Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο η Γαλλία θα αλλάξει σελίδα…

Πριν από τον πρώτο γύρο της ψηφοφορίας στις 30 Ιουνίου, όσο άσχημα και αν εξελιχθούν οι επερχόμενες πρόωρες βουλευτικές εκλογές για αυτόν, ο Εμανουέλ Μακρόν έχει τυπικά εξασφαλισμένο πως ότι θα παραμείνει πρόεδρος μέχρι το 2027.
Όμως από την άλλη φαίνεται ως κλονίζονται όλες τις ισχυρές εξουσίες που σχετίζονται με την εξωτερική πολιτική και τις στρατιωτικές δυνάμεις της Γαλλίας. Και υπάρχει διάχυτη η ανησυχία ότι ο γάλλος πρόεδρος θα είναι ένας ηγέτης μιας από τις μεγαλύτερες δυνάμεις του κόσμου έχοντας ουσιαστικό πρόβλημα στη χάραξη της εξωτερικής αλλά και της εσωτερικής πολιτικής.

Πλέον η ακροδεξιά αντίπαλός του, Μαρίν Λεπέν, δηλώνει ότι εάν το κόμμα της «Εθνικός Συναγερμός», κερδίσει τη θέση του πρωθυπουργού, δεν θα αφήσει τον Ε. Μακρόν να χαράξει την στρατηγική πορεία της χώρας μέσω του προεδρικού προνομίου, το οποίο παραδοσιακά καλύπτει (και) την εξωτερική πολιτική της χώρας.

Ιδιαίτερα αυτή τη χρονική περίοδο όπου η Γαλλία καλείται να «βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά» των ζητημάτων που αφορούν την Ουκρανία την ευρωπαϊκή άμυνα τη διεθνή διπλωματία καθώς και την επιλογή ενός επιτρόπου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αυτή η αντιπαράθεση για τις μεγάλες εξουσίες του γάλλου Προέδρου,  έχει πυροδοτήσει έντονες συζητήσεις εντός της Γαλλίας και προκαλέσει ανησυχία στους εταίρους της στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ για την πιθανότητα μιας μακράς περιόδου αστάθειας στο έθνος των 68 εκατομμυρίων που διαθέτει ισχυρές ένοπλες δυνάμεις και κυρίως πυρηνικά όπλα.

Και οι ανησυχίες αυτές εδράζονται στο γεγονός ότι πλέον σε περίπτωση που η ακροδεξιά κερδίσει τις βουλευτικές εκλογές και αναλάβει την κυβέρνηση, η συγκατοίκηση του Ε. Μακρόν με τον Ζόρνταν Μπαρντέλα ή να το θέσουμε διαφορετικά: των διαφορετικών πολιτικών κόσμων, δεν θα είναι απλά δύσκολη αλλά ίσως και αδύνατη. Αυτό μπορεί να οδηγήσει την Γαλλία σε πολιτικό λήθαργο, έχοντας ως άμεση επίπτωση την χάραξη ενιαίας πολιτικής του «Δυτικού ημιφαιρίου» από την Ουάσιγκτον έως το Τόκιο.

Ιστορικά βέβαια μπορεί κάποιος να πει ότι η Γαλλία έχει περάσει περιόδους δύσκολης συγκατοίκησης στο παρελθόν –  όταν ο πρόεδρος και ο πρωθυπουργός προέρχονταν από διαφορετικά κόμματα –  αλλά αυτό πάντα περιλάμβανε μια σχετικά ήρεμη συνεργασία χωρίς ιδιαίτερες εντάσεις, μεταξύ κομμάτων με παρόμοιες κοσμοθεωρίες.
Αυτή τη φορά όμως, η συγκατοίκηση ενός κεντροδεξιού Προέδρου με έναν ακροδεξιό πρωθυπουργός –  πιθανόν ο Τζόρνταν Μπαρντέλα από τον Εθνικό Συναγερμό, που προηγείται στις δημοσκοπήσεις – θα κλονίσει συθέμελα το υπάρχον κοινωνικό και πολιτικό σύστημα της Γαλλίας και της Ευρώπης που έχει δημιουργηθεί μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ηδη την περασμένη Τετάρτη, η Μ. Λεπέν έδωσε το στίγμα των προθέσεών της, πως είναι αποφασισμένη να αποσπάσει όποια εξουσία μπορέσει από τον Πρόεδρο, εάν το κόμμα της εξασφαλίσει την απαιτούμενη πλειοψηφία στις βουλευτικές εκλογές.
Σε αυτές τις δηλώσεις, η Μ. Λεπέν χαρακτήρισε την εξουσία του αρχιστράτηγου που έχει από το Σύνταγμα ο γάλλος Πρόεδρος ως “τιμητικό τίτλο” και υποστήριξε ότι η πραγματική εξουσία, ειδικά σε ό,τι αφορά τον προϋπολογισμό, ανήκει στην κυβέρνηση του πρωθυπουργού.

