Καύσιμα, ενέργεια, στέγαση, τρόφιμα και επιτόκια απειλούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις

Την δύσκολη καθημερινή πραγματικότητα πολλών νοικοκυριών κι επιχειρήσεων αναμένεται να επιβεβαιώσουν τα στοιχεία για την πορεία του πληθωρισμού που αναμένεται να δημοσιοποιηθούν από την ΕΛΣΤΑΤ την Πέμπτη 9 Ιουνίου.

Με βάση τις τιμοληψίες που έχουν γίνει αλλά και τα στοιχεία της Eurostat, που δημοσιοποιήθηκαν ο πληθωρισμός το Μάιο αναμένεται να καταγράψει νέο ιστορικό ρεκόρ, κινούμενος πάνω από το φράγμα του 11% από 10,2% τον Απρίλιο.

Υπενθυμίζεται ότι ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή σύμφωνα με τη Eurostat αυξήθηκε στο 10,7%, από 9,1% τον προηγούμενο μήνα, λόγω της κατακόρυφης αύξησης των ενεργειακών προϊόντων που αυξήθηκαν σε ποσοστό 60,9% τον Μάιο από 57,6% τον Απρίλιο αλλά και των μεγάλων ανατιμήσεων στα είδη διατροφής. Ο κλαδικός, δε, δείκτης των τροφίμων και των ποτών έκλεισε με αύξηση 11% τον Μάιο έναντι 8,9% τον Απρίλιο.

Υπενθυμίζεται ότι σε μέσο εθνικό επίπεδο πληθωρισμός στην ομάδα με τα είδη διατροφής, τον Απρίλιο έφτασε στο 10,9%. Συγκεκριμένα, ψωμί και δημητριακά αυξήθηκαν κατά 10%, τα κρέατα κατά 14,1%, τα έλαια και τα λίπη κατά 22%, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά κατά 11,7%, τα λαχανικά κατά 13,8%, τα νωπά φρούτα κατά 8,6%, ο καφές, το κακάο και το τσάι κατά 7,1% και η ζάχαρη , οι χυμοί φρούτων κατά 3,8% και οι σοκολάτες, τα γλυκά και τα παγωτά κατά 3,4%.

Οι εκτιμήσεις στην αγορά

Την ίδια ώρα παράγοντες της αγοράς κάνουν λόγο για μεσοσταθμικές αυξήσεις που έχουν ήδη γίνει που κινούνται γύρω στο 8% ενώ βέβαια δε λείπουν και ποσοστά σε κωδικούς στο 30%. Και βέβαια μένει να φανεί το ποσοστό αυξήσεων, όπως αναφέρουν, που θα περάσει το καλοκαίρι και κυρίως το φθινόπωρο, σε νέους τιμοκαταλόγους προϊόντων, που θα δοθούν στη αλυσίδες λιανικής ενσωματώνονοντας τα αυξημένα κόστη παραγωγής.

Υπενθυμίζεται ότι τεράστια αύξηση, της τάξης του 48,8%, σημείωσε ο γενικός δείκτης τιμών παραγωγού στη βιομηχανία (σύνολο εγχώριας και εξωτερικής αγοράς) τον Απρίλιο εφέτος σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Απριλίου 2021, έναντι αύξησης 14,6% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών το 2021 με το 2020.

Κατοικίες και ενέργεια

Ένα άλλο βασικό “μέτωπο” στην καταιγίδα της ακρίβειας, που αποτελεί βαρόμετρο για τα κόστη ζωής αλλά και για τις ευρύτερες κοινωνικές ισορροπίες, είναι η στέγαση. Να σημειωθεί ότι τον Απρίλιο καταγράφηκε αύξηση 35,2% στην ομάδα «Στέγαση», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ενοίκια κατοικιών, ηλεκτρισμό, φυσικό αέριο, πετρέλαιο θέρμανσης, στερεά καύσιμα. Υπενθυμίζεται ότι τον Απρίλιο εφέτος σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα πέρυσι, υπήρξαν σημαντικές ανατιμήσεις στον κλάδο της ενέργειας και συγκεκριμένα σε: Φυσικό αέριο (122,6%), Ηλεκτρισμό (88,8%), Πετρέλαιο θέρμανσης (65,1%), Καύσιμα και λιπαντικά (29%) και Στερεά καύσιμα (5,3%).

Επίσης, νέα σημαντική ανατίμηση της τάξης του 11% καταγράφηκε τον Απρίλιο εφέτος στα οικοδομικά υλικά συνολικά, καθώς οι τιμές αυξήθηκαν σε όλες τις επιμέρους κατηγορίες, με τις κυριότερες να σημειώνονται στην ηλεκτρική ενέργεια και το πετρέλαιο κίνησης κάτι που συμπαρασύρει όλη την αλυσίδα αξία γύρω από τα ακίνητα, είτε αυτά αφορούν κατοικία είτε επαγγελματικούς χώρους.

