Ομάδες Εφόδου της ΕΚΑΜ: Είσοδος…με κινήσεις χειρουργικής ακρίβειας

Εισβολές σε κλειστούς χώρους για την ακινητοποίηση και σύλληψη τρομοκρατών και κακοποιών. Διάσωση ομήρων από αεροπλάνα, λεωφορεία, ακόμα και διαμερίσματα. Είναι τα περιστατικά, στα οποία καλούνται να ανταποκριθούν οι Ομάδες Εφόδου της ΕΚΑΜ. Υπάρχει «εύκολο» ή «δύσκολο» περιστατικό; Ο κος Τζεφεράκος επιμένει ότι όλα είναι επικίνδυνα μέχρι τη λήξη τους.

Ένα τηλεφώνημα παγώνει τους δείκτες του ρολογιού

Περνώντας την πύλη της ΕΚΑΜ, εισέρχεσαι σε έναν κόσμο διαφορετικό, σε έναν κόσμο με πολλές αντιθέσεις. Βλέπεις στελέχη με τη στολή τους να εκπαιδεύονται, συναντάς άλλους να περιποιούνται τα 54 στρέμματα των εγκαταστάσεων, πέφτεις επάνω σε άνδρες με αθλητική περιβολή, ιδρωμένους, που μόλις έχουν τελειώσει ένα… χαλαρό δεκάρι στο τρέξιμο ή μια προπόνηση στο γυμναστήριο της Μονάδας.

Ο χρόνος κυλάει σε φυσιολογικούς ρυθμούς, μέχρι να χτυπήσει το τηλέφωνο και ο Αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ να δώσει την εντολή να ενεργοποιηθεί κλιμάκιο της ΕΚΑΜ και να επέμβει σε κάποιο περιστατικό. Τότε νιώθεις σαν να διακτινίζεσαι σε μία άλλη διάσταση.

Τα μέλη της Ομάδας Εφόδου εξοπλίζονται, φορτώνουν τα οχήματά τους με τα απαραίτητα υλικά για την αποστολή, κάποιοι κάνουν τον σταυρό τους. Ό,τι και να τους απασχολεί στην προσωπική ζωή τους, ξαφνικά διαγράφεται.

«Υπάρχει ένας διακόπτης, ο οποίος ενεργοποιείται μόλις φορέσεις τη στολή. Ξεχνάς οτιδήποτε δεν έχει σχέση με την αποστολή. Όσο βαρύ και αδύνατο να ακούγεται. Από τη στιγμή εκείνη το μόνο, που έχεις στο μυαλό σου, είναι η επιχείρηση, να φέρεις εις πέρας αυτό, που σου έχουν αναθέσει. Για αυτό, άλλωστε, υπάρχει και μεγάλη ψυχολογική φθορά στα στελέχη των Ειδικών Δυνάμεων παγκοσμίως.

Εκεί που διαβάζεις με το παιδί σου ένα σχολικό μάθημα, μπορεί να κληθείς να φύγεις και να επιχειρήσεις. Οι παλμοί χτυπούν κόκκινο μέχρι να ολοκληρώσεις την αποστολή σου. Μετά θα πρέπει αυτός ο διακόπτης να γυρίσει και πάλι. Να επιστρέψεις στην προσωπική ζωή σου, χωρίς να μεταδώσεις στους γύρω σου όσα έζησες» περιγράφει ο διοικητής της Μονάδας, Αστυνομικός Υποδιευθυντής, Πέτρος Τζεφεράκος.

Οι Ομάδες Εφόδου της ΕΚΑΜ καλούνται να ανταποκριθούν στο μεγαλύτερο ποσοστό των περιστατικών, για τα οποία κρίνεται απαραίτητη η επέμβαση των Ειδικών Δυνάμεων της Αστυνομίας. Ο αριθμός των στελεχών μίας Ομάδας Εφόδου ποικίλει ανάλογα με το είδος της επιχείρησης.

«Μπορεί να είναι μόνο δύο άνδρες, αν για παράδειγμα χρειάζεται να μπούμε σε μία γκαρσονιέρα. Μπορεί, όμως, να χρειαστούν και 150 άνδρες, αν έχουμε να «καθαρίσουμε» μία πολυκατοικία, ένα ολόκληρο κτίριο. Το είδος της αποστολής πάντοτε καθορίζει πόσοι και ποιοι θα λάβουν μέρος. Υπάρχουν οι βασικές ειδικότητες: οι παραβιαστές, οι καταρριχητές, οι ελεύθεροι σκοπευτές, οι ειδικοί σε ασύμμετρες απειλές, ενώ υπάρχουν άνδρες της Μονάδας, οι οποίοι έχουν εκπαιδευτεί ως αλεξιπτωτιστές και ως αυτοδύτες, σε μία προσπάθεια να είμαστε μία Μονάδα αυτόνομη και να μπορούμε να επιχειρήσουμε σε οποιοδήποτε περιβάλλον».

Ο «παραβιαστής», breacher στη διεθνή ορολογία, είναι εκείνος που ανοίγει τον δρόμο για την υπόλοιπη ομάδα. Μπορεί να έχει στα χέρια του τον «πολιορκητικό κριό», να χρησιμοποιήσει λοστό, μπορεί να τοποθετήσει τα εκρηκτικά, ανάλογα με την περίσταση.

Ο καταρριχητής έχει εκπαιδευτεί σε τεχνικές ραπέλ, μπορεί με ένα σκοινί και το μποντριέ του, την ειδική ζώνη, να κατεβεί ανάποδα τους τοίχους ενός κτιρίου και να αιφνιδιάσει τον στόχο εμφανιζόμενος από το παράθυρο ή το μπαλκόνι και όχι από την κεντρική είσοδο. Έχει τη δυνατότητα ακόμα και με ένα είδος «ελεύθερης πτώσης» να εισβάλει από το παράθυρο σε ανύποπτο χρόνο.

Ένα από τα πιο βασικά εργαλεία της Ομάδας Εφόδου είναι η αντιβαλλιστική ασπίδα. «Το μεγαλύτερο πρόβλημα, που έχουμε εμείς, όταν μπαίνουμε μέσα σε έναν χώρο, είναι ότι πρώτα πρέπει να αναγνωρίσουμε τον στόχο. Βλέπω έναν άνθρωπο; Ξέρω αμέσως ότι είναι κακοποιός;

Ξέρω αμέσως ότι είναι οπλισμένος, ότι αποτελεί απειλή; Όχι. Μπορεί να είναι το σημείο σκοτεινό, μπορεί να υπάρχει ένα οπτικό εμπόδιο, είναι αρκετές παράμετροι, που μπορεί να επηρεάζουν την κρίση μας. Χρειάζονται κάποια δευτερόλεπτα.

Σε εκείνο το χρονικό διάστημα, λοιπόν, είμαστε ευάλωτοι, γιατί ο κακοποιός γνωρίζει πως όποιος μπει μέσα είναι εχθρός του. Εμείς πρέπει να είμαστε εκατό τοις εκατό σίγουροι για τον στόχο. Εκείνος αδιαφορεί. Όσο πιο καλά προστατευμένοι είμαστε τόσες περισσότερες πιθανότητες έχουμε να αποφύγουμε την απώλεια. Η αντιβαλλιστική ασπίδα, μαζί με τα αλεξίσφαιρα γιλέκα και τα κράνη είναι για εμάς πολύτιμη».

Η σωστή πληροφορία είναι το παν

Πριν από κάθε επιχείρηση, προγραμματισμένη ή έκτακτη, τα στελέχη της ΕΚΑΜ θέλουν να έχουν σωστές πληροφορίες για τον στόχο τους και τη διάταξη του χώρου, όπου θα επιχειρήσουν. Είναι οπλισμένος και με τί, είναι υπό την επήρεια κάποιας ουσίας, σε ποιο σημείο βρίσκεται, πώς είναι διαμορφωμένος ο χώρος, έχει διαδρόμους, έχει τυφλά σημεία. Όλα αυτά είναι ερωτήματα, που πρέπει να απαντηθούν πριν η Ομάδα πραγματοποιήσει την έφοδό της.

Το πρώτο που θέλουν να επιτύχουν είναι ο αιφνιδιασμός του κακοποιού. Αυτά τα δευτερόλεπτα, που θα μεσολαβήσουν, είναι πιθανό να κρίνουν ανεπιστρεπτί την έκβαση μίας επιχείρησης.

«Στις περισσότερες περιπτώσεις ο κακοποιός έχει προαποφασίσει τη στάση του, σε περίπτωση που θα έρθει αντιμέτωπος με τους διώκτες του. Έχει υπολογίσει από ποιο σημείο είναι πιθανό να δεχθεί την εισβολή, έχει σκεφτεί πώς θα αντιδράσει. Εάν καταφέρουμε να τον αιφνιδιάσουμε, ουσιαστικά ισοφαρίζουμε το πλεονέκτημά του και δεν μπορεί να αντιδράσει πρώτος.

Ένας αντιπερισπασμός, μία είσοδος από σημείο, που δεν περιμένει, οτιδήποτε μπορεί να του αποσπάσει την προσοχή και να δώσει σε εμάς το πλεονέκτημα. Αυτός είναι πρωταρχικός στόχος για την επιτυχή έκβαση μίας επιχείρησης».

Συνεχής και επίπονη εκπαίδευση

Για να καταφέρουν να ανταπεξέλθουν ακόμα και στα πιο επικίνδυνα και δύσκολα περιστατικά τα στελέχη της ΕΚΑΜ, από τον νεότερο μέχρι τον παλαιότερο, δεν σταματούν να εκπαιδεύονται και μάλιστα με πραγματικά πυρά. Στις εγκαταστάσεις των 54 στρεμμάτων, όπου έχει έδρα η Μονάδα, έχουν διαμορφωθεί χώροι, στους οποίους προσομοιάζουν όλα τα πιθανά σενάρια.

«Οι ομάδες εφόδου της ΕΚΑΜ προετοιμάζονται για κάποια βασικά σενάρια, τα οποία έχουμε εντάξει στην εκπαίδευσή μας. Η εισβολή σε έναν κλειστό χώρο, είτε διαμέρισμα είτε σπίτι ή αποθήκη, η έφοδος σε ένα αεροσκάφος, στο οποίο υπάρχουν τρομοκράτες που κρατούν επιβάτες ομήρους, ή σε ένα λεωφορείο με αντίστοιχες συνθήκες.

Η εκπαίδευσή μας βασίζεται στις εμπειρίες των χρόνων, όχι μόνο σε περιστατικά που έχουμε αντιμετωπίσει εμείς, αλλά και αντίστοιχες μονάδες του εξωτερικού. Αυτό εξελίσσεται και εκσυγχρονίζεται, ανάλογα με το πώς προχωράει η εγκληματικότητα, πώς κατασκευάζονται τώρα τα κτίρια, τα αεροσκάφη, τα λεωφορεία. Η εκπαίδευση είναι συνεχής.

Προσπαθούμε να προσομοιάσουμε όσο το δυνατόν τις πραγματικές συνθήκες. Στους εκπαιδευτικούς χώρους, που έχουμε στην έδρα μας, έχουμε έναν κλειστό χώρο μεγέθους τετρακοσίων τετραγωνικών μέτρων, ο οποίος είναι διαμορφωμένος σε διαφορετικά δωμάτια και εκεί χρησιμοποιούμε χρωμόσφαιρες. Από εκεί ξεκινά η εκπαίδευση των στελεχών για τις Ομάδες Εφόδου. Εκεί μαθαίνει όλες τις βασικές κινήσεις. Στη συνέχεια πάμε σε έναν εξωτερικό χώρο, τον οποίο έχουμε διαμορφώσει σε αστικό περιβάλλον, με κτίρια, με δρόμους όπου κινούνται αυτοκίνητα, εκεί όπου γίνεται μία προσομοίωση της πραγματικότητας».

Οι «γιατροί» της ΕΚΑΜ Tactical Medic

Η ΕΚΑΜ δεν σταματά να εκσυγχρονίζεται και έτσι συνεχώς προστίθενται στις Ομάδες Εφόδου νέες ειδικότητες, όπως αυτή του Tactical Medic, του «Επιχειρησιακού Νοσηλευτή». Είναι στελέχη της Μονάδας, τα οποία εκπαιδεύονται σε νοσοκομεία της χώρας, αλλά και σε προγράμματα του εξωτερικού, σε παροχή Α’ Βοηθειών σε τραύματα μάχης.

Θα περιθάλψουμε ακόμα και τον κακοποιό, αν δεν αποτελεί πλέον απειλή

Ο Β.Δ. πριν από λίγες εβδομάδες παρακολούθησε ακόμα ένα σχολείο για την αντιμετώπιση μαζικών απωλειών, στο πλαίσιο του ΑΤΛΑΣ, ενός προγράμματος για τις Ειδικές Δυνάμεις των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και μας εξηγεί: «Σε μία επιχείρηση είναι πιθανό να υπάρξουν τραυματίες. Είτε αστυνομικών είτε πολιτών ή και κακοποιών. Είμαστε επαγγελματίες. Όταν τελειώσει η επιχείρηση θέλουμε όλοι να είναι εν ζωή, ακόμα και ο κακοποιός, από τη στιγμή που δεν θα αποτελεί πλέον απειλή.

Όταν, για παράδειγμα, θα υπάρχει μία μαζική αιμορραγία σε έναν τραυματία εγώ θα πρέπει να τη σταματήσω, γιατί όταν περάσουν ένα – δύο λεπτά με μαζική αιμορραγία, τότε επέρχεται ο θάνατος. Τί πετυχαίνουμε; ; Κερδίζουμε χρόνο. Δουλειά μας δεν είναι να κάνουμε χειρουργείο στην «καυτή ζώνη». Δουλειά μας είναι να κερδίσουμε χρόνο για τον τραυματία. Να τον κρατήσουμε στη ζωή για κάποια λεπτά, μέχρι να τον παραδώσουμε αργότερα στους επαγγελματίες υγείας και να τον οδηγήσουν εκείνοι σε νοσοκομείο και να τον περιθάλψουν σωστά, να έχει πλήρη υγειονομική περίθαλψη».

Το δίδαγμα των Δίδυμων Πύργων

Οι Tactical Medic της ΕΚΑΜ ακολουθούν πιστά τα πρωτόκολλα, τα οποία δημιούργησαν επαγγελματίες υγείας. Μετά την 11η Σεπτεμβρίου και το χτύπημα στις Ηνωμένες Πολιτείες, είδαν ότι ένας πολίτης γιατρός ή νοσηλευτής δεν μπορεί να βρίσκεται στην «καυτή ζώνη» για λόγους ασφαλείας. Αρχικά, λοιπόν, ενέταξαν γιατρούς και νοσηλευτές στις Ειδικές Δυνάμεις, είδαν από κοντά τις ανάγκες, έλαβαν μέρος σε επιχειρήσεις σε πολιτικό περιβάλλον μεν, αλλά με τραύματα πολέμου, από πολεμικά τυφέκια, από εκρήξεις κλπ. και διαπίστωσαν ποιες γνώσεις και ποια υλικά πρέπει να έχει μαζί του ένας Tactical Medic.  Πριν από κάθε επέμβαση, από κάθε επιχείρηση, έχουμε προαποφασίσει και προκαθορίσει ένα ασφαλές σημείο, για να γίνει η συλλογή των τραυματιών και εκεί γίνεται και η διαλογή των τραυματιών, ποιος δηλαδή χρήζει άμεσης μετακίνησης προς τα έξω, προς τους επαγγελματίες υγείας.

«Όλα τα στελέχη μίας ομάδας εφόδου έχουν βασικές γνώσεις Α’ Βοηθειών, γνωρίζουν τις απαραίτητες ενέργειες. Ο καθένας έχει μαζί του ένα ατομικό φαρμακείο μάχης. Εκείνος, που έχει την ειδικότητα του medic, έχει ένα σακίδιο με περισσότερα υλικά και φυσικά περισσότερες γνώσεις, ενώ για πιο ειδικά περιστατικά έχουμε και έναν μεγάλο σάκο, που μένει είτε στο όχημα είτε στο σημείο διαλογής. Σε αυτόν τον σάκο υπάρχει φορείο, εξωτερικός απινιδωτής, φιάλη οξυγόνου, πιο εξεζητημένα υλικά, τα οποία όμως δεν μπορούν να μεταφερθούν σε μία έφοδο.

Η εκπαίδευση αυτή προσφέρει και μία τεράστια ψυχολογική ασφάλεια στα υπόλοιπα στελέχη της ΕΚΑΜ, τα οποία γνωρίζουν πως αν -ω μη γένοιτο χρειαστεί- υπάρχει ο συνάδελφος, που μπορεί για τα κρίσιμα πρώτα λεπτά να προσφέρει βοήθεια και να σωθεί μία ζωή.

mensarena.gr

Φωτογράφηση για το Men’s Arena: ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΤΣΑΟΥΝΗΣ