Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων: Οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες στέλνουν Σύρους μισθοφόρους στη Λιβύη

Περίπου 100 μισθοφόροι από τη Συρία, που υποστηρίζονται από την Αγκυρα έχουν φτάσει το τελευταιο διάστημα στη Λιβύη, μέσω Τουρκίας, όπως επίσης εκτιμάται ότι, εκτός αυτών, εστάλησαν και άλλοι, υποστηρίζει το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, σε έκθεσή του, τον Οκτώβριο του 2021.

Τη στιγμή που η Τουρκία συνεχίζει να ενισχύει τη στρατιωτική παρουσία της στη Λιβύη, τόσο με Τουρκους στρατιωτικούς, οπλικά συστήματα και πολεμικά πλοία, όσο και με ξένους μισθοφόρους, η χώρα της Βόρειας Αφρικής, η οποία επί σειρά ετών σπαρασσόταν από εμφύλιες συγκρούσεις, κάνει τα αβέβαια βήματά της προς τις εκλογές που είναι προγραμματισμένες για φέτος στις 24 Δεκεμβρίου.

Διάσκεψη με ελληνική παρουσία

Στο μεταξύ, την Πέμπτη 21 Οκτωβρίου θα πραγματοποιηθεί στην πρωτεύουσα της Λιβύης, Τρίπολη, Διάσκεψη για τη Σταθερότητα της χώρας, στην οποία, όπως έχει ανακοινωθεί, θα παραβρεθεί και η Ελλάδα.

Εχει προηγηθεί το τελευταίο διάστημα μια ιδιαίτερη κινητικότητα στο Λιβυκό, με τον Αμερικανό ειδικό απεσταλμένο για τη Λιβύη, πρέσβη, Ρίτσαρντ Νόρλαντ, να «τρέχει» στην δυτική και την ανατολική Λιβύη, κάνοντας συναντήσεις με τις αντίπαλες «φατρίες», και να συναντά την αιγυπτιακή ηγεσία και άλλους παράγοντες του αραβικού κόσμου.

Χτες, επίσης, στο περιθώριο της συνεδρίασης των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, οι Ευρωπαίοι υπουργοί συναντήθηκαν με την Λίβυα υπουργό Εξωτερικών, Ναϊλά Ελ Μανγκούς, σε πρωινό εργασίας που παρέθεσε ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας. Την περασμένη Πέμπτη, πάντως, η Ν.Μανγκούς, είχε βρεθεί την Αγκυρα, όπου συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό της, Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Ο Ελληνας υπουργός σχεδιάζεται να παραβρεθεί μεθαύριο και στη Διάσκεψη στη Λιβύη, που θα πραγματοποιηθεί με τη συμμετοχή των χωρών της «Διαδικασίας του Βερολίνου», απ’ όπου, από το 2020 και μετά, η Ελλάδα είχε αποκλειστεί δύο φορές, ενώ αντίθετα σταθερό μέλος της «Διαδικασίας» είναι η Τουρκία.

Κρήτη: Τουρκικές «έρευνες»

Οι εξελίξεις στο λιβυκό «μέτωπο» σημειώνονται τη στιγμή που ολοένα περισσότερο η τουρκική αντιπολίτευση «πιέζει» την κυβέρνηση της γείτονος να «τολμήσει» να στείλει ερευνητικά σκάφη, συνοδεία πολεμικών πλοίων, στη θαλάσσια περιοχή του ψευδεπίγραφου μνημονίου της δήθεν οριοθετημένης ΑΟΖ Τουρκίας – Λιβύης. Ουσιαστικά, δηλαδή, στη θαλάσσια περιοχή, στην Κρήτη.

Ενδιαφέρον είναι ότι πρόσφατα, η φιλοκυβερνητική, εθνικιστική, φιλοϊσλαμική τουρκική εφημερίδα, Yeni Şafak, ανέφερε ότι «μετά τη Μαύρη Θάλασσα σειρά έχει η Μεσόγειος». Η ίδια έγραφε ότι «θα αναζητηθεί πετρέλαιο σε έξι ξεχωριστά τεμάχια και ότι η ΤΡΑΟ (σ.σ. τουρκική εταιρεία πετρελαίου) αναμένει την αδειοδότηση για την έναρξη ερευνών για υδρογονάνθρακες σε έξι διακριτά τεμάχια στην Α.Μεσόγειο».

