Η υποχώρηση Μητσοτάκη οδηγεί σε νέο πολιτικό σκηνικό;

Τις τελευταίες εβδομάδες είναι κοινή η παρατήρηση ενός σημαντικού αριθμού πολιτικών αναλυτών: η δημοτικότητα του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης υποχωρούν. Το βλέπουμε στις δημοσκοπήσεις, το ακούμε στους διαλόγους της καθημερινότητας και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το διαισθανόμαστε στον εκνευρισμό που εκπέμπουν τα κυβερνητικά στελέχη. Προφανώς αυτή τη στιγμή δεν αμφισβητείται η δημοσκοπική πρωτοκαθεδρία της Νέας Δημοκρατίας. Εντούτοις, η αυτοδυναμία απομακρύνεται όλο και περισσότερο..

Από την άλλη, το θετικό για την κυβέρνηση είναι ότι μέχρι στιγμής ο ΣΥΡΙΖΑ δεν φαίνεται να κερδίζει έδαφος λόγω της φθοράς της.

Στα μισά της θητείας

Συνήθως εξετάζουμε την εκάστοτε πολιτική κατάσταση μέσα από το πρίσμα της μοναδικότητας της συγκυρίας. Παραβλέπουμε, δηλαδή, ορισμένα διαχρονικά χαρακτηριστικά του πολιτικού συστήματος. Τις περισσότερες φορές, η φθορά των κυβερνήσεων επιταχύνεται μετά τα μισά της θητείας τους -η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν φαίνεται να αποτελεί την εξαίρεση. Για να διαμορφωθεί η εκάστοτε κυβερνητική πλειοψηφία, τα κόμματα εξουσίας όταν είναι στην αντιπολίτευση κατά κανόνα υπόσχονται πολλά σε πολλούς τα οποία δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν όταν πάρουν την εξουσία. Από ένα σημείο και μετά, γίνεται φανερό στους πολίτες ότι η εκάστοτε κυβέρνηση δεν μπορεί να εκπληρώσει τις προσδοκίες που έχει εντέχνως καλλιεργήσει. Στο σημείο αυτό ξεκινάει η επιτάχυνση της πολιτικής φθοράς της.

Οι αιτίες

Εννοείται ότι οι κανόνες γενική ισχύος δεν ακυρώνουν την ιδιαιτερότητα της εκάστοτε συγκυρίας. Αν και ορισμένα στοιχεία της τρέχουσας συγκυρίας χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης, με μια πρώτη προσέγγιση, φαίνεται ότι βασικές αιτίες της κυβερνητικής υποχώρησης είναι:

• Η ακρίβεια που συρρικνώνει την (ήδη μικρή) αγοραστική δύναμη των πιο φτωχών αλλά και της μεσαίας τάξης. Αυτή η συρρίκνωση, σύμφωνα με το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, έφτανε τον Δεκέμβριο στο 10,4% για τους αμειβόμενους με τον βασικό μισθό. Η κυβέρνηση αποδίδει την ακρίβεια στη διεθνή ενεργειακή κρίση. Αλλά το διεθνές περιβάλλον δεν λέει κάτι στον ιδιωτικό υπάλληλο που του ήρθε ο λογαριασμός του φυσικού αερίου 373 ευρώ από 170 που πλήρωνε συνήθως. Για τις φουσκωμένες χρεώσεις της Ενέργειας τον… πολιτικό λογαριασμό τον  πληρώνει η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός,
• Από την πανδημία στην κακοκαιρία Ελπίδα, το περίφημο “επιτελικό κράτος” αποδεικνύεται μια φούσκα χωρίς περιεχόμενο. Οι συνεχείς αποτυχίες του κρατικού μηχανισμού να ανταπεξέλθουν στα δύσκολα (που τον έχουν μεγαλύτερη ανάγκη οι πολίτες), συνιστούν πλήγματα στην εικόνα μια κυβέρνησης που είχε επενδύσει πολιτικά στην διοικητική επάρκεια.
• Η ανάδειξη του Νίκου Ανδρουλάκη στην ηγεσία του ΚΙΝΑΛ αποδείχτηκε μεγαλύτερο πρόβλημα για τον κ. Μητσοτάκη από ό,τι για τον κ. Τσίπρα. Το ΚΙΝΑΛ Ανδρουλάκη έγινε ο υποδοχέας των δυσαρεστημένων ψηφοφόρων της ΝΔ, οι οποίοι εξακολουθούν να αισθάνονται σε απόσταση από τον κ. Τσίπρα. Υπό αυτή την σκοπιά, ο κ. Ανδρουλάκης έδωσε πολιτική έκφραση στην ήδη υπάρχουσα δυσαρέσκεια για την κυβέρνηση.

Προς νέο σκηνικό;

Το  πρώτο μεγάλο ερώτημα είναι αν η υποχώρηση Μητσοτάκη θα οδηγήσει σε ένα νέο πολιτικό σκηνικό. Η απάντηση του ερωτήματος θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το αν κινήσεις όπως η μείωση του ΕΝΦΙΑ, θα ανακόψουν την κυβερνητική φθορά ή (πολύ περισσότερο) θα μπορέσουν να την αντιστρέψουν. Αν επιμείνουν οι καταγραφόμενες τάσεις, αυξάνονται θεαματικά οι πιθανότητες η επόμενη κυβέρνηση να είναι συμμαχική δύο ή περισσότερων κομμάτων, αφού η αυτοδυναμία δεν θα είναι εφικτή. Σε περίπτωση συμμαχικής κυβέρνησης όπου ο δεύτερος εταίρος έχει διψήφιο ποσοστό, δεν είναι αυτονόητο ότι πρωθυπουργός θα είναι ο επικεφαλής του πρώτου κόμματος.

Ο χρόνος των εκλογών

Το δεύτερο μεγάλο ερώτημα αφορά στον χρόνο των εκλογών. Η πολιτική λογική αλλά και οι προεκλογικού χαρακτήρα κινήσεις της κυβέρνησης δείχνουν ότι έχουν αυξηθεί κατά πολύ οι πιθανότητες πρόωρης προσφυγής στις κάλπες. Ποια είναι όμως η πιο κατάλληλη στιγμή για να στήσει κάλπες ο κ. Μητσοτάκης; Κανονικά, η απάντηση είναι ο Σεπτέμβριος,  για να εκμεταλλευτεί η Νέα Δημοκρατία μια (κατά τις προβλέψεις) πολύ πετυχημένη τουριστική σεζόν. Το πρόβλημα είναι ότι το καλοκαίρι μαζί με τους τουρίστες έρχονται και οι φωτιές, στην αντιμετώπιση των οποίων η κυβέρνηση δεν έχει… διαπρέψει. Μια φυσική καταστροφή εύκολα εξελίσσεται σε πολιτική πανωλεθρία. Επομένως, η περίοδος τέλος Μαΐου-αρχές Ιουνίου μπορεί να αποτελέσει μια εκλογική εναλλακτική.

Γιάννης Αλμπάνης

news247.gr