Κακά μαντάτα στο Μαξίμου από Τουρκία και Ισραήλ

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία διαμορφώνει ένα νέο γεωπολιτικό σκηνικό, που χαρακτηρίζεται από την αναδιάταξη συμμαχιών, την επαναπροσέγγιση χωρών που μέχρι πρότινος είχαν εχθρικές σχέσεις, αλλά και τις νέες ευκαιρίες για οικονομική συνεργασία και ανάπτυξη.

• Από τον
  Κυριάκο Δημάγγελο

Δυστυχώς από αυτές τις ανακατατάξεις που δημιούργησε η ρωσική εισβολή η Ελλάδα θα είναι απούσα. Η πρόσδεση της χώρας μας στο αντιρωσικό άρμα, με την αποστολή οπλικού υλικού στην Ουκρανία, στέρησε από την Αθήνα τη δυνατότητα τακτικών ελιγμών και τη λήψη διπλωματικών πρωτοβουλιών που θα είχαν ως αποτέλεσμα την αναβάθμιση του ρόλου μας στην περιοχή.

Στον αντίποδα, ο Ταγίπ Ερντογάν, επιβεβαιώνοντας τον δεινό τακτικισμό που διέπει την εξωτερική πολιτική του, καταφέρνει να μετατρέψει την κρίση στην Ουκρανία σε ευκαιρία για τη γεωπολιτική αναβάθμιση της χώρας του, αναλαμβάνοντας ρόλο διαμεσολαβητή στην επίλυση της κρίσης.

Το πιο ανησυχητικό όμως για τα δικά μας εθνικά συμφέροντα είναι πως στην επιχείρηση αυτή δεν διστάζει να συνταχθεί και να αποκτήσει κοινό βηματισμό με τον άλλοτε άσβεστο εχθρό του, το Ισραήλ. Με κινήσεις που… κινδυνεύουν να ταράξουν τις ισορροπίες της ευρύτερης ανατολικής Μεσογείου, από κοινού Άγκυρα και Τελ Αβίβ, ξεπερνώντας την εχθρότητα τουλάχιστον 10 χρόνων, επιχειρούν τα τελευταία εικοσιτετράωρα, με αφορμή την επίλυση της σύγκρουσης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, να αναθερμάνουν τις σχέσεις τους.

Το γεγονός και μόνο πως, έπειτα από 13 χρόνια, σήμερα το πρωί ο Ισραηλινός πρόεδρος Ισαάκ Χέρτζογκ καταφθάνει στην Άγκυρα για συνάντηση με τον Ταγίπ Ερντογάν, επιβεβαιώνει πως το πολεμικό κλίμα της προηγούμενης περιόδου ανήκει ήδη στο παρελθόν και μια νέα σελίδα αρχίζει να γράφεται στις σχέσεις των δύο χωρών.

Οι αναφορές στα ισραηλινά μέσα μάλιστα είναι ενδεικτικές του κλίματος που επικρατεί. Μιλώντας στην «Jerusalem Post», o πρώην Ισραηλινός πρέσβης στην Άγκυρα Αλόν Λιέλ εξήγησε πως η «επαναπροσέγγιση των δύο πλευρών θα μπορούσε να προσφέρει στο Ισραήλ σημαντικά αποτελέσματα τόσο σε οικονομικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο ασφαλείας». Ο ίδιος μπορεί να χαρακτήρισε τον Ερντογάν «αναξιόπιστο παίκτη», ωστόσο σημείωσε πως «η Τουρκία παραμένει μια ισχυρή δύναμη, με δυνατή οικονομία, που δεν μπορεί να παραμεριστεί από το Ισραήλ».

Την ίδια ώρα, ο Ισραηλινός Ζβι Μπαρέλ, έμπειρος αναλυτής σε ζητήματα ασφάλειας, έγραφε στην ισραηλινή εφημερίδα «Haaretz»: «Η από κοινού προσπάθεια διαμεσολάβησης Τουρκίας και Ισραήλ στην κρίση της Ουκρανίας θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πυροκροτητής θετικών εξελίξεων για τις σχέσεις των δύο χωρών».

Η αναθέρμανση των σχέσεων των δύο χωρών βέβαια δεν ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία. Εδώ και μήνες η τουρκική πλευρά έριξε γέφυρες στο Τελ Αβίβ, με τον Ταγίπ Ερντογάν και τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου να ηγούνται προσωπικά αυτής της επιλογής. Σύμφωνα μάλιστα με την «Jerusalem Post», στις αρχές Φεβρουαρίου το Ισραήλ εγκατέλειψε τον όρο της διακοπής των σχέσεων της Τουρκίας με τη Χαμάς και της απέλασης μελών της Χαμάς από τη χώρα, προκειμένου να βελτιώσει τις σχέσεις με την Άγκυρα, ενώ, σύμφωνα με εκτιμήσεις Ισραηλινών, ο Ταγίπ Ερντογάν έχει περιορίσει κατά πολύ τη στήριξη που παρέχει στην παλαιστινιακή πλευρά.

Τελειωτικό χτύπημα στα «όνειρα» για γεωπολιτική απομόνωση της Άγκυρας

Η προοπτική επαναπροσέγγισης μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ, ισούται με «τελειωτικό χτύπημα» για τα σχήματα ασφάλειας και οικονομικής συνεργασίας που είχε αναπτύξει η χώρα και είχαν ως κύριο μέλημα τον γεωπολιτικό «αποκλεισμό» της Άγκυρας, μας είπαν έμπειροι στρατιωτικοί και διπλωμάτες που μίλησαν στη «δημοκρατία».

Οι επισημάνσεις τους συμπυκνώνονται σε τέσσερα σημεία:

• Πρώτα απ’ όλα μια τέτοια εξέλιξη θα προκαλούσε τεράστια ικανοποίηση στον Λευκό Οίκο, καθώς θα σήμαινε πως η Άγκυρα τραβάει διαχωριστικές γραμμές με το Ιράν, πράγμα που αυτομάτως θα έδινε πολλούς πόντους στον Ταγίπ Ερντογάν.
• Δεύτερον, η επαναπροσέγγιση των δύο χωρών θα άνοιγε ξανά τον δρόμο της Τουρκίας προς την Αίγυπτο, αλλά και τα βασίλεια του Κόλπου, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία, χώρες δηλαδή που θα μπορούσαν να στηρίξουν τη δοκιμαζόμενη τουρκική οικονομία.
• Τρίτον, μετά τη διαφαινόμενη κατάρρευση του σχεδίου για τον EastMed o Ταγίπ Ερντογάν θα μπορούσε να πείσει τους Ισραηλινούς πως η Τουρκία πρέπει να είναι η χώρα μέσα από την οποία θα διανέμεται το ισραηλινό αέριο στην Ευρώπη. Μια τέτοια εξέλιξη θα αναβάθμιζε αυτομάτως τον ρόλο της Άγκυρας σε ένα ζωτικής σημασίας ζήτημα της Ευρώπης όπως το ενεργειακό.
• Τέταρτον, η Τουρκία θα αποκαθιστούσε τις σχέσεις της με την ίσως δυνατότερη και πιο… μπαρουτοκαπνισμένη στρατιωτική δύναμη της ανατολικής Μεσογείου.

Όπως χαρακτηριστικά μας είπε άνθρωπος που είχε μεγάλη εμπλοκή στην προσπάθεια οικοδόμησης των σχέσεων Αθήνας και Τελ Αβίβ, «η εξέλιξη αυτή είναι απολύτως αρνητική». Όπως μας εξήγησε, «η επαναπροσέγγιση των δύο πλευρών και η μετατροπή του Ισραήλ από σύμμαχο της Ελλάδας σε Πόντιο Πιλάτο στις αντιπαραθέσεις Αθήνας και Άγκυρας είναι ένα πολύ κακό σενάριο που θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε ως χώρα».

Από την πλευρά του, ένας διπλωμάτης με βαθιά γνώση των διεθνών σχέσεων και της διπλωματίας, χαρακτήρισε την επαναπροσέγγιση των δύο χωρών «λογική εξέλιξη». Ο ίδιος όμως επισήμανε πως η αναθέρμανση των σχέσεων των δύο χωρών είναι απολύτως αρνητική για τα εθνικά μας συμφέροντα, τονίζοντας πως «η Αθήνα δεν έκανε τίποτα για να την αποτρέψει», κάτι που για τον ίδιο μοιάζει με «αυτοκτονική επιλογή».

newsbreak.gr