Σε… αφασία η Επιτροπή Ανταγωνισμού!

Απόλυτη αδράνεια στη λήψη αποφάσεων που συμβάλλει καθοριστικά στην εφιαλτικά κερδοσκοπική εικόνα της αγοράς, υπέρογκες δαπάνες για ακατανόητες έρευνες που θα ξεπερνούσαν τη φαντασία όλων των προηγούμενων διοικήσεων, αποκλειστική επένδυση στην επικοινωνιακή εικόνα και απουσία λογοδοσίας στο ελληνικό Κοινοβούλιο.

• Από τη Μαρία Παναγιώτου

Αυτή είναι συνοπτικά η σημερινή εικόνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού περίπου τρία χρόνια μετά την ανάληψη της θέσης του επικεφαλής από τον Ιωάννη Λιανό, που στα πρώτα του βήματα υπήρξε ευνοούμενος του υπουργού Ανάπτυξης Άδωνι Γεωργιάδη. Μίας επιτροπής ο ρόλος της οποίας είναι να παρεμβαίνει για να διορθώνει τις στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό, φέρνοντας ανακούφιση σε επιχειρήσεις και καταναλωτές.

Και προφανώς αυτή την τραγική εικόνα προσπάθησε να καλύψει ο κ. Λιανός με την επιστολή του στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, στην οποία διαμαρτυρόταν για τον επικείμενο διορισμό της Χαρίκλειας Νικολοπούλου στη θέση της αντιπροέδρου της ανεξάρτητης Αρχής, την οποία πρότεινε ο κ. Γεωργιάδης.

Δεν γνωρίζουμε εάν οι ισχυρισμοί του για αδράνεια της κυρίας Νικολοπούλου στην έρευνα για πιθανές αντιανταγωνιστικές πρακτικές στις χρεώσεις των τραπεζών είναι σωστοί (μπορεί και να είναι). Γνωρίζουμε, πάντως, πως ο ίδιος είναι πρόεδρος της Αρχής και θα έπρεπε να είχε ενεργήσει αποφασιστικά. Άρα η αδράνεια χρεώνεται πρωτίστως σε εκείνον.

Γνωρίζουμε ακόμη πως στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, όπου έστειλε την επιστολή παραπόνων, θα έπρεπε να εμφανίζεται κάθε χρόνο για λογοδοσία, σύμφωνα με τη νομοθεσία. Εκείνος, όμως, δεν έχει εμφανιστεί ποτέ. Προφανώς ο κ. Λιανός δεν έχει νιώσει καμία υποχρέωση να ενημερώσει για τα πεπραγμένα του το ελληνικό Κοινοβούλιο. Και κάποιοι τον καλύπτουν σε αυτή τη θεσμική εκτροπή.

Αλόγιστες σπατάλες

Άνθρωποι σχετικοί με το Δίκαιο του ανταγωνισμού σχολιάζουν τον τελευταίο καιρό ιδιαιτέρως αρνητικά, μεταξύ άλλων, την αδράνεια του κ. Λιανού στον χώρο της ενέργειας, το κόστος της οποίας έχει λυγίσει τα ελληνικά νοικοκυριά. Και δεν έχουν άδικο…

Η μόνη κίνηση που έκανε γι’ αυτόν τον κλάδο ο πρόεδρος ήταν να παραγγείλει μία δημοσκόπηση στην εταιρία Prorata Α.Ε., αξίας 13.640 ευρώ. Στόχος της; «Η μέτρηση και καταγραφή των κριτηρίων επιλογής και αλλαγής παρόχου ηλεκτρικής ενέργειας». Πράγματι, καθοριστικής σημασίας κίνηση!

Η μετατροπή της Επιτροπής Ανταγωνισμού σε ερευνητικό κέντρο από παρεμβατικό όργανο, την οποία έχουμε επισημάνει και στο παρελθόν, όχι μόνο καλά κρατεί, αλλά έχει γίνει πλέον επικίνδυνη. Οι αναθέσεις, για απροσδιορίστου αποτελέσματος έρευνες, είναι πλέον ασύλληπτες.

Δεκάδες χιλιάδες ευρώ διασκορπίζονται σε εξωτερικούς συνεργάτες, αντί να αξιοποιείται το εσωτερικό επιστημονικό προσωπικό, για άσκοπες κλαδικές έρευνες στον χώρο της ανακύκλωσης, του ηλεκτρονικού εμπορίου, της υγείας και της ασφάλισης, των κατασκευαστικών, των τραπεζών. Έρευνες που δεν θα επιφέρουν κανένα άλλο αποτέλεσμα εκτός από το ενδυναμώσουν τις σχέσεις του κ. Λιανού στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Λέγονται και δημόσιες σχέσεις.

Μάλιστα, τον περασμένο Μάρτιο εγκρίθηκε δαπάνη 37.200 ευρώ για σύνταξη μελέτης με θέμα «Η θεσμική οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων για την προστασία του ανταγωνισμού στην Ελλάδα», την οποία ανέλαβε το Ίδρυμα Τσάτσου. Κανείς νομικός δεν κατάφερε να μας ερμηνεύσει τον πιθανό στόχο αυτής της έρευνας και τι ακριβώς μπορεί να αναζητά ο πρόεδρος. Αν δεν γνωρίζει, για παράδειγμα, ότι ο θεσμός που προστατεύει τον ανταγωνισμό στην Ελλάδα και παγκοσμίως είναι η Επιτροπή Ανταγωνισμού, αυτό αποτελεί μεγάλο πρόβλημα.

Και καθώς η επιτροπή ζει στη χαρά της μελέτης, για τις οποίες σκορπά και εκατοντάδες ευρώ σε τεχνολογικό εξοπλισμό (η δαπάνη ύψους 277.636 ευρώ για πρόγραμμα διαχείρισης μεγάλων δεδομένων τον περασμένο μήνα είναι η πλέον εντυπωσιακή), οι υποθέσεις στοιβάζονται στο συρτάρι!

105.000.000 ευρώ πρόστιμα το 2017, μόλις 2.600.000 ευρώ το 2020!

Στις ασχολίες του κ. Λιανού όλα αυτά τα χρόνια δεν συμπεριλαμβάνεται σχεδόν ποτέ η κύρια εργασία της επιτροπής, δηλαδή η εκδίκαση υποθέσεων στην Ολομέλεια και η έκδοση αποφάσεων που θα μπορούσαν να ρυθμίσουν την αγορά και να αποτρέψουν καρτελικής φύσης συμπράξεις ή καταχρήσεις δεσπόζουσας θέσης.

Απόδειξη σε αυτό είναι το γεγονός πως τα πρόστιμα που επέβαλε η επιτροπή σε επιχειρήσεις το 2020 ήταν ύψους μόλις 2.600.000 ευρώ, όταν το 2019 το ποσό αυτό άγγιξε τα 30.000.000 ευρώ, το 2018 τα 28.900.000 ευρώ και το 2017 τα 105.000.000 ευρώ. Ενώ χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η υπόθεση του πρακτορείου διανομής Άργος (ευρύτερων συμφερόντων του Βαγγέλη Μαρινάκη), η οποία εξετάστηκε στην Ολομέλεια πριν από έναν χρόνο κι έκτοτε η έκδοση απόφασης… αγνοείται.

Φαίνεται πως ο πρόεδρος δεν έχει σκοπό να στενοχωρήσει κανένα μεγάλο «ψάρι» της αγοράς, γι’ αυτό και το έχει ρίξει στις έρευνες. Εντυπωσιακή, μάλιστα, είναι η πληροφορία ότι ο Δημήτρης Τεμπέρης, δικηγόρος της Ένωσης Περιπτερούχων Αττικής, η οποία συμμετείχε στην εκδίκαση της υπόθεσης, εργάζεται από τον περασμένο Απρίλιο ως μόνιμο επιστημονικό προσωπικό στην Επιτροπή Ανταγωνισμού. Πώς ένας δικηγόρος βρέθηκε από τη μια μεριά στην άλλη, πριν από την έκδοση απόφασης, είναι πραγματικά αξιοπερίεργο.

Πάντως, ο κ. Λιανός διαφημίζει πως η επιτροπή είναι ιδιαιτέρως δραστήρια στον τομέα των αποφάσεων, στις οποίες περιλαμβάνει, για να αποδείξει τη δράση του, τις ανώδυνες και εύκολες «εγκρίσεις γνωστοποίησης συγκέντρωσης». Στην πραγματικότητα, η πιο σπουδαία απόφαση που πάρθηκε τα τελευταία χρόνια ήταν για την αγορά εγκατάστασης ανελκυστήρων (!) που φανταζόμαστε δεν άλλαξε τη μορφή της αγοράς.

Αύριο και μεθαύριο, πάντως, διοργανώνεται πράγματι για πρώτη φορά στη χώρα μας η εξαμηνιαία συνεδρίαση της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG Meeting), στην οποία λαμβάνουν μέρος οι επικεφαλής των Εθνικών Αρχών Ανταγωνισμού όλων των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Φυσικά, θα ταξιδέψει στην Ελλάδα και η εκτελεστική αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Ευρωπαία επίτροπος του Ανταγωνισμού Margrethe Vestager.

Ο κ. Λιανός, που στην ομιλία του φανταζόμαστε ότι θα αναλύσει πώς πρέπει να λειτουργεί σωστά μία Επιτροπή Ανταγωνισμού, εξέδωσε δελτίο Τύπου για να υποστηρίξει πως η εξαμηνιαία συνάντηση γίνεται πρώτα φορά εκτός Βρυξελλών. Η πραγματικότητα είναι πως η συνεδρίαση γίνεται κάθε έξι μήνες σε άλλη χώρα. Επικοινωνία σε άλλη διάσταση!