Η «προτροπή» του υπουργού Παιδείας Κυριάκου Πιερρακάκη προς τα πανεπιστήμια να κάνουν τις εξετάσεις ή και τα μαθήματα με ψηφιακό τρόπο και όχι δια ζώσης προκειμένου να ξεπεράσουν τον «σκόπελο»  των καταλήψεων, φέρνει νέο προβληματισμό στα ΑΕΙ, καθώς θεωρούν ότι πρόκειται για μια διαδικασία, που χρειάζεται χρόνο και χρήμα για να διοργανωθεί, διότι θα πρέπει να ξεπεραστούν πολλά τεχνικά και άλλα ζητήματα.

Η εγκύκλιος, που στάλθηκε χτες, σε όλα τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, αναφέρει ότι η διεξαγωγή των φοιτητικών εξετάσεων, γραπτών και προφορικών, είναι επιτρεπτή και μέσω ηλεκτρονικών μέσων (ψηφιακή εξεταστική) δυνάμει ρητής διάταξης νόμου, όπου δεν καθίσταται δυνατή η διά ζώσης διεξαγωγή της αξιολόγησης των φοιτητών ή η χρήση των υποδομών του Α.Ε.Ι. για τη διεξαγωγή της εξεταστικής διαδικασίας.

Πότε «ναι» και πότε «όχι» από το υπουργείο Παιδείας

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι εξ΄ αποστάσεως εξετάσεις, στα πανεπιστήμια, για το υπουργείο Παιδείας άλλοτε είναι «καλές και εφικτές» και άλλοτε όχι διότι υπάρχει θέμα διαβλητότητας. Συγκεκριμένα, τον Ιανουάριο του 2021 (ίδια περίοδο με τη σημερινή) η Σύνοδος των πρυτάνεων είχε ζητήσει από την τότε υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως, να τους δώσει τη δυνατότητα να κάνουν την εξεταστική,  εξ΄αποστάσεως, λόγω της έξαρσης των κρουσμάτων covid-19. H απάντησή της τότε, ήταν αρνητική και είχε θέσει ζητήματα διαβλητότητας των εξετάσεων εάν αυτές πραγματοποιηθούν εξ’ αποστάσεως. Μάλιστα τότε ο υφυπουργός κ. Συρίγος, αναφέρθηκε σε παραδείγματα φοιτητών, οι οποίοι προσπαθούν στην εξεταστική περίοδο ν΄ αντιγράψουν για να περάσουν τα μαθήματα, ενώ και η υπουργός επίσης έθετε ζήτημα διαβλητότητας όταν οι εξετάσεις δεν γίνονται μέσα στα αμφιθέατρα με επιτήρηση. Να σημειωθεί ότι η προηγούμενη από εκείνη,  εξεταστική περίοδος, πάλι εν μέσω κορονοϊού, έγινε εξ΄ αποστάσεως με τις «ευλογίες» της κ.Κεραμέως.

Το χάος στα πανεπιστήμια

Από τις αρχές του Ιανουαρίου και αφού η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει στην κατάθεση σχεδίου νόμου για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα, άρχισαν οι καταλήψεις στα πανεπιστήμια και τα συλλαλητήρια σε ολόκληρη τη χώρα. Σήμερα δεκάδες πανεπιστήμια ή μεμονωμένες σχολές τελούν υπό κατάληψη που διαρκούν από μια έως και τρεις εβδομάδες. Κάποιες σχολές ήδη ανακοίνωσαν προς τους φοιτητές ότι θα χάσουν την εξεταστική τους ή την έχασαν, εάν δεν σταματήσουν οι καταλήψεις και ότι θα πάνε στην εξεταστική του Σεπτεμβρίου τα μαθήματα τους.  Ενδιάμεσα η κυβέρνηση έστειλε αυστηρές προειδοποιήσεις ότι «δεν θα θεωρήσουμε νόμιμη πράξη μία κατάληψη” και ότι θα υπάρχει επέμβαση της Αστυνομίας. Στη συνέχεια πάρα πολλοί καθηγητές και σχολές ζήτησαν να σταματήσουν οι καταλήψεις γιατί  «έτσι αποκτούν φωνή όσοι θέλουν την ίδρυση των ιδιωτικών πανεπιστημίων» . Ταυτόχρονα και οι πρυτάνεις ανακοίνωσαν ότι οι «συνεχιζόμενες καταλήψεις πλήττουν την εύρυθμη λειτουργία των πανεπιστημίων και θέτουν σε κίνδυνο την ομαλή διεξαγωγή των εξετάσεων αλλά και το εαρινό εξάμηνο» και ότι μετά τη δημοσιοποίηση του σχεδίου νόμου για τα μη κρατικά Πανεπιστήμια η Σύνοδος σε έκτακτη συνεδρίασή της θα το εξετάσει και θα διατυπώσει την άποψή της. Όσο για τις φοιτητικές παρατάξεις «σκοτώνονται» μέσα στα πανεπιστήμια κατά τη διάρκεια Γενικών Συνελεύσεων, διότι άλλοι στηρίζουν τις καταλήψεις και άλλοι όχι. Μαζί όμως υπάρχουν και οι φοιτητές που δεν ανήκουν σε κάποια παράταξη και οι οποίοι επίσης δεν θέλουν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια αλλά κρίνουν ότι οι καταλήψεις δεν είναι λύση και δηλώνουν ότι «εμείς θέλουμε να περάσουμε τις εξετάσεις και να πάρουμε τα πτυχία μας».

