Στο μέτωπο του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας! Ο Θανάσης Αργυράκης γράφει όσα είδε και έζησε! (VIDEO-ΦΩΤΟ)

Αποστολή στην Ανατολική Ουκρανία: Απέραντο νεκροταφείο μέσα στην Ευρώπη

Εάν μέχρι πριν από μερικά χρόνια, συνώνυμο της φρίκης του πολέμου ήταν το ισοπεδωμένο Γκρόζνι στην Τσετσενία και η Φαλούτζα στο Ιράκ, σήμερα το νέο νεκροταφείο ανθρώπων και πόλεων είναι η Ανατολική Ουκρανία. Κυριολεκτικά, ανθρωπιστική καταστροφή.

Ενας απέραντος τάφος μέσα στην ίδια την Ευρώπη του 21ου αιώνα. Ονειδος για το «ευρωπαϊκό όνειρο», αλλά και πόνος ψυχής για τους χιλιάδες ανθρώπους που σκοτώνονται, αναγκάζονται να γίνουν πρόσφυγες και χάνουν όλα τους τα υπάρχοντα. Στη θέση τους μένουν άψυχα κατεστραμμένα κτίρια, στην πραγματικότητα χαλάσματα που ίσως ουδέποτε θα ξανακατοικηθούν, σκέτα σουρωτήρια από τις βόμβες και τις σφαίρες. Ακόμα και οι εκκλησίες δεν γλύτωσαν από τη μανία του πολέμου.

Ηδη από τον Φεβρουάριο του 2022, οπότε άρχισε ο πόλεμος στην Ουκρανία, από τις περιοχές τόσο της Ανατολικής Ουκρανίας, της οποίας το μεγαλύτερο τμήμα της είχε αποσχισθεί από το 2014, αλλά και από την υπόλοιπη Ουκρανία, έχουν αναγκαστεί να φύγουν το λιγότερο περί τα δέκα εκατομμύρια ανθρώπους.

Οι πιο πολλοί πρόσφυγες στη Ρωσία, ως επί το πλείστον σε συγγενείς τους. Εκτιμάται άνω των 4-5 εκατομμυρίων. Αλλωστε, στη Ρωσία ήδη από εποχής Σοβιετικής Ενωσης ζούσαν και διαπρέπουν πολλά εκατομμύρια Ουκρανών και ουκρανικής καταγωγής. Εξίσου πολλοί έφυγαν στη Δύση. Το πρώτο κύμα φυγής, πάντως, ξεκίνησε εδώ και οκτώ χρόνια, το 2014, με την πολιτική αναταραχή στην Ουκρανία και την απόσχιση της Ανατολικής και γιγαντώθηκε τώρα.

Πόλεις – φαντάσματα

Στις περιοχές όπου μαίνονται λυσσαλέες μάχες εδώ και δέκα μήνες, η εικόνα είναι αυτή της επί γης κόλασης. Αν μπορεί η κόλαση να είναι τόσο απόκοσμη όσο οι πόλεις που έγιναν και συνεχίζουν να είναι πεδία μαχών. Ενός πολέμου πυροβολικού που πολλοί τον συγκρίνουν με την κρεατομηχανή του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και τους μαζικούς βομβαρδισμούς εντός των πόλεων.

Πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά έχουν αδειάσει. Σπανιότατα βλέπει κανείς εναπομείναντες κατοίκους. Και όσοι παρέμειναν, κυρίως ηλικιωμένοι, είναι ανθρώπινα φαντάσματα που βίωσαν τη φρίκη των βομβαρδισμών και σήμερα ζουν από την ανθρωπιστική βοήθεια που τους δίδει κυρίως ο ρωσικός στρατός και ανθρωπιστικές οργανώσεις.

Οι πιο πολλοί νέοι έφυγαν τώρα. Οπως εδώ και οκτώ χρόνια, λόγω της έκκρυθμης κατάστασης, εγκατέλειπαν την Ανατολική Ουκρανία. Κάποιοι παρέμειναν στις εστίες τους αυτά τα χρόνια, με την ελπίδα ότι τα πράγματα θα καλυτερεύσουν. Ηρθαν, όμως, τα χειρότερα. Η απόλυτη καταστροφή.

Μαύρη τρύπα

Τα σπίτια, πολλά από αυτά πολυώροφες πολυκατοικίες της εποχής της Σοβιετικής Ενωσης, όσες ακόμα εξακολουθούν να στέκουν όρθιες και δεν καταστράφηκαν από τους βομβαρδισμούς, φαντάζουν ως νεκρά, διάτρητα κουφάρια. Είναι αμφίβολο εάν ποτέ αυτές οι πόλεις ξανακατοικηθούν ή ανοικοδομηθούν. Πάρα πολλά κτίρια που εξακολουθούν να στέκουν, έχουν πληγεί τόσο πολύ που είναι έτοιμα να καταρρεύσουν.

