Στους αιθέρες 300 Rafale – Το θολό μέλλον με τα Mirage 2000-5 της Ελλάδας

Στη Γαλλία, η Dassault Aviation γιόρτασε την ολοκλήρωση της παραγωγής του 300ού μαχητικού-βομβαρδιστικού πολλαπλών ρόλων Rafale, με την Ελλάδα να βρίσκεται ανάμεσα στις χώρες που επιχειρούν με αυτό. Ωστόσο, παραμένει θολό το μέλλον των Mirage 2000-5 της Πολεμικής Αεροπορίας, καθώς οι χαμηλές διαθεσιμότητες προκαλούν προβληματισμό.

Του Χρήστου Μαζανίτη

Το πρόγραμμα Rafale εκτελείται υπό την επίβλεψη της Γενικής Διεύθυνσης Εξοπλισμών (DGA) και της Διεύθυνσης Μηχανικών της Dassault Aviation και περιλαμβάνει 400 γαλλικές εταιρείες. Η Ελλάδα, παρότι είναι επί δεκαετίες χρήστης των μαχητικών που κατασκευάζει η γαλλική εταιρεία, δεν έχει καταφέρει να λάβει κανένα υποκατασκευαστικό έργο, όπως για παράδειγμα έχει συμβεί με τα F-16 και τα C-130J, για τα οποία η ΕΑΒ κατασκευάζει περίπου το 30% της ατράκτου, το οποίο εξάγει στις ΗΠΑ.

Το αεροσκάφος και το σχετικό πρόγραμμα αποτελούν σημαντικό πυλώνα της βιομηχανικής και στρατιωτικής κυριαρχίας της Γαλλίας, χάρη στις κρίσιμες τεχνολογίες που έχουν αναπτυχθεί και στις επιτυχίες που έχουν σημειωθεί στις εξαγωγές.

Μέχρι σήμερα, η γαλλική κατασκευάστρια εταιρεία έχει λάβει οριστικές παραγγελίες για 533 Rafale από τη Γαλλία και οκτώ χώρες-πελάτες, συμπεριλαμβανομένων της Ελλάδας, της Κροατίας και της Σερβίας στην Ευρώπη.

Επομένως, απομένουν να παραχθούν και να παραδοθούν ακόμη 233 αεροσκάφη, με προγραμματισμένο ρυθμό παραγωγής τεσσάρων αεροσκαφών ανά μήνα.

Το Rafale θεωρείται πλέον ένα ώριμο αεροσκάφος 4+ γενιάς, με περίπου είκοσι χρόνια επιχειρησιακής εμπειρίας. Τα πρώτα δείγματα που κηρύχθηκαν επιχειρησιακά ήταν αυτά της έκδοσης Μ, τα οποία παραδόθηκαν στο Εθνικό Ναυτικό, ακολουθούμενα από αεροσκάφη της Στρατιάς Αεροπορίας.

Η πρώτη ξένη χώρα που αγόρασε και έθεσε σε λειτουργία το Rafale, πριν από δέκα χρόνια, ήταν η Αίγυπτος, ακολουθούμενη από το Κατάρ, την Ινδία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Πρόσφατα, η Ινδονησία προστέθηκε στο «κλαμπ» των γαλλικών μαχητικών, έχοντας παραγγείλει συνολικά 42 Rafale.

Η Ελλάδα, όπως έχουμε γράψει εκτενώς στο enikos.gr, έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για αύξηση του αριθμού των μαχητικών που διαθέτει στον στόλο της, αρχικά κατά έξι, ώστε να φτάσουν τα 30, με απώτερο στόχο τα 40.

Ο προγραμματισμός προβλέπει η Πολεμική Αεροπορία να διαθέτει έως το 2025 έναν στόλο 120 F-16 Viper, 40 F-35 και 40 Rafale.

Ωστόσο, αυτός ο στόχος θεωρείται αισιόδοξος και πολυδάπανος για να επιτευχθεί, βάσει των τωρινών οικονομικών δεδομένων και των δημοσιονομικών περιθωρίων της χώρας.

Γεγονός είναι ότι η ηγεσία της Πολεμικής Αεροπορίας τα τελευταία δύο χρόνια έχει εξετάσει αρκετές περιπτώσεις πώλησης ολόκληρου του στόλου των Mirage 2000-5, ώστε να χρηματοδοτηθεί η προμήθεια έξι νέων Rafale.

Πρόκειται για συνολικά 24 μονοκινητήρια αεροσκάφη, τα οποία άρχισαν να εντάσσονται σταδιακά στην 331 Μοίρα της 114 Πτέρυγας Μάχης στην Τανάγρα, τον Μάιο του 2007.

Τα συγκεκριμένα μαχητικά αποτελούν μέρος του προγράμματος απόκτησης συνολικά 25 αεροσκαφών αυτού του τύπου. Τα 15 αγοράστηκαν ολοκαίνουρια από τη Γαλλία, ενώ τα υπόλοιπα 10 ήταν αεροσκάφη Mirage 2000 της Πολεμικής Αεροπορίας, τα οποία αναβαθμίστηκαν σε Mirage 2000-5 στο εργοστάσιο της ΕΑΒ.

Η αναβάθμιση περιελάμβανε την αντικατάσταση του συνόλου του ηλεκτρονικού εξοπλισμού και των μεταφερόμενων όπλων, μετατρέποντάς τα σε ένα από τα ικανότερα αεροσκάφη αναχαίτισης. Ο λόγος που έχουν απομείνει 24 είναι γιατί ένα συνετρίβη στις 12 Απριλίου 2018, με κυβερνήτη τον σμηναγό Γεώργιο Μπαλταδώρο.

Ωστόσο, και αυτά τα μαχητικά είχαν απαξιωθεί επί χρόνια, λόγω ελλιπούς υποστήριξης σε ανταλλακτικά. Η κατάσταση άλλαξε επί αρχηγίας Κωνσταντίνου Φλώρου στο ΓΕΕΘΑ, σε αγαστή συνεργασία με το ΓΕΑ και τον τότε αρχηγό Θεμιστοκλή Μπουρολιά. Ο κ. Φλώρος κατάφερε τότε να πείσει την πολιτική ηγεσία να εξασφαλιστούν τα απαιτούμενα κονδύλια για την υποστήριξη μέρους του στόλου των “παύλα 5”, και μαζί με τα Rafale να αρχίσουν να κυριαρχούν εκ νέου στους αιθέρες.

Όμως, η προσπάθεια αυτή έμεινε στη μέση, με αποτέλεσμα σήμερα ο στόλος των Mirage να έχει χαμηλές διαθεσιμότητες.

Κάπου εκεί άρχισαν τα σενάρια περί πώλησής τους στην Ουκρανία, μέσω τριγωνικής συναλλαγής με τη Γαλλία, η οποία θα τα αγόραζε για να τα προωθήσει απευθείας. Κάποια στιγμή εμφανίστηκε ως δυνητικός αγοραστής και η Ινδία, που διαθέτει μεγάλο στόλο μαχητικών του ίδιου τύπου και θέλει να τον διατηρήσει έως το 2040. Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις δεν προχώρησαν.

Ο λόγος για τον οποίο υπήρξε αυτή η σκέψη ήταν η πρόθεση να αγοραστούν έξι Rafale. Μόνο που η πραγματικότητα διέψευσε κάθε τέτοιο σενάριο, καθώς, με την κατάσταση των μαχητικών σήμερα, η προσφορά που κατατέθηκε δεν ξεπερνά τα 50 εκατομμύρια ευρώ — ποσό κατά πολύ μικρότερο από τα τουλάχιστον 250 εκατομμύρια που υπολόγιζαν.

Το ερώτημα που τίθεται πλέον είναι αν θα υπάρξει εισήγηση για την υποστήριξη του συνόλου των Mirage 2000-5 που διαθέτει η Ελλάδα ή αν θα αφεθούν στη μοίρα τους, να σαπίσουν όπως συνέβη με τα Mirage 2000 EGM, τα οποία πλέον αποτελούν εκθέματα σε αεροπορικές πίστες.

enikos.gr