Στα σκαριά νέα συμφωνία για τις αμερικανικές βάσεις – Αντιδράσεις από Μόσχα – Εκλεισαν οι «ανοικτοί» ουρανοί

Μετά τις δηλώσεις Δένδια περί «μακροπρόθεσμης προοπτικής» και «επικαιροποιημένης» συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ, τώρα έρχεται και ο υπουργός Αμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος να προλειάνει το έδαφος για μια νέα συμφωνία για τις αμερικανικές βάσεις στην Ελλάδα.

Να σημειωθεί πως ήδη, το Φθινόπωρο του 2019, Αθήνα και Ουάσιγκτον είχαν υπογράψει μια «ανανεωμένη» συμφωνία, με την οποία παραχωρούνταν ιδιαίτερα μεγάλες στρατιωτικές διευκολύνσεις επί ελληνικού εδάφους και θαλασσών στις ΗΠΑ.

Πενταετής(;) συμφωνία

Τώρα, μόλις ενάμιση χρόνο μετά, ετοιμάζεται νέα συμφωνία. Ως όλα δείχνουν, μάλιστα, η Αθήνα σκοπεύει να δώσει στην Ουάσιγκτον αυτό που ζητάει εδώ και τουλάχιστον τέσσερα χρόνια η αμερικανική πρσβεία στην Αθήνα. Ανανέωση της συμφωνίας σε πενταετή βάση.

Χαρακτηριστικά, ο υπουργός Αμυνας, είπε ότι «ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη η τροποποίηση της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας, της MDCA », ενώ, όταν, κατά τη διάρκεια συνέντευξής του στην εφημερίδα, «Πρώτο Θέμα», όταν ερωτήθη εάν αυτή θα είναι πενταετής, απάντησε πως «στο τραπέζι τέθηκε θέμα για την επιμήκυνση της χρονικής διάρκειας ισχύος της MDCA, γεγονός που σημαίνει ότι θα μπορέσουν να προχωρήσουν σε μεγαλύτερες επενδύσεις στις υποδομές».

Αποδέσμευση αμερικανικών συστημάτων

Σημείωσε, επίσης, πως «η αμερικανική πλευρά έχει διατυπώσει κάποιες προτάσεις», και από την ελληνική μεριά «επεξεργαζόμαστε δέσμη προτάσεων, δηλαδή αυτά που εμείς ζητούμε από τους Αμερικανούς, όπως είναι η πρόσβαση σε μεγαλύτερα κεφάλαια για στρατιωτική βοήθεια σε τρίτες χώρες ή n αποδέσμευση οπλικών συστημάτων από τα πλεονάζοντα των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ».

Να σημειωθεί πως εδώ και χρόνια η Αθήνα ζητάει από την Ουάσιγκτον την «αποδέσμευση» ορισμένων οπλικών συστημάτων, τα οποία, ωστόσο, οι ΗΠΑ αρνούνται να δώσουν στο όνομα της ισορροπίας δυνάμεων στην περιοχή μας. Πόσο μάλλον, αφού η Ουάσιγκτον είναι πιστή στο Δόγμα του ό,τι παίρνει η Ελλάδα θα παίρνει και η Τουρκία, και αντίστροφα.

Το πρόβλημα αυτό, μεταξύ άλλων, παρουσιάστηκε όταν η ελληνική πλευρά ζητούσε, μαζί με την «δωρεά» αμερικανικών, μεταχειρισμένων πολεμικών πλοίων στην Ελλάδα, και τα νευραλγικής σημασίας οπλικά συστήματά τους, για τα οποία όμως υπήρχαν έντονοι δισταγμοί στις ΗΠΑ.

Εξίσου σοβαρό πρόβλημα εκτιμάται ότι θα υπάρξει και στην περίπτωση που η Ελλάδα προμηθευτεί το αμερικανικό αεροσκάφος 5ης γενιάς, F-35.

Κατ’ αρχήν είναι αμφίβολο εάν θα δοθεί στη χώρα μας, στην περίπτωση που αποφασιστεί να μην δοθεί και στην Τουρκία. Εφόσον, πάντως, αποφασιστεί να πουληθεί μόνο στην Ελλάδα, είναι άγνωστο με τι προδιαγραφές και τι είδους συστήματα θα δοθεί.

Με Μπάιντεν… καλύτερα

Κατά την άποψη Παναγιωτόπουλου, πάντως, «με τη διακυβέρνηση Μπάιντεν υπάρχει ένα μεγαλύτερο περιθώριο αισιοδοξίας για να συνεννοηθούμε με τους Αμερικανούς, όχι γιατί δεν τα είχαμε πάει καλά με την προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά επειδή n προσωπική σχέση Τραμπ – Ερντογάν επηρέαζε τη συνολική κατάσταση, αν και είχαμε πολύ θετικές δηλώσεις προς τις θέσεις μας από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ».

Επιπλέον «ο νέος πρόεδρος είναι γνώστης των ελληνοτουρκικών διαφορών υποστηρικτής της Ελλάδας αλλά και προσωπικός φίλος του πρωθυπουργού, κάτι το οποίο νομίζω ότι έχει τη σημασία του».

Βέβαια, είναι κοινό μυστικό ότι ο Τζό Μπάϊντεν δεν είναι απλώς γνώστης της περιοχής μας, αλλά, όπως στο πρόσφατο παρελθόν είχε αποκαλυφθεί, έχει και μεγάλα «οικογενειακά» συμφέροντα ειδικά στην Κύπρο.

Η Μόσχα αντιδρά

Από τη μεριά της, η Μόσχα φαίνεται ιδιαίτερα ενοχλημένη από τις προθέσεις της Αθήνας να παράσχει ακόμα περισσότερες στρατιωτικές διευκολύνσεις στην Ουάσιγκτον.

Ιδιαίτερα προβληματισμένη, επίσης, δείχνει και από το γεγονός ότι η χώρα εντάσσεται ολοένα περισσότερο στους αμερικανο-ΝΑΤΟϊκούς σχεδιασμούς αντιμετώπισης της Ρωσίας, όπως άλλωστε φάνηκε να υποννοεί και ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών, Αλεξάντρ Γκρουσκό, ο οποίος προ ημερών πραγματοποίησε επίσκεψη στην Αθήνα.

Η Ρωσία θεωρεί ότι είναι θέμα της ελληνικής πλευράς η ανάπτυξη αμερικανικών στρατιωτικών βάσεων στην Ελλάδα, αλλά θεωρεί πως μια φιλική χώρα δεν πρέπει να μπει στο γεωπολιτικό παιχνίδι που έχει στηθεί εναντίον της Ρωσίας, δήλωσε ο ίδιος σε ενημερωση εκπροσώπων των ρωσικών ΜΜΕ, στην Αθήνα.

«Είναι διμερές ζήτημα, φυσικά, για την ελληνική πλευρά να έχει ή όχι στρατιωτικές σχέσεις με άλλα κράτη. Αλλά, από τη μεριά μας, στέλνουμε το μήνυμα ότι μια φιλική χώρα, και η επικράτειά της, δεν πρέπει να συρθεί σε ένα γεωπολιτικό παιχνίδι “περιορισμού” της Ρωσίας», δήλωσε.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η πολιτική που ακολουθείται από τις Δυτικές χώρες έναντι της Ρωσίας εντείνεται στην ευρύτερη γειτονιά μας.

«Βλέπουμε -είπε- να εντείνονται οι επιθέσεις στην περιοχή του Εύξεινου Πόντου, οι αποφάσεις του ΝΑΤΟ για αύξηση των ημερών παραμονής των πολεμικών πλοίων του εκεί, καθώς και προσπάθειες αμφισβήτησης του καθεστώτος του Μοντρέ, το οποίο επί δεκαετίες χρησίμευσε ως αξιόπιστη εγγύηση στρατιωτικής σταθερότητας και ασφάλειας σε αυτήν την περιοχή. Σχεδιάζεται εξοπλισμός και επανεξοπλισμός των στόλων της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, ενώ τώρα γίνεται λόγος για τη Γεωργία και την Ουκρανία. Αυτές είναι πρακτικές που οδηγούν στην αύξηση της αντιπαράθεσης στην περιοχή».

Ταυτόχρονα, εξήγησε, «το ΝΑΤΟ έχει διακόψει οποιαδήποτε συνεργασία με τη Ρωσία, και αυτό επηρεάζει αρνητικά την κατάσταση στον τομέα της ασφάλειας. Αποδεικνύεται ότι δεν υπάρχει θετική ατζέντα, στον στρατιωτικό τομέα, με τις χώρες του ΝΑΤΟ, και σε αυτό προστίθεται και η απουσία συστηματικών επαφών σε στρατιωτικό επίπεδο, ακόμα και στον τομέα της πρόληψης επικίνδυνων συμβάντων».

Ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ

Πρόσθεσε, δε, ότι στην ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ, ξαναστήνεται η ίδια δομή της αντιπαράθεσης που υπήρχε την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, ενώ παρατήρησε ότι, πλέον, «υπάρχει ένας πραγματικός κίνδυνος: Η Ευρώπη να μετατραπεί σε βάση για τις αμερικανικές δυνάμεις που στόχο τους έχουν την “συγκράτηση” της Ρωσίας».

Ολα αυτά, υπογράμμισε, στήνονται στη βάση «φανταστικών απειλών», δήθεν από τη μεριά της Ρωσίας, και «στη δαιμονοποίησή» της. Πολύ περισσότερο, στους στρατιωτικούς σχεδιασμούς για τον «περιορισμό» της Ρωσίας, εντάσσονται και οι Ενοπλες Δυνάμεις των περισσοτέρων κρατών – μελών του ΝΑΤΟ, τόνισε, αφήνοντας να εννοηθεί ότι το ίδιο συμβαίνει και με τις ελληνικές ΕΔ.

Οι «ανοικτοί»-κλειστοί ουρανοί

Αναφερόμενος, επίσης, στην αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συνθήκη «Ανοικτοί ουρανοί», ένα μηχανισμό ο οποίος αποσκοπεί στον εκατέρωθεν έλεγχο των αεροπορικών δυνάμεων, όπου, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, μετέχει και η Ελλάδα, ο Α.Γκρουσκό σημείωσε ότι «οι αποφάσεις των ΗΠΑ και των συμμάχων τους δεν άφησαν περιθώρια για να «επιβιώσει» η Συνθήκη για τους Ανοικτούς Ουρανούς».

Ειδικότερα, για τη Συνθήκη των «Ανοικτών ουρανών», ο ίδιος ζήτησε, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες και από την Αθήνα, «να μην δοθούν τα δεδομένα που συγκεντρώνονται από τις πτήσεις του προγράμματος στις ΗΠΑ. «Να μην δίδονται τα δεδομένα που λαμβάνονται από τις πτήσεων παρατήρησης στις ΗΠΑ, δεδομένου ότι δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος στη Συνθήκη», είπε.

Οσον αφορά την επιστροφή της Μόσχας στους «Ανοικτούς ουρανούς», εξήγησε ότι «η συμμετοχή μας εξαρτάται από το εάν οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να ανοίξουν την επικράτειά τους» στις πτήσεις παρατήρησης.

Γενικότερα, πάντως, ο ίδιος υποστήριξε ότι η Ουάσιγκτον έχει υπονομεύσει πλήθος κρίσιμων συμφωνιών που έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο στην εμπέδωση της ασφάλειας στην Ευρώπη και διεθνώς.

«Η αμερικανική κυβέρνηση -είπε χαρακτηριστικά- κατάφερε πλήγματα στο καθεστώς των Συνθηκών για τις συμβατικές δυνάμεις στην Ευρώπη. Καθεστώς, το οποίο κάποτε θεωρήθηκε ακρογωνιαίος λίθος της ευρωπαϊκής ασφάλειας. Ετσι, επαψε να υπάρχει, ακριβώς επειδή οι ΗΠΑ απαγόρευαν στους συμμάχους τους να επικυρώσουν τη συμφωνία για προσαρμογή αυτών των Συνθηκών.

Στη συνέχεια, ακολούθησε η επίθεση κατα της Συνθήκης για τα πυραυλικά συστήματα.

Και, τέλος, οι ΗΠΑ αποχώρησαν από τη Συνθήκη για τους Ανοικτούς Ουρανούς.

Όλοι οι λογικοί πολιτικοί στην Ευρώπη, και όχι μόνο στην Ευρώπη, μόνο λύπη μπορούν να νιώσουν γι’ αυτά. Κι’ αυτό, διότι οδηγούν στην επιδείνωση της κατάστασης στον τομέα της ασφαλείας».