Πόλεμος νεύρων, παγίδες και προκλήσεις πριν τη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν

«Υπάρχουν πολλά ζητήματα που αναζητούν επίλυση… Η βάση για την επίλυση αυτών των ζητημάτων θα πρέπει να είναι το Δίκαιο (σ.σ.: αορίστως) και τα κοινά συμφέροντα».

• Γράφει: Νίκος Σταυρουλάκις

Η φράση ανήκει στον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου, κατά τη διάρκεια των κοινών δηλώσεων με τον Έλληνα ομόλογό του Νίκο Δένδια στην Αθήνα (31/05), τη στιγμή που αναφερόταν στην επίσημη οριστικοποίηση της ημερομηνίας συνάντησης του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες (14/06).

Η (μεγάλη) Δευτέρα έφτασε και αύριο, στη βελγική πρωτεύουσα, Αθήνα και Άγκυρα, υπό τη σκέπη του ΝΑΤΟ, του φιλότουρκου γραμματέα της συμμαχίας Γενς Στόλτενμπεργκ και με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν στο… διπλανό δωμάτιο, οι δύο ηγέτες θα συνοψίσουν τα αποτελέσματα των διμερών σχέσεων σχεδιάζοντας τη συνέχεια.

Ουσιαστικά, οι δύο πλευρές θα συνοψίσουν τα επακόλουθα των τουρκικών επιθέσεων σε βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου, που κράτησαν ολόκληρο το 2020 τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις σε κατάσταση ετοιμότητας, με αποδεσμευμένους κανόνες εμπλοκής τόσο, ώστε η φρεγάτα «Λήμνος» να φτάσει στο σημείο να εμβολίσει την τουρκική Kemal Reis, της οποίας ο κυβερνήτης νόμισε ότι μπορούσε το πλοίο του να σταθεί εμπόδιο στον δρόμο της…

Σε ποια κοινά συμφέροντα και σε ποιο Δίκαιο αναφερόταν, άραγε, ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας;

Όλα ήταν δρομολογημένα να συμβούν, πολύ πριν από την έλευση Τσαβούσογλου στην Αθήνα. Από την αρχή του τρέχοντος έτους, η ελληνική κυβέρνηση επιθυμούσε διακαώς τη συνάντηση. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική πλευρά είχε φροντίσει να διαμηνύσει σε όλους τους τόνους και προς πάσα κατεύθυνση (και προς την Ουάσινγκτον) ότι μια συνάντηση θα ήταν προς όφελος και των δύο πλευρών, θεωρώντας πως η συγκυρία είναι «βολική», μετά την αλλαγή στη διακυβέρνηση των ΗΠΑ, τη «μεταπολίτευση» στον Λευκό Οίκο και την ανάληψη της διακυβέρνησης από τον Τζο Μπάιντεν. Τη θέση αυτή αποδέχθηκε ο πρέσβης Πάιατ και τη μετέφερε με θετικό τρόπο στην Ουάσινγκτον.

Η εξέλιξη ικανοποιούσε και την Άγκυρα, καθώς ολόκληρο το προηγούμενο διάστημα είχε φροντίσει μεθοδικά να υπερφορτώσει την ατζέντα μιας πιθανής συνάντησης σε επίπεδο κορυφής, ξεχειλίζοντας τους φακέλους με όλες τις τουρκικές αξιώσεις που συνθλίβουν τα εθνικά συμφέροντα Ελλάδας και Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο.

Φυσικά, η Άγκυρα δεν ανέκοψε ταχύτητα στις προκλήσεις. Ακόμα και μετά την επίσημη αναγγελία της συνάντησης, τα εντεταλμένα στόματα της τουρκικής εξουσίας φροντίζουν να δηλητηριάζουν τη φιλειρηνική κλάψα της Αθήνας, υπενθυμίζοντας ότι ούτε η στρατηγική της Τουρκίας άλλαξε ούτε οι τακτικές κινήσεις ατόνησαν ούτε καν η ρητορική συνεστάλη, εξέλιξη που θα οδηγούσε σε ένα, έστω φαινομενικά, αποφορτισμένο τετ α τετ.

Προκλήσεις στο «παρά πέντε»

Τόσο ο Ταγίπ Ερντογάν όσο και οι υφιστάμενοι στην τουρκική κυβέρνηση υπουργοί του ανέλαβαν να στρώσουν τα τελευταία 24ωρα το χαλί της αυριανής επαφής των δύο ηγετών… στα χρώματα της Τουρκίας!

Ο υπουργός Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ, μιλώντας στην 4η Τουρκική Σύνοδο Ενέργειας και Φυσικών Πόρων, επανέλαβε ότι, μόλις το γεωτρύπανο Yavuz ολοκληρώσει τις εργασίες συντήρησής του (πλάκα έχει αυτό…), θα επιστρέψει για γεωτρήσεις στη Μεσόγειο, συμπληρώνοντας μάλιστα ότι «υπάρχουν θετικές εξελίξεις ως προς τις έρευνες φυσικού αερίου». Ταυτόχρονα, με διαρροές μέσω του κατευθυνόμενου Τύπου, γνωστοποιούσε ότι ήδη η Τουρκία έχει εντοπίσει κοιτάσματα μέσα στην κυπριακή ΑΟΖ.

