Προειδοποίηση για πλημμύρες αλλά η κυβέρνηση πουλάει “ασφάλειες” ατομικής ευθύνης 

Στην Ιταλία ολόκληρες περιοχές βούλιαξαν, αναφέρθηκαν οι πρώτοι νεκροί από τις ισχυρές βροχοπτώσεις και τις σοβαρές κατολισθήσεις που πλήττουν τα τελευταία 24ωρη τη γειτονική χώρα. Στη Γαλλία οι ορεινές περιοχές της χώρας μετατράπηκαν σε λασπώδεις χειμάρους. Στην Ελλάδα η κυβέρνηση παραμένει κλεισμένη στην επικοινωνιακή φούσκα του οικονομικού success story και στο ξεπούλημα όσων δημόσιων περιουσιακών στοιχείων έχουν απομείνει.

Η ηχηρή απουσία εκπροσώπων της κυβέρνησης, έστω στελεχών από αρμόδια υπουργεία στην ευρεία συνάντηση που πραγματοποιήθηκε πριν λίγες ημέρες με πρωτοβουλία του δήμου Νίκαιας -Ρέντη υπό τον εύλογο τίτλο “Κηφισός ώρα μηδέν”, κατέδειξε για μια ακόμη φορά την παντελή αδιαφορία της όταν πρόκειται για πραγματικά προβλήματα που αφορούν σε όλη την κοινωνία.

Στη συνάντηση μετείχαν εκπρόσωποι όλων των παρακηφίσιων δήμων της Αττικής**, της Περιφέρειας Αττικής, του δήμου Αθηναίων και Πειραιά, πρώην δήμαρχοι και επιστήμονες. Δεν πήγε ούτε ένας αρμόδιος υπουργείου ή φορέα πολιτικής προστασίας. Η απουσία της δεν προκαλεί τόσο μεγάλη έκπληξη, η κυβέρνηση Μητσοτάκη όπως έδειξε η εμπειρία σε όλες τις πρόσφατες καταστροφές ενδιαφέρεται αφενός για την επικοινωνιακή διαχείριση της “κρίσης”, αφετέρου να “πουλήσει” μετά από αυτές ασφάλειες ατομικής ευθύνης.

Η συζήτηση στο δημαρχείο Νίκαιας μπορεί να είχε κεντρικό θέμα τον Κηφισό, ωστόσο τέθηκαν όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Μητρόπολη της Αττικής στη διαχείριση επικίνδυνων, ακραίων καιρικών φαινομένων σαν αυτά που πλήττουν τη Γαλλία και την Ιταλία φέτος, σαν τον Daniel ένα χρόνο πριν στη Θεσσαλία.

Θανατηφόρες πλημμύρες, αυξάνονται οι νεκροί 

Σε επιβεβαίωση των εύλογων ανησυχιών για μια “βέβαιη πλημμύρα στην ευρύτερη λεκάνη του “κλειστού” ποταμού του Κηφισού, πρόσφατη μελέτη από την ομάδα Meteo του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, αποκάλυψε ότι τα τελευταία 45 χρόνια – από το 1980 έως σήμερα, η Ελλάδα έχει βιώσει 70 θανατηφόρες πλημμύρες λόγω έντονων βροχοπτώσεων. Το αποτέλεσμα τους ήταν να χάσουν τη ζωή τους συνολικά 190 άνθρωποι. Η ανάλυση των δεδομένων του Meteo δείχνει μια πολύ ανησυχητική τάση, ο αριθμός των θανάτων από πλημμύρες αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου. Ενδεικτικά, όπως σημειώνεται, την τελευταία δεκαετία σημειώθηκαν οι μισοί από τους καταγεγραμμένους θανάτους στο σύνολο της περιόδου των 45 ετών. Η δε συχνότητα και ένταση των βροχοπτώσεων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου έχουν ήδη αυξηθεί και είναι πολύ πιθανό να αυξηθούν περαιτέρω λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Οι περισσότερες απώλειες, σε ποσοστό 60% καταγράφονται τους φθινοπωρινούς μήνες, επιβεβαιώνοντας την επικινδυνότητα των βροχοπτώσεων αυτήν την εποχή. Τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν τη σημασία της ετοιμότητας, ειδικά κατά τους φθινοπωρινούς μήνες όταν ο κίνδυνος έντονων και ακραίων βροχοπτώσεων και πλημμυρικών φαινομένων αυξάνεται. Κι αυτό σημαίνει πως είναι αναγκαία η ενίσχυση των μέτρων πρόληψης από το κράτος.

