Σκιές στους δρόμους: Η εφιαλτική άνοδος των αστέγων στις ΗΠΑ

Η έλλειψη στέγης σημείωσε φέτος πρωτοφανή αύξηση στις ΗΠΑ, φτάνοντας σε επίπεδα ρεκόρ, καθώς παράγοντες όπως η εισροή μεταναστών που αναζητούν άσυλο, η εθνική στεγαστική κρίση και η λήξη των μέτρων προστασίας της πανδημίας για ευάλωτους πληθυσμούς, συνέβαλαν καθοριστικά, σύμφωνα με έκθεση της την ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ.

Οι πρόσφατες στατιστικές καταδεικνύουν μια ανησυχητική αύξηση, εγείροντας σοβαρά ερωτήματα για την επάρκεια των υφιστάμενων πολιτικών σχεδιασμών και τη δυνατότητα υποστήριξης των υφιστάμενων δομών στις ΗΠΑ οι οποίες πλέον δεν είναι αρκετές για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα που ολοένα και μεγαλώνει.

Στοιχεία για την έλλειψη στέγης στις ΗΠΑ

Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η έλλειψη στέγης στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει αυξηθεί δραματικά. Σύμφωνα με τα δεδομένα του Υπουργείου Στέγασης και Αστικής Ανάπτυξης (HUD), ο αριθμός των αστέγων αυξήθηκε κατά 36% από το 2019. Το 2023, ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν χωρίς στέγη έφτασε τις 770.000, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση που έχει καταγραφεί από το 2007.

Η αύξηση αυτή επηρέασε δυσανάλογα οικογένειες με παιδιά, άτομα με ψυχικές ασθένειες και όσους έχουν πέσει θύματα οικονομικών κρίσεων. Επίσης, η επιδείνωση της στεγαστικής κρίσης και η άνοδος του κόστους ζωής συνέβαλαν στην εκτόξευση του προβλήματος. Η λήξη των μέτρων προστασίας κατά την πανδημία, όπως οι αναστολές εξώσεων, άφησε χιλιάδες άτομα ευάλωτα στην απώλεια στέγης.

Ο συνολικός αριθμός των (καταγεγραμμένων) αστέγων ξεπέρασε τις 770.000, καταγράφοντας αύξηση μεγαλύτερη του 18% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.  Η μεγαλύτερη ετήσια αύξηση από το 2007, οπότε και ξεκίνησε η καταγραφή. Όλες σχεδόν οι κατηγορίες αστέγων παρουσίασαν άνοδο, με ιδιαίτερα έντονη αύξηση μεταξύ των παιδιών και των οικογενειών.

Η έκθεση, που δημοσιοποιήθηκε από το Υπουργείο Στέγασης και Αστικής Ανάπτυξης, αποκάλυψε ότι η έλλειψη στέγης αυξήθηκε κατά ένα τρίτο την τελευταία διετία, μετά από μια περίοδο σχετικής σταθερότητας. Το υπουργείο απέδωσε αυτή την άνοδο στην επιδεινούμενη κρίση προσιτής στέγασης, στον πληθωρισμό και στη λήξη των προγραμμάτων στήριξης που εφαρμόστηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Ωστόσο, οι ομοσπονδιακοί αξιωματούχοι τόνισαν ιδιαίτερα τον ρόλο των μεταναστών που αναζητούν άσυλο, οι οποίοι επιβάρυναν υπέρμετρα τα καταφύγια, οδηγώντας σε μεγάλο μέρος της αύξησης.

Η κυβέρνηση δεν παρακολουθεί το καθεστώς μετανάστευσης των αστέγων, γεγονός που δυσχεραίνει τον διαχωρισμό των δύο βασικών αιτιών – της εγχώριας φτώχειας και της μετανάστευσης από χώρες σε κρίση – οι οποίες απαιτούν διαφορετικές στρατηγικές αντιμετώπισης.

Είναι πιθανό ότι μεγάλο μέρος, αν όχι η πλειονότητα της αύξησης, οφείλεται στο κύμα αιτούντων άσυλο που ξεκίνησε το 2022, αν και η τάση αυτή φαίνεται να υποχωρεί από την αρχή του 2024.

Παρόλα αυτά, τα ανησυχητικά ρεκόρ πιθανότατα θα επιτείνουν το πολιτικό χάσμα σχετικά με την έλλειψη στέγης. Οι Δημοκρατικοί εστιάζουν στο αυξανόμενο κόστος στέγασης, στη μείωση των κρατικών επιδοτήσεων ενοικίου και στις οικονομικές ανισότητες, υποστηρίζοντας την ενίσχυση του κοινωνικού διχτυού προστασίας.

Αντίθετα, πολλοί Ρεπουμπλικάνοι αποδίδουν το πρόβλημα στη φιλελεύθερη επιτρεπτικότητα, ζητώντας να συνδεθεί η βοήθεια προς τους άστεγους με την υποχρεωτική αναζήτηση υποστήριξης για ψυχική υγεία ή κατάχρηση ουσιών. Ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει προτείνει την απομάκρυνση των καταυλισμών από τις πόλεις και τη μεταφορά των αστέγων σε ειδικές εγκαταστάσεις.

Μία αξιοσημείωτη εξαίρεση ήταν οι βετεράνοι, όπου η έλλειψη στέγης μειώθηκε κατά 8% το περασμένο έτος. Αυτή η μείωση ακολουθεί μια μακροχρόνια τάση που υποστηρίζεται διακομματικά, με έμφαση στις υπηρεσίες και στη στέγαση για τους βετεράνους. Από το 2009, ο αριθμός των άστεγων βετεράνων έχει μειωθεί πάνω από 50%.

Στο χείλος του γκρεμού

Η αντιμετώπιση της έλλειψης στέγης απαιτεί άμεσες, τολμηρές και συντονισμένες πολιτικές. Η συνεχιζόμενη αύξηση του φαινομένου καταδεικνύει τη σημασία μιας πολυδιάστατης προσέγγισης που συνδυάζει τη δημιουργία προσιτής στέγασης, την οικονομική στήριξη και τη θεραπεία των βαθύτερων αιτιών, όπως οι ψυχικές ασθένειες και οι εξαρτήσεις.

Η μείωση της έλλειψης στέγης στους βετεράνους των ΗΠΑ αποτελεί ένα παράδειγμα για το πως – η χωρίς σκοπιμότητες – συνεργασία Ρεπουμπλικανών και Δημοκρατικών μπορεί να φέρει αποτελέσματα. Η κοινωνία των ΗΠΑ καλείται πλέον  να επανεξετάσει άμεσα τις προτεραιότητές της, προσφέροντας λύσεις που να αντικατοπτρίζουν τις αξίες της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και αλληλεγγύης. Το αν θα τα καταφέρει, αυτό είναι ακόμη πολύ νωρίς να το εκτιμήσει κάποιος με δεδομένα την αύξηση της φτώχειας στην Λατινική Αμερική και τα υπέρογκα έξοδα των ΗΠΑ για στρατιωτικούς εξοπλισμούς.

neostrategy.gr