Να σημειωθεί ότι, παρά τη φημολογία στην Αθήνα περί λιβυκών υποσχέσεων για κατάργηση του τουρκο-λιβυκού μνημονίου, η Τρίπολη δεν το έχει καταγγείλει.

Μισθοφόροι

Την ίδια στιγμή, η Τουρκία συνεχίζει σχεδόν καθημερινά τις πτήσεις μεταγωγικών αεροσκαφων της Πολεμικής Αεροπορίας της (ευρωπαϊκής κατασκευής – AirBus), προς τη Λιβύη, συνήθως από τον εναέριο χώρο μεταξύ Κρήτης και Κύπρου. Οπως επίσης και τους πλόες εμπορικών πλοίων της. Μεταφέρει έτσι, τόσο στρατιωτικό υλικό, όσο και προσωπικό, καθώς και μισθοφόρους.

Να σημειωθεί ότι αυτές οι πτήσεις και οι πλόες έχουν καταγραφεί κατ’ επανάληψη και με πλήρη λεπτομέρεια από τους διεθνείς Οργανισμούς. Ωστόσο, η Αγκυρα ουδεμία κύρωση έχει υποστεί, διότι, ως όλα δείχνουν, στη Δύση κυριαρχεί το «σκεπτικό» ότι είναι «καλύτερα να’ χουμε να κάνουμε με τους Τούρκους στη Λιβύη, παρά με τους Ρώσους».

Παρ’ ότι, λοιπόν, η ΕΕ, ένα σημαντικό κομμάτι της λιβυκής κυβέρνησης και των πολιτικών κύκλων της χώρας, και συνολικότερα η διεθνής κοινότητα ζητούν επιτακτικά τόσο από την Τουρκία, όσο και από άλλες δυνάμεις που φέρονται να στελνουν μισθοφόρους στη Λιβύη, όπως η Ρωσία, να σταματήσουν αυτή τη ροή, συνεχίζεται η κινητικότητα μισθοφόρων.

Το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επισημαίνει ότι:

-«Οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες συνεχίζουν να στέλνουν Σύρους μισθοφόρους στη Λιβύη και, ταυτόχρονα, να μεταφέρουν από την Λιβύη εκείνους των οποίων οι συμβάσεις έχουν λήξει και επιθυμούν να επιστρέψουν πίσω».

-Πρόκειται, απλά για μια «διαδικασία αλλαγής προσωπικού που γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα». Ετσι, εκτιμάται ότι «ο αριθμός όσων έχουν φύγει (σ.σ. το τελευταίο διάστημα) από τη Λιβύη στη Συρία ανήλθε σε περίπου 520».

-«Μια νέα «φουρνιά» Σύρων μισθοφόρων, από τις οργανώσεις που είναι πιστές στην Τουρκία, εισήλθε στην Τουρκία στις 7 Οκτωβρίου, από το πέρασμα, Hawar Kilis, βόρεια του Χαλεπιού. Οι μισθοφόροι μεταφέρθηκαν με λεωφορεία στη νότια Τουρκία και από εκεί οργανώθηκε η αναχώρησή τους για την Λιβύη».

-«Μισθοφόροι συριακής καταγωγής επέστρεψαν από τη Λιβυη στη Συρία, στις 5 Οκτωβρίου».

«Αγκάθια» ενόψει εκλογών

Πρόσφατα, η υπουργός Εξωτερικών της Λιβύης, η οποία έχει σπουδάσει στις ΗΠΑ, απευθυνόμενη τηλεοπτικά προς τον λιβυκό λαό, κατήγγειλε τις ξένες επεμβάσεις, υπογράμμισε την ανάγκη να αποκτήσει η Λιβύη την εθνική κυριαρχία και ανεξαρτησία της, και να εδραιωθεί μόνιμη σταθερότητα στη χώρα, αρχής γενομένης μέσα από τις βουλευτικές και προεδρικές εκλογές, τον Δεκέμβριο.

Η ίδια τόνισε ότι η σταθερότητα στη Λιβύη περνάει μέσα από δύο πυλώνες. Τον στρατιωτικό, δηλαδή τη δημιουργία ενιαίων Ενόπλων Δυνάμεων στη χώρα, με παράλληλη διάλυση όλων των παραστρατικών οργανώσεων, και την οικονομική ανάταση της χώρας.

Αναφερόμενη στον πρώτο πυλώνα, επανέλαβε την ανάγκη «απόσυρσης όλων των μισθοφόρων, ξένων μαχητών και των ξένων δυνάμεων, των οποίων η συνεχής παρουσία αποτελεί απειλή, όχι μόνο για τη Λιβύη αλλά για ολόκληρη την περιοχή».

Η Ν.Μανγκούς συνέδεσε το θέμα της ασφάλειας – άμυνας με τις σχεδιαζόμενες εκλογές. Ούτε λίγο, ούτε πολύ, δηλαδή, άφησε να εννοηθεί ότι, εφόσον συνεχιστεί η αστάθεια, κινδυνεύουν οι εκλογές.

Να σημειωθεί ότι οι Λίβυοι πολιτικοί δυσκολεύονται να καταλήξουν σε συμφωνία ακόμα και για τις αρχές, βάσει των οποίων θα διεξαχθούν οι εκλογές. Οι πιο έντονες διαφωνίες υπάρχουν για την εκλογή του προέδρου που για πρώτη φορά θα γίνει με άμεση καθολική ψηφοφορία.

Εξίσου, σοβαρές διαφωνίες υπάρχουν για την ενοποίηση των Ενόπλων Δυνάμεων και τη διάλυση των παραστρατιωτικών μονάδων. Είναι ενδεικτικό ότι στη σημερινή κυβέρνηση, πρακτικά δεν έχει διοριστεί υπουργός Αμυνας, διότι αυτομάτως θα δημιουργείτο νέα εστία τριβής με τον «στρατάρχη», Χαφτάρ, ο οποίος, άλλωστε, διαθέτει και τις πιο ισχυρές (παρα)στρατιωτικές μονάδες.

Εκλογές … τραγωδία

Να σημειωθεί ότι οι προηγούμενες βουλευτικές εκλογές, αποδείχτηκαν μια … αιματηρή παρωδία. Διεξήχθησαν το 2014 και, ουσιαστικά, οδήγησαν στην πολυδιάσπαση της χώρας και σε εμφύλιες αντιπαραθέσεις. Πολυτεμαχισμός της χώρας και συγκρούσεις, πάντως, οι οποίες είχαν αρχίσει αμέσως μετά την ανατροπή του Καντάφι, το 2011.

Από τις «εκλογές» του 2014, προέκυψε η «Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας» και το «Προεδρικό Συμβούλιο», με επικεφαλής τον Φαγιέζ Σάρατζ, με έδρα την Τρίπολη.

Ο Φ.Σάρατζ, από μια στιγμή και πέρα, λειτούργησε ως μαριονέτα της Τουρκίας, με την οποία, άλλωστε, υπέγραψε το ανεκδιήγητο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο για την ΑΟΖ. Η «κυβέρνηση» Σάρατζ, όμως, ήταν εκείνη που είχε αναγνωριστεί από τον ΟΗΕ.

Μέρος της «κυβέρνησης» της Τρίπολης πέρασε στην τουρκική σφαίρα επιρροής, όταν το αντίπαλο στρατόπεδο, με έδρα την ανατολική Λιβύη, στην πόλη Βεγγάζη, και επικεφαλής τον «στρατάρχη», Χαλίφα Χαφτάρ, καταλάμβανε ολοένα περισσότερα εδάφη, φτάνοντας έξω από τη λιβυκή πρωτεύουσα.

Ο «στρατάρχης» που, τελικώς, αποδείχτηκε πολύ «λίγος» ως στρατιωτικός, πολιορκούσε την Τρίπολη από τον Απρίλιο του 2019. Μετά από 14 μήνες οι δυνάμεις του υποχώρησαν και πάλι στα ανατολικά. Κι’ αυτό, χάρις και στην στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας στο πλευρό της Τριπολης, της Μισράτα, και άλλων «πόλεων – κρατών».

Αφαντη η Ελλάδα

Τον Φεβρουάριο του 2021, το Λιβυκό Φόρουμ Πολιτικού Διαλόγου, που έγινε στη Γενεύη υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, όρισε νέα κυβέρνηση που ανέλαβε τα καθήκοντά της τον Μάρτιο, με βασική αποστολή της να προετοιμάσει τη χώρα για εκλογές. Μια διαδικασία διόλου εύκολη.

Ορισε, επίσης, τα μέλη του νέου Προεδρικού Συμβουλίου, με επικεφαλής τον Μοχάμεντ αλ-Μένφι, και πρωθυπουργό τον Αμπντέλ Χαμίντ Ντμπέιμπα.

Να σημειωθεί ότι ο Μ.Μένφι ήταν πρέσβης της Λιβύης στην Ελλάδα, ο οποίος απελάθηκε από τη χώρα μας, στο τέλος του 2019, επειδή δεν έδωσε (!) στην Αθήνα το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο. Βέβαια, στο μεταξύ, το μνημόνιο είχε δημοσιευθεί στο Διαδίκτυο από την ίδια την Αγκυρα σχεδόν την ίδια μέρα.

Ενας χειρισμός εκ μέρους της ελληνικής πλευράς που δείχνει πόσο μακριά … νυχτωμένη ήταν η Αθήνα από τις λιβυκές υποθέσεις και πόσο πολύ θεωρούσε ότι η Λιβύη … κείται μακράν.

Ο … υπερκινητικός Αμερικανός

Οι ΗΠΑ, οι οποίες τα τελευταία χρόνια ήταν … ηχηρά απούσες από τη Λιβύη, τώρα προσπαθούν να καλύψουν το χαμένο έδαφος.

Βέβαια, από την αμερικανική βάση της Σούδας παρακολουθούν και καταγράφουν κάθε κίνηση και μεταφορά οπλισμού και στρατιωτικού προσωπικού προς τη Λιβύη. Οπως το ίδιο υποτίθεται ότι κάνει και η ευρωπαϊκή ναυτική δύναμη, «Ειρήνη».

Το διπλωματικό κενό «τρέχει» για να καλύψει ο … υπερκινητικός πρέσβης, Ρίτσαρντ Νόρλαντ. Τη μια συναντιέται με τον Χάφταρ, την άλλη με τον Ντμπέιμπα, ανοίγει επαφές με την χώρα – κλειδί στην περιοχή, την Αίγυπτο, κ.ο.κ.

Σχετικά πρόσφατα, πάντως, ο Ρίτσαρντ Νόρλαντ, αναφερόμενος στις επαφές που είχε με Λίβυους «πολιτικούς» παράγοντες στην Τρίπολη και στο Κάιρο, τους κάλεσε να συμβιβαστούν, διότι ο … χρόνος τελειώνει.

Ο ίδιος έχει πει ότι οι ΗΠΑ συνεχίζουν να συζητούν με τη Ρωσία και την Τουρκία το ζήτημα της αποχώρησης των ξένων μαχητών. Παρά ταύτα, όμως, η θέση του είναι μάλλον … άβολη, εάν σκεφτεί κανείς ότι καίριο ρόλο στη Λιβύη εξακολουθούν να παίζουν, μεταξύ άλλων, η Τουρκία και η Ρωσία.

Στη Λιβύη παραμένουν Σύροι μαχητές, οι οποίοι στρατολογήθηκαν από την Τουρκία, καθώς και Τούρκοι στρατιωτικοί. Από τη μεριά της Ρωσίας, στο πλευρό του Χάφταρ, έχουν σταλεί μέλη της «ιδιωτικής» εταιρείας μισθοφόρων, «Βάγκνερ», αλλά και Σύροι. Επίσης, φέρεται να έχει «στρατολογήσει» μισθοφόρους από τη μαύρη Αφρική.

Βάσει των συμφωνιών της Γενεύης, οι ξένες δυνάμεις θα έπρεπε να είχαν εγκαταλείψει τη Λιβύη ήδη από το χειμώνα. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν συνέβη.

Η Αγκυρα δηλώνει ότι δεν αποχωρεί και ότι θα συνεχίσει την στρατιωτική παρουσία της, βάσει της σχετικής τουρκο-λιβυκής συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας. Η Μόσχα, από τη μεριά της, ουδέποτε επιβεβαίωσε στρατιωτική παρουσία της στη Λιβύη.

Παρά ταύτα, τόσο η Ρωσία, όσο και η Τουρκία συνεχίζουν να δηλώνουν ότι υποστηρίζουν την διαδικασία πολιτικής εξομάλυνσης της κατάστασης στη Λιβύη, και βέβαια τις εκλογές (!), οι οποίες μένει να φανεί εάν θα πραγματοποιηθούν ή θα οδηγήσουν σε μια κατάσταση ανάλογη με το 2014.