Φωνή βοώντος εν τη ερήμω είναι και η προειδοποίηση των επιστημόνων, η κυβέρνηση έχει άλλες προτεραιότητες, δεν σκοπεύει να ασχοληθεί με μέτρα προστασίας. Εξάλλου έχει έτοιμο το δοκιμασμένο επιχείρημα της ατομικής ευθύνης. Και για τις πλημμύρες οι πολίτες θα φταίνε…

Σε αναμονή βέβαιης πλημμύρας στη λεκάνη του “κλειστού» Κηφισού

Σε αντίθεση με την κυβέρνηση της ΝΔ, οι δήμοι που “συνορεύουν” με τον Κηφισό και ανησυχούν και αναζητούν λύσεις στα αδιέξοδα της έντονης οικιστικής ανάπτυξης και των μπαζωμένων ρεμάτων γύρω και μέσα στην Αττική. Αν η ανησυχία τους θα οδηγήσει και σε αποφάσεις για συγκεκριμένα μέτρα παραμένει ερώτημα. Για την απάντηση του ωστόσο δεν φαίνεται να υπάρχει επαρκής χρόνος. Συνήθως στη χώρα μας οι έντονες βροχοπτώσεις είναι το Φθινόπωρο, πιο συγκεκριμένα τον Νοέμβριο, δηλαδή σε λίγες ημέρες. Μέχρι σήμερα και παρά τις καταστροφές του Daniel και τις ανοιχτές ακόμη πληγές στη Θεσσαλία, τις καταστροφικές επιπτώσεις του Ιανού και παλαιότερα της πλημμύρας στη Μάνδρα, η μόνη ενέργεια της κυβέρνησης Μητσοτάκη ήταν να παραδώσει το έργο της Θεσσαλίας σε ημετέρους. Και να απαιτήσει από τους πολίτες να πληρώσουν για ασφάλειες καταστροφών. 

Στη συνάντηση πάντως όλοι σημείωσαν τους ορατούς κινδύνους μιας μεγάλης καταστροφής για την Αττική, σε μια πιθανότητα πλημμύρας του Κηφισού. Τα στοιχεία, όπως τα μετέφερε ο Νίκος Μπελαβίλας, Καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και Διευθυντής του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος και συντονιστής της συζήτησης αλλά και οι παρόντες δήμαρχοι, είναι αποκαλυπτικά.

• Ο Κηφισός δεν μπορεί να καλύψει βροχοπτώσεις που υπερβαίνουν τα συνήθη όρια, τα δε όρια αυτά όλο και ανεβαίνουν. Τα νερά ανεβαίνουν μέχρι τις γέφυρες σε έντονες βροχοπτώσεις.
• Ο πρόσφατος καθαρισμός του υπόγειου τμήματος του Κηφισού από την περιφέρεια Αττικής είναι σε σωστή κατεύθυνση, ωστόσο κάλυψε μόνο κάποιες εκατοντάδες μέτρα από τα συνολικά 7 χιλιόμετρα.
• Τα νερά του Λεκανοπεδίου μέσω των παραποτάμων, των αγωγών ομβρίων, των λεωφόρων και των δρόμων ρέουν προς στον ποταμό, εάν εμφανιστεί ένας πρόσθετος υδάτινος όγκος, π.χ από τις γυμνές καμένες εκτάσεις στην Αττική, το νέο ποτάμι μπορεί να κατεβάσει έως 14 εκ. κυβικά μέτρα νερού. Η ικανότητα παροχέτευσης του Κηφισού μετά τα έργα του 2003 φτάνει στα 3 εκ. κυβικά μέτρα την ώρα στο άνω εγκιβωτισμένο τμήμα του και στα 5 εκ κυβικά μέτρα την ώρα στο τμήμα του Πειραιά.
• Οι αγωγοί όμβριων υδάτων στις συνοικίες των παρακηφίσιων δήμων δεν επαρκούν, σίγουρα δεν μπορούν να απορροφήσουν μεγάλο όγκο νερού σε ισχυρές βροχοπτώσεις.
• Αν πέσει περισσότερο νερό στο ποτάμι οι επιπτώσεις στις γύρω από αυτόν περιοχές θα είναι καταστροφικές.
• Οι μελέτες κινδύνου δείχνουν ότι Καμίνια, Ρέντης, Νέο Φάληρο, Μοσχάτο, Περιστέρι, δυτική Αθήνα, Νέα Φιλαδέλφεια, Ίλιον, Άγιοι Ανάργυροι είναι μόνο ορισμένες από τις περιοχές “στο κόκκιν” σε περίπτωση έντονης καταιγίδας.
• Εκτιμάται ότι συνολικά 249 σημεία δημοσίου ενδιαφέροντος (σχολεία- αθλητικοί χώροι, κ.λ.π) βρίσκονται στη ζώνη κινδύνου, σε δώδεκα δήμους.
• Οι υπάρχουσες υποδομές δεν αντέχουν, οι φυσικοί δρόμοι του νερού έχουν κλείσει, το έδαφος στην Αττική “σφραγίστηκ娔 σε ποσοστό 90%, τα ρέματα έχουν τσιμεντωθεί, επομένως οι δρόμοι μετατρέπονται σε αγωγούς νερού.

