Θα πέσει η ασπίδα (και ο Αχιλλέας) να μας «πλακώσουν»…

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παρουσίασε στη Βουλή ένα πολυδιαφημισμένο εξοπλιστικό πρόγραμμα 12ετούς διάρκειας και προϋπολογισμού ύψους 25 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η εξαγγελία έγινε με ύφος αποφασιστικό και φιλοδοξίες υψηλές: η Ελλάδα να αποκτήσει, όπως ειπώθηκε, μια νέα “Ασπίδα του Αχιλλέα”, ένα ολοκληρωμένο δίκτυο προστασίας από κάθε είδους απειλή, από drones μέχρι βαλλιστικούς πυραύλους. Ένα τεχνολογικό τείχος που θα εκσυγχρονίσει τις Ένοπλες Δυνάμεις και θα επαναπροσδιορίσει τη θέση της Ελλάδας στον γεωστρατηγικό χάρτη.

Η αλήθεια, όμως, βρίσκεται κάπου αλλού. Και είναι πιο σύνθετη, πιο γκρίζα και –κυρίως– πιο δύσκολη απ’ όσο την παρουσίασε το Μέγαρο Μαξίμου.

Το χρηματοδοτικό κενό: Εξοπλισμοί χωρίς ταμείο

Το πιο κραυγαλέο πρόβλημα αυτής της εξαγγελίας είναι ότι δεν συνοδεύεται από κανέναν θεσμοθετημένο μηχανισμό χρηματοδότησης. Τα 25 δισ. δεν είναι σε κανέναν κρατικό λογαριασμό, δεν περιλαμβάνονται σε κανένα μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, ούτε προκύπτουν από κάποια διεθνή συμφωνία ή ευρωπαϊκή βοήθεια. Είναι ένα νούμερο στον αέρα – ένα «θα» που μοιάζει περισσότερο με προεκλογική υπόσχεση, παρά με επιχειρησιακό σχέδιο.

Ακόμα κι αν όλα κυλήσουν ιδανικά, τα δημοσιονομικά περιθώρια της χώρας δεν επιτρέπουν δαπάνες τέτοιου μεγέθους χωρίς σοβαρές περικοπές αλλού ή υπερφορολόγηση. Και κανένα κράτος δεν μπορεί να υποστηρίξει τέτοιο εξοπλιστικό σχέδιο χωρίς εθνική συναίνεση, πολυετή σχεδιασμό και διεθνείς στηρίξεις.

Η μεγάλη απουσία της εγχώριας βιομηχανίας…

Ένας από τους πιο συχνά επαναλαμβανόμενους στόχους των εξοπλιστικών εξαγγελιών είναι η συμμετοχή της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας. Και εδώ, πάλι, τα λόγια δεν συνοδεύονται από έργα. Τα εργοστάσια της ΕΑΒ είναι ακόμα με ελλείψεις προσωπικού και εξοπλισμού. Τα ΕΑΣ, δηλαδή τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα, παραμένουν χρεοκοπημένα. Η ΕΛΒΟ δεν έχει ολοκληρώσει ούτε ένα νέο στρατιωτικό όχημα. Οι υποδομές είναι γερασμένες και οι τεχνικοί μειώνονται.

Άρα, ακόμη κι αν ξεκινούσαν αύριο παραγγελίες, δεν υπάρχει σήμερα η βιομηχανική βάση για να τις εξυπηρετήσει. Η περίφημη «εγχώρια προστιθέμενη αξία» είναι προς το παρόν, μια ευχή. Και όχι πραγματικότητα.

