Pituffik Space Base: Η «αναντικατάστατη» άγνωστη αμερικανική βάση στη Γροιλανδία που επιμένει να επισκεφθεί ο Βανς

Αν και ουσιαστικά εκ μέρους της Γροιλανδίας ουδείς θέλει τον Βανς να επισκεφθεί την περιοχή, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος επιμένει να πάει οπωσδήποτε.

Και αυτό δεν είναι τυχαίο.

Σε μια από τις πιο απομακρυσμένες περιοχές του πλανήτη, στα βορειοδυτικά της Γροιλανδίας και μόλις 1.200 χιλιόμετρα από τον Βόρειο Πόλο, βρίσκεται η αμερικανική στρατιωτική βάση Pituffik Space Base, η οποία επιτελεί μια αποστολή ζωτικής σημασίας: να εντοπίζει πρώιμα κάθε πιθανή απειλή που κατευθύνεται προς τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Παρά τη σημασία της η βάση παραμένει σχεδόν άγνωστη στο ευρύ κοινό, αλλά και στους Αμερικανούς, όπως αναφέρουν, μεταξύ άλλων, οι New York Times.

Η επίσκεψη του Βανς εντάσσεται σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της αμερικανικής παρουσίας στην Αρκτική.

Η βάση στην «κορυφή του κόσμου»

Στην Pituffik Space Base υπηρετούν περίπου 150 στελέχη της Αμερικανικής Αεροπορίας και της Διαστημικής Δύναμης, οι οποίοι διαχειρίζονται κρίσιμα συστήματα ανίχνευσης και επιτήρησης.

Παράλληλα, κάθε καλοκαίρι φτάνουν άλλοι 70 άνδρες και γυναίκες της Εθνοφρουράς της Νέας Υόρκης για να υποστηρίξουν επιστημονικές αποστολές στον πάγο, μεταφέροντας εφόδια με τα μοναδικά LC-130, αεροσκάφη εξοπλισμένα με σκι.

Η καθημερινότητα είναι ακραία. Οι θερμοκρασίες πέφτουν κάτω από -34°C, ενώ το χειμώνα ο ήλιος εξαφανίζεται για εβδομάδες.

Ο πλησιέστερος οικισμός, το Qaanaaq, απέχει πάνω από 110 χιλιόμετρα, με μόλις 650 κατοίκους, κυρίως κυνηγούς φώκιας, θαλάσσιου ίππου και πολικών αρκούδων.

Παρά το αφιλόξενο περιβάλλον, η βάση λειτουργεί 365 ημέρες τον χρόνο.

Το λιμάνι της είναι προσβάσιμο μόνο για λίγες εβδομάδες κάθε καλοκαίρι, όταν το θαλάσσιο παγόβουνο υποχωρεί προσωρινά.

Το «ακραίο» μάτι της αμερικανικής άμυνας

Η βάση είναι εξοπλισμένη με το σύστημα Upgraded Early Warning Radar, ένα από τα πιο προηγμένα ραντάρ του κόσμου, ικανό να εντοπίζει βαλλιστικούς πυραύλους αμέσως μετά την εκτόξευσή τους.

Η γεωγραφική της θέση την καθιστά ιδανική για την παρακολούθηση της «πολικής διαδρομής», της συντομότερης γραμμής πτήσης για πυραύλους που θα ξεκινούσαν από Ρωσία ή Κίνα και θα κατευθύνονταν προς τη Βόρεια Αμερική.

Όπως εξηγεί ο Δανός αμυντικός αναλυτής Πίτερ Έρνστβεντ Ράσμουσεν, «η Pituffik Space Base είναι κυριολεκτικά το εξώτατο μάτι της αμερικανικής άμυνας, δεν αντικαθίσταται».