Απαιτούνται κονδύλια, απούσα η κυβέρνηση

Η απορία που εκφράστηκε για το πως είναι δυνατόν ένα τόσο σοβαρό πρόβλημα που μπορεί να διαλύσει ένα μεγάλο μέρος της Αττικής, δεν έχει απασχολήσει την κεντρική διοίκηση, δεν υπήρξε μέριμνα για μια συνολική μελέτη, δεν αναζητηθηκαν πόροι και χρημaτοδοτήσεις για αναγκαία έργα, έμεινε μετέωρη και χωρίς απάντηση. Αντιθέτως ακούστηκαν πολλές προτάσεις με κοινό παρονομαστή την αναγκαιότητα διαδημοτικής συνεργασίας, την ανάγκη δρομολόγησης ενός στρατηγικού σχεδιασμού για πρόσθετα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας. Όλοι οι εκπρόσωποι των δήμων επεσήμαναν την αδιαφορία της κεντρικής διοίκησης (κυβέρνησης) και ότι είναι ανάγκη αυτή να αναλάβει δράση.

Οι επιστήμονες πάντως έχουν καταθέσει και τις προειδοποιήσεις τους και επιμέρους αναγκαία μέτρα. Με δεδομένο ότι η κλιματική αλλαγή είναι ήδη εδώ και οι ακραίες μετεωρολογικές συνθήκες, καύσωνες, πλημμύρες, πυρκαγιές, τείνουν να είναι πλέον τακτικά φαινόμενα, απαιτείται ολοκληρωμένη- ολιστική, όπως σημειώθηκε- προσέγγιση και όχι μεμονωμένες αποσπασματικές παρεμβάσεις.

Η χρηματοδότηση ενός μεγάλου στρατηγικού σχεδίου όπως έγινε φανερό στις ομιλίες, είναι το εμπόδιο για την οποιαδήποτε απόφαση. Προτάσεις έχουν κατατεθεί αλλά παραμένουν σε συρτάρια ανεύθυνο-υπευθύνων της κεντρικής διοίκησης. Απαιτείται να ανοίξουν φυσικές δίοδοι για τη ροή του ποταμού, να στηθούν “λεκάνες” ανάσχεσης που θα λειτουργούν ως αντιπλημμυρικά πάρκα. Να βαθαίνει ο βυθός της θάλασσας στο Φάληρο, να στηθούν φράγματα ανάσχεσης στις πλαγιές της καμένης Πάρνηθας, να ανοίξουν τα ρέματα της Αττικής.

Παρά το γεγονός ότι η πρωτοβουλία του δήμου Νίκαιας-Ρέντη εκθειαστηκε με θερμά λόγια, δεν διαφαίνεται συνέχεια για δραστικές αποφάσεις. Αυτό που έμεινε είναι ο εφιαλτικός χάρτης καταστροφών σε ένα ενδεχόμενο ακραίο φαινόμενο έντονης βροχόπτωσης στην Αττικής, όπως τον περιέγραψε επιστημονική μελέτη του υπουργείου Περιβάλλοντος το 2017-2018. Από το Κέντρο «Σταύρος Νιάρχος» ως τον Ρέντη και ως τον σταθμό μετρό στο λιμάνι του Πειραιά τα πάντα θα βρεθούν κάτω από το νερό. Η μισή Καλλιθέα, όλο το Μοσχάτο, όλο το Νέο Φάληρο, τα Καμίνια, η Παλιά Κοκκινιά και τμήμα του Ταύρου θα “πνιγούν” με ανυπολόγιστες ζημιές.

** Στη σύσκεψη συμμετείχαν δήμαρχοι και εκπρόσωποι από δήμους Αθήνας, Πειραιά, Νίκαιας-Ρέντη, Περιστερίου, Αιγάλεω, Μοσχάτου-Ταύρου, Νέας Φιλαδέλφειας-Νέας Χαλκηδόνας, Ιλίου, Αγίων Αναργύρων- Καματερού, Μεταμόρφωσης, Αχαρνών, η Περιφέρεια Αττικής καθώς και εκπρόσωποι της Τροχαίας και της Πυροσβεστικής. 

neostrategy.gr