Πρόταση διαλόγου για την αναμόρφωση του σιδηρόδρομου καταθέτει το ΠΑΣΟΚ – Οι τέσσερις πυλώνες

Η πρόταση διαλόγου στηρίζεται σε τέσσερις βασικούς πυλώνες και στοχεύει σε μια ολιστική προσέγγιση του σιδηροδρόμου, συνοψίζοντας κρίσιμες παρεμβάσεις για την ενίσχυση της αξιοπιστίας -που έχει πληγεί βαθύτατα μετά το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη-, της βιωσιμότητας και της ανταγωνιστικότητάς του ως βασικού μέσου μεταφοράς εμπορευμάτων και επιβατών.

Σκοπός του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ είναι αυτό το σχέδιο να ανοιχθεί στην κοινωνία και να συζητηθούν τα μείζονα προβλήματα του σιδηροδρόμου, ώστε να συνδιαμορφωθεί η τελική πρόταση. Τα στελέχη της Χαριλάου Τρικούπη επιθυμούν να τεθούν οι βάσεις για ένα σταθερό στρατηγικό σχέδιο σιδηροδρομικών μεταφορών, ανεξάρτητο από πολιτικές αλλαγές. Στόχος είναι ο σιδηρόδρομος να ανακτήσει τον αναπτυξιακό του ρόλο και να καταστεί και πάλι ασφαλές, αξιόπιστο και προσιτό μέσο μεταφοράς.

Το σχέδιο εκπονήθηκε με συμμετοχή επιστημόνων και κοινωνικών εταίρων, μέσω του μοντέλου διαβούλευσης που έχει καθιερώσει ο συντονιστής προγράμματος του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ Λευτέρης Καρχιμάκης. Σε συνεργασία με τον Νίκο Χριστοδουλάκη του ινστιτούτου για τη Σοσιαλδημοκρατία InSocial και με συμβολή ακαδημαϊκών, στελεχών ευρωπαϊκών θεσμών και πρώην στελεχών των ελληνικών σιδηροδρόμων, ολοκληρώθηκε η πρόταση διαλόγου με την κοινωνία.

Δημιουργία Εθνικού Εκτελεστικού Συμβουλίου Σιδηροδρομικών Μεταφορών – Επανεξέταση της σύμβασης με τη Hellenic Train

Ο πρώτος πυλώνας αφορά τη διοικητική αναδιάρθρωση και εποπτεία του σιδηροδρόμου. Προτείνεται η σύσταση του Εθνικού Εκτελεστικού Συμβουλίου Σιδηροδρομικών Μεταφορών (ΕΘΕΣΥΣΜ) με ρυθμιστικό και συμβουλευτικό ρόλο, αρμόδιο για το συντονισμό, την εκτέλεση και την εποπτεία των σιδηροδρομικών έργων, υπό την αυστηρή τήρηση των στόχων.

Το ΕΘΕΣΥΣΜ θα εισηγείται δράσεις προς την πολιτική ηγεσία και θα συνομιλεί με τους κοινωνικούς φορείς. Θα έχει ευθύνη για την ποιότητα και ασφάλεια των υποδομών και θα συνεργάζεται με τεχνικούς συμβούλους όπου απαιτείται.

Θα υλοποιεί, τόσο τεχνικά όσο και χρονικά όλων των συνιστωσών της ποιότητας παρεχόμενων υπηρεσιών και της ασφάλειας του σιδηροδρόμου, ενώ θα λογοδοτεί για την ποιοτική και ποσοτική εποπτεία του. Παράλληλα θα αξιολογεί τα έργα στον σιδηρόδρομο και θα προτείνει ενδεχόμενες αναπροσαρμογές, ενώ θα είναι υπεύθυνο για την οργάνωση της συνεργασίας με τεχνικούς συμβούλους όπου αυτό χρειάζεται, είτε για απόκτηση ή μεταφορά τεχνογνωσίας είτε για παροχή υπηρεσιών

Ως προς τη διοίκηση του ΕΘΕΣΥΣΜ, το ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ προκρίνει τη διοικητική ανεξαρτησία, με βάση επιστημονικά κριτήρια, χωρίς κομματική συσχέτιση, ενώ προτείνει τη συνεργασία με την κρατική εταιρεία «Σιδηρόδρομοι Ελλάδος» ώστε να επικοινωνείται το πλάνο ενεργειών.

