Σκάνδαλο 12,5 εκατομμυρίων σε Δήμο της Μαγνησίας – Έφτιαξαν έργο “φάντασμα” που δε λειτούργησε ποτέ

Ένα έργο που σχεδιάστηκε για να αποτελέσει «ανάσα ζωής» για την Αλόννησο, το νησί με τα περιορισμένα αποθέματα νερού, έχει μετατραπεί σε μία από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις κακοδιαχείρισης δημόσιου χρήματος. Ο αποταμιευτήρας που ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 2006 και ολοκληρώθηκε το 2013, κόστισε στο ελληνικό Δημόσιο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση 12,5 εκατομμύρια ευρώ – χρήματα που ουσιαστικά χάθηκαν, αφού η εγκατάσταση δεν λειτούργησε ποτέ.

Το έργο ήταν ιδέα του τότε δημάρχου Αλοννήσου, Γιώργου Παπαχρήστου, ο οποίος το προώθησε ως την πιο ρεαλιστική λύση για την υδροδότηση του νησιού. Χρηματοδοτήθηκε από το ΕΣΠΑ και τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ κύριος του έργου ήταν το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Στα χαρτιά, το έργο ολοκληρώθηκε, τα αντλιοστάσια κατασκευάστηκαν, απαλλοτριώθηκαν ιδιοκτησίες για να εξυπηρετηθεί το εγχείρημα, και το 2013 θεωρήθηκε «παραδοτέο». Ωστόσο, κανείς εκπρόσωπος του Υπουργείου δεν παρέστη για την παραλαβή του. Το έργο παραδόθηκε «αυτοδίκαια», μια διαδικασία που εγείρει σοβαρά ερωτήματα.

Το τεχνικό λάθος που ακύρωσε το έργο

Η ουσία βρίσκεται στην ίδια τη μελέτη. Σύμφωνα με ειδικούς, ο αποταμιευτήρας σχεδιάστηκε με σοβαρές αστοχίες. Δεν προβλέφθηκε να επενδυθεί πλήρως με μεμβράνη στεγανοποίησης. Έτσι, ενώ το έργο μπορεί να συγκρατήσει ένα περιορισμένο όγκο νερού, μόλις αυτό ξεπεράσει το ύψος της μεμβράνης, το υπόλοιπο χάνεται. Το αποτέλεσμα είναι τραγικό: η χωρητικότητα του ταμιευτήρα είναι ελάχιστη σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό, και το νερό εξαφανίζεται στο έδαφος.

Για μια περιοχή όπως η Αλόννησος, όπου η ζήτηση για υδατικούς πόρους είναι αυξημένη λόγω τουρισμού και κλιματικής πίεσης, το γεγονός ότι το βασικό έργο υποδομής δεν μπορεί να αξιοποιηθεί, ισοδυναμεί με τεράστια απώλεια.

Επενδύσεις χωρίς αντίκρισμα

Η κατασκευή του αποταμιευτήρα δεν περιορίστηκε στο «σκάψιμο». Δημιουργήθηκαν αντλιοστάσια, έγιναν απαλλοτριώσεις οικοπέδων με κόστος για το Δημόσιο, ενώ δαπανήθηκαν κονδύλια σε υποδομές που έμειναν ουσιαστικά ανενεργές. Το συνολικό κόστος έφτασε τα 12,5 εκατ. ευρώ, ποσό τεράστιο για τις ανάγκες ενός μικρού νησιού, που θα μπορούσε να καλύψει πολλαπλάσιες ανάγκες σε έργα υποδομής.

Και όμως, παρά την ολοκλήρωση, το έργο δεν λειτούργησε ποτέ. Οι κάτοικοι βλέπουν έναν αποταμιευτήρα που στέκει άδειος, ενώ το πρόβλημα της υδροδότησης παραμένει άλυτο.

