Η πικρή αλήθεια για τις άμεσες ξένες επενδύσεις

Σχόλιο-ανάλυση του Βασίλη Βιλιάρδου, οικονομολόγου και αντιπροέδρου της Βουλής για τα… πανηγύρια της Κυβέρνησης αναφορικά με την αύξηση των άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα:

Η κυβέρνηση θριαμβολόγησε για την ανακοίνωση του ΟΟΣΑ, σύμφωνα με την οποία οι άμεσες ξένες επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 62% την τριετία 2021 έως 2023 – χωρίς να αναφέρει βέβαια την υποχώρηση τους σχεδόν κατά 40% το 2023, σε σχέση με το 2022, ούτε το ότι ήταν το λογικό προϊόν του ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας και των κατασχέσεων/πλειστηριασμών της ιδιωτικής.

Το θέμα βέβαια δεν είναι η άνοδος και η μετέπειτα κατακόρυφη πτώση τους που ήταν στην ουσία εύλογη, αφού τελειώνουν τα «ασημικά» της χώρας μας, αλλά η βασική τους έννοια – σημειώνοντας πως δυστυχώς στην Ελλάδα, οι άμεσες ξένες επενδύσεις αφορούν κυρίως την εξαγορά υφισταμένων εταιριών και την ακίνητη περιουσία, ενώ είναι ελάχιστες αυτές που οδηγούνται σε πραγματικές επενδύσεις (=ίδρυση νέων παραγωγικών επιχειρήσεων, μηχανήματα, τεχνολογικός εξοπλισμός κλπ.).

Εν προκειμένω, όταν μία χώρα είναι μη ανταγωνιστική διεθνώς, οπότε έχει λιγότερες εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών (=τουρισμός κυρίως) από εξαγωγές, τότε «παράγει» έλλειμμα (=ζημία) στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών της – το οποίο στην Ελλάδα ανήλθε στα 14 δις € ή στο 6,4% περίπου του πληθωριστικού της ΑΕΠ το 2023 (περί τα 20 δις € το 2022).

Το έλλειμμα τώρα αυτό καλύπτεται με τους εξής τρόπους: (α) με χρέος, δηλαδή με δάνεια από το εξωτερικό που κοστίζουν τόκους (β) με άμεσες ξένες επενδύσεις που έχουν χαρακτήρα ιδίων κεφαλαίων, παρά χρηματοδότησης χρέους και (γ) με συνδυασμό των δύο.

Τα σοβαρά κράτη προτιμούν συχνά τα δάνεια – παρά το ότι τους κοστίζουν τόκους. Γιατί; Επειδή οι επενδύσεις ξένων κεφαλαίων συνεπάγονται την παραχώρηση, τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό, του ελέγχου φυσικών πόρων, δημοσίων εταιριών, ενεργειακών δικτύων, ιδιωτικών περιουσιακών στοιχείων και επιχειρήσεων.

Το γεγονός αυτό στερεί στα κράτη την οικονομική τους ανεξαρτησία, καθώς επίσης μελλοντικά έσοδα, όπως από τα μερίσματα, από τις φοροαπαλλαγές μέσω τριγωνικών συναλλαγών κλπ. – κάτι που ήδη συμβαίνει στη χώρα μας, με την αυξημένη πια εκροή χρημάτων στο εξωτερικό. Επί πλέον, οι ξένες αυτές εταιρίες εκμεταλλεύονται τα δικά μας ευρωπαϊκά πακέτα για τις επενδύσεις τους – όπως τα ΕΣΠΑ ή το ΤΑΑ.

Παράδειγμα στην Ελλάδα η εξαγορά του 49% του ΔΕΔΔΗΕ, του δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας το 2022, έναντι 1,32 δις €, που αύξησε ανάλογα τις ξένες επενδύσεις – με μία εγγυημένη δυστυχώς κερδοφορία, λόγω της οποίας οι τοποθέτηση των 1,32 δις € μοιάζει στην ουσία με ομόλογο σταθερής απόδοσης που θα πληρώνουμε όλοι εμείς οι καταναλωτές ρεύματος.

Άλλο παράδειγμα η παραχώρηση των 14 αεροδρομίων μας το 2017 στη Fraport, μόνο των κερδοφόρων, έναντι 1,2 δις € για 40 χρόνια – όταν το αντίστοιχο σε επιβατική κίνηση αεροδρόμιο της Αττάλεια στην Τουρκία παραχωρήθηκε έναντι 7,2 δις € για 25 χρόνια. Δεν πρόκειται εδώ για καθαρό ξεπούλημα; Με δικά μας ΕΣΠΑ δεν ανακαίνισε η Fraport τα αεροδρόμια;

Όσον αφορά τη δήθεν «εισαγωγή» Know How, δεν συμβαίνει σχεδόν ποτέ – αφού δεν συνδέουμε δυστυχώς το ξεπούλημα, με τέτοιου είδους προϋποθέσεις, ούτε καν με νέες θέσεις εργασίας.

Το βασικό πρόβλημα είναι βέβαια πώς θα επιβιώνουμε, όταν θα έχουμε ξεπουλήσει τα πάντα βαφτίζοντας τα επενδύσεις – πόσο μάλλον όταν παρ’ όλα αυτά τα χρέη μας, δημόσια και ιδιωτικά, συνεχίζουν να αυξάνονται, χωρίς να υπολογίζουμε τα τεράστια κρυφά χρέη.

Ποια είναι αυτά; Τα 25 δις παγωμένοι τόκοι του EFSF που θα εμφανιστούν το 2033, οι κρατικές εγγυήσεις, τα μελλοντικά ελλείμματα του ασφαλιστικού μας συστήματος, όπου πλέον λόγω δημογραφικού αντιστοιχούν μόλις 1,7 εργαζόμενοι σε έναν συνταξιούχο από 4:1 στο παρελθόν, τα λεηλατημένα ταμεία κοκ.