«Όχι» του ΣτΕ στο να επιστρέψει η «Κιβωτός του Κόσμου» στην οικογένεια του πατέρα Αντωνίου

Οι σύμβουλοι Επικρατείας για λόγους δημοσίου συμφέροντος, απέκλεισαν κάθε ενδεχόμενο να επιτρέψει η «Κιβωτός του Κόσμου» στα χέρια της οικογένειας του πατέρα Αντωνίου, ο οποίος πρόσφατα καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης 51 μηνών, εξαγοράσιμη προς 10 ευρώ την ημέρα, για κακοποιήσεις ανηλίκων παιδιών που φιλοξενούνταν στην αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία (ΑΜΚΕ) που έχει ιδρύσει.

Ο πατέρας Αντώνιος από το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών κρίθηκε ένοχος για πέντε από τις 19 πράξεις πλημμεληματικού χαρακτήρα που αντιμετώπιζε σχετικά με κακοποιήσεις ανηλίκων και του χορηγήθηκε παράλληλα αναστολή μέχρι την εκδίκαση της έφεσης.

Πλέον όμως του ποινικού σκέλους υπήρχε και εκκρεμότητα στο ΣτΕ, για το διορισμό προσωρινής διοίκησης στην «Κιβωτό του Κόσμου» που είχε γίνει το Νοέμβριο του 2022 με απόφαση του υφυπουργού Εργασίας και παρατάθηκε τον Νοέμβριο του 2023 με απόφαση του υπουργού Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας. Παράλληλα, στις υπουργικές αποφάσεις υπήρχε η πρόβλεψη για εκλογή «νέας διοίκησης από τα καταστατικά της όργανα», δηλαδή να εκλεγεί νέα διοίκηση από τα μέλη της ΑΜΚΕ. Η «Κιβωτός του Κόσμου» είχε ένα μητριαρχικό-οικογενειακό Διοικητικό Συμβούλιο που απαρτιζόταν από δύο μόνο μέλη και έναν επίτιμο πρόεδρο, που δεν ήταν άλλος από τον πατέρα Αντώνιο.

Το ένα μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου και πρόεδρός του, ήταν η πρεσβυτέρα, Σταματία Γεωργαντή (σύζυγος του πατέρα Αντωνίου) η οποία κατείχε το 50% και το υπόλοιπο 50% ήταν στο όνομα της 86χρονης τότε (το έτος 2022) μητέρας του πατέρα Αντώνιου, Δέσποινα Παπανικολάου.

Η καταστατική διάρθρωση της ΑΜΚΕ προβλέπει την ύπαρξη δύο μόνο εταίρων (πρεσβυτέρας και μητέρας πατέρα Αντωνίου) οι οποίες απαρτίζουν τη γενική συνέλευση και η κάθε μία εκ των δύο έχει ίσο αριθμό ψήφων (50 ψήφους).

Μετά την παράταση του διορισμού της προσωρινής διοίκησης στην «Κιβωτό του Κόσμου» η Σταματία Γεωργαντή και η Δέσποινα Παπανικολάου με την ιδιότητα των μοναδικών εταίρων της ΑΜΚΕ, τον περασμένο Ιανουάριο προσέφυγαν στο ΣτΕ ζητώντας να ακυρωθούν οι δύο υπουργικές αποφάσεις με τις οποίες διορίστηκε προσωρινή διοίκηση και παρατάθηκε η θητείας της.

Η παράταση της προσωρινής διοίκησης στην «Κιβωτό του Κόσμου» κρίθηκε αναγκαία καθώς η καταστατική διάρθρωσή της με δύο μόνο εταίρους «δεν επιτρέπει την ανάδειξη νέου Διοικητικού Συμβουλίου με εκλογή, παρά μόνο με επί της ουσίας απευθείας διορισμό των μελών από τις δύο μοναδικές εταίρους, γεγονός το οποίο δεν εξασφαλίζει την ύπαρξη αντικειμενικότητας και διαφάνειας στην λήψη αποφάσεων».

