Οι NYT κατηγορούν τον Ζελένσκι για συστηματική διαφθορά

Μια εκτεταμένη έρευνα των New York Times, που δημοσιεύθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2025, αποκαλύπτει ότι η κυβέρνηση του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει συστηματικά υπονομεύσει τους μηχανισμούς εποπτείας σε κρατικές εταιρείες τα τελευταία τέσσερα χρόνια, επιτρέποντας στη διαφθορά να ανθίσει ανεξέλεγκτα.

Το άρθρο, με τίτλο «Zelensky’s Government Sabotaged Oversight, Allowing Corruption in Ukraine to Fester», βασίζεται σε συνεντεύξεις με περίπου 20 δυτικούς και Ουκρανούς αξιωματούχους, καθώς και σε επίσημα έγγραφα.

Τα λεφτά των δυτικών και η υπονόμευση τους

Όταν οι ΗΠΑ και η Ευρώπη άρχισαν να χορηγούν δισεκατομμύρια δολάρια σε βοήθεια προς την Ουκρανία μετά τη ρωσική εισβολή του 2022, απαίτησαν αυστηρούς μηχανισμούς εποπτείας για να προστατεύσουν τα κονδύλια από τη διαφθορά.

Κεντρικός πυλώνας αυτών των εγγυήσεων ήταν τα ανεξάρτητα εποπτικά συμβούλια (supervisory boards) σε μεγάλες κρατικές εταιρείες, τα οποία στελεχώνονταν από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες – συχνά από το εξωτερικό – με αρμοδιότητες ελέγχου δαπανών, διορισμού στελεχών και πρόληψης διαφθοράς.

Σύμφωνα με την έρευνα των NYT, η κυβέρνηση Ζελένσκι:

• Γέμισε τα συμβούλια με πιστούς συνεργάτες.
• Άφησε θέσεις κενές ή καθυστέρησε συστηματικά τη σύστασή τους.
• Αλλοίωσε τους κανονισμούς λειτουργίας των εταιρειών, περιορίζοντας τις αρμοδιότητες των εποπτικών οργάνων και διατηρώντας τον έλεγχο στα χέρια της κυβέρνησης.

Αποτέλεσμα: Εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια δαπανήθηκαν χωρίς εξωτερικό έλεγχο, ιδίως σε τομείς όπως η ενέργεια και οι προμήθειες όπλων.

Παραδείγματα από κρίσιμες κρατικές εταιρείες

• Energoatom (κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας): Η κυβέρνηση καθυστέρησε τη σύσταση του εποπτικού συμβουλίου και άφησε μία θέση κενή, με αποτέλεσμα το συμβούλιο να μην μπορεί να λάβει αποφάσεις. Στη συνέχεια, κατηγόρησε το ίδιο το συμβούλιο ότι δεν εμπόδισε τη διαφθορά – ενώ η ίδια η κυβέρνηση το είχε αδρανοποιήσει. Αυτό συνέβη εν μέσω σκανδάλου υπεξαίρεσης περίπου 100 εκατομμυρίων δολαρίων, στο οποίο εμπλέκονται στενοί συνεργάτες του Ζελένσκι, όπως ο επιχειρηματίας Τιμούρ Μίντιχ (συνιδρυτής της εταιρείας παραγωγής Kvartal 95 με τον Ζελένσκι).
• Ukrenergo (κρατική εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας) και Υπηρεσία Προμηθειών Άμυνας: Παρόμοιες παρεμβάσεις, με αποτέλεσμα μειωμένο έλεγχο σε κρίσιμους τομείς εν μέσω πολέμου.

Το σκάνδαλο στην Energoatom οδήγησε σε παραιτήσεις υπουργών, έφοδο στο σπίτι του πανίσχυρου επικεφαλής του προεδρικού γραφείου Αντρίι Γερμάκ (ο οποίος παραιτήθηκε) και φυγάδευση του Μίντιχ στο εξωτερικό.

Η στάση της Δύσης

Παρά τις γνώσεις για αυτές τις πρακτικές, Ευρωπαίοι ηγέτες συνεχίζουν να χορηγούν δισεκατομμύρια, δικαιολογώντας το με τις ανάγκες του πολέμου. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση Νορβηγού αξιωματούχου: «Νοιαζόμαστε για τη χρηστή διακυβέρνηση, αλλά πρέπει να αποδεχθούμε τον κίνδυνο. Είναι πόλεμος. Είναι προς το συμφέρον μας να βοηθήσουμε την Ουκρανία».

Η έρευνα των New York Times αποτελεί σοβαρό πλήγμα για την εικόνα του Ζελένσκι, ο οποίος εξελέγη το 2019 με υποσχέσεις για εκρίζωση της διαφθοράς. Σε μια εποχή που η Ουκρανία εξαρτάται από τη δυτική βοήθεια και επιδιώκει ένταξη σε ΕΕ και ΝΑΤΟ, οι αποκαλύψεις αυτές εγείρουν ερωτήματα για το πόσο αποτελεσματικά χρησιμοποιούνται τα κονδύλια των φορολογουμένων και αν η πολιτική ηγεσία του Κιέβου τηρεί τις δεσμεύσεις της απέναντι στους δωρητές.

Το άρθρο των NYT έχει ήδη προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και αναπαραγωγή σε διεθνή ΜΜΕ, ενώ το ZeroHedge το χαρακτήρισε ως απόδειξη «συστηματικού σαμποτάζ» από τον Ζελένσκι. Η υπόθεση συνεχίζεται, με την ουκρανική αντιπολίτευση να ζητά ευθύνες και νέες έρευνες.

newsbreak.gr