Για τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων, εισηγείται η αναβάθμιση του θεσμικού ρόλου της, με την ταυτόχρονη ανάληψη νέων αρμοδιοτήτων ελέγχου, όπως η επιβολή κυρώσεων και τεχνικών ελέγχων. Επίσης, θα ενισχυθεί, σύμφωνα με την πρόταση του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, με εξειδικευμένες τεχνικούς, νομικούς και επιθεωρητές ασφαλείας του σιδηροδρόμου μέσω ανοικτών διαγωνισμών και διεθνών συνεργασιών.

Όσον αφορά τη Hellenic Train, στην πρόταση διαλόγου επισημαίνεται η ανάγκη για εφαρμογή και τήρηση των υφιστάμενων συμβάσεων, με σαφείς ρήτρες και κίνητρα για την αναβάθμιση του τροχαίου υλικού και την έγκαιρη εκτέλεση δρομολογίων. Διατυπώνεται η άποψη της επανεξέτασης της σύμβασης με την Ιταλική εταιρεία, εφόσον, όπως αναφέρεται, υπάρχει βάση για μη τήρηση υποχρεώσεων ή σοβαρές παραβάσεις ασφαλείας.

Αξιολόγηση του προσωπικού και προσλήψεις

Ο δεύτερος πυλώνας επικεντρώνεται στην οργανωτική εξυγίανση, με καθολική αξιολόγηση των εργαζομένων σε σημαντικές θέσεις (σταθμάρχες, μηχανοδηγοί, ρυθμιστές κυκλοφορίας κ.α.) και καθιέρωση τακτικών ιατρικών και ψυχολογικών εξετάσεων.

Όσον αφορά τις προσλήψεις, εξετάζεται η συνεργασία με το ΑΣΕΠ για ανοιχτούς διαγωνισμούς που θα αφορούν κλάδους όπως των μηχανικών, τεχνικών ασφαλείας, νομικών και άλλων. Οι αμοιβές θα συνδέονται με τη βαρύτητα της θέσης, ενώ θα αναθεωρηθούν οι σχέσεις εργασίας ώστε να… εκλείψουν οι λεγόμενοι μπλοκάδηκες και να μονιμοποιηθεί προσωπικό, καθώς, όπως τονίζουν με έμφαση στελέχη της Χαρ. Τρικούπη, η ασφάλεια στην εργασία συνδέεται με την ποιότητά της αλλά και με την εν γένει καλή λειτουργία του σιδηροδρόμου. Ακόμη, εισηγείται η συνεργασία με ξένους τεχνικούς συμβούλους και η ενίσχυση του μοντέλου «Sofrerail».

Έμφαση στην εκπαίδευση – Δημιουργία μεταπτυχιακού προγράμματος

Ο τρίτος πυλώνας αφορά την εκπαίδευση και την κατάρτιση του προσωπικού του σιδηροδρόμου. Αρχικώς, προτείνεται η δημιουργία μεταπτυχιακού προγράμματος (ελληνόγλωσσο και ξενόγλωσσο) σε συνεργασία με πανεπιστημιακούς φορείς στη «Σιδηροδρομική Μηχανική & Συστήματα Κυκλοφορίας» με στόχο την κατάρτιση στελεχών για φορείς διοίκησης, σχεδιασμού, υποδομών και ασφάλειας των σιδηροδρόμων.

Καίριο ζήτημα για το ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ είναι η αναβάθμιση του ΚΕΚ ΟΣΕ, με τη θεσμοθέτηση αντίστοιχης επαγγελματικής σχολής/προγράμματος (2ετούς φοίτησης) για σταθμάρχες, μηχανοδηγούς, εργοδηγούς, με επιστημονική εποπτεία από τον την εταιρεία «Σιδηρόδρομοι Ελλάδος». Ταυτόχρονα, η πιστοποίηση της κατάρτισης των εργαζομένων στους «Σιδηρόδρομους Ελλάδος» θα πραγματοποιείται από εξωτερικό φορέα πιστοποίησης.

Βάση της πρότασης είναι να οριστεί διετής κύκλος επανεξέτασης γνώσεων και δεξιοτήτων ιδίως για θέσεις επιφορτισμένες με ασφάλεια κυκλοφορίας.

Ολοκλήρωση τηλεδιοίκησης και σηματοδότησης, ανάπτυξη αυτόματων συστημάτων ισόπεδων διαβάσεων

Τελευταίος πυλώνας της πρότασης του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ αφορά τα άμεσα μέτρα που πρέπει να παρθούν στον σιδηρόδρομο και τις τεχνικές προτεραιότητες που θα ληφθούν.

