Συμπαραγωγή θαλάσσιων drones με την Ουκρανία – Ο ρόλος των ελληνικών ναυπηγείων

Η αμυντική συνεργασία με αιχμή τα θαλάσσια μη επανδρωμένα συστήματα, δηλαδή τα θαλάσσια drones, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αποτελέσματα της συνάντησης που είχαν την περασμένη Κυριακή ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος πραγματοποίησε ταξίδι-αστραπή στην Αθήνα.

Η συμφωνία για τα drones αναφέρθηκε και στην κοινή δήλωση επτά σημείων των κ. Μητσοτάκη και Ζελένσκι, που ήταν, βεβαίως, αρκετά λακωνική.  Συγκεκριμένα, στο τέταρτο σημείο του ανακοινωθέντος αναφερόταν: «Τα μέρη συμφώνησαν στην εμβάθυνση της αμυντικής συνεργασίας με επίκεντρο την ενίσχυση της ασφάλειας στον θαλάσσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας στην ανάπτυξη και χρήση θαλάσσιων μη επανδρωμένων αεροχημάτων (UAVs), στη διεξαγωγή κοινών ασκήσεων και εκπαιδεύσεων σχετικών με μη επανδρωμένα συστήματα θαλάσσης, καθώς και στην ενισχυμένη ανταλλαγή πληροφοριών για θαλάσσιες απειλές».

Για το θέμα ρωτήθηκε ο Πρωθυπουργός στη συνέντευξη που παραχώρησε στην ΕΡΤ, ο οποίος επιβεβαίωσε ότι την κατ’ αρχήν συμφωνία, κάνοντας λόγο για δυνατότητα διερεύνησης της «συμπαραγωγής για θαλάσσια drone με την Ουκρανία, η οποία έχει και πολύ μεγάλη εμπειρία στον τομέα αυτόν».

Φαίνεται μάλιστα πως οι διεργασίες μέχρι τη συμφωνία της Κυριακής ήταν πολύμηνες, με αρκετές συζητήσεις μέσω τηλεδιάσκεψης ανάμεσα σε Αθήνα και Κίεβο.  Στις τελευταίες ελληνο-ουκρανικές συνεννοήσεις που έγιναν στο Μέγαρο Μαξίμου, προκειμένου να οριστικοποιηθούν οι τελευταίες λεπτομέρειες της συμφωνίας για τα drones, ήταν παρόντες, πέρα από τους ηγέτες και τους άμεσους συνεργάτες τους, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Θάνος Ντόκος και ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ Δημήτριος Χούπης.

Τι περιλαμβάνει η συμφωνία για τα θαλάσσια drones

Σύμφωνα με την Καθημερινή, η συμφωνία για τη συμπαραγωγή USV αφορά τόσο τις ουκρανικές όσο και τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Θα ανοίξει, εν ολίγοις, γραμμή παραγωγής σε ελληνικά ναυπηγεία που διαθέτουν τις δυνατότητες για την ανάπτυξη τέτοιων συστημάτων. Μέρος της παραγωγής θα απορροφούν οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις και ένα άλλο τμήμα θα ενισχύει το ελληνικό οπλοστάσιο.

Οι ελληνικές εταιρείες που θα συμμετάσχουν στη ναυπήγηση των USV (αυτή τη στιγμή οι Ουκρανοί παράγουν 15 διαφορετικά είδη μη επανδρωμένων σκαφών επιφανείας), πέρα, βέβαια, από το ναυπηγείο – πιθανότατα του Σκαραμαγκά – θα παράγουν ηλεκτρονικά και οπτικά συστήματα, αισθητήρες και, εφόσον απαιτηθεί, την εκρηκτική ύλη. Είναι σαφές ότι το ελληνο-ουκρανικό USV που θα προκύψει θα αποτελεί βελτιωμένη έκδοση υφισταμένων, τα οποία έχουν ήδη δοκιμαστεί στα πεδία των μαχών της Ουκρανίας. Εφόσον οι εργασίες για το USV προχωρήσουν επιτυχώς, η Αθήνα έχει ήδη συζητήσει με το Κίεβο για την επέκταση της συνεργασίας στον τομέα των μη επανδρωμένων υποβρυχίων (UUV).

Και φυσικά η ουκρανική αμυντική βιομηχανία αποτελεί αυτή τη στιγμή την αιχμή του δόρατος σε τεχνολογία και επιχειρησιακές τακτικές, οι οποίες αναπροσαρμόζονται (κατά μέσον όρο) περίπου ανά επτά ημέρες, προκειμένου να αντιμετωπίσουν την εξίσου ταχύτατα αναπτυσσόμενη ρωσική τεχνολογία στον τομέα των ιπτάμενων drones και άλλων μη επανδρωμένων αεροχημάτων και συστημάτων (UAV).

Για την Αθήνα η συνεργασία με το Κίεβο έχει τρία βασικά θετικά στοιχεία:

• Πρώτον, πρόκειται για μια δοκιμασμένη τεχνολογία σε πραγματικές συνθήκες και με αποδεδειγμένα αποτελέσματα. Υπενθυμίζεται ότι η Ουκρανία έχει καθηλώσει τον ρωσικό στόλο στη Μαύρη Θάλασσα με ένα συνδυασμό από μη επανδρωμένες πλατφόρμες και παράκτιες ή άλλες συστοιχίες πυραύλων.

• Δεύτερον, επιταχύνει τη χρήση ελληνικών καινοτόμων τεχνολογιών σε ένα πεδίο όπου ήδη υπάρχει τεράστιος παγκόσμιος ανταγωνισμός.

• Τρίτον, κλείνει την ψαλίδα με την Τουρκία, η οποία ανέπτυξε το πρώτο USV της ήδη από το 2021 και προσθέτει στον στόλο της και άλλους τύπους.

Η χρηματοδότηση

Ως προς τη χρηματοδότηση, αυτή είναι εξασφαλισμένη καθώς –κατ’ αρχάς– υπάρχει πρόβλεψη πόρων για την παραγωγή και προμήθεια USV στον υφιστάμενο Μακροπρόθεσμο Προγραμματισμό Αμυντικών Εξοπλισμών (ΜΠΑΕ) των Ενόπλων Δυνάμεων για την περίοδο 2025-2036. Αθήνα και Κίεβο θα επιχειρήσουν παράλληλα να εντάξουν το συγκεκριμένο σχέδιο και στα δάνεια του κανονισμού SAFE, καθώς δεν πρέπει να λησμονείται ότι η Ουκρανία αποτελεί επιλέξιμη τρίτη χώρα για τα φθηνά δάνεια που οδηγούν σε συμπαραγωγή οπλικών συστημάτων από κράτη-μέλη της Ε.Ε.

Σε πρακτικό επίπεδο, κάποια στιγμή το επόμενο χρονικό διάστημα (για λόγους ασφαλείας δεν θα υπάρξουν ανακοινώσεις) κλιμάκιο ειδικών από τις Ένοπλες Δυνάμεις αλλά και εκπρόσωποι του ναυπηγείου, που πιθανότατα θα φιλοξενήσει στην Ελλάδα τη γραμμή παραγωγής, θα ταξιδέψουν μέχρι την Ουκρανία προκειμένου να προωθηθεί η συμφωνία που υπέγραψαν την περασμένη Κυριακή οι κ. Μητσοτάκης και Ζελένσκι.