Η παγίδα του «ιστορικού συμβιβασμού» στο Αιγαίο

Η μυστικότητα με την οποία συνεχίζει να περιβάλλεται η συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν, αλλά και όσα ακολούθησαν με τις προβοκατόρικες δηλώσεις του υπουργού Αμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ, που μας ανακοίνωσε «συνεκμετάλλευση» των φυσικών
πόρων του Αιγαίου, έφεραν για μια ακόμη φορά στην επιφάνεια τις προσπάθειες που κάποιοι δρομολογούν για «ιστορικό συμβιβασμό» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, που θα περιλαμβάνει, από ό,τι φαίνεται, την ικανοποίηση ακόμη και των πιο ακραίων τουρκικών απαιτήσεων, όπως αυτή της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου.

Μέσα σε κλίμα «ευφορίας», το οποίο κάποιοι προσπαθούν να δημιουργήσουν λόγω του συγκεκριμένου γεύματος, που είχε μάλιστα «προαναγγελθεί» από κύκλους οι οποίοι ανήκουν στο ρεύμα του «εξευμενισμού» της Τουρκίας, στη δημοσιότητα αρχίζουν να έρχονται και πάλι διάφορες «καζάν καζάν», κατά Ερντογάν τουλάχιστον, «λύσεις» των προβλημάτων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, που ξαφνικά έπαψαν να είναι μόνον η υφαλοκρηπίδα και η ΑΟΖ, και έχουν «ξεχειλώσει» αρκετά, φτάνοντας μέχρι και το σημείο της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών μας, αρκεί η Τουρκία να τραβήξει τη στρατιά του Αιγαίου… λίγα χιλιόμετρα πίσω.

«Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας επανειλημμένα έχει πει ότι η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να στρατιωτικοποιήσει τα νησιά για λόγους ασφαλείας, αφού η Τουρκία έχει έναν μεγάλο αποβατικό στόλο απέναντι από τα νησιά (η 4η Στρατιά στη δυτική Τουρκία), που έχει μέτωπο μόνον στην Ελλάδα, και ότι η Ελλάδα απειλεί την Τουρκία με “casus belli”. Αυτή η φρασεολογία μπορεί να υπονοεί ότι η στρατιωτικοποίηση των νησιών μπορεί να θεωρηθεί αχρείαστη εάν αυτές οι “απειλές” ακυρωθούν. Εάν οι δύο πλευρές πραγματικά χρειάζεται να “εξυπηρετήσουν” τη σημερινή ένταση, αυτό το μονοπάτι ίσως αποδειχθεί παραγωγικό για να το ακολουθήσουν».

Με τα παραπάνω λόγια κλείνει το άρθρο του καθηγητή Ηρακλή Μηλλά, που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα του ινστιτούτου αναλύσεων Maple Institute (ένας οργανισμός που έχει τη βάση του στην Ουάσινγκτον και ασχολείται κυρίως με ζητήματα της Τουρκίας) στις 11
του τρέχοντος μηνός. Δεν πρόκειται περί κάποιας νέας «προτάσεως», που έρχεται να… ταράξει τα δεδομένα στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, παρότι παρουσιάζεται ως τέτοια.

Ηδη από το 2000 την είχε κάνει ο πρώην αρχηγός του πολεμικού ναυτικού της Τουρκίας Γκιουβέν Ερκάγια. Το 2003 είχε πέσει ξανά στο τραπέζι, κατά τη διάρκεια των διερευνητικών επαφών των δύο χωρών, από τον Τούρκο διπλωμάτη Ουγούρ Ζιγιάλ, ο οποίος πρότεινε να «περιοριστεί» η τουρκική στρατιά του Αιγαίου, με αντάλλαγμα τη μερική αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών. Το γεγονός ότι προτάσεις σαν αυτές επανακάμπτουν στον δημόσιο διάλογο μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν δεν μπορεί να προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση, αφού το τι ακριβώς διημείφθη μεταξύ των δύο ηγετών δεν είναι ακόμη γνωστό.