Επιπρόσθετα, η παλαιά οικογενειακή διοίκηση λόγω της «εσωστρεφούς οργανωτικής δομής της, δεν παρέχει τα εχέγγυα για εύρυθμη λειτουργίας της ως φορέα προνοιακών υποδομών», ενώ οι δύο μοναδικοί εταίροι της οι οποίοι είναι μέλη της ίδιας οικογένειας «εγκυμονεί τον κίνδυνο κατάχρησης της αυτοτέλειας ως νομικού προσώπου και θεσμού και εν τέλει τον κίνδυνο κακοδιοίκησης και κακοδιαχείρισης».

Η αίτηση ακύρωσης απασχόλησε το Δ΄ Τμήμα του ΣτΕ με πρόεδρο την αντιπρόεδρο Σπυριδούλα Χρυσικοπούλου και εισηγήτρια την σύμβουλο Επικρατείας Μαρία Αθανασοπούλου.

Οι σύμβουλοι Επικρατείας στην υπ΄ αριθμ. 1746/2024 απόφασή τους αναφέρουν ότι η «Κιβωτός του Κόσμου» έχει καταχωρηθεί στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ) και συνιστά ΑΜΚΕ με νομική προσωπικότητα η οποία στο πλαίσιο της επίτευξης των μη κερδοσκοπικών σκοπών της, επιδιώκει οικονομικό σκοπό, υπαγόμενη στο προστατευτικό πεδίο του άρθρου 12 του Συντάγματος», που προβλέπει ότι «οι Έλληνες έχουν το δικαίωμα να συνιστούν ενώσεις και μη κερδοσκοπικά σωματεία».

Οι νομοθετικοί κανόνες για τις «οργανωμένες υπηρεσίες παροχής προστασίας από φορείς κοινωνικής πρόνοιας» υπογραμμίζουν οι σύμβουλοι Επικρατείας, «προβλέπουν αυξημένη εποπτεία των φορέων, οι οποίοι υπαγορεύονται και δικαιολογούνται από την ανάγκη προστασίας των ευπαθών κοινωνικών ομάδων που είναι αποδέκτες των υπηρεσιών, στις οποίες ομάδες περιλαμβάνονται κατ΄ εξοχήν οι ανήλικοι».

Ειδικότερα, υπογραμμίζεται στη δικαστική απόφαση, «το μέτρο του ορισμού προσωρινής διοίκησης, το οποίο συνιστά επέμβαση στην αυτονομία των νομικών προσώπων, επιβάλλεται για λόγους δημοσίου συμφέροντος, συνιστάμενους στη διασφάλιση του απαιτούμενου επιπέδου περίθαλψης και μεταχείρισης των ωφελουμένων και ανάγεται στο πλαίσιο της κρατικής εποπτείας επί των επί των φορέων αυτών και της συνταγματικής υποχρέωσης του κράτους να λαμβάνει τα απαιτούμενα μέτρα για την προστασία της παιδικής ηλικίας και της νεότητας».

Η παράταση της προσωρινής διοίκησης, σύμφωνα με την απόφαση του ΣτΕ, αποσκοπεί «στην ικανοποίηση του συμφέροντος τόσο των ωφελούμενων προσώπων όσο και του ίδιου του φορέα, προκειμένου να διασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία του, έως ότου οι συνθήκες επιτρέψουν την ανάδειξη νέας αξιόπιστης διοίκησης από τα καταστατικά του όργανα», εξάλλου αυτό είναι μέτρο «εξαιρετικού προσωρινού χαρακτήρα».

Τελικά, το ΣτΕ απέρριψε ως αβάσιμους όλους τους ισχυρισμούς που προβλήθηκαν και έκρινε ότι οι προσβαλλόμενες αποφάσεις είναι «νόμιμες και επαρκώς αιτιολογημένες».