Οι κωλοτούμπες των «Μακεδονομάχων»

Επί τριάντα πέντε χρόνια, συνεχείς είναι οι κωλοτούμπες των κάθε λογής «Μακεδονομάχων», οι οποίες κορυφώνονται τώρα, με την κυβέρνηση Μητσοτάκη να εμφανίζεται ως … «θεματοφύλακας» της Συμφωνίας των Πρεσπών, όταν πριν η ηγεσία της ΝΔ την χαρακτήριζε «προδοτική».

Καταντάει κακόγουστη ιλαροτραγωδία, πλέον, η υπόθεση του «Μακεδονικού». Στη δεκαετία του ’90, εμπάργκο, υπερπατριωτικές κορώνες, και καμία συζήτηση για την επίλυση του ονοματολογικού προβλήματος. Κατόπιν, επί τουλάχιστον είκοσι χρόνια, το πρόβλημα παρέμενε στην «κατάψυξη», διογκωνόταν και μετατρεπόταν σε ένα ακόμα «βαλκανικό καρκίνωμα».

Σε αυτό το διάστημα, ελληνικές κυβερνήσεις που εμφανίζονταν ως «Μακεδονομάχοι» έφτασαν στο σημείο να προτείνουν στα Σκόπια μέχρι και την απαράδεκτη για τις ελληνικές θέσεις ονομασία «Μακεδονία – Σκόπια», και μάλιστα χωρίς erga omnes («έναντι όλων»). Δηλαδή, χωρίς τον καθοριστικής σημασίας όρο για χρήση της ονομασίας εντός και εκτός της χώρας.

Ο, δε, Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος ανέκαθεν ύψωνε υπερπατριωτικές κορώνες, και είχε κάνει «φλάμπουρό» του το «Μακεδονικό», αρκείτο σε ονομασία με τον οποιοδήποτε «γεωγραφικό προσδιορισμό», αλλά οπωσδήποτε erga omnes. Ως γνωστόν, τυπικώς, ανέκαθεν αποτελούσε την πάγια, επίσημη ελληνική θέση, ονομασία «με γεωγραφικό προσδιορισμό και erga omnes».

Στο μεταξύ, στα Σκόπια είχε φυσήξει ο άνεμος του εθνικισμού και της «αρχαιολατρείας», και η επίλυση του ονοματολογικού παραπεμπόταν ολοένα περισσότερο στις καλένδες. Κάτι που συνέφερε τους κάθε λογής «Μακεδονομάχους» τόσο από τη μεριά της τότε πΓΔΜ (πρώην γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας), όσο και στην Ελλάδα. Και όλοι βολεύονταν με την ακινησία.

Οταν, το 2018, επιτεύχθηκε η Συμφωνία των Πρεσπών, με βασικό όρο το erga omnes, αν και άπαντες στις ηγεσίες των μεγάλων κομμάτων ήθελαν να κλείσει το ονομαζόμενο «Μακεδονικό», και κρυφά έτριβαν τα χέρια τους για τη Συμφωνία, δημοσίως εμφανίζονταν να την καταγγέλλουν ως «προδοτική». Στο μεταξύ, το 2014, είχε προηγηθεί η πρώτη μεγάλη ρήξη Δύσης – Ρωσίας στην Ουκρανία, και η Κριμαία.

Κρύο πιάτο η εκδίκηση

Ομως, η εκδίκηση γενικότερα, αλλά ειδικότερα στη διπλωματία, είναι ένα πιάτο που σερβίρεται κρύο. Τώρα, με την εκ νέου άνοδο των εθνικιστών στα Σκόπια, όλοι εκείνοι, και πρωτίστως το κόμμα της ΝΔ, που δήλωναν κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών, έκαναν θεαματική κωλοτούμπα και πλέον την έχουν κάνει σημαία τους.

Μοιάζει τουλάχιστον με κακόγουστο αστείο, αλλά εκεί που κατήγγειλαν τη Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία μάλιστα επέβαλε την αλλαγή του Συντάγματος της βόρειας γείτονος, ούτως ώστε η νέα ονομασία της να είναι «Βόρεια Μακεδονία», τόσο μέσα όσο και διεθνώς (erga omnes), τώρα «απαιτούν» από τα Σκόπια να εφαρμόσουν το Σύνταγμά τους.

