“Ο πατέρας μου αργοπεθαίνει σε φυλακή της Τουρκίας”

Ο Μοχάμεντ Αμάρ Αμπάρα, έμπορος με καταγωγή από τη Συρία, ο οποίος ζούσε στην Ελλάδα για 40 χρόνια και είχε αποκτήσει ελληνική υπηκοότητα, κρατείται σε φυλακή υψίστης ασφαλείας έξω από την Άγκυρα, καταδικασμένος για κατασκοπεία υπέρ της Ελλάδας. «Ο πατέρας μου δεν είχε κανένα κίνητρο να το κάνει. Ούτε οικονομικό ούτε πολιτικό -στηρίζει την πολιτική του κ. Ερντογάν. Δεν μιλάει καν τουρκικά», είπε στο Magazine o γιος του Αμπάρα, Αμπντούλ. «Η σωματική και ψυχική του υγεία έχουν κλονιστεί. Το ζήτημα είναι ανθρωπιστικό. Έχουμε στείλει επιστολή στον Τούρκο πρόεδρο, ζητώντας να εξαντλήσει την επιείκειά του και ο πατέρας μου να αφεθεί ελεύθερος».

Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε σε ξενοδοχείο στο κέντρο της Αθήνας, το οποίο ήταν αποκλεισμένο από την αστυνομία ένα 24ωρο πριν από την επίσκεψη του Ταγίπ Ερντογάν. Η υπόθεση Αμπάρα δεν είναι ψηλά στην ελληνο-τουρκική ατζέντα, όμως το Magazine πληροφορείται ότι οι ελληνικές αρχές έχουν θέσει δύο φορές το θέμα στην τουρκική πλευρά.

Η ιστορία, που έχει πολλά στοιχεία θρίλερ, ξεκινά τον Μάιο του 2022. Ο Αμάρ Αμπάρα επισκέφθηκε μία εμπορική έκθεση χαλιών στην πόλη Γκαζιαντέπ της νοτιο-ανατολικής Τουρκίας, μαζί με έναν συνεταίρο του. Όταν βγήκαν στον δρόμο, άντρες με πολιτικά τούς επιβίβασαν σε ένα βανάκι κι έφυγαν προς άγνωστη κατεύθυνση. Λίγο αργότερα, ο συνεταίρος του Αμπάρα αφέθηκε ελεύθερος και ειδοποίησε τα παιδιά του στην Ελλάδα. «Ήμασταν σίγουροι ότι επρόκειτο για απαγωγή με σκοπό τα λύτρα. Για 38 μέρες δεν είχαμε καμία πληροφορία», περιγράφει ο Αμπντούλ.

Στις 25 Ιουνίου 2022 το ΑΠΕ μετέδωσε ότι η εξαφάνιση του Αμπάρα δηλώθηκε στην ελληνική πρεσβεία στην Άγκυρα και ότι έκτοτε οι ελληνικές αρχές δεν είχαν καμία ενημέρωση. Την ίδια μέρα, το μυστήριο λύθηκε. Τηλεγράφημα του τουρκικού πρακτορείου Anadolu, με φωτογραφία του Αμπάρα να φορά χειροπέδες ανάμεσα σε δύο τουρκικές σημαίες, ανέφερε ότι ο ελληνοσύρος έμπορος συνελήφθη για κατασκοπεία υπέρ των ελληνικών μυστικών υπηρεσιών, διότι «συγκέντρωνε πληροφορίες στα σύνορα (σσ: Τουρκίας-Συρίας) σχετικά με τις τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις».

Τον Μάιο του 2023 ο Αμάρ Αμπάρα καταδικάστηκε σε 12,5 χρόνια κάθειρξης για «στρατιωτική και πολιτική κατασκοπεία υπέρ της Ελλάδας». Στη δίκη, που έγινε χωρίς δημοσιότητα, ο ίδιος αρνήθηκε τις κατηγορίες και είπε ότι η ομολογία του είχε αποσπαστεί χωρίς την παρουσία δικηγόρου. Η έφεση του Αμπάρα απορρίφθηκε και η υπόθεση θα κριθεί το επόμενο διάστημα από το ανώτατο δικαστήριο της Τουρκίας. Η οικογένεια του στην Αθήνα φοβάται ότι έως τότε η υγεία του θα κλονιστεί επικίνδυνα.

Ο Αμάρ Αμπάρα εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα το 1985, αφού εγκαταλείψει τη χώρα του για πολιτικούς λόγους. Απέκτησε τέσσερα παιδιά και έλαβε την ελληνική υπηκοότητα. Τα πρώτα χρόνια δραστηριοποιήθηκε στην εξόρυξη και εμπορία μαρμάρου, ελέγχοντας δύο λατομεία στην Καβάλα και τη Θάσο. Αγόρασε σπίτι στα νότια προάστια της Αθήνας και απέκτησε έναν καλό κοινωνικό κύκλο. Τα πάντα άλλαξαν το 2014, όταν η σύζυγός του αποφάσισε να μεταβεί στη Ράκα της Συρίας για να ενταχθεί στο ISIS.

Ο Αμπάρα υποστήριξε ότι κάθε φορά που πήγαινε στη Συρία, ενημέρωνε τις ελληνικές αρχές -ο ίδιος ισχυρίζεται ότι ενημέρωνε δύο συγκεκριμένους αστυνομικούς, ενώ οι τουρκικές αρχές λένε πως ενημέρωνε την ΕΥΠ.