Μια ασπίδα από τσίγκο;

Η κυβέρνηση παρουσίασε την «Ασπίδα του Αχιλλέα» ως ένα πολυεπίπεδο σύστημα αεράμυνας που θα προστατεύει τη χώρα από κάθε απειλή, από drones μέχρι βαλλιστικούς πυραύλους. Δεν διευκρινίστηκε όμως ούτε τι όπλα θα περιλαμβάνει, ούτε ποιοι θα το κατασκευάσουν, ούτε πώς θα συνεργάζονται τα διάφορα συστήματα μεταξύ τους. Δεν παρουσιάστηκε καν κάποιο προσχέδιο. Δεν υπήρξε μελέτη σκοπιμότητας. Ούτε τεχνικό υπόμνημα. Ούτε ανακοινώσεις από το Γενικό Επιτελείο. Είναι απλώς ένας επικοινωνιακός τίτλος. Μια ιδέα, που για να γίνει πράξη χρειάζεται μια δεκαετία τεχνογνωσίας, κονδυλίων, συμβάσεων και – κυρίως – σχεδίου. Και προς το παρόν δεν υπάρχει τίποτα απ’ αυτά.

ΑΙ και drones: Μόνο για τα δελτία ειδήσεων

Η τεχνητή νοημοσύνη ακούστηκε πολλές φορές στην ομιλία του πρωθυπουργού. Ειπώθηκε πως θα ενσωματωθεί στις δομές των Ενόπλων Δυνάμεων, θα βοηθά στη λήψη αποφάσεων, θα αλλάξει την εικόνα του στρατεύματος. Στην πραγματικότητα όμως, η τεχνητή νοημοσύνη απαιτεί εξειδικευμένα συστήματα, δίκτυα, βάσεις δεδομένων, και μηχανισμούς ασφαλείας που η Ελλάδα σήμερα δεν διαθέτει.

Ανάλογη είναι η κατάσταση και με τα drones. Ενώ οι περισσότερες στρατιωτικές δυνάμεις του πλανήτη αναπτύσσουν μαζικά UAV, η Ελλάδα δεν έχει ακόμη εγχώρια παραγωγή ούτε σε επιθετικά ούτε σε κατασκοπευτικά μοντέλα. Και δεν υπάρχει σχεδιασμός για ενιαίο στόλο μη επανδρωμένων. Μιλάμε για τεράστια τεχνολογικά άλματα, τα οποία δεν γίνονται με εξαγγελίες. Χρειάζονται σχέδιο και βάθος.

 

 

Το κόστος συντήρησης είναι τεράστιο

Τα μαχητικά Rafale που έχουμε ήδη αγοράσει, τα γαλλικά πλοία Belharra και ενδεχομένως τα μελλοντικά F-35, έχουν τεράστιο λειτουργικό κόστος. Κάθε ώρα πτήσης κοστίζει δεκάδες χιλιάδες ευρώ. Η τεχνολογία τους απαιτεί ειδικά λογισμικά, ανταλλακτικά που δεν υπάρχουν στην Ελλάδα και τεχνικούς που δεν έχουμε εκπαιδεύσει ακόμα.
Το ίδιο ισχύει και για τα πλοία. Η συντήρηση τους είναι δαπανηρή και δεν μπορεί να γίνεται μόνο στα ελληνικά ναυπηγεία. Αν αυτά τα κόστη δεν υπολογιστούν από τώρα, υπάρχει ο κίνδυνος τα σύγχρονα οπλικά συστήματα που αγοράζουμε να παραμείνουν παρκαρισμένα, επειδή δεν μπορούμε να τα συντηρήσουμε.

Η απουσία εθνικής στρατηγικής αφήνει κενό

Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι πίσω από τις εξαγγελίες δεν υπάρχει ένα εθνικό στρατηγικό σχέδιο ασφάλειας. Δεν ακούσαμε τίποτα για την αναθεώρηση του αμυντικού δόγματος της χώρας.
Δεν παρουσιάστηκε σχέδιο κρίσεων για το Αιγαίο ή για τα νησιά. Δεν είδαμε ένα πραγματικό σχέδιο αναδιάρθρωσης του στρατεύματος με βάση τις νέες απειλές – κυβερνοχώρο, ενεργειακές κρίσεις, μεταναστευτικές ροές ή κρίσεις νησιωτικής απομόνωσης.
Ένα εξοπλιστικό πρόγραμμα χωρίς εθνική στρατηγική είναι σαν να αγοράζεις όπλα χωρίς να ξέρεις ποιον πολεμάς και πώς.