Στο μεταξύ, όμως, η κυβέρνηση Μητσοτάκη πρόσφερε απλόχερα τα επιχειρήματα στους εθνικιστές της βορείου γείτονος (που ανήκουν στο ίδιο ευρωπαϊκό κόμμα με τη ΝΔ), δεδομένου ότι στα πέντε χρόνια διακυβέρνησής της δεν έχει η ίδια εφαρμόσει κρίσιμες παραμέτρους της Συμφωνίας των Πρεσπών. Πόσο μάλλον, αφού ο Κυριάκος Μητσοτάκης, προκειμένου να μην «δυσαρεστήσει» τον Α. Σαμαρά, και να μην προκληθεί νέο ρήγμα στο εσωτερικό του κόμματός του και στην κοινοβουλευτική ομάδα του, αποφεύγει να θέσει σε ψηφοφορία τα προβλεπόμενα από τη Συμφωνία των Πρεσπών μνημόνια, παρ’ ότι αυτά έχουν κατατεθεί στη Βουλή χρόνια τώρα.

Μακεδονομάχοι a la carte

Ετσι, όμως, δεν γίνεται εξωτερική πολιτική. Δεν γίνεται να εγκαλεί τώρα η ελληνική κυβέρνηση τα Σκόπια ότι δεν τηρούν την υπογραφή που έβαλαν σε μια διεθνή Συνθήκη, και την ίδια στιγμή να κάνουν συστηματικά βαλκανικές κουτοπονηριές με το βλέμμα στραμμένο στους κομματικούς συσχετισμούς.

Τώρα, μάλιστα, μετά τα απογοητευτικά αποτελέσματα Μητσοτάκη στις ευρωεκλογές, οπότε αυξάνεται η αμφισβήτηση στο πρόσωπο Μητσοτάκη εντός ΝΔ και κοινοβουλευτικής ομάδας, τα περιθώρια του πρωθυπουργού στενεύουν. Και αυτό το ξέρουν οι εθνικιστές των Σκοπίων και το εκμεταλλεύονται.

Προ ημερών, λοιπόν, «διπλωματικές πηγές» του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, απαντώντας ουσιαστικά στις συνεχιζόμενες προβοκατόρικες κινήσεις της νέας εθνικίστριας προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας, Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, η οποία επιμένει να εμφανίζεται ως πρόεδρος της «Μακεδονίας» νέτο – σκέτο, ανέφεραν: «Τα νομικά κείμενα (σ.σ. Συμφωνία των Πρεσπών) δεν ερμηνεύονται με βάση την εικαζόμενη βούληση και την επιθυμία καθενός αλλά με βάση το γράμμα και το πνεύμα τους. Ο τεχνικός νομικός όρος erga omnes, που αποτελεί τον πυρήνα της Συμφωνίας των Πρεσπών, δεν επιδέχεται καμία απολύτως αμφισβήτηση. Για αυτό άλλωστε δεν είχε ποτέ προκύψει στη Βόρεια Μακεδονία οποιοδήποτε ζήτημα νομικής ερμηνείας από την υπογραφή της Συμφωνίας».

Στη συνέχεια, ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, σε δήλωσή του σχετικά με την τήρηση των διατάξεων της Συμφωνίας των Πρεσπών, είπε: «Η πολιτειακή και πολιτική ηγεσία της Βόρειας Μακεδονίας αποφάσισε, συστηματικά και επίμονα, να μην χρησιμοποιεί στον εσωτερικό δημόσιο λόγο τη συνταγματική ονομασία της χώρας. Αυτό συνιστά κατάφωρη παραβίαση της Συμφωνίας των Πρεσπών, η οποία προβλέπει την ενιαία χρήση του μοναδικού ονόματος “Βόρεια Μακεδονία”, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό».