Τη σκυτάλη πήρε, ένα 24ωρο μετά, ο υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος ακόμα παριστάνει τον απορημένο γιατί τα ελληνικά νησιά του ανατολικού Αιγαίου έχουν στρατιωτική φύλαξη. Είπε ξανά ο Ακάρ στην εφημερίδα Ηurriyet: «Τα νησιά δεν μπορούν να στρατιωτικοποιηθούν. Ομως, βλέπετε ότι τα έχουν στρατιωτικοποιήσει. Τι λέει η Λωζάννη γι’ αυτό;».

Σε άλλο σημείο έθιξε την ελληνική βλακεία «τα χωρικά ύδατα να είναι στα 6 μίλια και ο εναέριος χώρος στα 10 μίλια», ρωτώντας: «Σε ποιο άλλο σημείο του κόσμου συμβαίνει αυτό;» Και, αντί η Ελλάδα να εξομοιώσει τον εναέριο και θαλάσσιο χώρο στα 10 μίλια, περιμένει να λύσει τέτοιου είδους θέματα σε κεκλεισμένων των θυρών συναντήσεις κορυφής… Για να σου το δώσει ο Ερντογάν αυτό, πρέπει κάτι να του δώσεις!

Πυρετός στο Μαξίμου – Τα κρυφά χαρτιά του «σουλτάνου»

Ήδη υπάρχει κινητοποίηση στο Μαξίμου για το πώς θα γίνει η διαχείριση της συνάντησης, ώστε να αποφευχθεί «τουρκική κακοποίηση εκ των υστέρων». Σύμφωνα με όσα αφήνεται να εννοηθούν, η συνάντηση θα γίνει σε σχήμα «1+1», δηλαδή οι δύο ηγέτες, με εξ απορρήτων συμβούλους εκατέρωθεν, ώστε αυτά που θα ειπωθούν να παραμείνουν εσώκλειστα μέχρι την ημέρα της… αποκάλυψης!

Με αυτά και με εκείνα, οι δύο ηγέτες θα συναντηθούν αύριο για τρίτη φορά. Στις προηγούμενες συναντήσεις, τον Σεπτέμβριο του 2019 και τον Δεκέμβριο του 2019, οι δύο ηγέτες παρουσιάσθηκαν ως επικεφαλής αντιπροσωπιών, με αποτέλεσμα το μόνο σίγουρο σε αυτού τους είδους τις συναντήσεις: το αδιέξοδο.

Τώρα, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Οι θέσεις αμφοτέρων έχουν γίνει γνωστές, το διάστημα που έχει μεσολαβήσει οι θέσεις αυτές ετέθησαν και επί του πεδίου. Τώρα ήρθε η ώρα να δρομολογηθούν λύσεις. Για όλα… Αιγαίο, Κύπρος, εναέριοι χώροι, θαλάσσια ύδατα, ΑΟΖ, διερευνητικές επαφές («συμβουλευτικές» τις αποκάλεσε ο Μ. Τσαβούσογλου στην Αθήνα), χρονοδιαγράμματα και μοιρασιά ρόλων και για τις δύο χώρες, με φόντο τις γενικότερες γεωπολιτικές ανακατατάξεις στον πλανήτη.

Και εννοούμε από το Γιβραλτάρ και τη Μεσόγειο μέχρι την άπω Ασία και το Αφγανιστάν. Η αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από τη χώρα ανοίγει «πεδίο δόξης λαμπρόν» στην Άγκυρα, που περιμένει πώς και πώς την ημέρα που θα αναλάβει συγκεκριμένο ρόλο προς τους ισλαμιστές Ταλιμπάν. Το πεδίο το γνωρίζει. Το χαρτί αυτό θα το παίξει ο Ερντογάν στη συνάντηση με τον Μπάιντεν και με αυτό μπορεί να αφήσει για λίγο ήσυχη την Αν. Μεσόγειο.

Συγχωροχάρτι στη σύνοδο κορυφής;

Τα θέματα πρέπει να επιλυθούν, καθώς προσεγγίζουμε τη διάσκεψη για το λιβυκό ζήτημα της 23ης Ιουνίου, όπου θα συμμετάσχει μια σειρά από χώρες χωρίς καμία σχέση με το θέμα και την περιοχή και με την Ελλάδα αποκλεισμένη για μία ακόμα φορά από το Βερολίνο, που τώρα τα ρίχνει στον ΟΗΕ για τη μη πρόσκληση της Αθήνας στη διάσκεψη.

Ακολουθεί κολλητά (και όχι συμπτωματικά) η Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε. (24-25/06), στην οποία η Αθήνα έχει αναλάβει να «βγάλει λάδι» την Άγκυρα, προκειμένου να εισπράξει «ήρεμα νερά» στο Αιγαίο το προσεχές διάστημα.

Με κίνδυνο η συνάντηση να αποτελέσει ένα ακόμα επεισόδιο στο γνωστό σίριαλ του κατευνασμού, ας ευχηθούμε στον Έλληνα πρωθυπουργό «καλή επιτυχία»…

newsbreak.gr