Αυτό, όμως, που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι ότι η «αποστρατιωτικοποίηση» των νησιών του ανατολικού Αιγαίου δεν έχει να κάνει μόνο με την εγκατάσταση πολεμικών δυνάμεων επί του εδάφους τους, αλλά και με την εν γένει στρατιωτική δραστηριότητα ακόμη και
πέριξ αυτών. Δεν είναι τυχαίο ότι η Τουρκία το τελευταίο διάστημα εξέδιδε συνεχώς αντι-NAVTEX, μέσω των οποίων ζητούσε την «ακύρωση» ελληνικών με τις οποίες «έκλειναν» συγκεκριμένες περιοχές πλησίον των νησιών του βορειοανατολικού Αιγαίου, επειδή επρόκειτο για «αποστρατιωτικοποιημένες ζώνες».

Με απλά λόγια, η τουρκική πλευρά δεν ζητά απλά την «αποχώρηση» των ελληνικών δυνάμεων από τα νησιά, αλλά απαιτεί από τη χώρα μας να μην έχει κανενός είδους στρατιωτική δραστηριότητα σε αυτά. Κάτι το οποίο η τουρκική πλευρά έχει στο παρελθόν
προσπαθήσει να πετύχει τόσο μέσω ΝΑΤΟ όσο και μέσω «Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης». Στόχος της Τουρκίας είναι διαχρονικά τα ελληνικά αεροσκάφη να μην πετούν οπλισμένα στο ανατολικό Αιγαίο και στα ελληνικά νησιά, γιατί υποτίθεται ότι προκαλούν.

Διαχρονικά, η ελληνική πλευρά απέκρουε τέτοιου είδους προτάσεις. Η αναμόχλευση, όμως, επιχειρημάτων από το παρελθόν από διάφορους κύκλους δείχνει ότι δεν αποκλείεται στο εγγύς μέλλον η τουρκική πλευρά να τα επαναφέρει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Ο ρόλος της τουρκικής 4ης Στρατιάς

Αυτό που είναι γνωστό και το οποίο ήδη από το 2006 είχε επισημάνει σε άρθρο του ο στρατηγός Δ. Αλευρομάγειρος είναι ότι η όλη αυτή συζήτηση δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια «παγίδα», που η Τουρκία είχε στήσει στη χώρα μας. Εγραφε συγκεκριμένα:

«Η 4η Τουρκική Στρατιά έχει ΜΟΝΟ πολιτικό λόγο ύπαρξης. Συγκροτήθηκε το 1976 στα δυτικά παράλια της Μ. Ασίας, ώστε, όταν έλθει η στιγμή και σε εντολή ή “διευκόλυνση” του διεθνούς παράγοντα, και προκειμένου να φανεί η Τουρκία φιλειρηνική, να γίνει πρόταση για την απόσυρσή της, με ταυτόχρονη αποστρατιωτικοποίηση των νησιών μας…Είναι γνωστό ότι η Ελλάδα, ύστερα από τη βάρβαρη και εγκληματική εισβολή των Τούρκων το ’74 και κάνοντας χρήση αναφαίρετου δικαιώματός της [άρθρο 51 καταστατικού χάρτη των Η.Ε.], εξόπλισε ΑΜΥΝΤΙΚΑ τα νησιά του Αιγαίου. Η Τουρκία -ενώ γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν πρόκειται να της επιτεθούμε- συγκρότησε την 4η Στρατιά με τον ισχυρισμό ότι κινδυνεύει από τις δυνάμεις των νησιών μας… ενώ ο πραγματικός λόγος είναι αυτός που περιγράφουμε παραπάνω».

Όσα στον τότε… ανύποπτο χρόνο σημείωνε ο κ. Αλευρομάγειρος αποκτούν σήμερα ιδιαίτερη σημασία, καθώς η «ενθάρρυνση» των διεθνών παικτών προς τη χώρα μας και την Τουρκία «να τα βρουν», προκειμένου, όπως εξηγούσε ο Ευάγγελος Βενιζέλος, να διασφαλιστεί η συνοχή της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ, αποκτά «πιεστικά» χαρακτηριστικά.

newsbreak.gr