Κινήσεις «υψηλής στρατηγικής» του Τ. Ερντογάν στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική της Τουρκίας

Του Ζαφείρη Χατζηδήμου

Σημαντικές εξελίξεις δρομολογούνται τόσο εντός όσο και εκτός Τουρκίας, με τον πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν να συναντιέται με τον ρώσο Πρόεδρο τον ερχόμενο μήνα στην Αστάνα, ενώ παράλληλα να πυκνώνουν τα σενάρια για πιθανή είσοδο της γειτονικής χώρας στον οικονομικό σχηματισμό της BRICS+ (Ακρωνύμιο των χωρών Brazil-Russia-India-China-South Africa).

Παράλληλα, στην εσωτερική σκηνή της Τουρκίας όπου ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν πραγματοποίησε αιφνιδιαστική επίσκεψη στα γραφεία της αξιωματικής αντιπολίτευσης CHP (Cumhuriyet Halk Partisi) που ως γνωστό αντιπροσωπεύει τον «θεματοφύλακα» των ιδεών του ιδρυτή του νέου τουρκικού κράτους Kεμάλ Ατατούρκ. Και φυσικά, κύριο πολιτικό αντίπαλο του κόμματος του τούρκου Προέδρου, το  ΑΚP.

Είναι ξεκάθαρο ότι οι κινήσεις του τούρκου προέδρου αποτελούν την έναρξη μιας νέας στρατηγικής δύο μετώπων σε ότι αφορά το εσωτερικό κράτος αλλά και το εξωτερικό. Στο πρώτο σκελός φαίνεται πως ουσιαστικά αναλαμβάνοντας στο εσωτερικό το ρόλο ενός «πατερούλη του έθνους» προετοιμάζει την «πολιτική παρακαταθήκη του» για τον διάδοχό του στη τουρκική πολιτική σκηνή, ενώ από την άλλη, προβάλλει το προφίλ ενός ηγέτη που μπορεί να παρέμβει αποτελεσματικά στις διεθνείς εξελίξεις, έχοντας κοντά στην «αυλή» της Τουρκίας  τα δύο καυτά μέτωπα που απασχολούν Δύση και Ανατολή. Τον πόλεμο μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας καθώς και τη στρατιωτική σύρραξη μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.

«Ναι μεν αλλά» της Τουρκίας στην BRICS+ (;)

Αναλυτικότερα, στη διάρκεια της συνεδρίας BRICS+ που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της Συνάντησης Υπουργών Εξωτερικών των BRICS+ στην Μόσχα, ο Υπουργός Χ. Φιντάν συναντήθηκε με πολλούς ομολόγους του και χωρίς να έχει ανακοινωθεί συναντήθηκε και με τον Πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν στο Κρεμλίνο.

Σύμφωνα με τα τουρκικά ΜΜΕ – ο Βλαντιμίρ Πούτιν εξέφρασε την ικανοποίησή του στον αρχηγό της τουρκικής διπλωματίας για το ενδιαφέρον της Τουρκίας σε ό,τι αφορά τις δραστηριότητες και του στόχους της BRICS+ και συνάμα εξέφρασε την ευχαρίστησή του για την ανάπτυξη των σχέσεων με την Τουρκία.

Θέλοντας μάλιστα να επιβεβαιώσει τις τον ούριο άνεμο που πνέει στις σχέσεις των δύο χωρών,  ανακοίνωσε ο ίδιος την συνάντηση που θα έχει με τον Ταγίπ Ερντογάν λέγοντας: «Η βελτίωση των σχέσεων των δύο χωρών είναι επίτευγμα που έχει λάβει χώρα υπό την ηγεσία του φίλου μου, Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν. Με τον οποίο θα συναντηθούμε στην Αστάνα τον επόμενο μήνα».

Από την άλλη, εξερχόμενος από τη συνάντηση με τον ρώσο ηγέτη, ο τούρκος ΥΠΕΞ Χ.  δήλωσε: «Είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε όλες τις δυνατές διαμεσολαβητικές δραστηριότητες σχετικά με το θέμα της Ουκρανίας», τονίζοντας παράλληλα ότι: «οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας πηγαίνουν πραγματικά εξαιρετικά καλά και γίνονται όλα τα απαραίτητα βήματα που πρέπει να γίνουν ειδικά στον τομέα του εμπορίου».

Σίγουρα η απόφαση αυτή του τούρκου Προέδρου δεν είναι μια επιτόπια στροφή 180 μοιρών προς ανατολάς. Ξέρει τα όριά της τουρκικής ισχύος και διπλωματίας, όπως και γνωρίζει – από την τραυματική εμπειρία του τούρκου Προέδρου Τουργκούτ Οζάλ – μια τέτοια αλλαγή πόσο μπορεί να βλάψει τα συμφέροντα της χώρας. Ούτε φυσικά η στροφή του θα είναι «αντιδυτική». Η Δύση παραμένει ο κύριος πυλώνας σταθερότητας για την Τουρκία. Τόσο σε πολιτικό, όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο. Αυτό εξάλλου φάνηκε τόσο με την απόρριψη των F-35, όσο όμως και με την έγκριση των F-16V από τις ΗΠΑ.

Η Τουρκία, αν και μέλος του ΝΑΤΟ, θέλει να διατηρήσει μια σχετικά ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική που θα ενισχύει περαιτέρω τα συμφέροντά της – κυρίως στον εμπορικό τομέα –  που θα της επιτρέπει να συνεργάζεται στενά με τις χώρες BRICS+.

