Συνάντηση Μπάιντεν – Ερντογάν: Η Τουρκία ως το «καλό παιδί» του ΝΑΤΟ και τα F-35 για την Ελλάδα

Εν μέσω της σημαντικής πρωτοβουλίας των Αμερικανών γερουσιαστών Ρούμπιο – Μενέντεζ, που κινείται σε «σκληρή» γραμμή έναντι της Τουρκίας, η Άγκυρα, αντιλαμβανόμενη ότι η συνάντηση Μπάϊντεν – Ερντογάν, στις 14 Ιουνίου, θα είναι δύσκολη, έχει διαμορφώσει ένα επικοινωνιακό αφήγημα, προκειμένου να… λειάνει τις γωνίες στις σχέσεις της με μεγάλες Δυτικές δυνάμεις.

Με παραλήπτες την Ουάσιγκτον, καθώς και άλλες δυνάμεις με τις οποίες οι σχέσεις της Τουρκίας υφίστανται τριγμούς τελευταία, όπως η Γαλλία, ούτε λίγο ούτε πολύ οι Τούρκοι κυβερνητικοί παράγοντες λένε: «Δεν φταίμε εμείς που αγοράσαμε τα αντιαεροπορικά συστήματα, S-400, από τους Ρώσους, αλλά εσείς που δεν μας πουλάγατε τους Patriot. Όμως, ας μην χαλάμε τις καρδιές μας. Δεν θα ενεργοποιήσουμε εμείς τους ρωσικούς πυραύλους, αρκεί να μας δώσετε σαν αντάλλαγμα ότι θα σταματήσετε να στηρίζετε τους Κούρδους στη Συρία».

Πρόκειται, αναμφισβήτητα, για παζάρι, με πρόθεση να τα βρουν με τους Αμερικανούς. Παράλληλα, ωστόσο, δεν κρύβεται η αγωνία για το εάν θα πάει καλά η συνάντηση των προέδρων ΗΠΑ και Τουρκίας, και το κυριώτερο εάν θα γίνουν κάποια βήματα προς την κατεύθυνση της εξομάλυνσης των αμερικανο-τουρκικών σχέσεων.

Μόνο που το θέμα των S-400 είναι ένα από τα πολλά -πιθανότατα το κερασάκι στην τούρτα- των αμερικανο-τουρκικών διαφορών.

Ο ίδιος, πάντως, απέφυγε να κάνει την παραμικρή ουσιαστική τοποθέτηση ως προς την επικείμενη συνάντησή του με τον Μπάιντεν. «Η Τουρκία, η οποία είναι μεταξύ των κορυφαίων 5 χωρών του ΝΑΤΟ, είναι μια ισχυρή χώρα. Θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε τις σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ με τον κ. Μπάιντεν», είπε.

Μοχλός πίεσης

Να σημειωθεί ότι η πρωτοβουλία Ρούμπιο – Μενέντεζ, εκτός των άλλων, προτείνει να δοθούν στην Ελλάδα τα μαχητικά αεροσκάφη 5ης γενιάς που κατασκευάστηκαν για την Τουρκία, αλλά οι ΗΠΑ αρνήθηκαν τελικώς να της τα δώσουν, εξαιτίας της αγοράς των S-400.

Τον Ιούνιο του 2018 έγινε η τελετή παράδοσης των δύο πρώτων F-35 που είχαν κατασκευαστεί για την Τουρκία. Συνολικά, είχαν κατασκευαστεί οκτώ F-35A για την Τουρκία, αξίας 862 εκ. δολαρίων. Τελικά, με την αποβολή της Τουρκίας από το πρόγραμμα, τα αεροσκάφη θα αγοραστούν από τις ΗΠΑ. Η Τουρκία είχε συμφωνήσει στην κατασκευή και αγορά 100 F-35A.

Τουρκικά F-35 για την Ελλάδα;

Το αν θα επιτρέψουν τελικώς οι ΗΠΑ στην Ελλάδα να αποκτήσει ένα τέτοιο αεροσκάφος, μένει να φανεί. Επίσης, το εάν η Ελλάδα θα έχει την οικονομική δυνατότητα να τα αγοράσει, αποτελεί ένα μεγάλο ερώτημα.

Πόσο μάλλον, όταν ήδη «τρέχουν» δύο προγράμματα για την ελληνική Πολεμική Αεροπορία, ένα της κυβέρνησης της ΝΔ, των γαλλικών μαχητικών, Rafale, ύψους 2,5 δισ. ευρώ, και ένα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, αυτό του εκσυγχρονισμού των F-16 σε Viper, ύψους άνω του ενός δίσ. ευρώ.