Η εγκύκλιος του υπουργείου Παιδείας για την ψηφιακή εξεταστική

Μεταξύ άλλων η εγκύκλιος που στάλθηκε στα πανεπιστήμια αναφέρει: Η διεξαγωγή των φοιτητικών εξετάσεων, γραπτών και προφορικών, είναι επιτρεπτή και μέσω ηλεκτρονικών μέσων (ψηφιακή εξεταστική) δυνάμει ρητής διάταξης νόμου, όπου δεν καθίσταται δυνατή η διά ζώσης διεξαγωγή της αξιολόγησης των φοιτητών ή η χρήση των υποδομών του Α.Ε.Ι. για τη διεξαγωγή της εξεταστικής διαδικασίας.  Οι ανωτέρω διατάξεις ορίζουν ότι τα ειδικότερα θέματα των εναλλακτικών μεθόδων αξιολόγησης ρυθμίζονται στον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας του Α.Ε.Ι., εφόσον έχει εκδοθεί, ο οποίος, σημειωτέον, εκδίδεται με απόφαση της Συγκλήτου κατόπιν πρότασης του Πρύτανη ( βλ. άρθρο 223 του ν. 4957/2022).  Δεδομένου ότι: α) σε κάποια Α.Ε.Ι. δεν έχει εκδοθεί ο κανονισμός λειτουργίας τους, β) συντρέχει λόγος εφαρμογής της ουσιαστικής διάταξης του άρθρου 65 παρ. 4 περ. β του ν. 4957/2022, δηλαδή της εξ αποστάσεως αξιολόγησης των φοιτητών επειδή λαμβάνουν χώρα έκτακτες συνθήκες στις υποδομές των Α.Ε.Ι., όπου δεν είναι εφικτή η δια ζώσης παρουσία των συντελεστών της εκπαιδευτικής διαδικασίας για τη διεξαγωγή των φοιτητικών εξετάσεων, γ) η Σύγκλητος έχει -δυνάμει της διάταξης της περ. κγ ΄της παρ. 4 του άρθρου 16 του ν. 4957/2022- την αρμοδιότητα να ασκεί κάθε άλλη αρμοδιότητα που σχετίζεται με ακαδημαϊκά θέματα του Α.Ε.Ι, και δ) η Σύγκλητος έχει –δυνάμει της διάταξης της παρ. 3 του άρθρου 223- την αρμοδιότητα να εκδίδει αποφάσεις με τις οποίες ρυθμίζονται θέματα του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας μέχρι την έκδοση αυτού, θεωρούμε ότι η Σύγκλητος, λαμβανομένων επιπροσθέτως υπόψιν : i) τη διάταξη του άρθρου 64 παρ.4 για την παράταση εξαμήνου με απόφαση Συγκλήτου μόνο για λόγους ανωτέρας βίας και όχι και για λόγους έκτακτων συνθηκών , ii) οι τελικές εξετάσεις διενεργούνται μετά την ολοκλήρωση του ακαδημαϊκού εξαμήνου και, συνεπώς ο χρόνος της εξεταστικής δεν μπορεί να συμπίπτει με το χρόνο διεξαγωγής μαθημάτων εξαμήνου και iii) ότι οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες ενός ακαδημαϊκού έτους δεν μπορούν να μεταφερθούν στο επόμενο, με την εξαίρεση της επαναληπτικής εξέτασης, δύναται να λάβει απόφαση, συντρεχουσών των ανωτέρω υπό στοιχεία 6α-δ προϋποθέσεων, και να προβεί στις αναγκαίες ενέργειες για την διεξαγωγή της αξιολόγησης των φοιτητών με ηλεκτρονικά μέσα λαμβάνοντας τα απαραίτητα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα εφαρμογής της εξεταστικής διαδικασίας με μεθόδους σύγχρονης εξ αποστάσεως αξιολόγησης, ώστε να διασφαλίζονται τα προσωπικά δεδομένα όσων συμμετέχουν στη διαδικασία των εξετάσεων, καθώς και το αδιάβλητο της διαδικασίας.