Τα 3 «αγκάθια» της ελληνικής οικονομίας: Δημογραφικό, παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα

Η Ελλάδα αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις που επηρεάζουν την οικονομική της αξιολόγηση και τη μελλοντική της προοπτική. Οι βασικοί παράγοντες που αναδεικνύουν οι οίκοι αξιολόγησης είναι το δημογραφικό πρόβλημα, η χαμηλή παραγωγικότητα και η ανεπαρκής ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.

Η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων είναι κρίσιμη για τη βελτίωση της ελληνικής οικονομίας. Οι αναλυτές συμφωνούν ότι χρειάζονται συντονισμένες πολιτικές για την αύξηση της παραγωγικότητας, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και τη διαχείριση του δημογραφικού προβλήματος, ώστε να μπορέσει η Ελλάδα να ενισχύσει τη θέση της στην παγκόσμια οικονομία.

Η S&P εστιάζει στην ανεπαρκή εξωτερική ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Υπογραμμίζει ότι το υψηλό έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών καθιστά τη χώρα εξαρτημένη από εξωτερική χρηματοδότηση. Σύμφωνα με την ανάλυση του οίκου, η Ελλάδα πρέπει να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της για να περιορίσει τις ανάγκες εξωτερικής χρηματοδότησης, που αποτελούν σημαντικό ρίσκο.

Η Moody’s τονίζει ότι η Ελλάδα έχει δυνατότητες να αναπτύξει τον μεταποιητικό τομέα και τις εξαγωγές υψηλής τεχνολογίας. Ωστόσο, αυτή η διαδικασία απαιτεί χρόνο, ενώ οι τρέχουσες προοπτικές δεν είναι ενθαρρυντικές. Η Moody’s προβλέπει μεγάλα ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, περίπου στο 4%-5% του ΑΕΠ, τα επόμενα πέντε χρόνια. Αυτά τα ελλείμματα αποδίδονται στην αυξανόμενη ζήτηση για εισαγωγές, καθώς οι επενδύσεις ανακάμπτουν, ενώ οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών βελτιώνονται με αργούς ρυθμούς. Επίσης, το δημογραφικό πρόβλημα αποτελεί μακροπρόθεσμο κίνδυνο, με τις επενδύσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) και τις μεταρρυθμίσεις να προσφέρουν μόνο μερική αντιστάθμιση.

Η Fitch, από την πλευρά της, παρατηρεί ότι παρά τις πρόσφατες βελτιώσεις στα μακροοικονομικά θεμελιώδη μεγέθη και την πολιτική αξιοπιστία, η χώρα εξακολουθεί να υποφέρει από αδυναμίες. Αυτές περιλαμβάνουν τη βαριά κληρονομιά της κρίσης δημόσιου χρέους, τη μειωμένη οικονομική παραγωγή, τις χαμηλές επενδύσεις και τις διαρκείς ανισορροπίες στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.

Η Scope Ratings επισημαίνει ότι το υψηλό δημόσιο χρέος της χώρας και η εξάρτησή της από τις αγορές για χρηματοδότηση αποτελούν σοβαρά εμπόδια. Παράλληλα, η σταδιακή αποπληρωμή των δανείων διάσωσης προσθέτει πίεση, ενώ η δημοσιονομική δομή αποδυναμώνεται. Επιπλέον, το δημογραφικό πρόβλημα, δηλαδή η γήρανση του πληθυσμού, επιβαρύνει περαιτέρω την κατάσταση, όπως και το έλλειμμα στον λογαριασμό τρεχουσών συναλλαγών. Κατά τον οίκο, το χαμηλό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών σε σύγκριση με την κατανάλωσή τους δημιουργεί κοινωνικές πιέσεις, ενώ η κυριαρχία θέσεων εργασίας χαμηλών απολαβών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων μειώνει την παραγωγικότητα και τη φορολογική βάση της χώρας.