Τα επόμενα τρία χρόνια, ο Αμπάρα ταξίδεψε δέκα φορές στη Ράκα μέσω Τουρκίας, ώστε να πείσει τη σύζυγό του να επιστρέψει στην Ελλάδα. Τα ταξίδια του προκάλεσαν το ενδιαφέρον των ελληνικών υπηρεσιών ασφαλείας που φέρεται να τον προσέγγισαν μετά από μία επιστροφή του στην Αθήνα. Ο ίδιος είπε ότι ρωτήθηκε για την κατάσταση στο χαλιφάτο του ISIS στη Συρία και ουδέποτε για την Τουρκία. Οι ελληνικές υπηρεσίες δεν είχαν κανένα ειδικό ενδιαφέρον για τη βόρεια Συρία, αντίθετα με τους Αμερικανούς που τότε στήριζαν τις κουρδικές δυνάμεις που πολεμούσαν με τους τζιχαντιστές. Η οικογένεια Αμπάρα στην Αθήνα λέει ότι ο 68χρονος δεν είχε σχέση με τις αμερικανικές υπηρεσίες.

Ο Αμπάρα υποστήριξε ότι κάθε φορά που πήγαινε στη Συρία, ενημέρωνε τις ελληνικές αρχές -ο ίδιος ισχυρίζεται ότι ενημέρωνε δύο συγκεκριμένους αστυνομικούς, ενώ οι τουρκικές αρχές λένε πως ενημέρωνε την ΕΥΠ. Ο γιος του, Αμπντούλ, στην Αθήνα υποστηρίζει ότι το κατηγορητήριο στηρίχθηκε σε δεδομένα που βρέθηκαν στο κινητό του τηλεφώνου, τα οποία, όπως λέει, δεν έχουν ενδιαφέρον για τις υπηρεσίες ασφαλείας – «ήταν φωτογραφίες από κοινωνικές εκδηλώσεις, ανταλλαγή ευχών στις γιορτές και τυπικά μηνύματα», ανέφερε.

Μετά το 2017 τα ταξίδια του Αμπάρα στη Ράκα σταμάτησαν – κατά μία εκδοχή η σύζυγός του σκοτώθηκε στη διάρκεια βομβαρδισμού. Ο ίδιος μεταβίβασε την εταιρεία εμπορίας μαρμάρου στον γιο του και έφτιαξε μία νέα εταιρεία εισαγωγής χαλιών από την Τουρκία, με συνέταιρο έναν Έλληνα φίλο του. «Ταξίδευε πολύ τακτικά στην Τουρκία για εκθέσεις χαλιών και άλλες εμπορικές συμφωνίες. Ποτέ δεν είχε το παραμικρό πρόβλημα», είπε στο Magazine ο γιος του Αμπάρα, Αμπντούλ.

Ο Βαγγέλης Κούτρας, φίλος του Αμπάρα στην Αθήνα, είχε μιλήσει μαζί του στο τηλέφωνο τρεις ώρες πριν συλληφθεί στο Γκαζιαντέπ, φεύγοντας από την έκθεση χαλιών. «Ήμουν σίγουρος ότι επρόκειτο για κακοποιούς που θα ζητούσαν λύτρα. Δεν φανταζόμουν ούτε μία στο εκατομμύριο ότι θα κατηγορείτο για κατασκοπεία. Ο Αμάρ είναι πολύ φιλικός προς τον τουρκικό λαό και την τουρκική κυβέρνηση», είπε ο Κούτρας. «Κάναμε στενή παρέα, ήταν μετριοπαθής και απέφευγε τα μπλεξίματα. Μιλούσε στο κινητό πάντα μπροστά μου, ποτέ δεν πήγε λίγο πιο εκεί για να μιλήσει κρυφά», πρόσθεσε ο ίδιος.

Η οικογένεια Αμπάρα σημειώνει ότι το ζήτημα δεν είναι ελληνικό πρόβλημα. «Η κυβέρνηση γνωρίζει καλύτερα τις διπλωματικές σχέσεις και τις προτεραιότητες στις σχέσεις των δύο χωρών. Το θέμα είναι ανθρωπιστικό», είπε η κόρη του Αμπάρα, Σάρα. Η ίδια επισκέπτεται τακτικά τον πατέρα της στη φυλακή Σιντζάν έξω από την Άγκυρα, όμως μπορεί να τον συναντήσει δια ζώσης στο ίδιο δωμάτιο μόνο μία ώρα κάθε μήνα.

«Ανησυχούμε για τη σωματική και ψυχική του υγεία. Έχασε πολλά κιλά κι έχουμε αρχίσει να ανησυχούμε για τη ζωή του. Αισθάνομαι ανήμπορη να τον βοηθήσω», είπε η Σάρα. «Τον ενάμιση χρόνο που παραμένει κρατούμενος, απέκτησε τρία εγγόνια που δεν γνώρισε. Τα μεγαλύτερα παιδιά μας, κάθε φορά που γυρίζω από το επισκεπτήριο στην Άγκυρα, με ρωτούν γιατί δεν ήρθε μαζί και ο παππούς τους».