Ο προϋπολογισμός – που πρέπει να εγκριθεί από την Εθνοσυνέλευση – θεωρείται  κρίσιμος μοχλός για την άσκηση αλλαγών ακόμη και ανατροπής του κυβερνητικού προγράμματος, απαγορεύοντας επί της ουσίας στον Πρόεδρο να υλοποιήσει τους σχεδιασμούς του.

Και ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες.Σύμφωνα με το γαλλικό σύνταγμα, ο πρόεδρος είναι αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων και είναι υπεύθυνος για την εξωτερική πολιτική της Γαλλίας και ο πρωθυπουργός διευθύνει την κυβέρνηση και επομένως την εσωτερική πολιτική.

Ο προϋπολογισμός – που πρέπει να εγκριθεί από την Εθνοσυνέλευση – θεωρείται  κρίσιμος μοχλός για την άσκηση αλλαγών ακόμη και ανατροπής του κυβερνητικού προγράμματος, απαγορεύοντας επί της ουσίας στον Πρόεδρο να υλοποιήσει τους σχεδιασμούς του.

Αλλά μια πιο προσεκτική ματιά στη διάκριση των εξουσιών μεταξύ προέδρου και πρωθυπουργού προσφέρει μια πολύ πιο περίπλοκη εικόνα.
Ο προϋπολογισμός – που πρέπει να εγκριθεί από την Εθνοσυνέλευση – θεωρείται  κρίσιμος μοχλός για την άσκηση αλλαγών ακόμη και ανατροπής του κυβερνητικού προγράμματος, απαγορεύοντας επί της ουσίας στον Πρόεδρο να υλοποιήσει τους σχεδιασμούς του.Ετσι  εκ των πραγμάτων θα πρέπει να δεχθεί κάποιες από τις απαιτήσεις της αντίπαλης πολιτικής παράταξης, βάζοντας νερό στο κρασί του.
«Ο Ζόρνταν δεν έχει πρόθεση να έρθει σε σύγκρουση με τον Μακρόν, αλλά έχει θέσει κόκκινες γραμμές.

Η σύγκρουση για Ουκρανία–Ρωσία

Όσον αφορά την Ουκρανία, ο πρόεδρος δεν θα μπορεί να στείλει στρατεύματα,» δήλωσε η Λεπέν σε συνέντευξή της στην εφημερίδα Le Télégramme. Ο Μακρόν είχε δηλώσει στις αρχές αυτού του μήνα ότι ολοκληρώνονται τα σχέδια για την αποστολή στρατιωτικών εκπαιδευτών στην Ουκρανία. Όμως όπως φαίνεται ο Εμανουέλ Μακρόν είχε σχεδιάσει χωρίς τον ξενοδόχο και ίσως αναγκαστεί να επανεξετάσει την εξωτερική πολιτική και τη στρατηγική που εφαρμόζει απέναντι στον πόλεμο Ρωσίας- Ουκρανίας.
Αξίζει να σημειώσουμε εδώ, ότι ο  γάλλος Πρόεδρος έχει όλο και περισσότερο αναδιαμορφώσει την πολιτική του στην Γηραιά Ηπειρο και από «περιστέρι» έχει γίνει «γεράκι» υπερασπίζοντας σε υπερβολικό βαθμό την Ουκρανία. Όχι μόνο διπλωματικά αλλά και στρατιωτικά. Βαθμός για τον οποίο έχει επικριθεί από το σύνολο των κομμάτων της γαλλικής πολιτικής σκηνής.