Μα, εάν τελικώς το erga omnes είναι ο «πυρήνας», όπως το χαρακτηρίζει της Συμφωνίας των Πρεσπών, και το υπερασπίζεται τώρα διακαώς η κυβέρνηση Μητσοτάκη, για ποιο λόγο φωνασκούσε και καλούσε σε συλλαλητήρια τον κόσμο, όταν ήταν αξιωματική αντιπολίτευση; Γιατί «ζάλισαν» τον κοσμάκη, επί τόσα χρόνια, περί «προδοτικής» Συμφωνίας, όταν τώρα μόνο που δεν έχουν υψώσει το λάβαρο προς υπεράσπιση της Συμφωνίας των Πρεσπών; Τι αξιοπιστία μπορεί να έχει, μετά από όλα αυτά, μια κυβέρνηση, όταν κάνει τέτοιου είδους κωλοτούμπες σε ένα, υποτίθεται, μείζον γι’ αυτήν εθνικό θέμα;

«Μακεδονομάχοι» a la carte, αποδεικνύονται λοιπόν οι όψιμοι επικριτές της επίλυσης του ονοματολογικού, ως ένα πρώτο σημαντικό βήμα για τη διευθέτηση των σχέσεων Ελλάδας – Βόρειας Μακεδονίας και του ανοίγματος του δρόμου για κατακύρωση της χώρας ως τον υπ’ αριθμόν 1 παίκτη στα Βαλκάνια ως παράγοντα σταθερότητας στην άμεση γειτονιά μας.

Το ίδιο «Μακεδονομάχοι» a la carte, είναι βέβαια και η σκοπιανή ηγεσία. Τη μια εμφανίζονται ως «μακεδονικά» κουτσαβάκια και ρίχνουν στο πυρ το εξώτερον τη Συμφωνία των Πρεσπών, και την άλλη, όταν στριμωχτούν, κάνουν κωλοτούμπα, και λένε ότι θα την εφαρμόσουν.

Εθνικιστικό καρναβάλι

Από την άλλη, η Γ. Σιλιάνοφσκα, προκειμένου να χαϊδέψει τα αυτιά του εθνικιστικού εσωτερικού ακροατήριού της, όχι μόνο δηλώνει πρόεδρος της «Μακεδονίας», αλλά εσχάτως, όπως ανακοίνωσε, συναντήθηκε με τον σύλλογο, του οποίου τα μέλη δηλώνουν παιδιά, απόγονοι προσφύγων διωχθέντων από την «Μακεδονία του Αιγαίου». Ανέφερε, μάλιστα, πως συζήτησε μαζί τους για το πώς θα εορταστούν τα «75 χρόνια από τον διωγμό των Μακεδόνων του Αιγαίου». Αρχισαν πάλι τα εθνικιστικά καρναβάλια των τριών προηγούμενων δεκαετιών.

Ουσιαστικά, η ίδια ξαναέβγαλε από το χρονοντούλαπο της ιστορίας όλα όσα ανέφεραν οι εθνικιστές των Σκοπίων από τη δεκαετία του 1990 και μετά (τα ίδια, βέβαια, έλεγαν και πολύ πριν τη διάλυση της Ομόσπονδης Γιουγκοσλαβίας του Τίτο). Πρόκειται για μια αναβίωση – οπερέτα για γέλια και για κλάματα του «μακεδονικού αλυτρωτισμού» που ήθελε την ένωση της γεωγραφικής Μακεδονίας (ελληνική Μακεδονία, «Μακεδονία του Αιγαίου», όπως την ονομάζουν οι εθνικιστές της βόρειας γείτονος, της Βόρειας Μακεδονίας, και της «Μακεδονίας του Πιρίν», στη Βουλγαρία).

