποτελεσματικές λύσεις.

Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι (όσο κι αν ο ίδιος ο Μητσοτάκης και άλλα μέλη της κυβέρνησης ισχυρίζονται κάτι διαφορετικό) μέσα σε έναν χρόνο η Ν.Δ. απώλεσε 13 εκατοστιαίες μονάδες και αποδοκιμάστηκε ξεκάθαρα από τους πολίτες στις ευρωεκλογές του περασμένου Ιούνιου, με τις περισσότερες αναλύσεις να κάνουν λόγο για ψήφο δυσαρέσκειας και διαμαρτυρίας, κυρίως για τα προβλήματα της καθημερινότητας, με κυρίαρχο την ακρίβεια και τις διαρκείς ανατιμήσεις βασικών προϊόντων και υπηρεσιών, πρόβλημα για το οποίο η κυβέρνηση δεν έχει καταφέρει να βρει μια αποτελεσματική ή, εν πάση περιπτώσει, πειστική λύση.

Τιμές στη… στρατόσφαιρα

Το προβληματικό, ωστόσο, με την υπόθεση αυτή είναι πως – παρότι, μέσω του μικρού σε έκταση ανασχηματισμού της κυβέρνησης, επιχειρήθηκε να σταλεί το μήνυμα ότι… το μήνυμα ελήφθη – η καθημερινότητα έχει την… κακή συνήθεια να μην λαμβάνει υπόψη τέτοιες… λεπτομέρειες και να συνεχίζει να πιέζει (ενίοτε αφόρητα) τους πολίτες και ιδίως τα πορτοφόλια τους.

Για παράδειγμα, ενώ οι έρευνες δείχνουν ότι σχεδόν ένας στους δύο Έλληνες αδυνατεί να φύγει έστω και για ολιγοήμερες διακοπές, την ίδια στιγμή η κυβέρνηση ομολογεί σχεδόν… αδυναμία να ελέγξει τις τιμές στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια, οι οποίες έχουν φθάσει πλέον σε… ουρανομήκη ύψη, παρότι πριν από λίγο καιρό ο ίδιος ο υπουργός Ναυτιλίας Χρήστος Στυλιανίδης είχε πει ότι θα λάμβανε πρωτοβουλίες για το θέμα.

Συγκεκριμένα, ο Στυλιανίδης στα τέλη Ιουνίου είχε ανακοινώσει ότι την προσφυγή του στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, καθώς, όπως ο ίδιος είχε σημειώσει, προβληματιζόταν για το κατά πόσον λειτουργεί σωστά ο ανταγωνισμός σε συγκεκριμένες ακτοπλοϊκές γραμμές.

Παράλληλα, είχε ανακοινώσει ότι το υπουργείο Ναυτιλίας έχει κινήσει τις διαδικασίες για τη σύσταση Παρατηρητήριου Τιμών, για να παρακολουθεί πώς κυμαίνονται οι τιμές στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια, αν και πρέπει να σημειωθεί ότι οι τιμές των εισιτηρίων στις βασικές δρομολογιακές γραμμές σε όλο το Αιγαίο παραμένουν στα ίδια με πέρσι επίπεδα την ίδια περίοδο.

Ωστόσο, ερωτηθείς σχετικά με τις τιμές στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης περιορίστηκε να πει ότι η κυβέρνηση:

«Δεν έχει προαναγγείλει κάποια συγκεκριμένη παρέμβαση στα ακτοπλοϊκά. Αυτό που έχουμε πει είναι ότι μελετάμε τις τιμές και συγκριτικά με πέρυσι – που σε σχέση με πέρυσι δεν είναι μεγάλες οι διαφορές, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια φαίνεται ότι είναι αυξημένο το κόστος –, γίνονται έλεγχοι και από το αρμόδιο υπουργείο και από την αρμόδια Επιτροπή Ανταγωνισμού και αν υπάρχει κάτι στο οποίο έχουμε τη δυνατότητα να παρέμβουμε, μπορούμε ως κράτος είτε να παρέμβουμε, είτε υπάρχει κάτι το οποίο έχει να κάνει με κάποιο πρόστιμο, ανά περίπτωση, τότε αυτό ανακοινώνεται».

Με απλά λόγια ο Μαρινάκης εμμέσως πλην σαφώς παραδέχθηκε ότι η κυβέρνηση έχει περιορισμένες δυνατότητες παρέμβασης στο κόστος των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων.

Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι στη συνέχεια ανέφερε πως «αυτή είναι η πραγματικότητα, αυτό έχουμε πει, δεν έχουμε πει κάτι περισσότερο στον κόσμο. Είναι πάρα πολλές οι περιπτώσεις που έχουμε τη δυνατότητα και αλλάζοντας το νομοθετικό πλαίσιο και παρεμβαίνοντας και με έκτακτες ενισχύσεις στους πολίτες και με παρεμβάσεις, όπως είναι στο ρεύμα, όπως είναι στα τρόφιμα, που αυτό συμβαίνει. Αλλά είμαστε ξεκάθαροι με τον κόσμο και δεν καλλιεργούμε προσδοκίες για πράγματα τα οποία δεν μπορούν να γίνουν».

Ηλεκτροσόκ

Για να μην πει κάποιος ότι το ζήτημα αφορά μόνο το αυξημένο κόστος των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων, η κυβέρνηση ουσιαστικά υποχρεώθηκε να επιβάλει έκτακτο φόρο στις εταιρείες παραγωγής ενέργειας, καθώς οι τιμές στο ρεύμα έχουν κυριολεκτικά ξεφύγει από κάθε έλεγχο και τα νοικοκυριά ήδη παθαίνουν… ηλεκτροσόκ από τους λογαριασμούς που λαμβάνουν.

Τα χρήματα που θα προέλθουν από τα υπερκέρδη θα διατεθούν – ξανά – για την επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος, ένα οριζόντιο μέτρο που σίγουρα θα ισχύσει για τον Αύγουστο, ενώ κυβερνητικές πηγές αποδίδουν τις εκρηκτικές αυξήσεις στα τιμολόγια του ρεύματος σε αυξημένες καταναλώσεις στην Ελλάδα και τις γύρω χώρες, αλλά και σε φαινόμενα κερδοσκοπίας.

Το ενδιαφέρον, ωστόσο, είναι ότι ο αρμόδιος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης, μιλώντας σε εκδήλωση της ΔΕΠΑ Εμπορίας, ουσιαστικά παραδέχθηκε ότι το φαινόμενο της εκτόξευσης των τιμών του ρεύματος κάθε καλοκαίρι τείνει να αποκτήσει ενδημικά χαρακτηριστικά, λέγοντας ότι δεν είναι αποδεκτό να επαναλαμβάνεται κάθε καλοκαίρι το φαινόμενο της εκτόξευσης των τιμών χωρίς να υπάρχει δυνατότητα παρέμβασης.

«Όταν υπάρχουν ακραίες καταστάσεις, πρέπει να υπάρχουν και εργαλεία παρέμβασης» είπε ο υπουργός, ομολογώντας εμμέσως πλην σαφώς ότι η κυβέρνηση δεν έχει και πολλές δυνατότητες παρέμβασης.

Ακόμα χειρότερα, πρέπει να σημειωθεί ότι η ρύθμιση για την επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος θα πρέπει να πάρει το ΟΚ του νέου Ευρωπαίου επιτρόπου Ενέργειας, καθώς, όπως ομολογείται από το ΥΠΕΝ, κινείται στα όρια της σχετικής Οδηγίας, η οποία επιτρέπει παρεμβάσεις στην αγορά, αλλά με πολύ πιο αυστηρές προϋποθέσεις, που δεν εμπίπτουν στη σημερινή εικόνα της αγοράς.

