Τα σενάρια για αυτοδυναμία και κυβερνητικές συνεργασίες 

Με το χρόνο να μετρά αντίστροφα για την προσφυγή στις κάλπες τα κομματικά επιτελεία έχουν ξεκινήσει ήδη τους υπολογισμούς, καθώς τα εκλογικά «μαθηματικά» είναι σύνθετα, με κεντρικό άγνωστο Χ τη λαϊκή ετυμηγορία, η οποία είναι απρόβλεπτη, καθιστώντας δύσκολο το σχηματισμό κυβέρνησης δεδομένου και του παράγοντα της απλής αναλογικής που δεν προβλέπει μπόνους για το πρώτο κόμμα.

Και μπορεί η κυβέρνηση να διατρανώνει ότι ξεκάθαρος στόχος στις προσεχείς εκλογές είναι η αυτοδυναμία, ωστόσο έμπειροι εκλογικοί αναλυτές έχουν ήδη ξεκινήσει τις προσομοιώσεις, χωρίς να λείπουν από το εκλογικό μενού και τα σενάρια των μετεκλογικών συνεργασιών, τα οποία βασίζονται σε υποθέσεις εργασίας, με βασικό «εργαλείο» τις δημοσκοπήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας.

Σε αυτό, πάντως, που ομονοούν όλοι είναι ότι καθοριστικό ρόλο για τον σχηματισμό κυβέρνησης θα διαδραματίσει ο αριθμός των κομμάτων που θα εξασφαλίσουν την είσοδό τους στη Βουλή, καθώς όσο περισσότερα κόμματα μπουν, τόσο ανεβαίνει ο πήχης της αυτοδυναμίας για το πρώτο κόμμα. Δεδομένου ότι στο σύνολο των μετρήσεων καταγράφεται σταθερό προβάδισμα της Ν.Δ. έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, με τη διαφορά να κινείται μεταξύ 7 και 9 μονάδων, θεωρείται πιθανό οι εκλογές της πρώτης κάλπης να αποτελέσουν το crash test για το τι θα συμβεί στη δεύτερη εκλογική διαδικασία. Εκεί, εάν οι συσχετισμοί δεν οδηγήσουν σε αυτοδυναμία του ενός ή του άλλου τη δεύτερη Κυριακή, τότε θα αναζητηθούν συνεργασίες σε συμφωνημένες προγραμματικές βάσεις.

Με… σπαζοκεφαλιά μοιάζει ο σχηματισμός κυβέρνησης μετά τις εκλογές, αφού έχουμε και τις… ασυμφωνίες πολιτικών αρχηγών και διπλές κάλπες με διαφορετικά συστήματα, οπότε τα σενάρια όχι μόνο αλλάζουν, αλλά πολλαπλασιάζονται, με τα κομματικά επιτελεία να σβήνουν και να γράφουν, αναζητώντας το μαγικό αριθμό 150

Για τις πρώτες κάλπες διαμορφώνονται δύο θεωρητικά σενάρια σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασιών: α) Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, β) ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΜέΡΑ25 – το ΚΚΕ έχει, ωστόσο, από την πρώτη στιγμή διαχωρίσει τη θέση του. Όμως, φαίνεται ότι απορρίπτονται τα ενδεχόμενα αυτά των συνεργασιών από την πρώτη Κυριακή, εκτός ανατροπών, καθιστώντας τη δυναμική της σύνθεσης του Κοινοβουλίου με την απλή αναλογική πρακτικά αδύνατη.

Ένα άλλο υποθετικό παράδειγμα απλής αναλογικής με 6 κόμματα στη Βουλή, οδηγεί στα εξής σενάρια συνεργασιών: α) Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ, β) ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ, ΜέΡΑ 25, γ) Ν.Δ. – ΣΥΡΙΖΑ (πρακτικά αδύνατο). Εδώ είναι σαφές ότι τα πράγματα δυσκολεύουν από τη στιγμή που στο άθροισμα δεν μπορεί να συμπεριληφθεί το ΚΚΕ, το οποίο αποκλείει ακόμη και να δώσει ανοχή σε τρικομματικό σχήμα ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και ΜέΡΑ25. Και αυτό, γιατί με βάση τα στοιχεία των δημοσκοπήσεων τα τρία αυτά κόμματα μπορούν να συγκεντρώσουν μάξιμουμ κοντά στις 140 έδρες. Δύσκολες είναι οι συνθήκες και για το ενδεχόμενο συνεργασίας Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ από την πρώτη Κυριακή στα πρότυπα της συγκυβέρνησης 2012-2014, και αυτό γιατί τα νέφη είναι πυκνά μεταξύ των δύο κομμάτων μετά την υπόθεση των παρακολουθήσεων.