Αρχικώς, στόχος είναι η ολοκλήρωση της σηματοδότησης και της τηλεδιοίκησης, με προτεραιότητα στις κύριες γραμμές (ΠΑΘΕΠ: Πειραιάς–Αθήνα–Θεσσαλονίκη–Ειδομένη). Ταυτόχρονα για την αντιμετώπιση ενός άλλου σημαντικού προβλήματος, κυρίως στον αστικό ιστό, προτείνεται η ανάπτυξη αυτόματων συστημάτων ισόπεδων διαβάσεων (ΑΣΙΔ) και ψηφιακής επιτήρησης.

Για την αντιμετώπιση των πολλών δολιοφθορών που σημειώνονται στον σιδηρόδρομο, εισηγείται η σταδιακή περίφραξη γραμμών και εγκιβωτισμός καλωδίων, τουλάχιστον στα ευάλωτα σημεία, η εκπόνηση μελετών και κατασκευή υποδομών προκειμένου να προστατευθεί και να μπορεί να επανέλθει άμεσα ο σιδηρόδρομος από ακραία καιρικά φαινόμενα, η ενίσχυση της συνεργασίας με τις τοπικές αρχές και η τοποθέτηση συστημάτων βιντεοεπιτήρησης σε σημεία του δικτύου. Ακόμη, θα πραγματοποιείται περιοδική επιθεώρηση των υποδομών και θα καταγράφονται οι δυσλειτουργίες σε online data base τύπου GSIS.

Στόχος, επίσης, είναι η αποφυγή της πλήρης διακοπής του σιδηρόδρομου αλλά να γίνονται εκτεταμένες διακοπές μόνο σε τμήματα με σοβαρές ζημιές ή έλλειμμα ασφάλειας, μέχρι να ολοκληρωθούν οι αναγκαίες εργασίες. Σε όλα τα υπόλοιπα τμήματα, προβλέπεται η διασφάλιση της κυκλοφορίας με ενδιάμεσα μέτρα, όπως της μειωμένης ταχύτητας.

Για την αναβάθμιση του τροχαίου υλικού τονίζεται ότι αυτό θα πραγματοποιείται μέσω δημόσιου και ιδιωτών (Hellenic Train ή άλλες εταιρείες), με ξεκάθαρους όρους χρηματοδότησης και χρονοδιαγράμματα παραλαβής, ενώ θα υπάρχει μέριμνα για σύγχρονους συρμούς που καλύπτουν και προαστιακές/περιφερειακές ανάγκες.

Ο οδικός χάρτης υλοποίησης

Τέλος, στο σχέδιο αναφέρεται και ο ενδεικτικός οδικός χάρτης υλοποίησης των προτάσεων του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ. Μέσα στους πρώτους 12 μήνες, θα πραγματοποιηθεί η δημιουργία του ΕΘΕΣΥΣΜ και η στελέχωσή του, όπως και η ενίσχυση της ΡΑΣ. Παράλληλα, θα νομοθετηθεί η δημιουργία του μεταπτυχιακού προγράμματος για την κατάρτιση στελεχών, όπως και των βασικών συστημάτων ασφαλείας στον κύριο άξονα ΠΑΘΕΠ και σε προαστιακές γραμμές. Τέλος, προβλέπεται η εύρεση φορέα πιστοποίησης εκπαίδευσης και κατάρτισης προσωπικού.

Από τον πρώτο χρόνο έως τον τρίτο αναμένεται, σύμφωνα με τον προτεινόμενο σχεδιασμό, η λειτουργία της επαγγελματικής σχολής για την εκπαίδευση νέων σταθμαρχών/μηχανοδηγών, η εφαρμογή συστήματος περιοδικής αξιολόγησης προσωπικού, η σταδιακή καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης του δικτύου με περιοδικές επιθεωρήσεις και η συνεργασία με διεθνείς συμβούλους για βελτιστοποίηση λειτουργίας και μεταφορά τεχνογνωσίας.

Καταληκτικά από τα τρία χρόνια και έπειτα, προβλέπεται η ανανέωση του τροχαίου υλικού, κατόπιν εξασφάλισης αξιόπιστης υποδομής, η αναβάθμιση – επέκταση γραμμών διεθνούς ενδιαφέροντος και η εξέταση νέων γραμμών μόνο αν προκύπτει οικονομική/ κοινωνική βιωσιμότητα. Αυτό το ζήτημα συζητήθηκε εκτενώς και στο περιφερειακό συνέδριο του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, με σκοπό την επέκταση του σιδηροδρόμου ώς την Αλεξανδρούπολη.

Πάνος Τσίκαλας

in.gr