Τα ερωτήματα που ζητούν απαντήσεις

Το σκάνδαλο εγείρει μια σειρά κρίσιμων ερωτημάτων:

• Η εταιρεία που εκπόνησε τη μελέτη έχει αναλάβει ευθύνη; Έχει κληθεί να καταβάλει αποζημίωση για τις αστοχίες;
• Γιατί το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης δεν παρέλαβε ποτέ επίσημα το έργο;
• Ποιος ήταν ο επιβλέπων μηχανικός και ποια υπηρεσία είχε τον έλεγχο;
• Γιατί δεν προχώρησε διορθωτική μελέτη και ανακατασκευή;
• Πώς είναι δυνατόν να δαπανώνται τέτοια ποσά χωρίς καμία λογοδοσία;

Η πολιτική διάσταση – η συνάντηση με τον πρωθυπουργό

Το θέμα επανήλθε στο προσκήνιο τον Μάιο του 2022, όταν ο τότε δήμαρχος Αλοννήσου Πέτρος Βαφίνης συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στο δημαρχείο Βόλου. Εκεί, ο κ. Βαφίνης έθεσε ευθέως το ζήτημα, ζητώντας επιπλέον χρηματοδότηση 1 εκατ. ευρώ ώστε να διορθωθεί το έργο και να καταστεί λειτουργικό.

Ο πρωθυπουργός, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, έδωσε εντολή στον αρμόδιο υπουργό να εξεταστεί άμεσα το αίτημα. Ωστόσο, από τότε μέχρι σήμερα, δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα. Το έργο παραμένει αδρανές, το πρόβλημα υδροδότησης του νησιού άλυτο και τα 12,5 εκατομμύρια ευρώ ουσιαστικά πεταμένα.

Οι κάτοικοι στο σκοτάδι

Οι κάτοικοι της Αλοννήσου εκφράζουν έντονη ανησυχία αλλά και απογοήτευση. Όπως αναφέρουν, το νησί εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προβλήματα επάρκειας νερού, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες, όταν οι ανάγκες πολλαπλασιάζονται λόγω τουρισμού. Το έργο που θα έλυνε το ζήτημα, βρίσκεται εγκαταλελειμμένο, ενώ τα χρήματα έχουν χαθεί. Παράλληλα το νερό που καταναλώνουν κοστίζει τριπλάσια τιμή από την αναμενόμενη λόγω της διαδικασίας αφαλάτωσης.

«Μας έλεγαν ότι το έργο θα μας δώσει λύση. Αντί για λύση, μας έμεινε ένα μνημείο σπατάλης», σχολιάζει κάτοικος του νησιού.

Ζήτημα διαφάνειας και δικαιοσύνης

Το σκάνδαλο δεν αφορά μόνο τη σπατάλη χρημάτων. Αφορά κυρίως την απουσία διαφάνειας και λογοδοσίας. Η μη παραλαβή του έργου, οι ευθύνες της εταιρείας μελέτης, η απουσία ελέγχων, η αδυναμία πολιτικής βούλησης να διορθωθεί η κατάσταση, συνθέτουν ένα τοπίο αδιαφορίας που δεν τιμά ούτε τη διοίκηση, ούτε την τοπική αυτοδιοίκηση, ούτε το ίδιο το πολιτικό σύστημα.

Η Εισαγγελία Βόλου καλείται να παρέμβει άμεσα. Χρειάζεται δικαστική διερεύνηση:

• Ποιοι είχαν την ευθύνη σχεδιασμού και υλοποίησης;
• Ποιοι υπέγραψαν την ολοκλήρωση;
• Υπάρχουν ευθύνες για διασπάθιση δημόσιου χρήματος;

Ένα μνημείο κακοδιαχείρισης

Ο αποταμιευτήρας της Αλοννήσου θα μπορούσε να αποτελεί πρότυπο έργο για ένα νησί που βασίζεται στον τουρισμό και έχει ανάγκη από υδατικούς πόρους. Αντί για αυτό, έχει μετατραπεί σε μνημείο κακοδιαχείρισης. Ένα έργο που κόστισε εκατομμύρια και δεν προσφέρει τίποτα, παρά μόνο ερωτηματικά.

Η σιωπή δεν είναι λύση. Η τοπική κοινωνία, οι φορείς και οι πολίτες απαιτούν απαντήσεις. Όχι μόνο για το παρελθόν, αλλά και για το μέλλον: θα μείνει ο αποταμιευτήρας ένα άχρηστο κουφάρι ή θα υπάρξει πολιτική και θεσμική βούληση να διορθωθεί και να λειτουργήσει;

Ο π. δήμαρχος Π. Βαφίνης μίλησε για το θέμα στον δημοσιογράφο Δημ. Μαρέδη και στο ΝΕΟ 103,3 fm.