Υπενθυμίζεται ότι η Κομισιόν ήδη επέβαλε σε επιχειρήσεις να επιστρέψουν την επιδότηση που είχαν λάβει κατά την προηγούμενη ενεργειακή κρίση, καθώς θεωρήθηκε ότι παραβιάζεται η κοινοτική νομοθεσία, και η κυβέρνηση θέλει να αποφύγει μια παρόμοια «ψυχρολουσία».

Η προοπτική της ΔΕΘ

Μέσα σε αυτό το κλίμα (στο οποίο θα πρέπει να προστεθούν και οι υπόλοιπες ψηφίδες ακρίβειας για να συμπληρωθεί η εικόνα) ήδη υπάρχουν συζητήσεις σχετικά με το τι θα πει – ποια μέτρα θα παρουσιάσει – ο πρωθυπουργός κατά την παρουσία του στη ΔΕΘ, με κάποιες πληροφορίες να αναφέρουν ότι το οικονομικό επιτελείο ψάχνει να βρει τρόπο να… δώσει κάτι.

Βέβαια, ο ίδιος ο Μητσοτάκης, μιλώντας πρόσφατα στον ΣΚΑΪ, είπε ότι «αν μιλάτε για πακέτο παροχών, νομίζω ότι μάλλον θα απογοητεύσω αυτούς οι οποίοι περιμένουν ότι σήμερα υπάρχει δημοσιονομικός χώρος για να έρθουμε με ένα γενναιόδωρο πακέτο, ως πρώιμος Αϊ-Βασίλης, να μοιράσει χρήματα που το κράτος δεν διαθέτει», τονίζοντας ότι «η προσήλωση στη δημοσιονομική, δεν θα έλεγα πειθαρχία, αλλά στη δημοσιονομική τάξη, την οποία πρώτα και πάνω απ’ όλα εμείς πρέπει να επιβάλουμε στους εαυτούς μας, είναι δεδομένη για αυτή την κυβέρνηση».

Ο ίδιος, πάντως, επισήμανε πως «έχω ήδη δώσει μια ένδειξη του τι μπορούμε να κάνουμε. Έχω μιλήσει για τη δέσμευσή μας να στηρίξουμε τους χαμηλοσυνταξιούχους στο τέλος του χρόνου. Θα το κάνουμε. Έχουμε μιλήσει για τη μείωση των εργοδοτικών εισφορών σε δύο δόσεις, ξεκινώντας από το 2025. Είναι πράγματα τα οποία τα έχουμε ήδη ανακοινώσει και θα τα επανεπιβεβαιώσουμε».

Από εκεί και πέρα, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο πρωθυπουργός θα ανακοινώσει επέκταση και διεύρυνση των δικαιούχων των στεγαστικών προγραμμάτων «Σπίτι Μου», «Κοινωνική Αντιπαροχή» και «Κάλυψη», επιπλέον μέτρα για τους τρίτεκνους, μέτρα ενίσχυσης της απασχόλησης και αύξηση κάποιων επιδομάτων (π.χ. του επιδόματος παιδιού).

Τέλος, στα σχέδια της κυβέρνησης φαίνεται ότι υπάρχει και νέα «επιταγή ακρίβειας» για πιο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, λεπτομέρειες για την οποία αναμένεται να ανακοινωθούν εν καιρώ και η οποία θα δοθεί (εκτός απροόπτου) τα Χριστούγεννα στους δικαιούχους.

Πάντως, αυτό που προβληματίζει Μαξίμου και κυβέρνηση είναι ότι ακόμα και αυτές οι παρεμβάσεις ίσως αποδειχθούν εξαιρετικά περιορισμένης εμβέλειας, ιδίως αν τα φαινόμενα ακρίβειας και κερδοσκοπίας επιμείνουν ή… μετακομίσουν σε άλλους τομείς με το έμπα του φθινοπώρου. Οπότε περιθώρια εφησυχασμού δεν υπάρχουν, ιδίως μετά το στραπάτσο των ευρωεκλογών.

Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ

topontiki.gr