Ένα φιλόδοξο σχέδιο με αδύναμα θεμέλια

Το σχέδιο που παρουσιάστηκε έχει μεγάλες προοπτικές, αλλά λειτουργεί περισσότερο ως πολιτικό αφήγημα παρά ως στρατιωτική πραγματικότητα. Στην καλύτερη περίπτωση, μπορεί να πραγματοποιηθεί ένα μικρό κομμάτι του. Στη χειρότερη, κινδυνεύει να καταλήξει μια ακόμα εξαγγελία που θα σβήσει στην επόμενη εκλογική στροφή. Οι Ένοπλες Δυνάμεις δεν χρειάζονται μόνο σύγχρονα όπλα. Χρειάζονται στρατηγική, ειλικρίνεια και βάθος. Και πάνω απ’ όλα: ένα κράτος που να μη λειτουργεί επικοινωνιακά με PowerPoint και τίτλους, αλλά με σχέδιο, διαφάνεια και συνέχεια.

 

ΤΙ ΑΓΟΡΕΣ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Ο ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ  ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ

ΣΤΡΑΤΟΣ ΞΗΡΑΣ

Πρόγραμμα «Σύγχρονος Μαχητής»: Αναβάθμιση του ατομικού εξοπλισμού των οπλιτών πρώτης γραμμής, με στόχο τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειάς τους στο πεδίο της μάχης. ​
Αναβάθμιση εκτοξευτών ρουκετών (MLRS) με το σύστημα PULS (Precise and Universal Launching System). Το PULS είναι ένα προηγμένο σύστημα πολλαπλών εκτοξευτών ρουκετών (MLRS) που αναπτύχθηκε από την ισραηλινή εταιρεία Elbit Systems. Σχεδιάστηκε για να παρέχει ευελιξία και ακρίβεια σε επιχειρήσεις πυροβολικού, επιτρέποντας την εκτόξευση διαφόρων τύπων ρουκετών από μια ενιαία πλατφόρμα., με βεληνεκές έως 300 χλμ.
Εκσυγχρονισμός αρμάτων μάχης Leopard 1 και 2: Αναβάθμιση των δυνατοτήτων και της επιχειρησιακής ικανότητας των αρμάτων, προκειμένου να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις του πεδίου μάχης.
Προμήθεια ελικοπτέρων Black Hawk: Απόκτηση νέων ελικοπτέρων για την ενίσχυση της κινητικότητας και της ευελιξίας των δυνάμεων του Στρατού Ξηράς. ​
Προμήθεια μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones): Ενσωμάτωση σύγχρονων τεχνολογιών για αναγνώριση, επιτήρηση και επιχειρησιακή υποστήριξη. ​
Ανανέωση ανθρώπινου δυναμικού: Πρόσληψη 15.000 ανδρών και γυναικών στις Ένοπλες Δυνάμεις σε βάθος πενταετίας, με στόχο την ενίσχυση της στελέχωσης και της επιχειρησιακής ετοιμότητας.

ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ

Προμήθεια μαχητικών αεροσκαφών F-35: Η Ελλάδα σχεδιάζει την απόκτηση 20 μαχητικών αεροσκαφών F-35 από τις Ηνωμένες Πολιτείες, με δυνατότητα προμήθειας επιπλέον 20 στο μέλλον. Αυτά τα αεροσκάφη πέμπτης γενιάς θα ενισχύσουν την αποτρεπτική ικανότητα της Πολεμικής Αεροπορίας.
Αναβάθμιση υφιστάμενων μαχητικών F-16: Προβλέπεται η αναβάθμιση και των παλαιότερων αεροσκαφών F-16C/D Block 50, με στόχο την επέκταση της επιχειρησιακής τους ζωής και την ενσωμάτωση σύγχρονων τεχνολογιών. ​
Ενίσχυση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones): Στο πλαίσιο της στροφής προς την υψηλή τεχνολογία, η Πολεμική Αεροπορία θα αποκτήσει νέα drones για αποστολές αναγνώρισης, επιτήρησης και επιχειρησιακής υποστήριξης.
Πλήρης στρατιωτική συνεργασία (σε επίπεδο συμμαχίας) μεταξύ της ελληνικής και της ισραηλινής πολεμικής αεροπορίας
Συμμετοχή σε πολυεθνικές ασκήσεις: Η Πολεμική Αεροπορία συνεχίζει να συμμετέχει σε ασκήσεις όπως ο «Ηνίοχος 2025», που ξεκίνησε στις 31 Μαρτίου 2025, με στόχο την ενίσχυση της διαλειτουργικότητας και της επιχειρησιακής ετοιμότητας.

ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ

Προμήθεια φρεγατών Belharra: Η Ελλάδα έχει συμφωνήσει με τη Γαλλία για την απόκτηση τριών φρεγατών τύπου Belharra, με δυνατότητα αγοράς μιας επιπλέον. Οι φρεγάτες αυτές θα αντικαταστήσουν παλαιότερες μονάδες που έχουν υπηρετήσει για πάνω από 30 χρόνια. Τρεις από τις τέσσερις νέες φρεγάτες θα είναι εξοπλισμένες με πυραύλους κρουζ “Scalp Naval” με εμβέλεια έως 1.000 χιλιόμετρα. Reuters

Απόκτηση ελικοπτέρων MH-60R Romeo: Το Πολεμικό Ναυτικό έχει παραλάβει τρία ελικόπτερα ανθυποβρυχιακού πολέμου MH-60R Romeo, με επιπλέον τέσσερα να αναμένονται εντός του 2025. Τα ελικόπτερα αυτά θα ενισχύσουν την ικανότητα του Ναυτικού στην ανίχνευση και αντιμετώπιση υποβρυχίων απειλών. Newsbeast

Εκσυγχρονισμός φρεγατών τύπου MEKO 200HN: Προγραμματίζεται η αναβάθμιση των υφιστάμενων φρεγατών MEKO 200HN, με στόχο τη βελτίωση των επιχειρησιακών τους δυνατοτήτων και την παράταση της διάρκειας ζωής τους. Defence Review

Απόκτηση νέων τορπιλών βαρέως τύπου και χαμηλού ίχνους: Προβλέπεται η προμήθεια σύγχρονων τορπιλών για τον εξοπλισμό των υποβρυχίων του Πολεμικού Ναυτικού, ενισχύοντας την αποτρεπτική τους ικανότητα.

Ενίσχυση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAVs): Στο πλαίσιο της στροφής προς την υψηλή τεχνολογία, το Πολεμικό Ναυτικό θα αποκτήσει νέα UAVs για αποστολές αναγνώρισης, επιτήρησης και επιχειρησιακής υποστήριξης.

 

 

ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ/ΑΝΤΙΒΑΛΙΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Όπως επιβεβαιώθηκε και στην επίσκεψη την περασμένη Κυριακή του Κ. Μητσοτάκη στο Ισραήλ με τον ομόλογό του Β. Νετανιάχου – σε πλήρη επιβεβαίωση του neostrategy.gr αναφορικά με αυτά που συζητήθηκαν κεκλεισμένων των θυρών – οι ισραηλινές εταιρίες RAFAEL και ΙΑΙ θα προμηθεύσουν σε λιγότερο από δύο χρόνια, τα συστήματα αεράμυνας:

1. Σύστημα David’s Sling (Σφενδόνη του Δαβίδ):