Εκτός των άλλων είναι άκρως αμφίβολο εάν οι κάτοικοί τους θα ξαναγυρίσουν σε αυτές τις πόλεις. Καταστράφηκε η ζωή τους με τον πιο βίαιο τρόπο, έζησαν μέσα στον τρόμο, έχασαν τους ανθρώπους τους και τις περιουσίες τους, και τώρα αναζητούν καταφύγιο σε συγγενείς και φίλους τους σε άλλες περιοχές και χώρες με την ελπίδα να ξαναρχίσουν τη ζωή τους.

Οι περιοχές αυτές ίσως δεν θα ξανακατοικηθούν. Θα είναι η «μαύρη τρύπα» στην καρδιά της Ευρώπης. Το όνειδος της γηραιάς ηπείρου τον 21ο αιώνα που θα την στιγματίζει για πολλά χρόνια στο μέλλον, διότι δεν έκανε τίποτα -και εξακολουθεί να λειτουργεί ως απλός παρατηρητής- για να αποτρέψει αυτό τον πόλεμο και τώρα για να τον σταματήσει. Και, όπως όλα δείχνουν, η Ευρώπη θα είναι ο μεγαλύτερος χαμένος από αυτόν τον πόλεμο. Ανθρωπιστικά, πολιτικά και οικονομικά.

Στο «τρίγωνο του διαβόλου»

Οι πόλεις αυτές, ακόμα και σήμερα, αποτελούν ουσιαστικά την πρώτη γραμμή του μετώπου. Αρχής γενομένης από τη νοτιοανατολική μέχρι την βορειοανατολική Ουκρανία. Μάλιστα, μετά την ρωσική υποχώρηση τους τελευταίους μήνες εκεί έχει χαραχθεί η κύρια γραμμή του μετώπου.

Η εικόνα παντού ίδια. Με εξαίρεση πόλεις που παραδόθηκαν αμαχητί στις ρωσικές δυνάμεις μετά την εκδήλωση της ρωσικής επίθεσης, στις 24 Φεβρουαρίου του 2022, και που ελάχιστα επλήγησαν, οι περισσότερες από τις υπόλοιπες είναι … κρανίου τόπος.

Χαρακτηριστικά, στο βόρειο μέτωπο, αυτό με κατεύθυνση τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ουκρανίας, το Χάρκοβο, η γραμμή αντιπαράθεσης βρίσκεται κοντά στην πόλη Σεβεροντονέτσκ. Βρίσκεται μερικές δεκάδες χιλιόμετρα από το Λουγκάνσκ, την πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας της Ανατολικής Ουκρανίας που αποσχίσθηκε από την Ουκρανία το 2014. Εκεί, και πολλά χιλιόμετρα δυτικότερα, προωθήθηκαν τα ρωσικά στρατεύματα και οι πολιτοφυλακές του Λουγκάνσκ, μετά τις 24 Φεβρουαρίου.

Τώρα, με την «αναδίπλωση» του ρωσικού στρατού και την κατάληψη από τον ουκρανικό πόλεων, όπως χαρακτηριστικά το Κράσνι Λιμάν, που μέχρι προ μηνών κρατούσαν οι Ρώσοι, η περιοχή αυτή είναι μόνιμο θέατρο σκληρών μαχών. Τόσο που τις πόλεις Σεβεροντονιέτσκ, Λισιτσάνσκ και Ρουμπέζνοε, οι Ρώσοι στρατιωτικοί τις ονομάζουν το «τρίγωνο των Βερμούδων». Οι ίδιοι στρατιωτικοί υποστηρίζουν ότι στο «μέτωπο του Χαρκόβου» είναι εντονότατη η παρουσία μονάδων που αποτελούνται αμιγώς από Πολωνούς, Βάλτες και Ούγγρους.

Για την ακρίβεια, «τρίγωνο του διαβόλου». Πρακτικά, οι κανονιοβολισμοί και οι βολές με πολλαπλούς εκτοξευτές πυραύλων («Γκράντ», παλαιότερα «Κατιούσες») δεν σταματούν ούτε λεπτό. Ούτε από τη μια, ούτε από την άλλη πλευρά. Τα συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας είναι διάσπαρτα παντού, προκειμένου να «ανιχνεύουν» βολές πυραύλων και κυρίως τα drones, τα οποία πετούν συνεχώς πάνω από τις πρώτες γραμμές των αντιπάλων.

Συν τοις άλλοις, οι πόλεις αυτές και οι γύρω περιοχές έχουν γίνει ένα απέραντο ναρκοπέδιο, όπου πολλοί καθημερινώς σκοτώνονται. Οι κινήσεις πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές και απαγορεύεται ρητά να βγει κάποιος από τον δρόμο ακόμα και για την «ανάγκη» του. Συστηματικά, τόσο κοντά στο μέτωπο όσο και στα μετόπισθεν γίνονται «καθαρισμοί» ναρκών, αν και, ειδικά κοντά στην πρώτη γραμμή, συχνές είναι οι περιπτώσεις ανατινάξεων σε διάσπαρτες νάρκες.