Κατέρρευσε το μοντέλο πυρόσβεσης Μητσοτάκη

Η κυβέρνηση εστίασε μόνο στις εκκενώσεις κατοικημένων περιοχών το μοντέλο πυρόσβεσης, με αποτέλεσμα οι αναμενόμενες μεγάλες φωτιές να κατακαίουν εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα δάσους και καλλιεργειών, να κάνουν στάχτη σπίτια και επιχειρήσεις.

Εδώ και έξι χρόνια η κυβέρνηση επέλεξε ένα νέο μοντέλο πυρόσβεσης το οποίο στηρίζεται αποκλειστικά στην εκκένωση μέσω του 112 όλων των κατοίκων όταν μια φωτιά βρίσκεται ακόμα και σε μεγάλη απόσταση από τα πύρινα μέτωπα με τον φόβο να μην επαναληφθεί η πρωτοφανής τραγωδία στο Μάτι με τους 101 νεκρούς.

Το δεύτερο στοιχείο που έβαλε στο μοντέλο η κυβέρνηση Μητσοτάκη ήταν η προσωπική ευθύνη των πολιτών μέσω του αφηγήματος για τα ακαθάριστα οικόπεδα.

Με συντονισμένα «πυρά» από τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ, σχεδόν, κάθε φωτιά αποδιδόταν σε ανάλγητους πολίτες που δεν είχαν καθαρίσει τα οικόπεδα.

Με την πρώτη ανάγνωση η επιλογή των εκκενώσεων είναι σωστή καθώς το πρώτο μέλημα είναι να διασφαλίζονται οι ανθρώπινες ζωές.

Με τη δεύτερη ανάγνωση, όμως, αναδύεται, το μεγάλο πρόβλημα καθώς η κυβέρνηση δεν συνδύασε το μέτρο της εκκένωσης με άλλες κρίσιμες πολιτικές και χειρισμούς τόσο στον τομέα της πρόληψης όσο και στον τομέα της κατάσβεσης των πυρκαγιών.

Το αποτέλεσμα είναι η εκκένωση και μόνο των κατοικημένων περιοχών να έχει οδηγήσει σε κατάρρευση το μοντέλο πυρόσβεσης καθώς δεν υπάρχει σχέδιο διαχείρισης για τον περιορισμό των πύρινων μετώπων, την έγκαιρη οριοθέτησή τους και τη διασφάλιση ότι δεν θα υπάρξουν μεγάλες αναζωπυρώσεις.

Όσο για την προσωπική ευθύνη, οι φωτιές που καίνε τις τελευταίες 48 ώρες σε έκταση, περίπου, 100.000 στρεμμάτων συνολικά σε όλη τη χώρα, είναι η κατάρρευση του κυβερνητικού παραμυθιού.

Τα μεγάλα λόγια

Ήταν 24 Απριλίου όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφθηκε το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας προκειμένου με την παρουσία του να «υπογράψει» την πλήρη ετοιμότητα του μηχανισμού.

Τόσο ο πρωθυπουργός όσο και ο αρμόδιος υπουργός, Γιάννης Κεφαλογιάννης, έκαναν δηλώσεις με στόμφο περί πλήρους ετοιμότητας του κρατικού μηχανισμού.

Όπως έλεγαν, στη μάχη με τις φωτιές θα ριχθεί αριθμός πυροσβεστικών δυνάμεων που είναι ο μεγαλύτερος από ποτέ και συγκεκριμένα 18.000 μόνιμοι και εποχικοί πυροσβέστες, μαζί με περίπου 5.500 εθελοντές οργανώσεων και 5.000 εθελοντές πυροσβέστες. Ο Κεφαλογιάννης υποστήριξε, μάλιστα, ότι πρόκειται για «ιστορικό αριθμό» προσωπικού.

Η κυβέρνηση με υπερηφάνεια αναφερόταν και στα εναέρια μέσα πυρόσβεσης που έχει εξασφαλίσει. Συγκεκριμένα, ο εθνικός στόλος έχει 30–35 αεροσκάφη ενώ νοικιάστηκαν ακόμα 49. Στη διάθεση της πυροσβεστικής είναι 80 drones με θερμικές κάμερες, για άμεση ανίχνευση εστίας φωτιάς.

Μόνο που εάν δεν υπάρχει γνώση, σχέδιο και προτεραιότητες, όσο κι αν αυξηθεί ο αριθμός των πυροσβεστικών δυνάμεων και των εναέριων μέσων οι μεγάλες φωτιές που κάθε χρόνο λόγω της κλιματικής κρίσης – που χαρακτηρίζεται από όλο και εντεινόμενη ξηρασία, ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες και ισχυρότερους ανέμους – θα γίνονται όλο και περισσότερο καταστροφικές, δεν πρόκειται να αντιμετωπιστούν.

Οι μεγάλες επιχειρησιακές αδυναμίες

Όπως επεσήμαναν στο neostrategy έμπειρα στελέχη των δασαρχείων και της πυροσβεστικής, το μεγαλύτερο επιχειρησιακό πρόβλημα που κάθε χρόνο γίνεται όλο και εντονότερο είναι το γεγονός ότι οι πυροσβεστικές δυνάμεις δεν έχουν εξοικείωση με τα δάση και τις δασικές εκτάσεις της χώρας, δεν έχουν σωστή εκπαίδευση για να σβήνουν φωτιές στα δάση σε αντίθεση με τις αστικές πυρκαγιές. Και τα προβλήματα που έχουν αναδειχθεί και από τους κατοίκους των περιοχών που έχουν πληγεί είναι τα εξής:

1] Το μοντέλο πυρόσβεσης που έχει επιλεγεί από την κυβέρνηση είναι οι εκκενώσεις οικισμών και χωριών και η παράταξη των πυροσβεστικών δυνάμεων κοντά στα σπίτια.

2] Εντός των δασών και των δασικών δυνάμεων είναι ελάχιστες οι δυνάμεις που επιχειρούν καθώς επιλέγεται μόνο η χρήση εναέριων μέσων για τον περιορισμό και την οριοθέτηση του μετώπου μέσα στα δάση και τις δασικές εκτάσεις. Όπως λένε, όμως, οι έμπειροι δασολόγοι καμιά φωτιά δεν σβήνει από ψηλά. Τα εναέρια μέσα είναι απαραίτητα για να περιορίσουν το μέτωπο ώστε να σβήσουν τη φωτιά οι επίγειες δυνάμεις.

3] Οι πυροσβέστες δεν γνωρίζουν τη βλάστηση κάθε δάσους και δασικής έκτασης. Το τι δέντρα υπάρχουν σε κάθε περιοχή παίζει τεράστιο ρόλο στο πώς και με ποια ταχύτητα θα κινηθεί η φωτιά. Γιατί άλλη συμπεριφορά έχει η χαμηλή βλάστηση, άλλη το πεύκο, άλλη το έλατο, άλλη η κουκουναριά.

4] Οι πυροσβέστες μεταφέρονται από διάφορες περιοχές της χώρας και είναι φυσικό να μην γνωρίζουν πού υπάρχουν δασικοί δρόμοι και πού δεν υπάρχουν. Πού καταλήγουν και πώς μπορούν να παραμείνουν ανοικτοί. Η πλήρης εκκένωση των περιοχών από τους κατοίκους δημιουργεί ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα καθώς δεν βρίσκεται κανείς να τους υποδείξει πού μπορούν και πού δεν μπορούν να κινηθούν.

«Αλλάξτε τακτική, απέτυχε το νέο μοντέλο πυρόσβεσης»

Ακριβώς σε αυτά το σοβαρά επιχειρησιακά προβλήματα αναφέρθηκε με ανάρτησή του ο Βασίλης Κοκοτσάκης. Ο πραγματογνώμονας που έγινε ευρέως γνωστός καθώς έχει αναλάβει τη διερεύνηση του εγκλήματος στα Τέμπη για λογαριασμό συγγενών θυμάτων ήταν αξιωματικός της Πυροσβεστικής, στέλεχος του ανακριτικού τμήματος.

Με ανάρτησή του, ως παλιός πυροσβέστης, όπως ανέφερε, σχολίασε χθες (13/8) την αποτυχία του μοντέλου πυρόσβεσης.

Ανέφερε χαρακτηριστικά στην ανάρτησή του: «Πώς  τα καταφέρναμε άραγε εμείς παλαιότερα, χωρίς  μέσα, χωρίς εφόδια, χωρίς εναέρια, χωρίς εκπρόσωπο τύπου, χωρίς πόρους, χωρίς δικό μας υπουργείο? Και τότε  είχε καύσωνες και τότε φυσούσαν άνεμοι, και τότε τα εναέρια δεν πετούσαν νύκτα… Αυτά δεν είχαμε…και πολλά άλλα…», επισήμανε ο Βασίλης Κοκοτσάκης και συνέχισε σημειώνοντας:

«Τι είχαμε; Ηγέτες χαμηλόβαθμους και υψηλόβαθμους, αλλά και τους πολίτες  στην ύπαιθρο….Δεν τους εκκενώναμε…Ήταν μαζί μας, γνώστες  και του τόπου και του αντικειμένου… αρωγοί στην προσπάθεια  και όχι όπως  τώρα να παίζουν κρυφτούλι με τις αρχές  για να αποφύγουν την εκκένωση. Κανείς δεν θα υπερασπιστεί τον τόπο του σαν τον κάτοικο της περιοχής. Τους οργανώναμε, τους εκπαιδεύαμε στον τόπο τους και τους αξιοποιούσαμε όταν τους  είχαμε  ανάγκη», σημειώνει ο πρώην αξιωματικός της Πυροσβεστικής και τελείωσε την παρέμβασή του σημειώνοντας:

«Αλλάξτε τακτική, δεν βλέπετε ότι το μοντέλο που εφαρμόζετε τα τελευταία χρόνια δεν αποδίδει? Το ξέρω ότι ενοχλώ, αλλά είμαι σίγουρος  ότι οι παλιοί  που το διαβάζουν συμφωνούν…».

Ιδιώτες για business στα δάση

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη που ανέλαβε τα ηνία ενώ η χώρα είχε βγει εκτός μνημονίων και ενώ πακτωλός ευρωπαϊκών κονδυλίων είναι διαθέσιμα επέλεξε να κάνει business και όχι πρόληψη κατευθύνοντας σχεδόν το σύνολο των κονδυλίων σε μέσα καταστολής και σε αμφιλεγόμενα προγράμματα, όπως το Antinero και συγκεκριμένα:

1] Με τρεις υπουργικές αποφάσεις έβαλε «ταφόπλακα» και στα δάση καθώς παρέδωσε τη διαχείρισή και την εκμετάλλευσή τους σε ιδιωτικές εταιρείες. Η διαδικασία για την παράδοση των δασών σε ιδιωτικές εταιρείες γίνεται με fast track διαδικασία και χωρίς δημόσια διαβούλευση τον Μάρτιο του 2025.

Σύμφωνα με τη νομοθετική πρόβλεψη, προωθούνται υβριδικά σχήματα που θα συγκροτήσουν Δασικοί Συνεταιρισμοί με ποσοστό 50% και ιδιώτες «κατά κύριο λόγο βιομηχανίες επεξεργασίας ξύλου» με ποσοστό 50% αλλά ακόμα και ιδιωτικές εταιρείες ενέργειας  καθώς αναφέρεται ότι στα Υβριδικά Συνεργατικά Σχήματα μπορούν να συμμετέχουν νομικά πρόσωπα με οικονομικές δραστηριότητες ή ενώσεις προσώπων ή κοινοπρακτικά σχήματα, μέλος των οποίων ασκεί οικονομικές δραστηριότητες που επιτρέπουν την αξιοποίηση της δασικής βιομάζας.

2] Δύο χρόνια μετά την έναρξη του Προγράμματος Antinero που χρηματοδοτείται με εκατ. ευρώ από το Ταμείου Ανάκαμψης για να θωρακίσει τα δάση από τις πυρκαγιές, 213 περιβαλλοντικές οργανώσεις, φορείς και ενεργοί πολίτες από όλη την Ελλάδα προσέφυγαν τον Ιούνιο του 2025, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, καταγγέλλοντας σοβαρές παραβιάσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος αντέτεινε ότι με το Antinero τα δάση καθαρίστηκαν μετά από πολλά χρόνια και είναι πλέον προστατευμένα από τις πυρκαγιές. Ο ισχυρισμός του αρμόδιου υπουργείου ελέγχεται ως ανακριβής αφού, όπως οι ίδιες οι Οργανώσεις, σημειώνουν, στη διάρκεια του προγράμματος, το διάστημα 2022-2025, καταστράφηκαν από μεγάλες δασικές πυρκαγιές πολύτιμοι και εξαιρετικά σημαντικοί οικότοποι και δασικά οικοσυστήματα, όπως το δάσος της Δαδιάς, ο Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας, τα δάση της βόρειας Εύβοιας, της Ρόδου.

»Παράλληλα, οι 213 περιβαλλοντικές οργανώσεις επεσήμαναν ότι η επιλογή της ολικής αφαίρεσης του «δασικού υπορόφου η οποία εξαλείφει και την αναγκαία σκίαση, την υγρασία και την δρόσο», έχει σαν αποτέλεσμα τα δάση να καθίσταται «απολύτως ευάλωτα στην κλιματική αλλαγή, στην αύξηση της θερμοκρασίας, στην αλλοίωση του τοπικού μικροκλίματος, στην ερημοποίηση, στην ξηρασία, στα ξυλοφάγα έντομα και σε ποικίλες ασθένειες, αλλά και στις δασικές πυρκαγιές».

Ως παραδείγματα για τα παραπάνω αναφέρονται οι περιπτώσεις σε Υμηττό, Αισθητικό Δάσος Καισαριανής, Λόφο Φιλοπάππου, όρη Φαλακρό και Πατέρα.

neostrategy.gr