Από τον Β’ Παγκόσμιο στον Ψυχρό Πόλεμο

Η στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στη Γροιλανδία ξεκίνησε το 1941, όταν οι Αμερικανοί συμφώνησαν κρυφά με τον πρέσβη της Δανίας στην Ουάσινγκτον, παρακάμπτοντας την κυβέρνηση στην κατεχόμενη Κοπεγχάγη.

Κατά τον Ψυχρό Πόλεμο, η Θούλη (όπως λεγόταν τότε) φιλοξενούσε μακράς εμβέλειας βομβαρδιστικά και τεράστια ραντάρ που ανίχνευαν πυραύλους από τη Σοβιετική Ένωση.

Μία από τις πιο τολμηρές, αλλά αποτυχημένες, στρατιωτικές απόπειρες ήταν το Camp Century, μια υπόγεια, πυρηνοκίνητη βάση κάτω από τον πάγο, που σχεδιάστηκε για την απόκρυψη και πιθανή εκτόξευση πυρηνικών πυραύλων.

Το σχέδιο Iceworm εγκαταλείφθηκε λόγω ασταθών πάγων, αλλά τα ραδιενεργά και τοξικά απόβλητα παραμένουν θαμμένα, απειλούμενα από την κλιματική αλλαγή.

Το 1953, περίπου 130 Ινουίτ εκδιώχθηκαν από την περιοχή για να καθαριστεί το έδαφος γύρω από τη βάση.

Μεταφέρθηκαν σε έναν βορειότερο οικισμό, σε συνθήκες ακατάλληλες για την επιβίωση με βάση το παραδοσιακό τους κυνήγι.

Παρότι οι αποζημιώσεις δόθηκαν πολλά χρόνια αργότερα, η πικρία παραμένει ζωντανή.

Η αλλαγή του ονόματος από Thule σε Pituffik το 2023 αποτελεί μια συμβολική, αλλά σημαντική, κίνηση προς την αναγνώριση της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Σημαίνει «το μέρος που δένουμε τα σκυλιά μας» στα γροιλανδικά.

Τεχνολογική υπεροχή και απειλές

Η βάση αποτελεί πλέον μέρος ενός παγκόσμιου πλέγματος επιτήρησης, όχι μόνο για βαλλιστικούς πυραύλους αλλά και για αναδυόμενες απειλές όπως οι υπερηχητικοί πύραυλοι. Αυτοί κινούνται χαμηλά, με ευελιξία, και δεν μπορούν να αναχαιτιστούν εύκολα — καθιστώντας την πρόωρη ανίχνευση κρίσιμη.

Ο αναλυτής Τρόι Μπουφάρντ εξηγεί ότι οι δορυφόροι δεν λειτουργούν καλά σε μεγάλα γεωγραφικά πλάτη και ότι οι λέιζερ αποτυγχάνουν στην Αρκτική, λόγω των παγοκρυστάλλων στην ατμόσφαιρα. «Η βάση είναι ζωτικής σημασίας και ίσως στο μέλλον εξίσου χρήσιμη ως σταθμός ανεφοδιασμού ή κόμβος επικοινωνίας», λέει.

Το γεωπολιτικό στοίχημα της Αρκτικής

Καθώς ο πάγος λιώνει και η Αρκτική αποκτά γεωοικονομικό και στρατηγικό βάρος, η βάση αποκτά αναβαθμισμένο ρόλο. Η Ρωσία αυξάνει τη στρατιωτική της παρουσία. Η Κίνα δείχνει ενδιαφέρον για υποδομές στην περιοχή. Οι ΗΠΑ, αντιδρώντας, θέλουν τη Γροιλανδία δική τους.

Η Pituffik Space Base δεν είναι απλώς μια απομακρυσμένη βάση. Είναι η αιχμή του δόρατος της αμερικανικής αμυντικής τεχνολογίας στην Αρκτική. Η επίσκεψη Βανς υπογραμμίζει πως το μέλλον των γεωπολιτικών ανταγωνισμών μπορεί να κριθεί όχι στα θερμά μέτωπα, αλλά στα πιο παγωμένα.

topontiki.gr