Πάντως, ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα, Τζέφρι Πάϊατ, ο οποίος το τελευταίο διάστημα συχνά εμφανίζεται σε ρόλο «ατζέντη όπλων», επανειλημμένως έχει «σπονσονάρει» και τα F-35 και τις αμερικανικές φρεγάτες για την Ελλάδα.

Ανεξαρτήτως αυτού, η πρωτοβουλία Ρούμπιο – Μενέντεζ κρίνεται ως ιδιαιτέρως σημαντική κυρίως ως μοχλός πίεσης προς την Τουρκία. Να σημειωθεί ότι ο Μενέντεζ εδώ και χρόνια προωθεί ιδιαιτέρως σκληρές πρωτοβουλίες για την Τουρκία.

Μηνύματα made in USA

Να σημειωθεί πως, με την ανάδειξη νέου προέδρου στις ΗΠΑ, η Ουάσιγκτον, ειδικότερα για την εγγύς ελληνική γειτονιά, εκτός της πρωτοβουλίας Ρούμπιο – Μενέντεζ, έχει στείλει δύο ακόμα μηνύματα με ιδιαίτερη σημειολογία:

1.Την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων, με παραλήπτη την Τουρκία.

2.Το Διάταγμα Μπάιντεν για κυρώσεις σε όσους υπονομεύουν υπονομεύουν συμφωνίες διευθέτησης προβλημάτων στα Βαλκάνια, που περιλαμβάνει συμφωνίες όπως του Ντέιτον, των Πρεσπών, κ.ο.κ.

Περασμένα, ξεχασμένα!

Και, βέβαια, από το σκηνικό αυτό δεν θα μπορούσε να λείψει ο υπουργός Αμυνας της Τουρκίας, ως άλλος … μάρτυς απ’ την Σαρακοστή.

Ο Χουλούσι Ακάρ, λοιπόν, εμφανίστηκε να αναμασά το γνωστό τουρκικό «επιχείρημα», σύμφωνα με το οποίο «προσπαθήσαμε να αποκτήσουμε Patriot από τις ΗΠΑ και SAMP-T από Γαλλία και Ιταλία, αλλά αυτό δεν κατέστη εφικτό» και έτσι «αγοράσαμε τους S-400 από τη Ρωσία. Δεν το κάναμε κρυφά, δεν είχαμε ποτέ μυστική ατζέντα», είπε.

Και, ούτε λίγο ούτε πολύ, λέγοντας πως όλα αυτά είναι περασμένα ξεχασμένα, κατέληξε: «Οι εύλογες και λογικές λύσεις είναι πάντα εφικτές. Η συμβολή της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ και η συνεργασία του ΝΑΤΟ με την Τουρκία είναι πολύ βαθύτερες και πιο ουσιαστικές σε σχέση με τα F-35 και τους S-400. Ο κ.Στόλτεμπεργκ, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, το κατέστησε σαφές. Ετσι, το ΝΑΤΟ, του οποίου η Τουρκία είναι μέλος, είναι πιο σημαντικό και ισχυρό και θα βαδίσει με πιο σίγουρα βήματα στο μέλλον».

Το αφήγημα Ακάρ

Κατά τα λοιπά, ο ίδιος επανέλαβε το επικοινωνιακό αφήγημα της Αγκυρας, σύμφωνα με το οποίο η Τουρκία προτείνει το «μοντέλο Κρήτης» για τους S-400, δηλαδή την μη ανάπτυξη του οπλικού συστήματος, όπως έκανε και η Ελλάδα με τους κυπριακούς S-300, με αντάλλαγμα να εγκαταλείψουν οι ΗΠΑ τους Κούρδους. Κάτι που ήδη είχε κάνει ο Ντόναλντ Τράμπ, αλλά τώρα ο Τζο Μπάϊντεν υποστηρίζει ότι θα επανέλθει στις παλαιότερες πολιτικές γραμμές.

Ο Χουλούσι Ακάρ, λοιπόν, αφού, για μια ακόμη φορά ζήτησε από τις ΗΠΑ να μην στηρίζουν τους «τρομοκράτες» Κούρδους, όπως χαρακτηρίζουν τη συριακή οργάνωση, YPG, και το ΡΚΚ στην Τουρκία, συνέχισε στο γνωστό προπαγανδιστικό μοτίβο της Αγκυρας ότι «τάσσεται υπέρ της επίλυσης όλων των προβλημάτων στην περιοχή και στην υφήλιο, στη βάση του διεθνούς δικαίου, των ειρηνικών μεθόδων και των σχέσεων καλής γειτονίας», αν και δεν παρέλειψε να πει ότι δεν πρόκειται να εγκαταλειφθούν στα σχέδια για την «Γαλάζια Πατρίδα» συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου».