Ουκρανία: Τσουνάμι αρνητών στράτευσης και λιποταξιών

Από τη στιγμή που ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022, το Κίεβο απέφυγε συστηματικά να προχωρήσει σε γενική επιστράτευση, φοβούμενο το πολιτικό κόστος και τις κοινωνικές αντιδράσεις. Ωστόσο, προ μηνών ελήφθη η σχετική απόφαση από την ουκρανική Βουλή. Είχε προηγηθεί η αποτυχημένη ουκρανική «αντεπίθεση», με βαριές απώλειες, ενώ τους τελευταίους μήνες, αφενός έχει εκδηλωθεί ρωσική αντεπίθεση, αφετέρου έχει γίνει επίθεση εντός της Ρωσίας, στην επαρχία Κούρσκ, όπου μαίνονται σκληρές μάχες, με αμφίβολη έκβαση για τις ουκρανικές δυνάμεις.

Οι βλέψεις του Κιέβου, έτσι όπως κατά καιρούς τις έχει εκφράσει ο Β. Ζελένσκι, να αλλάξει η κατάσταση στα πεδία των μαχών, ούτως ώστε, σε περίπτωση διαπραγμάτευσης με τη Ρωσία η Ουκρανία να είναι σε κάπως καλύτερη θέση, περνούν μέσα -και- από την επιστράτευση. Ωστόσο, γίνεται μετά μεγάλων εμποδίων. Πόσο μάλλον, αφού, όπως όλα δείχνουν, μετά από σχεδόν τρία χρόνια πολέμου, η ουκρανική κοινωνία έχει πλέον κουραστεί, σχεδόν κάθε οικογένεια έχει θύμα, ενώ την ίδια στιγμή τα παιδιά των πλουσίων και της ελίτ ζουν ανενόχλητα στο εξωτερικό.

Αρνητές στράτευσης

Αυτή την περίοδο στην ουκρανική κοινή γνώμη το θέμα πλέον είναι το κυριώτερο. Πόσο μάλλον, αφού έχει διευρυνθεί θεαματικά η τάση των «αρνητών στράτευσης», αλλά και των λιποταξιών στο στράτευμα. Γι’ αυτό το λόγο, μάλιστα, το υπουργείο Άμυνας της Ουκρανίας προειδοποίησε πρόσφατα με ποινικές διώξεις για τη διάδοση ειδήσεων που δυσφημούν την επιστράτευση. Ειδικά για τα social media, υποστηρίζει πως στόχος πολλών τέτοιων αναρτήσεων είναι η υπονόμευση της επιστράτευσης.

Να σημειωθεί πως, σχεδόν σε καθημερινή βάση, στα social media, και ειδικότερα στα τσατ στο Telegram (χρησιμοποιείται κατά κόρον από Ρώσους και Ουκρανούς), κάνουν την εμφάνισή τους βίντεο με την ουκρανική Στρατολογία να κάνει εφόδους για να πάρει υπόχρεους στράτευσης. Στους δρόμους, σε θέατρα, σε συναυλίες, σε πολυχώρους καταστημάτων, σε γυμναστήρια, κ.ο.κ. (βίντεο από Aljazeera). Αρκετά από τα βίντεο δείχνουν βίαιες προσαγωγές των φερόμενων ως υπόχρεων στράτευσης.

Η επιστράτευση, ως όλα δείχνουν, μόνο εύκολη υπόθεση για την ουκρανική Στρατολογία είναι. Κυκλοφορούν βίντεο, όπου γυναίκες και συγγενείς επίστρατων επιτίθενται σε αυτοκίνητα της Στρατολογίας. Το ίδιο πολλές οικογένειες, σε σπίτια όπου εισέρχεται η Στρατολογία, αντιστέκονται και αρνούνται να της επιτρέψουν να πάρουν τα παιδιά τους. Εσχάτως εκδηλώθηκαν και διαδηλώσεις γυναικών.

 

Το φαινόμενο της άρνησης στράτευσης και των λιποταξιών, βέβαια, δεν είναι καινούργιο στην Ουκρανία. Και τα προηγούμενα χρόνια, πολλοί νέοι Ουκρανοί έφευγαν στο εξωτερικό για να αποφύγουν τη στράτευση. Τώρα, όμως, το φαινόμενο έχει πάρει σοβαρές διαστάσεις.

Βέβαια, δεν είναι μόνο η Ουκρανία. Και στη Ρωσία, ειδικά στην αρχή του πολέμου, ένας ιδιαίτερα μεγάλος αριθμός Ρώσων έφυγε στο εξωτερικό, φοβούμενος τη γενική επιστράτευση. Κάτι που δεν έγινε έως τώρα στη Ρωσία, ακριβώς διότι και εκεί υπάρχει ο φόβος του πολιτικού κόστους και της κοινωνικής δυσαρέσκειας. Εξάλλου, και στη Ρωσία δεν είναι λίγες οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας ειδικά εκ μέρους των γυναικών – συγγενών επίστρατων ή υπόχρεων στράτευσης.

Δραματικά στοιχεία

Το αγγλόφωνο, Aljazeera, πρόσφατα παρουσίασε στοιχεία – σοκ για την κατάσταση στις ουκρανικές Ενοπλες Δυνάμεις, κάνοντας λόγο για «κρίση λιποταξίας». Ειδικότερα, αναφέρει πως μόνο φέτος, οι διώξεις για λιποταξία από τον στρατό της Ουκρανίας έχουν φτάσει τουλάχιστον τις 30.000, πιθανότατα πολύ παραπάνω. Πρόκειται για πολλαπλάσιο αριθμό σε σχέση με το 2022, χρονιά που ξέσπασε ο πόλεμος, οπότε πολίτες κατατάσσονταν εθελοντικά στον στρατό για να πολεμήσουν.

Σύμφωνα με την Kyiv Post, περίπου 60.000 άνθρωποι αντιμετωπίζουν ποινικές διώξεις επειδή εγκατέλειψαν τις θέσεις τους από την έναρξη του πολέμου. Γι’ αυτά τα στοιχεία, η ουκρανική εφημερίδα επικαλείται έγγραφα του γενικού εισαγγελέα. Μισές από αυτές τις υποθέσεις κατεγράφησαν φέτος.

Από τη μεριά της, αναφέρει το Aljazeera, η βρετανική εφημερίδα, The Times, καθώς και η αμερικανική, New York Times, παραθέτουν και αυτές στοιχεία του γενικού εισαγγελέα, σύμφωνα με τα οποία περίπου 51.000 ποινικές διώξεις ασκήθηκαν για λιποταξία και εγκατάλειψη στρατιωτικής μονάδας, στο διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου του 2024.

Η ισπανική εφημερίδα, El Pais, κάνει λόγο για 45.543 λιποταξίες στο διάστημα Ιανουαρίου – Αυγούστου του 2024. Όλα τα παραπάνω στοιχεία δείχνουν θεαματικά μεγαλύτερους αριθμούς από τις 22.000 ποινικές διώξεις που ασκήθηκαν για τα ίδια αδικήματα το 2023 και μόλις 9.000 υποθέσεις το 2022.

Δεν έχει διευκρινιστεί, σημειώνει το Aljazeera, εάν αυτοί που εγκαταλείπουν τον στρατό είναι ως επί το πλείστον επίστρατοι ή πρόκειται για πολίτες που είχαν ενταχθεί προηγουμένως στις Ενοπλες Δυνάμεις εθελοντικά και τώρα φεύγουν. Αδιευκρίνιστος, επίσης, παραμένει ο αριθμός των ουκρανικών απωλειών καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου. Εκτιμάται ότι είναι δεκάδες χιλιάδες. Δυτικοί αναλυτές ανεβάζουν τον αριθμό σε 80.000 στρατιώτες.

Κύριος λόγος που εγκαταλείπουν τον στρατό είναι το χαμηλό ηθικό και η εξάντληση. Πολλοί από εκείνους που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή έχουν αναφέρει σε Μέσα Ενημέρωσης ότι μετέχουν στις επιχειρήσεις από την στιγμή που ξέσπασε ο πόλεμος, το 2022, και ότι η ανάπαυση που μεσολαβεί από μάχη σε μάχη είναι πολύ μικρή. Οι άδειες είναι 10 ημέρες, δύο φορές το χρόνο, οι οποίες, εξαιτίας της έλλειψης εφεδρειών, συχνά καθυστερούν να δοθούν.

neostrategy.gr