Κι όμως στο ΥΕΘΑ επιμένουν στο μέγα φιάσκο των LCS για τον Στόλο μας!

Το Littoral Combat Ship (LCS) είχε κατασκευαστεί ως ένα σκάφος για το Ναυτικό των ΗΠΑ, σχεδιασμένο να είναι προσιτό, ευέλικτο και ικανό να χειρίζεται ένα ευρύ φάσμα σύγχρονων απειλών στα παράκτια ύδατα. Είτε για αντιμετώπιση ναρκοπολέμου και πειρατείας ή για πόλεμο επιφανείας με κατευθυνόμενα βλήματα ακόμη και για βομβαρδισμό στην ξηρά κατά των εχθρικών δυνάμεων, ή και για ανθυποβρυχιακό πόλεμο, το LCS αναμενόταν να καλύψει κρίσιμα κενά στις επιχειρησιακές δυνατότητες του Ναυτικού των ΗΠΑ. Δυστυχώς, το LCS απέτυχε να ανταποκριθεί σχεδόν σε όλες αυτές τις υψηλές προσδοκίες. Αντί να ενεργεί ως ένα ευέλικτο και αξιόπιστο σκάφος, το πρόγραμμα έχει γίνει σύμβολο σπατάλης και αναποτελεσματικότητας, καταναλώνοντας δισεκατομμύρια δολάρια των φορολογουμένων χωρίς να τηρεί τις υποσχέσεις του. Έτσι οι Αμερικανοί αποφάσισαν να τα αποσύρουν και να τα ξεφωρτωθούν.

Καταρχάς τα LCS μαστίζονται από σοβαρά τεχνικά προβλήματα που τα έχουν καταστήσει αναξιόπιστα και σε ορισμένες περιπτώσεις, μη ασφαλή. Από ελαττωματικά συστήματα πρόωσης που αφήνουν τα πλοία ακυβέρνητα έως ρωγμές στο κύτος, ένα ελάττωμα πιο συνηθισμένο σε γηρασμένα πλοία παρά σε υπερσύγχρονα πολεμικά πλοία. Αυτά τα προβλήματα έχουν αφήσει πολλά σκάφη LCS στο περιθώριο για επισκευές, πολύ πιο συχνά από ό,τι έχουν αναπτυχθεί για αποστολές.

Ένα βασικό πλεονέκτημα του LCS ήταν η χρήση αρθρωτών πακέτων εξοπλισμού σχεδιασμένων για να επιτρέπουν στο πλοίο να εναλλάσσεται μεταξύ διαφορετικών τύπων αποστολών —ναρκοπολέμο, ανθυποβρυχιακό πόλεμο και πόλεμο επιφανείας—ανάλογα με τις επιχειρησιακές ανάγκες. Αυτή η ευελιξία υποτίθεται ότι ήταν το μεγαλύτερη πλεονέκτημα του πλοίου, αλλά η πραγματικότητα ήταν ακριβώς το αντίθετο. Οι μονάδες αποστολής έχουν αποδειχθεί αναξιόπιστες και δύσκολο να ενσωματωθούν αποτελεσματικά, πράγμα που σημαίνει ότι το LCS συχνά δεν είναι σε θέση να εκτελέσει κανέναν από τους ρόλους για τους οποίους σχεδιάστηκε. Χωρίς λειτουργικές μονάδες, το πλοίο είναι ένα σκάφος υψηλής τεχνολογίας χωρίς αποστολή, αφήνοντάς το ουσιαστικά άχρηστο σε μάχη ή άλλες ναυτικές επιχειρήσεις. Αυτό το κραυγαλέο ελάττωμα έχει υπονομεύσει το αρχικό όραμα για έναν στόλο προσαρμόσιμων, πολλαπλών χρήσεων πλοίων ικανών να ενεργούν σε διάφορα σενάρια.

Το πρόγραμμα των LCS προοριζόταν να προσφέρει μια προσιτή λύση στον σύγχρονο ναυτικό πόλεμο, αλλά αντ’ αυτού έχει γίνει μια οικονομική καταβόθρα, λόγω συνεχών επισκευών και μετασκευών για την επίλυση των μυριάδων προβλημάτων του. Έγινε ένα πλοίο που κοστίζει περισσότερο του αναμενόμενου, ενώ παρέχει πολύ λιγότερο από ό,τι είχε υποσχεθεί. Οπότε μπορούμε να πούμε ότι το LCS αντιπροσωπεύει ένα στρατηγικό λάθος στις ναυτικές προμήθειες. Προσπάθησε να είναι «το πασπαρτού όλων των επιχειρήσεων», αλλά κατέληξε να είναι το απόλυτο τίποτα. Τα τεχνικά του προβλήματα, οι αναξιόπιστες μονάδες αποστολής και το σπειροειδές κόστος του το έχουν καταστήσει σύμβολο των κινδύνων της υπερβολικής υποσχόμενης και της ανεπαρκούς παράδοσης σε αμυντικές αποστολές. Για το Ναυτικό των ΗΠΑ, το πρόγραμμα LCS χρησιμεύει ως υπενθύμιση ότι η καινοτομία και η φιλοδοξία πρέπει να μετριάζονται με πρακτικότητα και αξιοπιστία. Αντί για έναν στόλο προσαρμόσιμων πλοίων έτοιμα να αντιμετωπίσουν τις σύγχρονες απειλές, έχουν μείνει με ένα ακριβό πρόγραμμα που παράγει περισσότερη απογοήτευση παρά αποτελέσματα.

Συμπερασματικά το Littoral Combat Ship (LCS) έχει γίνει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ανεπανόρθωτου κόστους και αναποτελεσματικότητας στις στρατιωτικές προμήθειες. Αυτό που ξεκίνησε ως μια τολμηρή πρωτοβουλία για τη δημιουργία ενός ευέλικτου, οικονομικά αποδοτικού σκάφους, έχει εξελιχθεί σε μια δημοσιονομική μαύρη τρύπα, με κάθε διαδοχική μονάδα να γίνεται πιο ακριβή από την προηγούμενη. Μια κατάφωρη παραβίαση των βασικών αρχών των κρατικών συμβάσεων, όπου το κόστος θα πρέπει να μειωθεί καθώς παράγονται περισσότερες μονάδες.

Παρά την αποτυχία αυτών των πλοίων, φαίνεται ότι η ελληνική κυβέρνηση να δεσμεύει το Πολεμικό Ναυτικό για να αποδεχτεί λύση των LCS που συνορεύει με την εμμονή, παρόμοια με την ακλόνητη αφοσίωση για ήρεμα νερά στο Αιγαίο. Ακόμη και τώρα που τα ελαττώματα στον σχεδιασμό των LCS έγιναν ολοένα και πιο εμφανή και οι Αμερικανοί τα έχουν αποσύρει, η ελληνική κυβέρνηση συνεχίζει να προωθεί, ως λύση στον εκσυγχρονισμό του Στόλου μας με ένα σύστημα που απέτυχε να ανταποκριθεί στις προσδοκίες.

Το πρόγραμμα των LCS είναι το πιο πρόσφατο σε μια μακρά σειρά στρατιωτικών έργων που έχουν πέσει θύματα των κινδύνων των υπερβολικά υποσχόμενων δυνατοτήτων και της ανεπαρκούς απόδοσης αποτελεσμάτων. Το LCS, το οποίο προωθείται ως μια γρήγορη, ευέλικτη και πολλαπλών αποστολών πλατφόρμα ικανή να προσαρμόζεται σε μια σειρά από σύγχρονες απειλές, έχει αποδειχθεί ανίκανο να εκτελέσει αξιόπιστα οποιαδήποτε από τις προβλεπόμενες αποστολές του. Οι μονάδες λειτουργίας του, οι οποίες υποτίθεται ότι έδιναν στο πλοίο απαράμιλλη ευελιξία, απέτυχαν να λειτουργήσουν όπως διαφημίζεται, αφήνοντας το σκάφος ουσιαστικά ακυβέρνητο, πάμπολλες φορές.

Το Πολεμικό Ναυτικό εάν τα παραλάβει εκτιμάται ότι θα καταναλώσει σημαντικά ποσά από τα χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων, μόνο για να αποκτήσει ένα σύστημα που δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε κανέναν από τους ρόλους που υποτίθεται ότι έπρεπε να εκπληρώσει. Αντί να εκπληρώνει τους επιχειρησιακούς του στόχους, τα LCS θα σπαταλούν κρίσιμους πόρους—τόσο χρηματοοικονομικό όσο και ανθρώπινο δυναμικό. Το κόστος συντήρησης και επισκευής θα συσσωρεύεται, καθώς τα πληρώματα θα εργάζονται για να διατηρήσουν αυτά τα ελαττωματικά πλοία σε ενέργεια.. Η πιθανή προσήλωση του Πολεμικού Ναυτικού στο πρόγραμμα των LCS θα αποσπάσει την προσοχή και τη χρηματοδότηση από πιο βιώσιμες λύσεις, επιδεινώνοντας τη ζημιά στη συνολική ετοιμότητα.

Η επιμονή της ελληνικής κυβέρνησης στο πρόγραμμα των LCS έχει φτάσει σε σημείο αμηχανίας. Όχι μόνο το πλοίο απέτυχε να αποδώσει, αλλά έχει γίνει επίσης σύμβολο σπατάλης και αναποτελεσματικότητας. Το LCS αποτελεί μια προειδοποιητική ιστορία των κινδύνων από την ιεράρχηση των θεωρητικών δυνατοτήτων έναντι της αποδεδειγμένης απόδοσης και της κατάρριψης του προϋπολογισμού πολύ πριν καν συμβεί οποιαδήποτε εμπλοκή με τον εχθρό.

Η ιστορία των LCS μοιάζει με μια μαύρη κωμωδία στην οποία το Πολεμικό Ναυτικό και το Υπουργείο Άμυνας θα παίξουν στον τζόγο μια νέα ιδέα μόνο και μόνο για να την παρακολουθήσουν να παραπαίει σχεδόν σε κάθε στάδιο. Από τα ελαττώματα του σχεδιασμού έως τους εφιάλτες συντήρησης, τα LCS θα είναι μια ατυχία στην υπερβολική υποσχόμενη και ελλιπή παράδοση. Η μόνιμη κληρονομιά από την πιθανή παραλαβή τους θα είναι πιθανότατα μια οδυνηρή υπενθύμιση των συνεπειών της υιοθέτησης μη δοκιμασμένης τεχνολογίας χωρίς επαρκή προγραμματισμό και ρεαλιστικές προσδοκίες. Σε δεκαετίες από τώρα, οι φορολογούμενοι θα εξακολουθούν να αισθάνονται τους οικονομικούς μετασεισμούς αυτού του ναυτικού ατυχήματος.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΑΙΛΑΣ*

*Ο Δημήτριος Τσαϊλάς είναι απόστρατος Αξιωματικός του ΠΝ, δίδαξε επί σειρά ετών στις έδρες Επιχειρησιακής Σχεδιάσεως καθώς και της Στρατηγικής και Ασφάλειας, σε ανώτερους Αξιωματικούς στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου. Σήμερα είναι μέλος και ερευνητής του Institute for National and International Security, και του Strategy International.

militaire.gr

Photographed by Lockheed Martin