Στον αντίποδα, η Λεπέν έχει μακρά ιστορία καλών σχέσεων με το Κρεμλίνο, με τον Μακρόν να την κατηγορεί άμεσα ότι βρίσκεται στη «λίστα πληρωμών» της Ρωσίας.

Και για την Ε.Ε. τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Η Μ. Λεπέν έχει αυξήσει την ένταση της κριτικής της απέναντι στην πολιτική της Γαλλίας στην ΕΕ, δίνοντας το πρώτο απτό δείγμα γραφής, αμφισβητώντας το δικαίωμα του Μακρόν να διορίσει τον επόμενο Ευρωπαίο επίτροπο της Γαλλίας,  απόφαση που παραδοσιακά θεωρείται ότι ανήκει στον Προέδρο.

Ο Ευρωπαίος επίτροπος θεωρείται πολύ σημαντικός ρόλος για τη Γαλλία και ο Μακρόν θέλει ο υποψήφιός του να εξασφαλίσει τη μέγιστη δυνατή οικονομική βοήθεια προς την Γαλλία ώστε να της επιτρέψει να παραμείνει η δεύτερη μεγαλύτερη βιομηχανική δύναμη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και φυσικά ούτε κουβέντα για ευρωπαϊκά κονδύλια που θα αφορούν την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους.
Ο Μακρόν πιέζει να μην αλλάξει ο γάλλος επίτροπος και να προταθεί εκ νέου στην  Κομισιόν ο Τιερί Μπρετόν, ο οποίος μέχρι σήμερα έχει αφιερωθεί στο όραμα του γάλλου Προέδρου για την κοινή άμυνα και τον προστατευτισμό της γαλλικής βιομηχανίας.

Ο Τ. Μπαρντέλα, ωστόσο, επιμένει ότι θα είναι θέμα της κυβερνήσεως του η επιλογή του επιτρόπου της Γαλλίας, λέγοντας ότι, ο διορισμός του Επιτρόπου θα είναι μία από “τις πρώτες αποφάσεις” που θα πάρουν.

Οι μονομάχοι του πρώτου γύρου

Στις βουλευτικές εκλογές της 30ης Ιουνίου 2024 στη Γαλλία, οι πολιτικοί σχηματισμοί που συμμετέχουν είναι οι εξής:

Εθνικός Συναγερμός (Rassemblement National – RN): Το ακροδεξιό κόμμα με ηγέτη τον Jordan Bardella, το οποίο κέρδισε σημαντική υποστήριξη στις ευρωεκλογές.

Αναγέννηση (Renaissance): Το κόμμα του Προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν, το οποίο συμμετέχει σε συνασπισμό με τα κόμματα Modem, Horizons, Parti Radical και Union des Démocrates et Indépendants​ (Wikipedia)​​ (POLITICO)​.

Η Νέα Οικολογική και Κοινωνική Λαϊκή Ένωση (NUPES): Ένας συνασπισμός της αριστεράς που περιλαμβάνει το Σοσιαλιστικό Κόμμα (Parti Socialiste), το Κομμουνιστικό Κόμμα Γαλλίας (PCF), τους Οικολόγους (Europe Écologie Les Verts) και την Ανυπότακτη Γαλλία (La France Insoumise)​ (Wikipedia)​​ (Yahoo)​.

Οι Ρεπουμπλικάνοι (Les Républicains): Το παραδοσιακό συντηρητικό κόμμα που συμμετέχει στις εκλογές με ηγέτη τον François-Xavier Bellamy.

Συνασπισμός La France fière: Περιλαμβάνει τα κόμματα Reconquête!, Centre National des Indépendants et Paysans​ (POLITICO)​.

Άλλα κόμματα και συνασπισμοί: Περιλαμβάνουν τον Συνασπισμό Gauche Unie (Parti communiste français, Gauche républicaine et socialiste), το Parti Animaliste, το Union Populaire Républicaine και το Nouveau Parti Anticapitaliste​.

Του Ζαφείρη Χατζηδήμου

neostrategy.gr