Η μικρή αποκλιμάκωση στο ρεύμα και η έκρηξη στα καύσιμα

Πάντως ο Μάιος έκλεισε με μείωση στην τιμή χονδρικής του ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά και με μείωση της τιμής του φυσικού αερίου. Στο μεν ηλεκτρικό ρεύμα η τιμή χονδρικής υποχώρησε περίπου στα 225 ευρώ η μεγαβατώρα, ενώ στο φυσικό αέριο υπάρχει μια σχετική αποκλιμάκωση.

Στον αντίποδα ο “μαύρος χρυσός” συνεχίζει την ανοδική του πορεία συμπαρασύροντας τις τιμές των καυσίμων. Ήδη, η μέση τιμή Πανελλαδικά έφτασε στα 2,35 ευρώ, ενώ στα νησιά, όπου μεταφέρεται ένα μεγάλο ποσοστό κατανάλωσης λόγω τουρισμού οι τιμές είναι σχεδόν 30 λεπτά παραπάνω.

Μέτρα, συσκέψεις και επιτόκια

Πάντως σε αυτό το σκηνικό η πολιτεία καλείται να προβεί σε πιο αποτελεσματικές κινήσεις και το οικονομικό επιτελείο να βρει λύσεις ώστε και τα νοικοκυριά να κρατήσει όρθια, και τη δημοσιονομική ισορροπία να κρατήσει αλλά την ανάπτυξη να τονώσει. Βέβαια, με δεδομένα τα κόστη δανεισμού, τα περιθώρια είναι πεπερασμένα, ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει με μειώσεις έμμεσων φόρων. Να σημειωθεί ότι οι αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων έχουν πενταπλασιαστεί σε σχέση με τον Αύγουστο οπότε και ήταν στο 0,58%. Και σε όλα αυτά θα πρέπει να προσθέσει κανείς ότι και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συνεδριάζει την Πέμπτη και βέβαια αναμένονται τα σήματα που θα εκπέμψει για την πολιτική παροχής ρευστότητας στις οικονομίες με αγορές ομολόγων αλλά και τη σχεδιαζόμενη αύξηση των επιτοκίων.

Πάντως και αύριο αναμένεται ευρεία κυβερνητική σύσκεψη για το νέο “μενού” μέτρων, που είναι επί τάπητος και βέβαια αφορά το τρίπτυχο καύσιμα ενέργεια και βασικά αγαθά. Για τη δε στεγαστική πολιτική αναμένονται και οι σχετικές ανακοινώσεις στη βάση των εξαγγελιών που έχει κάνει ο Πρωθυπουργός.

Να σημειωθεί πάντως ότι τι μέτρο της διευθέτησης και συγκεκριμένα της μείωσης του ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής, όπως για παράδειγμα στο ψωμί και εν γένει στα προϊόντα σίτου εξετάζει η κυβέρνηση με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιώργο Γεωργαντά να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ενός τέτοιου μέτρου.

Συγκεκριμένα, μιλώντας ο υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων τη Δευτέρας (06/06) στην εκπομπή του Γιώργου Παπαδάκη “Καλημέρα Ελλάδα” και έπειτα από σχετική ερώτηση του δημοσιογράφου, ανέφερε μεταξύ άλλων πως “η κυβέρνηση παρακολουθεί τα ζητήματα καθημερινά και κάνει όπου χρειάζεται τις αναγκαίες παρεμβάσεις. Στο θέμα του ΦΠΑ υπάρχει το εξής δεδομένο. Είναι σίγουρο ότι κάτι τέτοιο, σε όποιο προϊόν κι αν γίνει δημιουργεί ένα μεγάλο και άμεσο δημοσιονομικό κόστος για τον προϋπολογισμό μας, αλλά ταυτόχρονα δεν είναι απόλυτα βέβαιη η αποτελεσματικότητα της παρέμβασης αυτής σε σχέση με την τιμή. Αυτό έχει παρατηρηθεί. Βεβαίως η κυβέρνηση τα εξετάζει όλα”.

Παράλληλα, ο ίδιος σημείωσε ότι, με τη μείωση του ΦΠΑ λίγες φορές φάνηκε η διαφορά, φέρνοντας ως παράδειγμα τη μείωση της τάξης του 6% στα λιπάσματα και τις ζωοτροφές, υπογράμμισε ωστόσο ότι με μία “πολύ σοβαρή παρέμβαση” στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, θα παρατηρηθεί πλέον μία αποκλιμάκωση συνολικά και θα έχουμε αλλαγή στην τιμή των προϊόντων.

“Το κόστος παραγωγής σε πολύ μεγάλο βαθμό έχει συνάρτηση με το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας. Η παρέμβαση λοιπόν στην ηλεκτρική ενέργεια σε πάρα πολύ μεγάλο ποσοστό που θα γίνει από το επόμενο διάστημα θεωρούμε ότι θα αλλάξει συνολικά την κατάσταση. Στον λογαριασμό πιστεύουμε ότι θα φανεί σίγουρα, πιστεύουμε ότι θα φανεί και στην τιμή των προϊόντων και αυτό θα το παρακολουθήσουμε”, δήλωσε μεταξύ άλλων ο κ. Γεωργαντάς.