Έτσι, τα σενάρια για συνεργασίες που μπορούν να οδηγήσουν σε σχηματισμό κυβέρνησης μετά τη δεύτερη Κυριακή με την ενισχυμένη αναλογική, εφόσον πρώτο κόμμα είναι η Ν.Δ. με ποσοστό της τάξης του 38%, που θα εξασφαλίζει οριακή αυτοδυναμία είναι τα εξής: α) Ν.Δ. + ΠΑΣΟΚ, β) ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ, Ελληνική Λύση και ΜέΡΑ25, γ) Ν.Δ. + ΣΥΡΙΖΑ. Επισημαίνεται ότι τα σενάρια αυτά επιτρέπουν μόνο μέσα από τα παραδείγματα να γίνει κατανοητή η δυσκολία για σχηματισμό κυβέρνησης-«μοντέλο» των δύο νέων εκλογικών συστημάτων, δεδομένου ότι όσο πλησιάζουμε προς τις κάλπες οι ισορροπίες ανατρέπονται, το κλίμα ολοένα και πολώνεται και ουδείς μπορεί να προεξοφλήσει το τελικό αποτέλεσμα.

Η απλή αναλογική και οι… καραμπόλες

Θεωρητικά, από την κάλπη της απλής αναλογικής θα μπορούσε να προκύψει ακόμα και κυβέρνηση υπό τις εξής προϋποθέσεις: Η Βουλή να είναι εξακομματική, η διαφορά της Ν.Δ. από τον ΣΥΡΙΖΑ να είναι στις 6 μονάδες, και έτσι Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ θα έχουν 152 έδρες. Αν, όμως, τα κόμματα που θα εισέλθουν στο Κοινοβούλιο γίνουν 7, τότε Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ θα έχουν 148 έδρες αθροιστικά και ο σχηματισμός κυβέρνησης καθίσταται αδύνατος, αφού το 7ο κόμμα κερδίζει 10 έδρες.

Με βάση την παραπάνω εκδοχή, στις δεύτερες εκλογές η διαφορά των 6 μονάδων ανάμεσα σε Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ αυξάνεται στις 8 μονάδες και η Ν.Δ. με ποσοστό 38% παίρνει μπόνους 46 εδρών και αποκτά αυτοδύναμη κυβέρνηση με 152 έδρες. Με επτά κόμματα, ακόμα και με το ίδιο ποσοστό η αυτοδυναμία χάνεται, καθώς οι έδρες γίνονται 149. Αν αναζητηθεί κυβερνητικός εταίρος (π.χ. ΠΑΣΟΚ), τότε με τις 27 έδρες η κυβέρνηση συνεργασίας έχει 176 έδρες. Υπάρχει και το σενάριο το οποίο προβλέπει ότι αν σε εκλογές με την απλή αναλογική η διαφορά ανάμεσα στα δύο μεγάλα κόμματα είναι κοντά στις 8 μονάδες, τότε θεωρείται δεδομένο ότι η Βουλή δεν θα είναι επτακομματική και η Ν.Δ. θα λάβει 121 έδρες, ο ΣΥΡΙΖΑ 95, το ΠΑΣΟΚ 36 και η Ελληνική Λύση 17. Εδώ, μαθηματικά δεν προκύπτει κυβέρνηση συνεργασίας, αλλά στις δεύτερες εκλογές η διαφορά Ν.Δ. – ΣΥΡΙΖΑ αυξάνεται στις 9 μονάδες, και με το μπόνους των 48 εδρών σε εξακομματική Βουλή προκύπτει αυτοδύναμη κυβέρνηση της Ν.Δ. με 156 έδρες. Τέλος, αν η διαφορά ανάμεσα σε Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ είναι μικρή π.χ. στις 3 μονάδες, τότε μπαίνουν 7 κόμματα στη Βουλή, με το 7ο να παίρνει 12 έδρες και να καθιστά αδύνατο τον σχηματισμό κυβέρνησης.

Γεωργία Σκιτζή

vradini.gr