Κατασκευαστές: Αναπτύχθηκε από την ισραηλινή εταιρεία Rafael Advanced Defense Systems σε συνεργασία με την αμερικανική Raytheon.​
Περιγραφή: Πρόκειται για ένα σύστημα μεσαίου έως μεγάλου βεληνεκούς, σχεδιασμένο να αναχαιτίζει εχθρικά αεροσκάφη, drones, τακτικούς βαλλιστικούς πυραύλους, πυραύλους cruise και ρουκέτες μεγάλου διαμετρήματος.​
Τεχνικά χαρακτηριστικά:
Βεληνεκές αναχαίτισης: Από 40 έως 300 χιλιόμετρα.​
Υψόμετρο αναχαίτισης: Έως 15 χιλιόμετρα.​
Ταχύτητα πυραύλου Stunner: Φτάνει έως και 7,5 Mαχ.
Καθοδήγηση: Συνδυασμός ηλεκτροοπτικών αισθητήρων και ραντάρ για ακριβή εντοπισμό στόχων.​
Ικανότητα αναχαίτισης: Σχεδιασμένο να αντιμετωπίζει σύγχρονες τακτικές βαλλιστικές απειλές σε χαμηλά υψόμετρα.​
Λειτουργία: Το σύστημα περιλαμβάνει κινητό εκτοξευτή με πολλαπλούς πυραύλους Stunner, ραντάρ πολλαπλών αποστολών EL/M-2084 και κέντρο διοίκησης μάχης Golden Almond.​

2. Σύστημα Iron Dome (Σιδηρούς Θόλος):

Κατασκευαστές: Αναπτύχθηκε από τις ισραηλινές εταιρείες Rafael Advanced Defense Systems και Israel Aerospace Industries.​
Περιγραφή: Ένα κινητό, παντός καιρού σύστημα αεράμυνας, σχεδιασμένο να αναχαιτίζει και να καταστρέφει ρουκέτες μικρού βεληνεκούς και οβίδες πυροβολικού.​
Τεχνικά χαρακτηριστικά:
Βεληνεκές αναχαίτισης: Από 4 έως 70 χιλιόμετρα.​
Σύνθεση συστήματος: Κάθε πυροβολαρχία περιλαμβάνει 3-4 εκτοξευτές, με 20 πυραύλους Tamir έκαστος, και ένα ραντάρ EL/M-2084.​
Ικανότητα κάλυψης: Κάθε πυροβολαρχία μπορεί να προστατεύσει περιοχή έως 150 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Ποσοστό επιτυχίας: Έχει επιδείξει ποσοστό επιτυχίας άνω του 90% στις επιχειρησιακές του αναχαιτίσεις.
Λειτουργία: Το ραντάρ εντοπίζει τις εισερχόμενες απειλές και υπολογίζει την τροχιά τους. Εάν προβλέπεται ότι η απειλή θα πλήξει κατοικημένη περιοχή, εκτοξεύεται πύραυλος Tamir για την αναχαίτισή της.​

3. Σύστημα BARAK MX:

Κατασκευαστής: Αναπτύχθηκε από την ισραηλινή εταιρεία Israel Aerospace Industries (IAI).​
Περιγραφή: Πρόκειται για ένα αρθρωτό σύστημα αεράμυνας που προσφέρει προστασία έναντι ευρείας γκάμας εναέριων απειλών, συμπεριλαμβανομένων αεροσκαφών, ελικοπτέρων, UAVs, πυραύλων cruise και βαλλιστικών πυραύλων.​
Τεχνικά χαρακτηριστικά:
Ευελιξία: Το σύστημα μπορεί να προσαρμοστεί για επιχειρήσεις τόσο σε ξηρά όσο και σε θάλασσα.​
Εμβέλεια πυραύλων: Διαθέτει πυραύλους με εμβέλεια από 35 έως 150 χιλιόμετρα, ανάλογα με τη διαμόρφωση.​
Σύνθεση συστήματος: Περιλαμβάνει ραντάρ, κέντρο διοίκησης και ελέγχου, καθώς και εκτοξευτές πυραύλων.​
Λειτουργία: Το BARAK MX παρέχει ολοκληρωμένη επίγνωση της τακτικής κατάστασης και μπορεί να αντιμετωπίσει πολλαπλές απειλές ταυτόχρονα, προσφέροντας προστασία σε κρίσιμες υποδομές και στρατιωτικές δυνάμεις.​

Του Ζαφείρη Χατζηδήμου

neostrategy.gr