Το εσωτερικό μέτωπο

Μετά από 18 χρόνια, ο Ταγίπ Ερντογάν επισκέφτηκε τα γραφεία του CHP σηματοδοτώντας την πρόθεση του τούρκου Προέδρου να ξαναφέρει κοντά την έννοια του «ενωμένου Τουρκικού Εθνους» αφήνοντας στην άκρη το συγκρουσιακό παρελθόν με το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα.

Ο Τσελίκ αναφέρθηκε στην επικείμενη 50η επέτειο της «Ειρηνευτικής Επιχείρησης» (σ.σ. της εισβολής της Τουρκίας το 1974) στην Κύπρο και στην ανάγκη να υπάρξουν κοινές εμφανίσεις και ένα συμπαγές μέτωπο ενότητας στις εκδηλώσεις τόσο στην Τουρκία όσο και στην «Βόρειο Κύπρο» (σ.σ. Το Ψευδοκράτος της Κατεχόμενης Κύπρου).

Αν και ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν δεν έκανε δηλώσεις ούτε κατά τη διάρκεια της εισόδου, ούτε κατά τη διάρκεια της εξόδου του, τον ρόλο αυτό τον ανέλαβε ο εκπρόσωπος του κόμματός του, Ομέρ Τσελίκ. Ο Τσελίκ, ευχαρίστησε τον Πρόεδρο του CHP, Ουσγκούρ Ουζέλ, καθώς και το Κεντρικό Γραφείο του CHP για τη φιλοξενία τους, αναφέροντας ότι η διατήρηση του διαλόγου αντιμετωπίζεται πολύ θετικά από την κοινωνία.

Ο Εκπρόσωπος του AK Parti, συνέχισε λέγοντας: “Όπως ανέφερε ο Πρόεδρος μας, είναι σημαντικό να διατηρηθεί ισχυρή η βάση διαλόγου μεταξύ των πολιτικών κομμάτων για τα ζητήματα της Τουρκίας. Με αυτήν την επίσκεψη επιστροφής, δόθηκε ένα πιο ισχυρό μήνυμα για την ανάγκη ενίσχυσης του διαλόγου αντί για πόλωση. Ο Πρόεδρος μας και ο Γενικός Γραμματέας μας επισημαίνουν ότι πρέπει να ενισχυθούν οι ευκαιρίες για διάλογο αντί για πόλωση στην πολιτική.”

Ο Ομ. Τσελίκ σημείωσε ότι ο Τ. Ερντογάν τόνισε πως τα βήματα που πρέπει να γίνουν για να απαλλαγεί η Τουρκία από την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που έχει ενεργοποιηθεί από το 2016 λόγω της απόπειρας του  πραξικοπήματος πρέπει να γίνουν με την ευρύτερη δυνατή κοινωνική και πολιτική συναίνεση. Ο Τσελίκ ανέφερε επίσης ότι “ο Πρόεδρος μας δήλωσε ότι η διαδικασία για το Νέο Σύνταγμα πρέπει να διεξαχθεί ως μια κοινωνική συμφωνία που θα αγκαλιάσει όλη την Τουρκία.”

Ο εκπρόσωπος του ΑΚP ανέφερε ότι η εξωτερική πολιτική αποτελεί βασικό ζήτημα συζήτησης μεταξύ του κόμματος του AKP και του CHP, υπογραμμίζοντας τη σημασία της αύξησης της συνεργασίας σε αυτόν τον τομέα.

Επιπλέον, ο Ο. Τσελίκ αναφέρθηκε στην επικείμενη 50η επέτειο της «Ειρηνευτικής Επιχείρησης» (σ.σ. της εισβολής της Τουρκίας το 1974) στην Κύπρο και στην ανάγκη να υπάρξουν κοινές εμφανίσεις και ένα συμπαγές μέτωπο ενότητας στις εκδηλώσεις τόσο στην Τουρκία όσο και στην «Βόρειο Κύπρο» (σ.σ. Το Ψευδοκράτος της Κατεχόμενης Κύπρου).
Αναφορικά με την πολιτική της Τουρκίας απέναντι στην Γάζα, ο Ο. Τσελίκ τόνισε την ανάγκη για κοινή ευαισθησία και στάση όλων των κομμάτων κατά της γενοκτονικής πολιτικής του Ισραήλ και υπέρ της αναγνώρισης του παλαιστινιακού κράτους.

Ο Τσελίκ επεσήμανε ότι πρέπει να αποφευχθούν οι λαϊκιστικές υποσχέσεις και να προωθηθούν οι ρεαλιστικές πολιτικές στην οικονομία, τονίζοντας τη σημασία των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Επιπλέον, αναφέρθηκε στη συζήτηση για τον διορισμό κρατικών επιτρόπων που θα ελέγχουν τα οικονομικά σε δήμους που συνδέονται με την τρομοκρατία, επισημαίνοντας ότι η στήριξη θα συνεχιστεί σε δήμους που υπηρετούν τον λαό, ανεξαρτήτως πολιτικού κόμματος.

Ο Ο. Τσελίκ υπογράμμισε τη σημασία του διαλόγου και της αποφυγής πολωτικών πολιτικών που κουράζουν και στεναχωρούν τον λαό, ευχαριστώντας τον Πρόεδρο του CHP, O. Ομέρ, και το Κεντρικό Γραφείο του CHP για τη φιλοξενία.

neostrategy.g