Ο, δε, Σύλλογος των «Αιγαιατών» υπάρχει δεκαετίες τώρα, με σημαντικό μέρος της ηγεσίας του στο Μοναστήρι, που μονίμως χρησιμοποιείται για τις σκληροπυρηνικές θέσεις του ως προβοκατόρικη αιχμή του δόρατος. Ωστόσο, τις απόψεις του συχνά – πυκνά δεν συμμερίζονται ούτε τα παιδιά των ανθρώπων που έφυγαν από την ελληνική Δυτική Μακεδονία και βρέθηκαν στη σημερινή Βόρεια Μακεδονία. Αντίθετα, θέλουν να έχουν στενή σχέση με την Ελλάδα. Κάτι που, πάντως, σημαίνει ότι αργά ή γρήγορα το ιστορικό πρόβλημα όσων έφυγαν την περίοδο του Εμφυλίου, τη μετεμφυλιακή περίοδο και επί χούντας, πρέπει να επιλυθεί, ούτως ώστε να μπορέσουν κάποιοι από αυτούς να επιστρέψουν στον τόπο τους, στην ελληνική Μακεδονία. Και αυτό θα ήταν μια ιστορικής σημασίας κίνηση από την Ελλάδα.

Βαλκανική μπαρουταποθήκη

Αν δεν ήταν η κατάσταση στη βαλκανική μπαρουταποθήκη επικίνδυνη, με τη Βοσνία και το Κόσσοβο σε ρόλο «πυροκροτητή», τα λεκτικά νταηλίκια της Σιλιάνοφσκα και τα διπλωματικά «μούτρα» που κρατάει η Αθήνα στα Σκόπια, θα ήταν για γέλια. Ομως, εξαιτίας της δραματικής διεθνούς συγκυρίας, με έναν πόλεμο μέσα στην Ευρώπη (Ουκρανία) και με έναν ακόμα στη Μέση Ανατολή, ο κίνδυνος να εκδηλωθούν και πολλές άλλες εστίες ανάφλεξης είναι ορατός και διόλου θεωρητικός.

Την ίδια στιγμή, η Βόρεια Μακεδονία είναι ένα ανίσχυρο κράτος, το οποίο άγεται και φέρεται από ισχυρότερους γείτονές του, είτε τη Βουλγαρία, είτε την Τουρκία. Επιπλέον, στο εσωτερικό του ουδείς μπορεί να μιλήσει για σταθερότητα, όταν έχουν υπάρξει ακόμα και ένοπλες συγκρούσεις ανάμεσα στους Αλβανούς (30% του πληθυσμού) και τους Σλάβους, ιδιαίτερα μετά την ανεξαρτοποίηση του Κοσόβου (1999), ενώ η μετανάστευση για μια καλύτερη ζωή συνεχίζεται, αφυδατώνονοντας τη μικρή χώρα. Σε όλα αυτά πρέπει να προστεθεί και ο υφέρπων αλβανικός αλυτρωτισμός της «Μεγάλης Αλβανίας», οι κόντρες Σερβίας – Κοσόβου, αλλά και ο διαλυτικός ρόλος της Βουλγαρίας επί των Σκοπίων.

Ενώ, λοιπόν, η ελληνική κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια επιδεικνύει μια πρωτοφανή ακινησία στην επικίνδυνη βαλκανική σκακιέρα, τώρα αίφνης βλέπει παντού «αλυτρωτισμούς». Καλά ξυπνητούρια!

Σε πρόσφατη ανακοίνωσή του, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών σημειώνει πως «η ηγεσία της Βόρειας Μακεδονίας συνεχίζει να παραβιάζει τη Συμφωνία των Πρεσπών. Επιπλέον, επιστρέφει σε ενέργειες του παρελθόντος που υποδηλώνουν αλυτρωτική διάθεση και πλήρη άγνοια της ιστορίας. Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών έθεσε ήδη αναλυτικά υπ’ όψιν των ομολόγων του στο πλαίσιο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων τις σχετικές παραβιάσεις και θα συνεχίσει να το πράττει. Επιπλέον, το θέμα τίθεται σε διεθνές επίπεδο εκ μέρους της ελληνικής Κυβέρνησης. Η ηγεσία της Βόρειας Μακεδονίας απομακρύνεται καθημερινά όλο και περισσότερο από τις σχέσεις καλής γειτονιάς που αποτελούν τον πυρήνα του ευρωπαϊκού κεκτημένου και του διεθνούς δικαίου».

neostrategy.gr